In het ‘Verslag van Gedeputeerde Staten aan de Staten der Provincie Drente uitgebragt in hunne zomervergadering van julij 1880’ verscheen op de bladzijden 118 en 119 het volgende verslag van de bouw van het nieuwe Deeverse skut an de Deeverse brogge. Zie het afgebeelde bericht in afbeelding 9.
Ter vervanging van de bestaande houten Dieverschutsluis werd, op ongeveer 235 meter benedenwaarts daarvan en nadat daarvoor de noodige gronden door het rijk waren aangekocht, eene steenen schutsluis gebouwd en eene ten behoeve daarvan afgegraven afsnijding van het kanaal, welk boven de nieuwe sluis 234,50 meter en daar beneden 174 meter lang is.
De nieuwe sluis is wijd in doorvaart 6 meter; de bovenslagdrempel ligt op 2 meter, de benedenslagdrempel op 2.72 meter beneden de tegenwoordige kanaalpeilen; de schutlengte bedraagt 27,50 meter. De sluis bestaat uit een gemetseld boven- en benedenhoofd, onderling vereenigd door schutkolkmuren van bazalt.
Door den bouw dezer sluis is het peil op het pand Haar-Dieversluis reeds dadelijk 0,33 meter verlaagd, terwijl de benedenslagdrempel 0,72 meter lager is gelegd dan naar het bestaande beneden kanaalpeil gevorderd wordt, opdat na verdieping van het pand beneden de sluis de volgende of Witteltersluis kan vervallen en de beide kanaalpanden Diever-Witteltersluis en Witteltersluis-Uffeltersluis tot één pand Dieversluis-Uffeltersluis kunnen vereenigd worden. Behalve de vermindering van het getal sluizen, die hiervan het gevolg zijn, zal dan ook het verval tusschen de verschillende panden ongeveer hetzelfde kunnen worden. Bij de nieuwe sluis bedraagt het dan 2,05 meter.
Bij de sluis is eene woning voor den sluiswachter gebouwd. Voorts is boven de sluis eene ruime lig- en losplaats voor schepen en een opslagplaats gemaakt, waartoe het verlaten deel van het kanaal gedeeltelijk werd gedempt, terwijl dit overigens werd ingerigt tot afleiding van hoog oppervlakwater door een gemetselde duiker met een schuif aan het boveneind en een brug met steenen landhoofden en ijzeren liggers over het benedeneind te bouwen.
De oude Dieversluis werd voor het laatst op 9 Augustus tot schutten gebruikt en vervolgens, terwijl de scheepvaart tijdelijk gesloten was, geheel afgebroken en opgeruimd. Van de afbraak werd eene beschoeijing langs de losplaats gemaakt.
Den 4 October werd met de nieuwe sluis het eerst geschut en deze voor de scheepvaart in gebruik gesteld.
De uitvoering der voormelde werken werd aanbesteed voor fl. 91.700,-; de onteigeningen vorderden eene uitgaaf van ruim fl. 1.481,-
De commissaris des Konings in de provincie Drenthe schreef op 5 oktober 1879 aan de Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid:
Ik heb de eer ter kennis van Uwe Excellentie te brengen dat de Drentsche Hoofdvaart is heropend en reeds op zaterdag 4 dezen voor ’t eerst door de nieuwe Dieversluis is geschut
De fotograaf Freiherr Friedrich Julius von Kolkow uit De Stad Groningen heeft tijdens de bouw van ut Deeverse skut an de Deeverbrogge in 1879-1880 in opdracht van de Rijkswaterstaat een serie fraaie foto’s gemaakt . De fotograaf was zo verstandig bij elke foto de opnamedatum te vermelden. De hier afgebeelde serie foto’s (afbeeldingen 1 tot en met 9 is aanwezig in de fotocollectie Rijkswaterstaat van het Nationaal Archief in ‘s Gravenhage.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde negen foto’s ook ten zeerste bewonderen op de bladzijden 305 tot en met 307 van het boek ‘Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever’ van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat kilo’s zware papieren boekwerk zijn of dat papieren boek bij iemand in kunnen zien.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde negen foto’s ook ten zeerste bewonderen op de bladzijden 188 tot en met 193 van het boek ‘An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’ van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat kilo’s zware papieren boekwerk zijn of dat papieren boek bij iemand in kunnen zien.
Afbeelding 1
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van het heiwerk ten behoeve van de bouw van de nieuwe Deeverse sluus gemaakt op 31 mei 1879.
Afbeelding 2
Freiherr Freiherr Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van de bouw van de Deeverse sluus gemaakt op 28 juni 1879. De grote vraag is waar de machine, die rechts boven op de hier afgebeelde foto voor werd gebruikt.
Afbeelding 3
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van de bouw van de nieuwe Deeverse sluus gemaakt op 28 juni 1879
Afbeelding 4
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van de bouw van de nieuwe Deeverse sluus gemaakt op 25 juli 1879.
Afbeelding 5
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 3 oktober 1879. . De aannemer is bezig met het inhangen van de houten sluisdeuren.
Afbeelding 6
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 3 oktober 1879. De aannemer is bezig met het inhangen van de houten sluisdeuren. Aan de linkerkant van de foto is de in aanbouw zijnde opslagplaats te zien.
Afbeelding 7
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 23 juni 1880.
Op de foto is de Deeverse sluus in de richting van de Deeverse brogge te zien. Aan de linkerkant is de woning van de sluiswachter te zien. Achter de sluiswachterswoning is een opslagloods te zien. In de verte is de Deeverse brogge waar te nemen.
Afbeelding 8
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 23 juni 1880.
Op de foto is de Deeverse sluus in de richting van de Oll’ndeeverse brogge te zien.
Aan de rechterkant van de foto is de opslagloods te zien. Links achter deze opslagloods is de woning van de sluiswachter te zien.
Volgens het verslag werd op 4 oktober 1880 voor het eerst met de nieuwe sluis geschut en werd deze voor de scheepvaart in gebruik gesteld. Maar fotograaf Freiherr Friedrich Julius von Kolkow fotografeerde reeds op 23 juni 1880 het binnenzeilen van een dekschiptjalkje vanuit het benedenpand in de sluis.
Dus ergens klopt iets niet in het vastleggen van datums.
De redactie denkt wel dat de door Friedrich Julius von Kolkow vermelde datum van 23 juni 1880 juist is, want op die dag maakte hij ook twee foto’s van het slopen van de Witteler sluis.
Maar hoe kan een vrachtschip via het benedenpand naar de Deeverse sluis zijn gevaren, terwijl de doorvaart vanwege het slopen van de Witteler sluis was gestremd ?
Wellicht is het dekschiptjalkje eerst van het bovenpand naar het benedenpand geschut en vervolgens van het benedenpand naar het bovenpand. Dus het wel zal zo zijn geweest dat eerst een paar proefschutten zijn gedaan, waarna pas op 4 oktober 1880 de sluis officieel in gebruik is gesteld, waarna de genodigden in een genoeglijk samenzijn in het café-logement an de Deeverbrogge een hapje aten, een paar stevige kejakkies dronken, dikke sigaren rookten of een pruim tabak kauwden..
Afbeelding 9
Bladzijde 118 en 119 van het ‘Verslag van Gedeputeerde Staten aan de Staten der Provincie Drente uitgebragt in hunne zomervergadering van julij 1880’