Het eenvoudige maar onvolprezen geschrift ‘Pothokken in de voormalige gemeente Diever’ is in 1999 uitgegeven door de Historische Vereniging Gemeente Diever. Om te komen tot dit geschrift is door vrijwilligers van de vereniging ontzettend veel werk verzet. Daarvoor driewerf hulde: hulde, hulde, hulde.
In dat geschrift zijn enige gegevens – zie afbeelding 1 – te vinden van de pothokke mit de neet te begriep’m code 01-030-1, dat stön bee de femilie Hessels nog net an de Kruusstroate in Deever. De pothokke stiet now nog steeds an de Kruusstroate.
In de pothokke van de familie Hessels stonden een grote buitenpot en twee binnenpotten. De niet geëmailleerde binnenpot werd gebruikt voor het koken van varkensvoer. ’s Maandags werd de was opgekookt in een geëmailleerde binnenpot. De geëmailleerde pot werd ook gebruikt voor het koken van water dat werd gebruikt bij het slachten van een varken in het najaar. Met het kokend hete water konden de haren van het varken beter worden verwijderd. De geëmailleerde pot werd na het slachten ook gebruikt voor het koken van bloedworst en kortgoed, zoals de kop, de lever en het hart.
In de pothokke stond ook een kachel. In de winter werd het eten in de huiskamer van de boerderij gekookt. In de zomer moest de huiskamer zo koel mogelijk blijven, daarom werd in de zomer het eten in de pothokke gekookt. In de pothokke stond later ook de wasmachine.
In 2019/2020 ten tijde van de grote onderbestratings-epedemie (Deever op Drift) in de straten van het binnendorp van Deever is de pothokke vernieuwd en grondig verbouwd tot een werkruimte voor een tandarts. Het is nu de best geconserveerde en meest moderne pothokke in de gemiente Deever. In de verbouwde pothokke trekken ze nu kiezen.
Het is eigenlijk wel een beetje een voorstelbare zaak dat de Historische Vereniging Gemeente Diever, meer dan twintig jaren na 1999, de staat van de pothokk’n in de gemiente Deever opnieuw in ogenschouw neemt en op basis daarvan een nieuw versie van het geschrift ‘Pothokken in de voormalige gemeente Diever’ uit te brengen. Dan kan ook die abracadabra-codering van de pothokken worden aangepast, dus niet abracadabra-code 01-030-1, maar gewoon post-code 7981 AR
Afbeelding 1
Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 3 september 2018
Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 6 november 2019.
Aan de straatkant is te zien dat wordt gewerkt aan de vernieuwing van het dak van de pothokke. De golfplaten (golfplaten van asbest ?), die ooit dakpannen hebben vervangen, zijn op hun beurt vervangen door dakpannen. Onder de dakpannen is een dampdoorlatende waterwerende kunststof folie aangebracht.
De argeloze voorbijganger zou kunnen denken dat het werk aan de pothokke af is na het bouwen van het schoorsteentje op de pothokke, het aanbrengen van boeiborden, het aanbrengen van dakgoten en het afwerken van het dak.
Afbeelding 4
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 6 november 2019.
Afbeelding 5
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 6 november 2019.
Echter een blik aan de achterkant van de pothokke levert een heel ander beeld op. Achter en tegen de halfsteensmuurtjes van oude handvormsteen, die wel gauw een keer opnieuw mogen worden gevoegd, is een aannemer erg druk bezig met het bouwen van een houten ongetwijfeld flink geïsoleerde binnenwandconstructie. Het dakbeschot is ook volledig vernieuwd. De redactie van ut Deevers Archief denkt niet dat Harm (Haarm) en Jan Hessels zich zo’n ingrijpende verbouwing ooit hadden kunnen indenken.
Afbeelding 6
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 21 november 2019.
Het schoorsteentje en de dakgoten moeten nog worden aangebracht.
Afbeelding 7
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 21 november 2019.
Het schoorsteentje en de dakgoten moeten nog worden aangebracht. De buitengevel moet nog worden gevoegd.
Afbeelding 8
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 21 november 2019.
De binnenkant van de achtergevel moet nog worden afgewerkt. De halfsteens buitengevel moet nog worden gemetseld.
Afbeelding 9
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 21 november 2019.
De binnenkant van de pothokke met de halfsteens muurtjes is bijzonder goed en toekomstbestendig geïsoleerd.
Afbeelding 10
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 29 november 2019.
Het schoorsteentje en de dakgoten moeten nog worden aangebracht. De buitengevel moet nog worden gevoegd.
Afbeelding 11
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 11 december 2019.
De aannemer is bezig met het metselen van het schoorsteentje.
Afbeelding 12
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 27 november 2020.
De pothokke is klaar. De halfsteens muurtjes zijn opnieuw gevoegd. De dakgoten en de regenafvoeren zijn aangebracht.
Afbeelding 13
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 27 november 2020.
De achtergevel is met dezelfde soort steen opgemetseld.
De redactie heeft het altijd jammer gevonden dat in dit pothokke bij de bouw vòòr 1900 geen stalramen van het Deeverse model zijn toegepast. Of werden stalraampjes van dat model alleen in keuterboerderijtjes toegepast ?
Afbeelding 14
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 22 april 2021.
Achter de grote stalramen staan grote glazen potten.
Afbeelding 15
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 22 april 2021.
Bij nadere beschouwing is te zien dat de tandarts in die glazen pot achter het linker stalraam kleine uitdeeltubetje tandpasta bewaard. Die heeft hij ongetwijfeld gekregen van de vertegenwoordiger van de tandpastafabriek.
Afbeelding 16
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 22 april 2021.
Bij nadere beschouwing is te zien dat de tandarts in de linker glazen pot achter het rechter stalraam ook kleine uitdeeltubetje tandpasta bewaard. Die heeft hij ongetwijfeld gekregen van de vertegenwoordiger van een andere tandpastafabriek.
