Category Archives: Aarfgood

Ut naembröttie van de Greinsweg op Baark’nheuvel

Het lijkt de redactie van ut Deevers Archief een echte uitdaging voor de vrijwilligers van de heemkundige vereniging uut Deever om bij elk van de oorspronkelijke wegen op het landgoed Berkenheuvel, uiteraard in samenwerking met de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten en het Staatboschbeheer, weer van die mooie witte kleine naambordjes met zwarte letters aan bomen te spijkeren.
En dan natuurlijk ook een naambordje plaatsen bij wegen die de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten al heeft laten overwoekeren door cultureluurnatuur.
Je mag van de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten toch wel bordjes aan bomen vastspijkeren ? Nestkastjes worden op het landgoed Berkenheuvel toch ook aan bomen vastgespijkerd ?
Laten we ons culturele erfgoed vooral behouden en de steeds meer verloren gegane en gaande namen van wegen op het landgoed Berkenheuvel aan de vergetelheid ontrukken.
Op bijgaande afbeelding op een ansichtkaart, die is uitgegeven in juli 1951, toen het landgoed Berkenheuvel nog eigendom was van de erven van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom, is als voorbeeld het naambordje van de Grensweg bij de Hoekenbrink te zien.

Posted in Aarfgood, Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Bosgesigte, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

De kleine Henduk en de grote Henduk an ’t waark

In de beeldbank van de Historische Vereniging Nijeeveen is een mooie kleurenfoto aanwezig van de gebroeders Klaas Kleine en Berend Kleine. Lourens Schipper, de beheerder van deze prachtige beeldbank (die zouden meer historische verenigingen moeten hebben), gaf de redactie toestemming deze kleurenfoto -zie de bijgaande afbeelding- in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is de Historische Vereniging Nijeveen en in het bijzonder Lourens Schipper, bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Maar in welk jaar is deze foto gemaakt ? Wie het weet, die mag het melden aan de redactie !

Op de foto zijn de smeden Klaas Kleine (links) (de kleine Hendrik) (Klaas, hei neeje klomp’m an ?) en zijn jongere broer Berend Kleine (rechts) (de grote Hendrik) bezig met het leggen van een ijzeren band om een houten wagenwiel. Ze zijn bezig voor de smederij met de naam ‘de grote Hendrik’ van Berend Kleine an de Heufdstroate in Deever. Het wagenwiel ligt op een oude molensteen.
Let op het bankje rechts achter Berend Kleine, dat zo te zien is gemaakt door Bouwbedrijf Nijzingh an de Brinkstroate in Deever. Achter Klaas Kleine is te zien dat achter het plantenklimrek geen deur meer zit. Aan de muur is te zien dat de ruimte waar een deur zat, ooit is dicht gemetseld.
Klaas Kleine had zijn smederij met de naam ‘de kleine Hendrik’ (let op de woordspeling; Hendrik Kleine was de vader van Klaas Kleine en Berend Kleine) an de Peperstroate aachter de kaarke. Hendrik Kleine had eerst een smederij op Koldervene (vroeger Coldervene), later in Meppel.
In dit pand op de hier afgebeelde kleurenfoto was vroeger de smederij van de gebroeders Hendrik en Albert Kloeze gevestigd. In die tijd was de deur wel aanwezig.
In dit pand is later een winkel met de naam ‘In de Lindetuin’ gevestigd geweest. De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van deze winkel op 13 november 2008 gemaakt. Het was nog herfst. Blijkbaar was toen in de zijmuur weer een deur aangebracht en het metselwerk gerepareerd en waren de raamluiken weggehaald. In de bestrating was in 2008 de oude molensteen nog wel aanwezig.
Zie voor nog een kleurenfoto, die de redactie op 28 juli 2016 gemaakt, het bericht ‘Het leven moet niet vliegen, maar fladderen’.
Nu dit pand een rijksmonumentje is (voor zolang het duurt, je weet maar nooit), zal het gesloop en geknutsel en gedoe aan de buitengevels wel onder curatele staan.

Posted in Aarfgood, Deever, Heufdstroate, Klaas Kleine, Neringdoende, Rieksmonement | Leave a comment

Greinspoaltie 63 stiet vlak bee de Kaele Duun’n

De redactie van ut Deevers Archief heeft de vier hier afgebeelde kleurenfoto’s van greinspoaltie LXIII (greinspoaltie 63) op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân gemaakt op donderdag 22 november 2019.
Greinspoaltie LXIII (greinspoaltie 63) staat op de knik van de greinse ten zuiden van de Kaele Duun’n in de buurt van een houten klimstellage, die gelukkig aan de Friese kant van de greinse staat.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

Greinspoaltie 61 stiet woar ut altied hef estoan

De redactie van ut Deevers Archief heeft de vier kleurenfoto’s van greinspoaltie LXI (greinspoaltie 61) gemaakt in de middag van donderdag 22 november 2019. Greinspoaltie LXI (greinspoaltie 61) staat gelukkig wel op zijn oorspronkelijke plaats. Greinspoaltie LXI (greinspoaltie 61) staat waar hij altijd heeft gestaan. Greinspoaltie LXI (greinspoaltie 61) staat bijna aan de voet van de Kaele Duun’n in de buurt van de wateroverstort van ut Greinsstuwmeer (voorheen Greinspoele). Aan de linkerkant van afbeelding 1 en aan de rechterkant van afbeelding 4 is een omheining te zien. De redactie heeft zich suf gepiekerd over de functie van dit omheinde stukje grond, maar kon geen functie bedenken.
Op een greinspoaltie hoort het wapen van de provincie Drente an de Dreinse kaante van de greinse te staan en hoort het wapen van de provincie Friesland aan de Friese kant van de greinse te staan. Dat is bij dit keurig onderhouden greinspoaltie LXI (greinspoaltie 61) wel in orde.
De redactie is vastbesloten van elk nog aanwezig greinspoaltie op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellinwaarf in Fryslân een flink aantal zelf gemaakte foto’s in ut Deevers Archief op te nemen. En zo mogelijk ook mooie foto’s van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Ech wè.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Greinspoele | Leave a comment

Ut fietsepad noast de olde Stienwieker saandweg

5In de collectie Dienst Landelijk Gebied van het Drents Archief is bijgaand getoonde zwart-wit foto aanwezig. Deze niet zo scherpe foto heeft fotonummer LG0507114 en is in 1971 gemaakt door de heer Constandse. Deze foto is gemaakt in het kader van de voorbereiding van de volkomen overbodige ruilverkaveling Deever.
De saandweg over de Westeresch tussen Oll’ndeever en de Dwarsdrift heeft wonder boven wonder de rampzalige cultuurvernietigende verkaveling van de oeroude esgronden in Deever en Oll’ndeever en Wittelte overleefd. Met het verdwijnen van de oeroude esgronden verdwenen ook de oeroude veldnamen. De ruilverkaveling was een cultuurhistorische ramp van de zwaarste orde.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze saandweg op zijn lijst van Deevers aarfgood gezet.
Op de zwart-wit foto is ut fietsepad noast de Stienwieker saandweg te zien. Aan de linkerkant is de nieuwe U.L.O.-school te zien. Ook zijn te zien de gemeentelijk toren an de brink van Deever en korenmolen ‘de Vlijt’ in Oll’ndeever.
Te gelegener tijd, en zeker niet met geschwinde spoed en zeker ook niet in gestrekte draf, zal de redactie van ut Deevers Archief een recente foto van dit deel van de Stienwieker saandweg in dit bericht opnemen.

Posted in Aarfgood, Saandweg, Westeresch | Leave a comment

Greinspoaltie 65 steet bee ut Ekingerdiekie

De redactie van ut Deevers Archief heeft de vijf kleurenfoto’s van greinspoaltie LXV (greinspoaltie LXV) gemaakt in de middag van donderdag 22 november 2019.
Greinspoaltie 65 (greinspoaltie 65) stond altijd bij de Meeuwenpoel. Greinspoaltie LXV (greinspoaltie 65) staat nu aan het begin van ut Ekingerdiekie (voorheen Ekingerpad) bij de Schaapsdrift bij een paaltje met bordjes met aanduidingen van fietsroutes.
Op een greinspoaltie hoort het wapen van Drente an de Dreinse kaant van de greinse te staan en hoort het wapen van Frylân aan de Friese kant van de greinse te staan. Dat is bij dit keurig onderhouden greinspoaltie LXV (greinspoaltie 65) wel in orde.
De redactie is vastbesloten van elk nog aanwezig provinciaal greinspoaltie op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellinwaarf in Fryslân een flink aantal zelf gemaakte foto’s in ut Deevers Archief op te nemen. En zo mogelijk ook mooie foto’s van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Ech wè.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

Ut bolder’n was, is en blef Deevers aarfgood

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde zeven kleurenfoto’s gemaakt in de middag van woensdag 6 november 2019 tijdens ut bolder’n. De kleurenfoto’s zijn gemaakt op de Bolderbrink an de Dwarsdrift in Deever.
Na het overlijden van de gebroeders Gerrits (de Garries jongen) en Teunis Roozeboom was de vaste groep bolderaars hard aan uitbreiding en ‘verjonging’ toe. Gelukkig zijn enige echte ‘jonge’ Deeverse jongen met het spel mee gaan doen, zodat nu met gepaste trots kan worden gemeld dat in november 2019 de ‘jongste’ bolderaar achtenzestig jaar was. Maar de groep bolderaars kan nog wel met enige spelers worden uitgebreid, want er was een tijd dat ze met elf man speelden. Een nieuwe speler hoeft niet per sé een echte Deeverse te zijn. Want de speler met het donkerblauwe vest is een echte Dwingeler. Een nieuwe speler hoeft niet per sé direct bee ut bolder’n ut Deevers te proat’n, mor möt ut Deevers wè good vurstoan, 
De redactie van ut Deevers Archief signaleerde enige nieuwe ontwikkelingen in ut bolder’n.
Onder het blok met daarop de eurocenten ligt nu een zwarte rubberen mat. Door deze mat is het zicht op de eurocenten, die na het omgooien van het blok op de rubberen mat zijn gevallen, verbeterd. De gevallen eurocenten zijn gemakkelijker van de mat te rapen dan in het zand. Het zand moet zo nu en dan wel van de rubberen mat worden geveegd. Daarvoor dient de meegebachte bessem.
De eigenaar van het aangrenzende tippie gruunlaand heeft zijn tippie met gaas afgerasterd en heeft bij un vreenpoal un stiggeltie gemaakt. Als een bolderstien in het vuur van de strijd toch onverhoopt aan de andere kant van de afrastering terecht komt, dan hoeft het gaas niet verropt te worden, dan kan de bolderaar voor het passeren van de afrastering gebruik maken van ut stiggeltie. Ut stiggeltie kan ook gewoon worden gebruikt als rustplaats voor de minder jonge bolderaar.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst voor de volledigheid naar de berichten die zichtbaar worden na het aanklikken van de categorie Bolderen in het rechter deel van het scherm of onder aan het bericht.

 

Posted in Aarfgood, Alle Deeversen, Bolder’n, Traditie | Leave a comment

Greinspoaltie 67 steet now op un aandere stee

De redactie van ut Deevers Archief heeft de vijf kleurenfoto’s van greinspoaltie LXVII (greinspoaltie 67) gemaakt in de middag van donderdag 22 november 2019.
Greinspoaltie LXVII (greinspoaltie 67) staat niet meer op zijn oorspronkelijke plaats, maar staat nu 142 meter in de richting van de oorspronkelijke plek van greinspoaltie LXIIX (greinspoaltie 68), op het kruispunt van een zandweg en een zandweg met een fietspad, dat onderdeel is van een fietsroute.
Op een greinspoaltie hoort het wapen van de Drente an de Dreinse kaante van de greinse te staan en hoort het wapen van Fryslân aan de Friese kant van de greinse te staan. Dat was bij dit keurig onderhouden greinspoaltie wel in orde.
De redactie is vastbesloten van elk nog aanwezig provinciaal greinspoaltie op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellinwaarf in Fryslân een flink aantal zelf gemaakte foto’s in ut Deevers Archief op te nemen. En zo mogelijk ook mooie foto’s van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Ech wè.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

Allerheiligen en Allerzielen in de Sint Pancratiuskerk

De redactie van het Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief, bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geacht documentje. In dit geval betreft het de ‘liturgie van de zondag Allerheiligen/Allerzielen’ op 7 november 2010 van de Nederlands Hervormde Gemeente Diever. Zie de bijgevoegde afbeelding van het voorblad van dit documentje. 

Allerzielen (het feest van alle zielen) is de dag waarop in de rooms-katholieke kerk alle gelovige zielen van gestorvenen worden herdacht. Allerzielen wordt sinds de twaalfde eeuw op 2 november gevierd, op de dag na Allerheiligen. In de nederlands-hervormde kerk worden Allerzielen en Allerheiligen niet gevierd. Allerzielen wordt niet gevierd, omdat de nederlands-hervormde kerk de leer van het vagevuur ontkent. Allerheiligen wordt niet gevierd, omdat de nederlands-hervormde kerk heiligenverering afwijst.
Het is dus op zijn minst merkwaardig, om niet te zeggen hoogst merkwaardig, te noemen dat de hiervoor genoemde liturigische herdenking -zonder bemiddeling tussen levenden en doden- op zondag 7 november 2010, op de laatste zondag van het kerkelijke jaar, voor allen die gedurende dat kerkelijke jaar zijn gestorven, te bestempelen als een viering van Allerzielen/Allerheiligen. En dat nota bene in een kerkgebouw die door nephistorielogen, cultuurbarbaren en religieuze nitwits hardnekkig de katholieke Sint Pancratius kerk wordt genoemd. En dat nota bene met muzikale begeleiding van een zangclupje met de katholieke naam Sint Pancratius Cantorij.
De tekening op het voorblad van de ‘liturgie voor de viering van de zondag Allerheiligen/Allerzielen’ is zonder enige twijfel nagetekend van een zwart-wit ansichtkaart van het nederlands-hervormde kerkgebouw an de brink van Deever, die in juni 1959 is uitgegeven door kantoorboekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Zie de bijgevoegde afbeelding.
Een uitgave van de zwart-wit ansichtkaart is in juni 1959 verkocht door Van Goor’s Kantoorboekhandel, Diever.
Een heruitgave van de zwart-wit ansichtkaart is in februari 1961 verkocht door Van Goor’s Kantoorboekhandel, Diever.
Een heruitgave van de zwart-wit ansichtkaart is in november 1965 verkocht door Van Goor’s Kantoorboekhandel, Diever.
Een heruitgave van de zwart-wit ansichtkaart is in oktober 1967 verkocht door Van Goor’s Kantoorboekhandel, Diever.
Een heruitgave van de zwart-wit ansichtkaart is in november 1968 verkocht door Van Goor’s Kantoorboekhandel, Diever.
De redactie heeft het vermoeden dat Roelof (Roef) van Goor in de periode 1959-1968 meer uitgaven van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart heeft verkocht. Wie kan de redactie daarover gegevens verschaffen ?
Oense Abe Brouwer begon op maandag 4 maart 1957 op 56-jarige leeftijd, toen het wat slechter ging met zijn schrijverscarrière, as stroatemaeker van de gemiente Deever. Op de afbeelding van de zwart-wit ansichtkaart is aan de onderkant van de afbeelding straatwerk in uitvoering te zien. Beter gezegd: aan de onderkant van de afbeelding is veldkeitjeswerk in uitvoering te zien, want het betreft de door Oense Abe met veel geduld gemaakte veldkeitjesstrook met onder meer religieuze figuren om de kaarketuun van het kerkgebouw an de brink van Deever. Zijn de veldkeitjes onder meer afkomstig uit de vernielde Peperstroate ? De redactie heeft de veldkeitjesstrook met de figuren van Oense Abe op zijn lijst van Deevers aardgood geplaatst.

Posted in Aarfgood, Abe Brouwer, Ansigtkoate, Kaarke an de brink | Leave a comment

Plechtige afkondiging grondwetswijziging in 1953

De redactie kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte, later in Assen woonde en overleden is in Voorburg bij zijn dochter – steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels, documenten en foto’s over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm te publiceren en zo mogelijk van zijn foto’s te voorzien.
Het is de redactie bij het leven van Anne Mulder helaas niet gelukt al zijn Deeverse documenten en foto’s in het papieren blad Opraekelen van de heemkundige vereniging uut Deever te publiceren, dan maar posthuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in de webstee van ut Deevers Archief.
Tussen zijn foto’s zat ook een zwart-wit foto van de plechtige afkondiging van een wijziging van de grondwet in de deur van het oude gemeentehuis an de brink van Deever. Zie de bijgaande afbeelding.

Vanaf 1948 mocht een grondwetswijziging ook in het gemeentehuis worden voorgelezen, mits de voorleesruimte vrij toegankelijk was voor het publiek.
De redactie meende eerst dat de foto gemaakt moest zijn tijdens het voorlezen van de wijziging van de grondwet in 1956, denkende dat het oude gemeentehuis pas in 1956 is gesloopt. Dat bleek een vergissing van een jaar te zijn, die achteraf te voorkomen was geweest.
Jannes Smit, oud-inwoner van Dieverbrug en oud-burgemeester van de gemeente Oudewater en de gemeente Losser, wees de redactie op het feit dat de verhuizing uit het oude gemeentehuis aan de brink van Deever naar het noodgebouw op het Bultie plaats vond in het najaar van 1955, waarna de sloop van het oude gemeentehuis direct daarna een aanvang nam. Jannes Smit is zijn ambtelijke loopbaan in het noodgemeentehuis op het Bultie op 21 augustus 1956 begonnen. Hij was daar een collega van Anne Mulder.
De redactie heeft zich op het internet suf gezocht naar andere foto’s van deze plechtigheid, die gemaakt zijn in of voor het huis van andere gemeenten, maar heeft geen foto’s kunnen vinden. De redactie trekt voorzichtig en voorlopig de conclusie dat de hier getoonde kostelijke foto uit de verzameling van Anne Mulder historische waarde heeft. De foto is een topstuk. De foto behoort tot ut fotografiese aarfgood van Deever.
De zwart-wit foto van Anne Mulder is gemaakt op 22 juni 1953. Het voorlezen van de wijziging van de grondwet begon in de ochtend om half elf. Het geeft altijd weer voldoening als de datering van een historisch waardevolle foto helemaal klopt.
De wijziging van de grondwet werd voorgelezen door Anne Mulder. Let wel ! Nota bene ! Te doen gebruikelijk bij een dergelijke zeldzame plechtigheid is dat de wijziging van de grondwet wordt voorgelezen door De Hoge Heer Burgemeester of De Minder Hoge Heer Secretaris van de betreffende gemeente. Mor neet in de gemiente Deever.
De Hoge Heer Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) schitterde door afwezigheid. Hij had op zijn minst uit respect voor volk en vaderland in zijn zwarte pandjesjas en met zijn ambtsketting om rechts naast Anne Mulder moeten staan. Was hij in gemeentelijke werktijd voor het Openluchttheater op pad ? Had hij het te druk met het lobbywerk voor het nieuwe gemeentehuis op de plek van het oude gemeentehuis, in het bijzonder met de inrichting van zijn aanstaande nieuwe werkkamer ? Of is hij de maker van deze foto ?
En De Minder Hoge Heer Secretaris Jan Boesjes voelde zich blijkbaar ook niet geroepen die stroperige wetsteksten plechtig voor te lezen. Hij kijkt een beetje grammietug en verveeld in de lens van de camera. Hij heeft zijn armen over elkaar geslagen, lichaamstaal, een teken dat hij de plechtigheid al lang dik zat is.
De redactie van ut Deevers Archief herkende helaas niet alle personen op de foto.
De man op de voorgrond is gemeentesecretaris Jan Boesjes.
De redactie weet niet wie de man met de pijp is. Een gemeenteambtenaar ?
Achter de man die interessant aan het doen is met zijn pijp is nog net een deel van het gezicht van iemand te zien; de redactie weet niet wie die persoon is.
Rechts naast de vrouw staat commies Otte Franke van Elselo (hij is geboren op 3 april 1908 in Hindeloopen, hij is overleden op 11 september 1987 in Bergum).
De vrouw op de foto is Hennie Hulshof, die op de secretarie van het gemeentehuis werkte en die later trouwde met bakker en kruidenier Klaas Echten uit Wittelte.
De redactie weet niet wie die grote padvinder in de korte broek is.
De redactie weet niet wie de man aan de linkerkant van de foto is. Is het een wethouder ?
Te doen gebruikelijk bij een dergelijke zeldzame plechtigheid is dat de wethouders van de gemeente ook aanwezig zijn.
Wie kan de redactie voorzien van gegevens van de personen op de hier afgebeelde foto ?
Het is natuurlijk belangwekkend te weten of en hoeveel Deevers publiek stond mee te luisteren op de brink. Dat is op de foto niet te zien. In 1953 werd de grondwet beperkt herzien ten aanzien van de buitenlandse betrekkingen van het Rijk.

Posted in Aarfgood, Alle Deeversen, Gemiente Deever, Topstuk | Leave a comment

Carbid schieten is nu een nationaal erfgoed

Op 30 juni 2014 verscheen in de Meppeler Courant het navolgende korte bericht over het kebid scheet’n (carbid schieten), dat op de lijst van zo genoemd immaterieel erfgoed is komen te staan.

Wapse – Carbid schieten krijgt een plaats op de nationale erfgoedlijst. De traditie waarbij een melkbus wordt gevuld met carbid die dan met veel kabaal moet ontploffen, komt als vijftigste op die lijst. Dat heeft Ineke Strouken, directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE) bekend gemaakt. De zo genoemde Nationale Inventaris van Immaterieel Erfgoed in Nederland moet gemaakt worden, omdat Nederland de conventie van de VN-organisatie heeft ondertekend.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Dit bericht is zeker de moeite waard in het Deevers Archief te worden opgenomen. Eindelijk is daar die nationale erkenning voor een breed over het Nederlandse platteland verspreide oudejaarsgebruik. Zie de webstee www.immaterieelerfgoed.nl.

Hebben de kebied scheeters in Deever en Wapse daar zo lang op zitten wachten ? Dat zal toch niet zo zijn ? Het nalaten van deze lawaaiige traditie aan komende generaties zal zonder die vijftigste plaats (en laatste ?) op die erfgoedlijst zeker ook wel lukken. Of zitten er voordelen aan om op zo’n lijst te staan ? Bijvoorbeeld stelt het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed uit een erfgoedfonds zo nu en dan geld beschikbaar voor het aanschaffen van nieuwe melkbussen (worden die nog wel gemaakt) ?

En waarom is de op sterven na dood zijnde prachtige traditie van bolderen niet, nog niet of nog steeds niet in die Nationale Inventaris Immateriaal Cultureel Erfgoed Koninkrijk Nederland opgenomen ? En waarom staat het ‘poasvuur sleep’m’ niet op die lijst ?.

De vraag wanneer het kebied scheet’n binnen de gemiente Deever is begonnen lijkt niet zo moeilijk te beantwoorden.
De vraag is meer wanneer Grote Frièrik Ofrein an ’t Kleine Brinkie, de Kloeze in de Heufdstroate, de Kloeze in Wittelte en Santing in Wapse daadwerkelijk zijn begonnen met autogeen lassen, want bij deze lasmethode wordt kebied gebruikt.
Het autogeen lassen dateert van na 1880. Voorstelbaar is dat deze lasmethode ongeveer 110 jaar geleden voor het eerst binnen de gemiente Deever werd toegepast. Omstreeks die tijd of later zal in de gemiente Deever met kebied scheet’n zijn begonnen. Dus deze traditie zal ongeveer een eeuw oud zijn. Voorstelbaar is ook dat het kebied scheet’n uit andere streken is overgenomen en niet in de gemiente Deever is uitgevonden..

In de naoorlogse periode van weinig geld en weinig vuurwerk kocht de jeugd tegen het oude jaar voor een paar kwartjes een klompe kebied bij de smid. Voor het gewone lichtere gebolder (geknal) maakten de jongens gebruik van goed afsluitbare blikken (bijvoorbeeld verfblikken), hoe beter het blik afsloot hoe harder de knal, maar een Buisman-blikje deed het ook wel een tijdje. Met een hamer en een spijker een gaatje in het midden van de onderkant van het blik slaan, een klontje kebied in het blikje, flink wat speeje (spuug) erbij, lid (deksel) op het blikje drukken, even schudden voor een goede gasontwikkeling, blikje onder de klomp, vuurtje bij het gaatje houden en boem. En dan doorgaan met het gebolder, totdat het blikje het begaf. Je was een soort van held voor tien minuten als je de grotere blikken vanuit de hand durfde te laten knallen.

Maar als de culturele verscheidenheid in Nederland mag worden vergeleken met de zeer rijke culturele verscheidenheid in een land, zoals Perú, dan is het in Nederland maar armoedig gesteld met het nog overgebleven immateriële culturele erfgoed.

Posted in Aarfgood, Kebied skeet’n, Poasvuur sleep'm | Leave a comment

Witteler fumilienaème Bee de Baarg bestiet neet mièr

Jan bij de Berg (geboren op 19 juli 1860 te Wittelte, overleden op 3 april 1916 te Wittelte) en Lammigje Offerein (geboren op 18 mei 1860 te Wittelte, overleden op 9 juni 1932 te Wittelte) trouwden op 27 april 1888. Het echtpaar kreeg drie kinderen, te weten Jantje (Jantie), Roelof (Roef) en Jantiena.
De ongetrouwde Jantje (Jantie) bij de Berg overleed op 5 juni 1965. Met het overlijden van de ongetrouwde Roelof (Roef) bij de Berg op 16 juli 1968 is de familienaam bij de Berg uitgestorven.
Roef en Jantie bee de Baarg woonden aan de Wapserveenseweg -komende vanaf de Wittelterweg- in de eerste boerderij aan de linkerkant.
Uit overlijdensakte nummer 15 van 2 november 1827 blijkt dat de op 1 november 1827 in Wittelte overleden landbouwer Jan Jakobs bij de Berg is geboren op 30 september 1754 in Wittelte. Hij was een zoon van Jakob Remmelts en Geertje Jans.
Het vermoeden bestaat dat de familienaam bij de Berg (bee de Baarg) in de Napoleontische tijd is ontstaan, toen de Franse bezetter bij het invoeren van de burgelijke stand de mensen dwong een achternaam aan te nemen. Deze Wittelter familie moet zich verbonden hebben gevoeld met de Wittelter Berg (de Baarg), woonde toen misschien wel dichter bij de Berg (de Baarg) dan Roef en Jantie. Op de vraag van de ambtenaar ‘wat is uw achternaam’ gaf Jan Jacobs wellicht als antwoord ’k hep gien aachternaème’. Op de vraag van de ambtenaar ‘waar woont u’ gaf Jan Jacobs mogelijk als antwoord ‘bee de baarg’. De reactie van de ambtenaar zal wellicht geweest zijn ‘dan schrijf ik bij uw achternaam ‘bij de Berg’.’
De redactie heeft het graf van de familie Bij de Berg op de lijst van Deevers funerair aarfgood gezet.

Familie Bij de Berg – Geboorteakten

Diever, geboorteakte, 7 april 1851, aktenummer 14
Kind: Lammigje bij de Berg, geboren te Wittelte (Deever) op 05-04-1851, dochter van Roelof Jans bij de Berg, beroep: landbouwer; oud: 32 jaren, en Jantje Willems Jonkers, beroep: zonder; oud: 33 jaren.

Diever, geboorteakte, 10 april 1856, aktenummer 8
Kind: Lammigje bij de Berg, geboren te Wittelte (Deever) op 09-04-1856, dochter van Roelof Jans bij de Berg, beroep: landbouwer; oud: 37 jaren, en Jantje Willem Jonkers, beroep: zonder; oud: 37 jaren.

Diever, geboorteakte, 17 oktober 1857, aktenummer 27
Kind: Janna bij de Berg, geboren te Wittelte (Deever) op 16-10-1857, dochter van Roelof Jans bij de Berg, beroep: landbouwer; oud: 39 jaren, en Jantje Willems Jonkers, beroep: zonder; oud: 39 jaren.

Diever, geboorteakte, 20 juli 1860, aktenummer 22
Kind: Jan bij de Berg, geboren te Wittelte (Deever) op 19-07-1860, zoon van Roelof Jans bij de Berg, beroep: landbouwer; oud: 41 jaren, en Jantje Willems Jonkers, beroep: zonder; oud: 41 jaren.

Diever, geboorteakte, 25 maart 1889, aktenummer 13
Kind: Jantje bij de Berg, geboren te Wittelte (Deever) op 24-03-1889, dochter van Jan bij de Berg, beroep: landbouwer; oud: 28 jaren, en Lammigje Offerein, beroep: zonder.

Diever, geboorteakte, 24 januari 1891, aktenummer 7
Kind: Roelof bij de Berg, geboren te Wittelte (Deever) op 23-01-1891, zoon van Jan bij de Berg, beroep: landbouwer; oud: 30 jaren, en Lammigje Offerein, beroep: zonder.

Diever, geboorteakte, 1 februari 1893, aktenummer 8
Kind: Jantiena bij de Berg, geboren te Wittelte (Deever) op 30-01-1893, dochter van Jan bij de Berg, beroep: landbouwer; oud: 32 jaren, en Lammigje Offerein, beroep: zonder.

Familie Bij de Berg, huwelijksakten

Deever, huwelijksakte, 26 april 1828, aktenummer 4
Bruidegom: Roelof Veldkamp, oud: 36 jaren; beroep: landbouwer, zoon van Heime Veldkamp en Jantje Jans, beroep: landbouwersche. Bruid: Geesje bij de Berg, oud: 34 jaren; beroep: zonder, dochter van Jan Jacobs bij de Berg en Lammigje Jans, beroep: landbouwersche. NB. vader bruidegom overleden; vader bruid overleden.

Deever, huwelijksakte, 24 december 1841, aktenummer 10
Bruidegom: Roelof Jannes Hessels, geboren te Diever; oud: 36 jaren; beroep: landbouwer; weduwnaar van Hendrikje Elting, zoon van Jannes Hessel en Janna Berents, beroep: landbouwersche. Bruid: Janna Jans bij de Berg, geboren te Deever; oud: 33 jaren; beroep: zonder, dochter van Jan Jacobs en Lammigje Jans, beroep: landbouwersche. NB. vader bruidegom overleden; vader bruid overleden.

Deever, huwelijksakte, 7 mei 1850, aktenummer 9
Bruidegom: Roelof Jans bij de Berg, geboren te Deever; oud: 31 jaren; beroep: landbouwer, zoon van Jan Jacobs bij de Berg en Lammigje Jans, beroep: landbouwersche. Bruid: Jantje Willems Jonkers, geboren te Dwingelo; oud: 32 jaren; beroep: naaister, dochter van Willem Fredriks Jonkers, beroep: landbouwer, en Janna Schippers, beroep: zonder. NB. vader bruidegom overleden.

Deever, huwelijksakte, 28 april 1877, aktenummer 7|
Bruidegom: Hendrik Hessels, geboren te Deever; oud: 34 jaren; beroep: landbouwer, zoon van Roelof Hendriks Hessels en Hilligje Willems Mulder. Bruid: Lammigje bij de Berg, geboren te Deever; oud: 21 jaren; beroep: zonder, dochter van Roelof Jans bij de Berg, beroep: landbouwer, en Jantje Willem Jonkers, beroep: zonder. NB. vader bruidegom overleden; moeder bruidegom overleden.

Deever, huwelijksakte, 14 mei 1885, aktenummer 6
Bruidegom: Hendrik Boerhof, geboren te Smilde; oud: 28 jaren; beroep: landbouwer, zoon van Harm Boerhof en Grietje Hendriks Eis. Bruid: Janna bij de Berg, geboren te Deever; oud: 27 jaren; beroep: zonder, dochter van Roelof Jans bij de Berg, beroep: landbouwer, en Jantje Willems Jonkers, beroep: zonder. NB. vader bruidegom overleden; moeder bruidegom overleden.

Deever, huwelijksakte, 27 april 1888, aktenummer 7
Bruidegom: Jan bij de Berg, geboren te Deever; oud: 27 jaren; beroep: landbouwer, zoon van Roelof Jans bij de Berg, beroep: landbouwer, en Jantje Willems Jonkers, beroep: zonder. Bruid: Lammigje Offerein, geboren te Deever; oud: 27 jaren; beroep: zonder, dochter van Fredrik Kornelis Offerein en Jantje Koops Eleveld. NB. vader bruid overleden; moeder bruid overleden.

Familie Bij de Berg, overlijdensakten

Deever, overlijdensakte, 2 november 1827, aktenummer 15
Overledene: Jan Jakobs by de Berg, geboren te Deever op 30-09-1754; beroep: landbouwer; overleden te Wittelte (Diever) op 01-11-1827; oud: 73 jaren, zoon van Jakob Remmelts en Geertje Jans. Gehuwd geweest met NN NN, in leven.

Deever, overlijdensakte, 24 september 1831, aktenummer 18
Overledene: Geesje Jans bij de Berg, geboren te Deever op 24-06-1803; overleden te Deever op 22-09-1831; oud: 28 jaren, dochter van Jan Jacobs bij de Berg en Lammigje Jans Bult. Gehuwd geweest met Roelof Heimen Veldkamp, in leven.

Deever, overlijdensakte, 16 oktober 1854, aktenummer 25
Overledene: Lammigje Roelofs by de Berg, geboren te Deever op 05-04-1851; beroep: zonder; overleden te Wittelte (Deever) op 15-10-1854; oud: 3 jaren, dochter van Roelof Jans by de Berg en Jantje Willems Jonkers.

Deever, overlijdensakte, 7 augustus 1857, aktenummer 14
Overledene: Grietje Jans bij de Berg, geboren te Deever op 15-07-1798; beroep: zonder; overleden te Deever op 06-08-1857; oud: 59 jaren, dochter van Jan Jacobs bij de Berg en Lammigje Jans Bult. Gehuwd geweest met Harm Bartelds Bos, in leven.

Deever, overlijdensakte, 8 april 1880, aktenummer 13
Overledene: Janna bij de Berg, geboren te Deever op 07-05-1808; beroep: landbouwersche; overleden te Oldendiever (Deever) op 07-04-1880; oud: 71 jaren, dochter van Jan Jacobs bij de Berg en Lammigje Jans. Gehuwd geweest met Roelof Jans Hessels, overleden.

Deever, overlijdensakte, 7 november 1888, aktenummer 39
Overledene: Roelof Jans bij de Berg, geboren te Deever op 03-10-1818; beroep: landbouwer; overleden te Wittelte (Deever) op 06-11-1888, zoon van Jan Jacobs bij de Berg en Lammigje Jans. Gehuwd geweest met Jantje Willems Jonkers, in leven.

Deever, overlijdensakte, 23 december 1903, aktenummer 47
Overledene: Jantiena bij de Berg, geboren te Deever op 30-01-1893; overleden te Wittele (Deever) op 22-12-1903; oud: 10 jaren, dochter van Jan bij de Berg, beroep: landbouwer, en Lammigje Offerein.

Deever, overlijdensakte, 4 april 1916, aktenummer 13
Overledene: Jan bij de Berg, geboren te Deever; beroep: landbouwer; overleden te Wittelte (Deever) op 03-04-1916; oud: 55 jaren, zoon van Roelof Jans bij de Berg en Jantje Willems Jonkers. Gehuwd geweest met Lammigje Offerein, in leven.

Deever, overlijdensakte, 18 april 1918, aktenummer 7
Overledene: Lammigje bij de Berg, geboren te Deever; beroep: zonder; overleden te Deever op 17-04-1918; oud: 62 jaren, dochter van Roelof Jans bij de Berg en Jantje Willem Jonkers. Gehuwd geweest met Hendrik Roelofs Hessels, overleden.

Deever, overlijdensakte, 2 februari 1925, aktenummer 3
Overledene: Janna bij de Berg, geboren te Diever; beroep: zonder; overleden te Deever op 01-02-1925; oud: 67 jaren, dochter van Roelof Jans bij de Berg en Jantje Willems Jonkers. Gehuwd geweest met Hendrik Boerhof, in leven.

Posted in Aarfgood, Alle Deeversen, de Witteler Baarg, Wittelte | Leave a comment

Greinspoaltie 47 steet bee un olde kerreven

Langs de greinse tussen Fryslân en Drente ligt het overblijfsel van een zo genoemde landweer. Deze landweer stamt waarschijnlijk uit de late middeleeuwen en heeft globaal op de grens van de provincie Drente en de provincie Fryslân gelegen. Een landweer is een opgeworpen aarden verdedigingswal. Deze wal moest mensen en dieren, die vanuit Drente naar Fryslân wilden, tegenhouden. Tussen de weg van Zorgvlied naar Elsloo en de Appelschaseweg is het overblijfsel van een deel van de landweer nog in goede staat.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde vier kleurenfoto’s gemaakt op woensdag 11 december 2019.
Ter hoogte van recreatiepark Groot Bartje op Zorgvlied staat op het overblijfsel van de landweer het greinspoaltie XLVII (greinspoaltie 47). Het wapen van Fryslân op het greinspoaltie is keurig aan de Friese kant van het paaltje te zien. Het wapen van Drente op het greinspoaltie is keurig aan de Drentse kant van het paaltje te zien.
Op het overblijfsel van de landweer in de buurt van het greinspoaltie XLVII (greinspoalyie 47) staat zo te zien al jaren een met algen bedekte caravan weg te rotten en wat is de bedoeling van die tractorband ? Heeft de eigenaar van de aangrenzende recreatiewoning dan totaal geen respect voor de historische waarde van het overblijfsel van de landweer ?
Is de eigenaar van het aangrenzende perceel, waarop de zichtbare – niet voor permanente bewoning bedoelde – recreatiebungalow staat, ook de eigenaar van het aangrenzende deel van de landweer ? Toch zeker niet ? Het deel van het overblijfsel van de landweer ter plekke zal van de provincie Drente of van de provincie Fryslân of van beide provincies zijn. Wellicht is de eigenaar van de niet-verplaatsbare recreatiewoning en de recreatiegrond op enigerlei wijze te vermurwen zijn gammele met algen bedekte wegrottende verplaatsbare recreatiewoning naar zijn eigen recreatiegrond te slepen ? Of moet het bevoegd gezag gaan handhaven ?
De redactie verwijst voor de volledigheid ook naar het bericht Greinspoaltie 47 niet op dezelfde plaats herplaatst.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief van 19 april 2023
De heer Hans Salverda heeft op 19 april 2023 met zijn slimme telefoon de coördinaten van grenspaal 47 opgemeten:
52°55’34.7″ Noorderbreedte en 6°15’11.9″ Oosterlengte.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 72 is now ee’m vot

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 november 2019. Op de kleurenfoto ligt het zichtbare deel van de Olde Willemsweg in de provincie Fryslân.
Greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Oooststellingwaarf in Fryslân stön in de baarm van de Olde Willemsweg an de kaante van de Tilgröppe, mor is now ee’m vot. Het paaltje is op de afgebeelde kleurenfoto niet meer aan de rechterkant te zien.
De redactie heeft in de middag van 22 november 2019 aan beide kanten van de weg over een langer stuk in de bermen, in de bermsloten en in de weilanden lang en nauwkeurig gezocht, maar heeft greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) helaas niet gevonden.
De afgelopen maanden (najaar 2019) is gewerkt aan de verharding en de bermen van de Olde Willemsweg. Wellicht is greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) daarvoor tijdelijk even verwijderd en aan de kant gelegd. Daardoor was greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) helaas gemakkelijk en snel oplaadbaar en vervoerbaar geworden.
Wellicht heeft een fanatieke verzamelaar ut swoare greinspoaltie alleen of met de hulp van een tweede persoon op een aanhangwagentje achter een auto geladen en meegenomen.
Bij de strikt noodzakelijke herplaatsing van greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) zal zorgvuldig aandacht moeten worden besteed aan een stevige verankering van de paal in de bodem.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal | Leave a comment

Weinigen hebben Geert Dekker uitgeleid

De kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever is de laatste rustplaats van de Deeverse dorpsfiguur Geert Dekker. Hee was keuterboertie, mor ok liekwaeg’nmenner, koster, orgelpomper en klokkelüder. Dorpsfiguur Geert Dekker is geboren op 26 februari 1876 in Dwingel. Hij is een zoon van arbeider Jan Dekker en Marchje Wijkstra. Na een kort ziekbed overleed dorpsfiguur Geert Dekker op 5 maart 1963 op 87-jarige leeftijd in het ziekenhuis in Meppel. Dorpsfiguur Geert Dekker is niet getrouwd geweest.

Zijn stoffelijke resten en zijn zerk zijn anno 2019 gelukkig nog wel aanwezig op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de bijgevoegde kleurenfoto, die de redactie van ut Deevers Archief op woensdag 12 december 2019 van zijn zerk heeft gemaakt. De redactie heeft dit graf op zijn lijst van Deevers aarfgood gezet. De zerk van dorpsfiguur Geert Dekker moet toekomstbestendig, klimaatbestendig, grafsteenblunderbestendig, sloopbestendig en duurzaam bewaard blijven voor de komende generaties.

De zerk van Geert Dekker behoeft wel enig onderhoud, bijvoorbeeld flink schrobben met heet sodawater. De zerkenecoloog van de gemeente Westenveld zou echter na diepgaande bestudering van de begroeiing van de zerk van Geert Dekker tot de conclusie kunnen komen dat bijvoorbeeld een witte ronde vlek op de zerk het beschermde, uiterst zeldzame en met uitsterven bedreigde Deeverse zerkenkorstmosje is en vervolgens het schoonmaken door middel van bijvoorbeeld het flink schrobben met sodawater per gemeentelijk decreet verbiedt.

Arend Mulder schreef in 1975 in zijn boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ op bladzijde 93 over dorpsfiguur Geert Dekker: Tallozen heeft hij uitgeluid, weinigen hebben hem uitgeleid.

Weinigen hebben hem uitgeleid. De redactie zou wel graag willen weten: wie was de menner van de liekwaeg’n waarop de kist met het lichaam van liekwaeg’nmenner Geert Dekker naar de kaarkhof is gebracht ? Nog minder dan weinigen zullen na zijn dood op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever zijn geweest om zijn graf te bezoeken. Anno 2019 zal niemand, behalve misschien wellicht alleen de kaarkhofstrüners en kaarkhofkenners wijlen Jans Tabak en de redactie van ut Deevers Archief, zijn graf hebben bezocht.

De Minder Hoge Heertjes Van Het Grote Kaarkhof Uitbaten Van De Gemeente Westenveld, die zijn belast met de positieve financiële uitbating van de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever, hebben bij graven waarvoor weer de exorbitant hoge huurpenningen voor de grafgrond moeten worden afgedragen, bedacht dat bij het passeren van het uiterlijke tijdstip van afdracht van deze exorbitant hoge huurpenningen, de betreffende zerk direct, maar dan ook direct, en met geschwinde spoed en in gestrekte draf, moet worden gesloopt.

Een dergelijk overijverig, fanatiek, gründlich en pünktlich sloopgedrag kent zijn gelijke niet in de keiharde wereld van het met een positief financieel resultaat uitbaten van kerkhoven. En levert bij het minste of geringste foutje of haperingetje of kortsluitinkje in de vertaling van de resultaten van de Grote Gemeentelijke Geautomatiseerde Grafpenningen Vergaarsysteem naar een Betrouwbare Actuele Slooplijst fatale oerdomme fouten op, bijvoorbeeld in de vorm van het onlangs onterecht slopen van zerken op de kaarkhof bee Deever. En getroffen nabestaanden konden daardoor witheet, roodwoedend en gewelddadig worden.

Maar het leverde in 2019 natuurlijk voor het Van Dale Groot Woordenboek Van De Nederlandse Taal wel een van de prachtigste nieuwe woorden op: grafstenenblunder. En wie van de Minder Hoge Heertjes Van Het Grote Kaarkhof Uitbaten Van De Gemeente Westenveld was toch die grafstenenblunderaar ? De Deeverse vertaling van het woord grafstenenblunderaar zou ongeveer bij benadering zaark’nknooier zijn.

De stoffelijke resten in een graf, waarvan de zerk is gesloopt, worden vooralsnog niet geruimd. Vooralsnog niet, maar wanneer dan wel ? Rechthebbenden en nabestaanden en anderen kunnen dus voorlopig nog wel naar de plaats van het graf gaan (wel de plek goed onthouden, even een fotootje maken), mogen van de uitbater van de kaarkhof misschien nog wel een bloemetje of een plantje of een frutseldingetje op het graf zetten, maar kunnen niet meer naar de zerk van hun dierbare kijken.

Dat lijkt de stok te zijn waarmee de rechthebbenden en nabestaanden en anderen worden geslagen voor het niet meer willen, niet meer kunnen, of helaas niet op tijd afdragen van de exorbitant hoge huurpenningen voor de grafgrond aan de Minder Hoge Heertjes Van Het Grote Kaarkhof Uitbaten Van De Gemeente Westenveld. Dat lijkt het nieuwe, verhollandiseerde, zakelijke, keiharde, kille, no nonsence, lik-op-stuk beleid te zijn van de Minder Hoge Heertjes Van Het Grote Kaarkhof Uitbaten Van De Gemeente Westenveld.

Zit het slopen van een zerk bij de exorbitant hoge huurpenningen voor de grafgrond inbegrepen ?
Of wordt voor het slopen van een zerk een aparte rekening naar de ex-rechthebbenden gestuurd ?
Worden de kosten voor het herstellen van de materiële en vooral de immateriële schade na een grafsteenblunder verrekend in nieuwe exorbitanter hoge penningen voor het huren van grafgrond ?
Zijn de rechthebbenden van een te slopen zerk eigenaar van hun eigen zelf betaalde zerk of is de gemeente Westenveld plotsklaps eigenaar van die te slopen zerk geworden ?

De redactie schat in dat de exorbitant hoge huurpenningen voor de grond waarin Geert Dekker is begraven, al lang niet meer zijn afgedragen. Er zijn geen rechthebbenden. Er zijn geen nabestaanden. Er zijn geen belangstellenden. Er zijn geen bezoekers. En dan faalt het nieuwe, verhollandiseerde, zakelijke, keiharde, kille, no nonsence, lik-op-stuk beleid van de Minder Hoge Heertjes Van Het Grote Kaarkhof Uitbaten Van De Gemeente Westenveld. Want niemand kan met de uitvoering van dat beleid worden getroffen. Dus is het gevaar voor accute sloop van de zerk van Geert Dekker betrekkelijk klein te noemen.

Posted in Aarfgood, Dorpsfiguur, Geert Dekker, Kaarkhof an de Grönnegerweg | Leave a comment

Broembroem en vroemvroem in de stilte

De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief uiteraard alle mooie en lelijke hoeken en mooie en lelijke uithoeken en mooie en lelijke gaten van de gemiente Deever laten zien en daar hoort zeer zeker de greinse van de gemiente Deever bij.
De redactie heeft de drie hier getoonde kleurenfoto’s van ut Ekingerpattie in de Ekingerbrook tuss’n ut greinspoaltie LXIII (greinspoaltie 63) en ut greinspoaltie LXV (greinspoaltie 65) op de greinse van de gemiente Deever en de puvincie Fryslân in de noamedag van donderdag 22 november 2019 emeuk’n. Greinspoaltie LXIV (greinspoaltie 64) stön ok langus ut pattie, mor is vot, is verdween’n, wie hef dat poaltie mit eneu’m ?
De looprichting van de redactie was van greinspoaltie LXV (greinspoaltie 65) hen greinspoaltie LXIII (greinspoaltie 63).
Ut Ekingerpattie ligt jammer genoeg op een soort van diekie, een soort van barrière, daarmee is de grote stille cultuurheide in wording openlandschappelijk en ecologisch gezien lelijk verminkt en in tweeën gesneden. Die verhoogde ligging is waarschijnlijk bedoeld om ut schelp’mpattie bij veel wateroverlast te behoeden voor overstromingen. Dan moet wel heel veel regen in het gebied vallen. Maar ut Ekingerpattie is daardoor wel bijzonder toekomstvast en klimaatbestendig geworden.
De redactie verbaasde zich bij het lopen over ut Ekingerpattie dat die ene overgebleven maar wel bijzonder beeldbepalende ekkelboom langus ut pattie in de natte Ekingerbrook, vlak bee de Kaele Duun’n, daar nog steeds staat en nog steeds niet door de cultuurnatuuruitvinders van de Stoat om zeep is geholpen. Daarmee is het archaïsche en utopische droombeeld van die zogenaamde grote stille kale barre verlaten Atlantische steppe vlak bij die zogenaamde grote stille kale barre verlaten Atlantische woestijn wel volledig verstoord. En daardoor is kettingzaaggevaar wel degelijk aanwezig. Deze ekkelboom moet derhalve met geschwinde spoed en in gestrekte draf op de lijst van monumentale bomen in de gemiente Deever worden geplaatst. En aan de ekkelboom moet ook een speciaal fluoriserend bordje met de volgende tekst komen te hangen: Streng verboden om te kettingzagen.
De redactie dacht bij het lopen over ut Ekingerpattie in de Ekingerbrook in een stiltegebied te lopen en alleen het suizen van de wind, het vallen van de regen, geluiden van vogels en zijn eigen voetstappen te zullen horen, maar dat bleek helaas niet het geval te zijn.
Vanaf verschillende kanten was die hele middag voortdurend het irritante zenuwslopende broembroem geronk van kettingzagen te horen, blijkbaar gaat de kaalslag in het cultuurbosgebied gewoon door.
En ook duidelijk te horen was het storende monotone vroemvroem gedruis van het drukke verkeer op de provinciale weg N381 tussen Beilen en Drachten, die langs de aandere kaante van Appelsche had moeten lopen. Dit kan alsnog gebeuren bij een mogelijke toekomstige ombouw van de N381 tot autosnelweg. Dan kan een flink deel van de bestaande N381 worden gesloopt en worden teruggegeven aan de cultuurnatuuruitvinders van de Stoat. Dan kunnen daar bijvoorbeeld zuurstoffabrieken en koolzuurslurpers in de vorm van ekkelboo’m worden geplant.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Staatsbosbeheer | Leave a comment

Ut Greinsstuwmeer bee de Kaele Duun’n

De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief uiteraard alle mooie hoeken en mooie gaten van de gemiente Deever laten zien en daar hoort zeer zeker de greinse van de gemiente Deever bij.
De redactie heeft de vier hier getoonde kleurenfoto’s van ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele) (vroeger de Grenspoel) bee de Kèèle Duun’n op donderdag 22 november 2019 gemaakt. Ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele), de naam zegt het al een beetje, ligt op de grens van de provincie Drente en de provincie Fryslân.
Het stuk van ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele) dat op de eerste kleurenfoto is te zien, ligt in de gemiente Deever in de provincie Drente.
De stukken van ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele) die op de tweede, de derde en de vierde kleurenfoto zijn te zien, liggen in de provincie Fryslân.
Ut greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele) is te vinden tussen greinspoaltie LIX (greinspoaltie 59) en greinspoaltie LX (greinspoaltie 60). De greinse löp dwas deur ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele).
De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de Greinspoele bee Zorgvliet met op de achtergrond de Appelsgasche Zandduinen (de Kèèle Duun’n) is in juni 1958 uitgegeven, da’s alweer meer dan zestig jaar geleden.
Ut Greinsstuwmeer was toen gelukkig nog een Greinspoelegie. Het overtollige hemelwater kon in die jaren nog ongehinderd en onbetutteld via een beekje naar lager gelegen gebieden ten zuiden van de Appelsgasche Zandduinen (de Kèèle Duun’n) naar de Vledder Aa stromen.
Op de achterkant van de zwart-wit ansichtkaart is helaas niet vermeld wie de uitgever van deze kaart was en bij wie deze kaart op Zorgvliet te koop was.

Posted in Aarfgood, Ansigtkoate, Greinse, Greinspoal, Greinspoele, Meer, veen, ven, plas, enzovoort, Woater’n | Leave a comment

Liekwaeg’nschuutie wöd gien groevemuseumpie

In het dorp Deever is in 1913 een liekwaeg’nschuutie gebouwd op het gemeentelijke marktterrein an de Bosweg. Het huisje is in opdracht van de Vereeniging Lijkwagendienst uut Deever gebouwd. Het schuurtje was de stalling voor de liekwaeg’n.
De om werk verlegen dorpskrachten van de heemkundige vereniging uut Deever hebben het in verval geraakte liekwaeg’nschuutie in 2016 een flinke opknapbeurt gegeven.
De Deeverse padvinderij heeft in het verleden het schuurtje in gebruik gehad als een soort van clubschuurtje en heeft -volgens zeggen- ramen en raampjes in de twee zijgeveltjes aangebracht en heeft -volgens zeggen- in het voorgeveltje aan de kant van de Bosweg de oorspronkelijke dubbele deur vervangen door een enkele deur en een raampje. Dus de Deeverse padvinders hebben het huisje flink verropt.
De om werk verlegen dorpskrachten van de heemkundige vereniging uut Deever hebben vorig jaar de ramen en de raampjes in de zijgeveltjes met een soort van gelijklijkende baksteen dichtgemetseld. Deze plaatsen blijven helaas wel duidelijk zichtbaar. Het is niet anders. De dakpannen zijn van de doake gehaald en hebben een grondige wasbeurt gehad.
De om werk verlegen dorpskrachten van de heemkundige vereniging uut Deever hebben vorig jaar de enkele deur en het raampje in de voorgeveltje vervangen door een dubbele deur. Het voorbeeld voor deze dubbele deur zit in het achtergeveltje, maar is niet nagemaakt.
Het is toch wel intrigerend waarom in het voorgeveltje ook een dubbele deur zat en nu weer zit.
Opende de liekwaeg’nmenner Geert Dekker noa un groeve beide baanders en reed hij dan met paard en lijkwagen de aachterbaander in, om zo de (zware ?) liekwaeg’n alvast in de goede uitrijrichting op te stellen ? De liekwaeg’nmenner spande daarna het paard uit en sloot vervolgens beide baanders ? Dan moet het paard wel onder de niet al te hoge baanderdeuren door hebben gekund.
De redactie is wel benieuwd of het bestek en de bouwtekening van het liekwaeg’nschuutie bewaard zijn gebleven. Want de redactie wil nog wel controleren of zijn beweringen ten aanzien van de vier geveltjes van het schuurtje juist zijn.
De beroemde autodidactische groevedeskundige van de plaatselijke heemkundige vereniging wijlen Jans Tabak uut de Aachterstroate in Deever was bijzonder geïnteresseerd en onderlegd in groeverituelen en was voornemens in het schuurtje een soort van particulier groevemuseumpie in te richten. Het zal er door zijn overlijden helaas ook niet meer van komen. Van zijn kennis van groeverituelen is niets op papier vastgelegd.
Het liekwaeg’nschuutie staat ook vermeld op de lijst van zogenaamde provinciale monumenten. Maar wat is eigenlijk zo’n vermelding waard ? Wat zijn de lusten en de lasten van een vermelding op deze lijst ? Levert zo’n vermelding geld voor beheer en onderhoud op ? Of zijn de lasten groter dan de lusten ?
De redactie van het Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto’s op 2 januari 2017 gemaakt.

Posted in Aarfgood, Bosweg, Deever, Jans Roelof Tabak, Lijkwagendienst, Maarktturrein, Vurening | Leave a comment

Greinspoaltie 59 steet in ut aarg hoge grondwaeter

De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief uiteraard alle mooie hoeken en mooie gaten van de gemiente Deever laten zien en daar hoort zeer zeker de greinse van de gemiente Deever bij, in het bijzonder de greinse tussen de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân.
De redactie heeft in een apart bericht een lijst van negenendertig greinspoalties op de grens van de gemiente Deever die tevens de grens is tussen de provincie Drente en de provincie Friesland opgenomen.
Greinspoaltie LIX (greinspoaltie 59) staat iets ten westen van ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele). De grens loopt van greinspoaltie LIX (greinspoaltie 59) recht door ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele) naar het verdwenen greinspoaltie LX (greinspoaltie 60) ten oosten van ut Greinsstuwmeer (vrogger de Greinspoele).
De redactie heeft de vijf hier afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op donderdag 22 november 2019, in een zonloze grijsbewolkte druilerige middag.
Ut greinspoaltie staat keurig onderhouden met zijn poot in het erg hoge grondwater, dat bij ut greinspoaltie aan de oppervlakte komt. Zeer opvallend is dat op een nogal erg hoogliggend deel, bijna het hoogstliggende deel van dit gebied bij de provinciegrens, meer dan tien meter boven het normaal Amsterdams peil (N.A.P.), de grondwaterstand zo hoog blijft staan. Zou de Stoat in dit gebied in alle stilte verborgen wateropstuwende maatregelen hebben genomen ? Het heeft er alle schijn van.
Op de derde en vierde kleurenfoto is te zien, nou ja niet helemaal, dat het wapen van Frylân aan de Friese kant van de greinse is te zien en dat het wapen van Drente an de Dreinse kaante van de greinse is te zien.
Op de eerste kleurenfoto is op de provinciale greinse ook un swaarfstientie te zien. De redactie vraagt zich af of dit een achtergebleven greinsstien is, dat wil zeggen een vroege voorloper van de huidige greinspoalties ? De redactie heeft elders op ut Deeverse diel van de puvinciale greinsroute gien swaarfstien’n op de greinse eseene, maar dat wil uiteraard niet zeggen dat deze niet aanwezig zijn.
De redactie wil van elk van de negenendertig greinspoalties, te weten greinspoaltie XLI (greinspoaltie 41) tot en met greinspoaltie LXXVI (greinspoaltie 76), een afbeelding in ut Deevers Archief opnemen. Dat gaat zeker wel lukken, echter de redactie heeft het vermoeden dat beheerder provincie Fryslân van die 36 oorspronkelijke greinspoalties een flink aantal heeft weggehaald. Dat wil zeggen dat de beheerder van de greinspoalties zich niet meer houden aan de oude regel dat op lange rechte stukken van de greinse bij elk greinspoaltie het voorgaande greinspoaltie en het volgende greinspoaltie moet zijn waar te nemen.
De redactie nodigt de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag uit te reageren met foto’s van greinspoalties en een juiste beschrijving van de plaats waar een foto van een greinspoaltie is gemaakt.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Greinspoele, Woater’n | Leave a comment

Uutkiekplatform stiet veul te wiet van ut stoefsaand

De redactie van ut Deevers Archief kwaamp bee sien haarfsttochte van ut iene dreegemient’npunt Deever, Vledder, Ooststellingwaarf langs de greinse van de gemiente Deever hen ut aandere dreegemient’npunt Deever, Smilde, Ooststellingwaarf ok langs greinspoalie LXIII (greinspoaltie 63), woar de greinse tuss’n de puvincie Drente en de puvincie Freeslaand un flinke knikke mak.
De redactie saag un raer holt’n lomp uutkiekplatform in de buurte van dat greinspoaltie LXIII (greinspoaltie 63). Ut uutkiekplatform steet wè an de Freese kaante van de greinse, dus gelokkug neet in de gemiente Deever. Leerlingen van ut Bezundere Jeugdwaark Aekinga uut Appelsga hept ut uutkiekplatform in 1995 ebout.
Ut lompe uutkiekplatform hef dree hiele grote platforms, die as neet neudig bint, so veule volluk löp doar nooit rond. Van al dat holt haar’n die jonges van ut jeugdwaark uut Appelsga ok un toch seker twee kièr so hoge mor dan echte uutkiektoor’n kunn’n bouw’n. Ech wè. En de lompe baarg holt steet ok op de vukeerde plekke. Neet umdat ut platform veul te dichte bee de greinse van de gemiente Deever steet, mor umdat ut platform veul te wiet van de Kaele Duun’n steet. Ut platform möt seshonded meter hen ut noorden wöd’n vuplaest, hen de Kaele Duun’n, dan hept de trouwe klaant’n van de Stoat noa de vurbouwing van ut lompe platform tot un echte hoge uutkiektoor’n, boo’m op die toor’n un meraekels mooie uutkiek over die veul en veul te groot ewöd’n Kaele Duun’n, die de Stoat söls un ‘Atlantisch woestijntje’ durft te nuu’m, mor dan wè iene die de Stoat deur un grote groffe ontbossing van De Zuurstoffabriek En Koolzuurslurper Van Friesland gau sölf ee’m emeuk’n hef.
De redactie van ut Deevers Archief hef de twee kleu’nfoto’s emeuk’n op donderdag 21 november 2019. Op de tweede kleu’nfoto is greinspoaltie LXIII (greinspoaltie 63) wè te seen, ee’m good kiek’n, ut is gien suukplaetie.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

De Deeverse greinsstien op ut maarktturrein

De redactie van ut Deevers Archief toonde in het bericht Woar is de greinsstien bee ut Schultehuus eblee’m ? een door de redactie op 13 november 1998 gemaakte kleurenfoto, waarop een Deeverse greinsstien (Deevers aarfgood) voor het V.V.V.-kantoor in het Schultehuus aan de brink van Deever is te zien.
De redactie miste deze Deeverse greinsstien (Deevers aarfgood) na de oprichting van de gemeente Westenveld en leefde in de treurige veronderstelling dat de Lagere Heertjes Van Het Grote Fusiegeweld Van De Gemeente Westenveld deze Deeverse greinsstien (Deevers aarfgood) op 1 januari 1999 om 0.00 uur hadden geruimd en vervolgens later op die dag hadden getranporteerd naar een puinbreekbedrijf, bijvoorbeeld die koninklijk onderscheiden puinbreker op de Smilde.
Maar dat blijkt gelukkig niet waar te zijn geweest. De Deeverse greinsstien, die bij het Schultehuis aan de brink van Deever stond, staat nu een beetje scheef op het vernielde niet zo toekomstbestendige maarktturrein bij het gebouw waarin een kantoor is gevestigd waar bezoekers toeristische gegevens kunnen verkrijgen, zeg maar een soort van V.V.V.-kantoor.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s van de in slechte staat verkerende Deeverse greinssteen op woensdag 6 november 2019 gemaakt.
De grote vraag is natuurlijk: langs welke weg heeft deze Deeverse greinsstien vroeger gestaan ?

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Maarktturrein, Woap'm van Deever | Leave a comment

Greinspoaltie 58 steet an ut Ekingerpad

De redactie van ut Deevers Archief heeft in een apart bericht een lijst van negenendertig greinspoalties op de grens van de gemiente Deever en de gemeente Ooststellingwerf die tevens grens is tussen de provincie Drente en de provincie Friesland opgenomen.
Greinspoaltie LVIII (greinspoaltie 58) steet an ut Ekingerpad, ten oosten van de Appelschaseweg-Canada en een beetje ten oosten van greinspoaltie LVI (greinspoaltie 56). Greinspoaltie LVII (greinspoaltie 57) is vot.
De redactie heeft de kleurenfoto van de afbeeldingen 1 en 2 gemaakt op woensdag 6 november 2019, tegen het vallen van de avond. De redactie heeft de kleurenfoto van de afbeeldingen 3, 4, 5, 6 en 7 gemaakt op donderdag 22 november 2019.
De redactie verwijst hier ook naar een stukje van een topografische kaart uit omstreeks 1932. Op dit stukje kaart zijn de nummers van enige Drents-Friese greinspoalties aangegeven, waaronder greinspoaltie LVIII (greinspoaltie 58).
Ut greinspoaltie staat keurig onderhouden op een soort van heuveltje. Het wapen van de Drente is an de Dreinse kaante van de greinse te zien en het wapen van Fryslân is aan de Friese kant van de grens te zien.
De redactie wil van elk van de negenendertig greinspoalties, te weten greinspoaltie XLI (greinspoaltie 41) tot en met greinspoaltie LXXVI (greinspoal 76), een afbeelding in ut Deevers Archief opnemen. Dat gaat zeker wel lukken.
De redactie nodigt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag uit te reageren met foto’s van greinspoalties en een beschrijving van de plaats van die greinspoaltie.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Afbeelding 6

Afbeelding 7

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

Greinspoaltie 56 stiet bee de Appelsgascheweg

De redactie van ut Deevers Archief heeft in een apart bericht een lijst van negenendertig greinspoalties op de grens van de gemiente Deever en de gemiente Ooststellingwaarf, die tevens grens is tussen de provincie Drente en de provincie Friesland opgenomen.
Greinspoaltie LVI (greinspoaltie 56) staat langs een schelpenpad, een beetje ten oosten van de Appelsgascheweg-Canada.
De redactie heeft de kleurenfoto’s van de afbeeldingen 1, 2 en 3 gemaakt op woensdag 6 november 2019, tegen het vallen van de avond. De redactie heeft de kleurenfoto’s van de afbeeldingen 4, 5, 6 en 7 gemaakt op donderdag 22 november 2019.
De redactie verwijst hier ook naar een stukje van een topografische kaart uit omstreeks 1932. Op dit stukje kaart zijn de nummers van enige Drents-Friese greinspoalties aangegeven, waaronder greinspoal LV (greinspoal 55).
De redactie heeft greinspoaltie LVI (greinspoaltie 56) eerst weer keurig recht moeten zetten en het zand om het paaltje flink aan moeten stampen om daarna de foto’s te kunnen nemen. Vandalen hadden het greinspoaltie helemaal los en scheef getrapt, maar gelukkig niet van zijn plaats verwijderd en ook niet gestolen.
De redactie zag dat ut greinspoaltie na het recht zetten goed stond. Het wapen van Drente is an de Dreinse kaante van de greinse te zien en het wapen van Fryslân is aan de Friese kant van de grens te zien.
De redactie wil van elk van de negenendertig greinspoalties, te weten greinspoaltie XLI (greinspoaltie 41) tot en met greinspoaltie LXXIX (greinspoaltie 79), een afbeelding in ut Deevers Archief opnemen.
De redactie nodigt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag uit te reageren met foto’s van greinspoalties en een beschrijving van de plaats van die greinspoalties.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Afbeelding 6

Afbeelding 7

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Nog ’n woap’m van Deever an de Kloosterstroate

Het direct na de Tweede Wereldoorlog bij elkaar gefantaseerde en op 3 september 1946 door de Hoge Raad van Adel goedgekeurde wapen van de gemiente Deever is her en der binnen de grenzen van de gemiente Deever terug te vinden op bewaard gebleven greinsstien’n. Deze stonden tot aan de start van de gemeente Westenveld op 1 januari 1999 ergens op de gemeentegrens langs een weg.
Op het erf van de woning met adres Kloosterstroate 22 in Deever staat een keurig exemplaar achter een soort van schutting. De greinsstien is vanaf de straat niet te zien. Vandaar dat de redactie het van horen zeggen moest hebben om achter de aanwezigheid van deze greinsstien achter de schutting moest komen.
De bewoonster van het huis an de Kloosterstroate was zo vriendelijk de redactie van het Deevers Archief op 8 november 2019 toegang te geven tot haar erf voor het maken van bijgaande drie kleurenfoto’s en toestemming te geven voor het publiceren van deze foto’s in het Deevers Archief. De redactie is haar daarvoor bijzonder erkentelijk.
De redactie had voor het maken van de foto’s de voor de greinsstien staande plant met de naam hemelsleutel (sedum telephium) aan de kant kunnen drukken, maar vond dat jegens de eigenaresse niet gepast. De eigenaresse houdt zeker van dit hoekje, want de schutting achter de greinsstien is knus versierd met allerlei frutseltjes en gedoetjes en dingetje en nestkastjes. De eigenaresse heeft op de greinsstien ook een snuisterijtje gezet. De sokkel van de betonnen greinsstien lijkt te ontbreken, maar is wel aanwezig, die zit in de grond.
De eigenaar en eigenaresse waren er, net als een paar anderen steenbezitters, op tijd bij, anders was hun exemplaar begin 1999 met de andere verzamelde greinsstien’n afgevoerd naar een puinbreker.
De redactie heeft niet gekeken welke buurgemeentenaam op de achterkant van deze greinsstien is vermeld. Maar de eigenaresse wist te vertellen dat deze greinsstien heeft gestaan aan de weg met de naam Witteltermoa tuss’n de Voat en de Stroom. De redactie heeft voor de zekerheid een afbeelding van een stukje topografische kaart uit 1989 aan dit bericht toegevoegd. Op die afbeelding is met een zwarte pijl aangegeven waar de greinsstien stond.
Gegevens over het wapen van de gemiente Deever zijn te vinden in het Nederlandse deel van de webstee van Heraldry of the World (Internationale Overheidsheraldiek). De in die webstee opgenomen verklaring bij het wapen van Deever bevat helaas enige historische onjuistheden.

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Kloosterstroate, Woap'm van Deever | Leave a comment

De sproanust’n in de beuk’n an de Toor’nlaene

Op ontzettend veel zwart-wit ansichtkaarten uit de vijftiger, zestiger en ook nog uit het begin van zeventiger jaren van de vorige eeuw is een fraai bosgezicht van de Deeverse bos te zien. Heden ten dage is de grote uitdaging uit te vinden waar precies zo’n zichtbaar stukje van de Deeverse bos op zo’n ansichtkaart zich bevond. Voor de meeste bosgezichten is het schier onmogelijk die uitdaging aan te gaan.
Bijgaand afgebeelde wit-omrande zwart-wit ansichtkaart is in november 1949 uitgegeven door Van Leer’s Fotodrukkerij N.V. De ansichtkoate was in de Wiba-winkel van Jan Brogg’n (Jan Brugging) en Griet Oost an de Heufdstroate in Deever te koop. De foto voor deze ansichtkaart is wellicht en allicht al in de zomer of herfst van 1949 gemaakt.
De redactie van het Deevers Archief weet de plaats van het bijgaand afgebeelde bosgezicht toevallig wel, want aan dit bosgezicht zijn eigen herinneringen verbonden.
De foto voor de zwart-ansichtkaart is aan het begin van de Torenlaan op Berkenheuvel gemaakt, dus vlak bij de Westerschaapsdrift. De redactie heeft voor de duidelijkheid op een stukje topografische kaart uit 1949 een vette zwarte pijl bij de plaats gezet, zie de bijgevoegde afbeelding.
De natuurfabriek Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten, gevestigd in het verre verre ’s Graveland in de provincie Utrecht, is niet van plan de zandwegen in zijn deel van het natuurmonument Berkenheuvel te onderhouden, laat staan te behouden; die zandwegen worden steeds onbegaanbaarder, moeten blijkbaar uit het landschap verdwijnen. Toch zal de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten ook een Vereniging Tot Behoud van Cultuurmonumenten moeten zijn, want de kronkelige zandweg Westerschaapsdrift is zo’n te behouden cultuurmonument, die is eeuwenlang een looproute van Deeverse skoap’m tuss’n ut dörp en de heide ewest. De Westerskoapsdrift is Deevers aarfgood ! Mr. Albertus Christiaan van Daalen had daar in elk geval wel respect voor.
De wandelaar en de fietser kunnen steeds moeilijker hun eigen weg volgen deur de bos, die moeten steeds meer een eigen weg deur de bos banen. En dat lijkt de bedoeling te zijn. De wandelende klanten worden ten zeerste geacht braaf en uitsluitend de door de natuurfabriek vastgestelde en voorgekauwde en gemarkeerde routes door zijn natuurwinkel te volgen. En het parool is: met de fikken overal van afblijven. De fietser wordt ten zeerste geacht weg te blijven.
In de vijfiger en zestiger jaren van de vorige eeuw bestond in Deever in het voorjaar in de eierlegperiode onder de sterkere niet zo benauwde straatjongens van de hogere klassen van de lagere school nog de traditie van het eier seuk’n.
In de op de afbeelding zichtbare beuken aan het begin van de Torenlaan zaten op een behoorlijke klimhoogte van de grond holen van spechten. Spreeuwen bezetten verlaten spechtenholen of verjoegen brutaal de spechten uit hun hol voor het bouwen van een eigen nest. Het uithalen van eieren van kraaien, spreeuwen, eksters en duiven betekende in bomen klimmen. Dus na schooltijd oude kleren aantrekken voor het onvermijdelijke en vaak zware klimwerk en een pet opzetten.
Een keer in de paar dagen werden ook de holen in de beuken aan het begin van de Torenlaan, maar ook holen in beuken op andere plekken in de bos, gecontroleerd op de aanwezigheid van nog niet bebroede sproaeier. Gevonden eieren werden na het uithalen direct onder de pet gestopt, dan gingen de eieren niet kapot en waren de handen weer vrij voor het klimwerk. Niet alle eieren in een nest werden meegenomen. Eén ei moest blijven liggen, bij een leeg nest zouden de vogels het nest kunnen verlaten.

Posted in Aarfgood, Ansigtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Saandweg, Traditie | Leave a comment

Ut kaarkepad over de Westeresch is vurneeld

Ut kaarkepad leup vrogger van de brink van Deever hen Wapse. Ut pad begun an de brink noast de pasterie van de hervormde kaarke, zeg mor woar now ut huus mit de naeme Iemenhof steet. Ut ièrste stuk van ut pad leup noast de akker mit de naeme Iemenhof en leup verder over de Westeresch hen de Westerdrift.
Bee ut dörpsbouwkundige ontwaarp van de uutbreiding op de Westeresch in de zestiger joar’n van de veurige eeuw hept see in Deever flink sitt’n sloap’m. Toe is un flink stuk van ut pad verneeld. Ut was in de tied dat Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altied ome Kees wödde enuumd) nog burgemeister was. Ut ièrste stuk van ut pad haar nooit vurneeld meug’n wöd’n. Doodsönde. Ut pad is hiel old cultureel aarfgood. As ur twee woord’n waar’n woar burgemeister Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altied ome Kees wödde enuumd) un hekel an haar, dan waar’n dat wè de woord’n ‘cultureel aarfgood’. As hiele skroale troost is de stroate in de buurte van ut vurneelde stuk van ut kaarkepad Kerkepad enuumd.
De redactie van ut Deevers Archief hef de dree kleur’nfoto’s van ut nog bestoande stuk van ut kaarkepad tot an de Westerdrift op 26 april 2018 emeuk’n.


Posted in Aarfgood, Westeresch | Leave a comment

Huuswaark veur ut husie van de toal

De redactie van het Deevers Archief ontving zo nu en dan van wijlen Anne Mulder, geboren en getogen an de Aachterstroate in Deever, een lijstje met Deeverse woorden. Deze woorden zijn wellicht nu in onbruik geraakt in de streek. In 2001 stuurde hij onder meer de navolgende woorden in:
– blaauwbekk’n;
– gien klap veur ’t gat wièrt;
– glèrig;
– hiele post offelegd;
– keu, keun;
– kunschop;
– ‘k heb mee d’r lillijk mit mishaad;
– motte, mott’n;
– mott’n;
– nuver;
– ote, ootien;
– roepe.
Het rijtje Deeverse woorden is speciaal ter lering opgenomen voor personen die het Deevers echt willen gaan beheersen, zoals kiender van Deeversen die het Deevers neet meer van heur Deevers proat’nde vae en mow hept eleerd, en Drenthenierders (import) die druk en ernstig bezig zijn met een indeeveringscursus Deevers voor Drenthenierders, en de Hoge Veelal Niet Deevers Kunnen Of Willen Sprekende Hoge Heren Van De Hollandse Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld, die het gebruik van het Dreins met geschwinde spoed en in gestrekte draf in de openbare ruimte moeten gaan uitdragen.
Maar alle bezoekers van het Deevers Archief, en in het bijzonder ook de dorpskrachten, die bewoners zijn van ut Deeverse filiaaltie van ut Dreinse husie van de toal, worden vriendelijk verzocht bovenstaande Deeverse woorden om te zetten in het Nederlands en die omzetting door te geven aan de redactie.
De goede vertalingen zullen uiteraard in het Deevers Archief worden gepubliceerd.

Posted in Aarfgood, Cultuur, Deevers | Leave a comment

Vurdeevern mit dé historicus van de gemiente Deever

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 22 april 2015 verscheen het volgende korte bericht over een activiteit die veel vaker zou kunnen worden gehouden in het kader van het behoud van ut Deevers. Deze activiteit wordt nog steeds ‘verdieverderen’ genoemd: ik verdieverdeer, jij verdieverdeert, wij verdieverderen ….
De behandelde onderwerpen zijn belangwekkend te noemen: het graven van het zwembad Dieverzand, de padvinderij in de bossen, het V.C.J.C.-kamp en het voetbalveld op het Mastenveldje. Dit zijn onderwerpen die ook uitgebreid zijn of worden behandeld in ut Deevers Archief.
Ook is het belangwekkend en geruststellend te lezen dat de leiding van de avond in handen was van Jans Tabak uut de Aachterstroate, de enige en echte historicus-oppervurdeeverdeerderaar van de gemiente Deever.
Niks mis mit ’n oamtie Deevers proat’n. Alle lof hiervoor. Nog beter is ’t gewoon elke dag te doon, ok en veural woar de kiender bee bint. Dan könt see in heur moers toal proat’n.

Verdieverderen slaat weer aan
Diever – Ruim veertig belangstellenden kwamen maandag af op ‘Verdieverderen’. Deze avond, georganiseerd door de Historische Vereniging Gemeente Diever, Bibliotheek en Huis van de Taol, werd er gesproken over ‘de bos’ rondom Diever. Er kwamen in het Dingspilhuus weer vele verhalen los, zoals het graven van het zwembad ‘Dieverzand’ in de oorlogsjaren, de padvinderij die in de bossen na de oorlog werd gehouden, het V.C.J.C.-kamp en het voetbalveld op het Mastenveldje.
De leiding was in handen van Jans Tabak, de historicus van Diever. In het najaar krijgt de avond een vervolg. Over de avond ‘Neringdoenden in Diever’ zijn drie dvd’s uitgebracht en te koop voor 10 euro.

Abracadabra-1475
Aantekeningen van de redactie van ut  Deevers Archief
In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 23 oktober 2013 verscheen het volgende korte bericht over een activiteit die veel vaker zou kunnen worden gehouden in het kader van het behoud van ut Deevers.
Op het nieuw bedachte werkwoord ‘verdieverderen’ valt wel wat aan te merken.
Dit neo-werkwoord lijkt op het in onbruik geraakte Deeverse werkwoord ‘daevern’. Wat ’n gedaever an de stamtoafel. Overigens neemt de redactie aan dat de ‘verdieverdeerderaars’ wel de betekenis van ‘daevern’ weten.
Het ware beter geweest het nieuwe werkwoord ‘vurdeevern’ te gebruiken. Niet te verwarren met ‘vurnuvern’. De redactie zou aan dat nieuwe werkwoord ‘vurdeevern’ graag de betekenis ‘steeds meer ut Deever gevoel krijgen’ willen hechten.
Verder zou de redactie de organisatoren van deze avonden willen meegeven bij het schrijven in het Deevers de Anne-Mulder-regel te volgen, dus niet ‘stamtaofel’ te schrijven, maar ‘stamtoafel’, dus niet ‘aomtie’ te schrijven, maar oamtie. Deze woorden worden in ut Deevers immers meer met de o-klank dan met het a-klank uitgesproken.
Niks mis mit ’n oamtie Deevers proatn. Alle lof hiervoor. Nog beter is ’t gewoon elke dag te doon, ok en veural woar de kiender bee bint. Dan könt see in heur moers toal proat’n.

Verdieverderen um de stamtaofel in de bibliotheek
Diever – In de bibliotheek in Diever vindt dinsdagavond 29 oktober weer een edititie plaats van ‘Verdieverderen um de stamtaofel’. Dit betekent ontspannen door vermaak – um de stamtaofel.
Het thema deze keer is: ‘Neringdoenden’. Ondernemers toen en nu in Diever en Omstreken. Hebt u leuke anekdotes, verhalen om te vertellen bij ons aan de stamtafel, of wilt u alleen maar leuke verhalen aanhoren… U bent voor beide van harte welkom in de bibliotheek in Diever. De toegang is gratis voor leden en niet leden en de koffie en thee staat klaar om 19.45 uur. Deze avond wordt georganiseerd door de Historische Vereniging Gemeente Diever, Huus van de Taol en de Bibliotheek.

Abracadabra-473
Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In de Meppeler Courant van 23 november 2012 verscheen het volgende korte bericht over een activiteit die veel vaker zou kunnen worden gehouden in het kader van het behoud van het Deevers.
Op het gebruik van het nieuw bedachte werkwoord ‘dieverderen’ valt wel wat aan te merken. Dit  neo-werkwoord lijkt op het in onbruik geraakte werkwoord ‘daevern’. Wat ’n gedaever an de stamtoafel. Overigens neemt de redactie aan dat de ‘dieverdeerderaars’  de betekenis van ‘daevern’ weten.
Het ware beter geweest het nieuwe werkwoord ‘vurdeevern’ te gebruiken. Niet te verwarren met ‘vurnuvern’. De redactie zou aan dat nieuwe werkwoord ‘vurdeevern’ graag de betekenis ‘steeds meer het Deever gevoel krijgen’ willen hechten.
Verder zou de redactie de organisatoren van deze avonden willen adviseren bij het schrijven in het Deevers de Anne-Mulder-regel te volgen, dus niet ‘stamtaofel’ te schrijven, maar ‘stamtoafel’, dus niet ‘aomtie’ te schrijven, maar oamtie. Deze woorden worden in het Deevers immers meer met de o-klank dan met het a-klank uitgesproken.
Niks mis mit ’n oamtie Deevers proatn. Alle lof hiervoor. Nog beter is ’t gewoon elke dag te doon, ok en veural woar de kiender bee bint.

Drukte rond de stamtafel
Diever – ‘Dieverderen om de stamtaofel’ is een succes geworden. Liefst 45 belangstellenden kwamen af op de avond van de Historische Vereniging Gemeente Diever, de bibliotheek en Huus van de Taol. ‘Dieverderen um de stamtaofel’ stond in het teken van de Novembermaand slachtmaand.
Gea Tiemens opende de avond met een gedicht en Jans Tabak las een verhaal voor van Ans Klok. Het is de bedoeling om de komende winter nog een ‘Dieverderen um de stamtaofel’ te organiseren.
Abracadabra-467

Posted in Aarfgood, Cultuur, Deevers, Dorpskracht, Jans Roelof Tabak | Leave a comment

Eapels rooi’n mit de mesiene in de Olde Willem

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens die papperrassjus in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geachte afbeelding, in dit geval de foto op het voorblad van het maandblad Oeze Volk, nummer 8, jaargang 11, augustus 1967.

In 2016 is na ruim zestig jaren helaas een einde gekomen aan het mooie Drentstalige maandblad Oeze Volk. Het Drentstalige tijdschrift Zinnig is met ingang van 1 januari 2017 de opvolger van het maandblad Oeze Volk. Het Huus van de Toal is de uitgever van het tijdschrift Zinnig.
In augustus 1967 verscheen op het voorblad van nummer 8 van jaargang 11 van het maandblad Oeze Volk bijgaande prachtige foto van het machinaal aardappelen rooien in de Olde Willem. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de redactie van het tijdschrift Zinnig dit voorblad in ut Deevers Archief te tonen. De redactie van ut Deevers Archief is de redactie van Zinnig bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Bijgaande afbeelding is slechts een zo scherp mogelijke scan van het voorblad. De redactie weet niet of in het hopelijk wel bewaard gebleven archief van het niet meer bestaande maandblad Oeze Volk het negatief of een afdruk van de in 1967 gemaakte zwart-wit foto van het aardappelen rooien met een machine in de Olde Willem bewaard is gebleven. De grote vraag is natuurlijk: wie herkent de personen op de foto ? Deze foto behoort wat de redactie van ut Deevers Archief betreft volkomen terecht tot het fotografische erfgoed van de gemiente Deever.
Vijftig jaren nadat de foto van het machinaal aardappelen rooien is gemaakt is het verbouwen van eigen landbouwproducten in de Olde Willem helaas niet meer mogelijk. De Hoge Dametjes en Heertjes Van Het Grote Gelijk Van Staatschboschbeheer In Hun Ivoren Toren In Het Verre Amersfoort hebben alle landbouwgronden in de Olde Willem met veel te schaars belastinggeld opgekocht en zijn daar nu met veel te schaars belastinggeld bezig met het verbouwen van eigen nepnatuurproducten.
Bijvoorbeeld de slingerende bedding van een zogenaamde beek in goed drainerende waterdoorlatende zandgrond, waar dus in ten minste honderdduizend jaar geen beek heeft gestroomd. Zie de kleurenfoto’s van een machinaal geschraapt fantasiebeekbed in de vaak door middel van zware handarbeid ontgonnen woeste gronden in de Olde Willem. De redactie heeft bijgaande twee kleurenfoto’s gemaakt op woensdag 19 september 2018 ten noorden van de Olde Willemsweg in de Olde Willem. Op de tweede foto is nog net een berg in groen plastic verpakte hooibalen te zien. Ut sal wè ut laeste heu’j uut de Olde Willem ewest wee’n.
Voor de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief die ut Deevers echt willen beheersen, zoals bijvoorbeeld Drentenierders (import) die druk en ernstig bezig zijn met een indeeveringcursus Deevers voor Drentenierders, volgt hier de vertaling van de titel van dit bericht: Machinaal aardappelen rooien in de Olde Willem.
En voor wie de zin Ut sal wè ut laeste heu’j uut de Olde Willem ewest wee’n niet begrijpt volgt hier de vertaling: Het zal wel het laatste hooi uit de Olde Willem zijn geweest.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Landbouw, Staatsbosbeheer | Leave a comment

As see d’r allemoale bint, dan binne wee mit elf man

In het periodiek Da’s Mooi van 27 november 2005 verscheen het navolgende bericht over het ‘bolderen’ in Deever. De redactie van het Deevers Archief is – als groot liefhebber van het ‘bolderen’ bereid alles wat over het ‘bolderen’ is of wordt gepubliceerd op te nemen in het Deevers Archief, immers ‘bolderen’ staat sinds 9 juli 2015 op de wereldlijst voor immaterieel erfgoed. Het bolderen mag als zeer oude traditie daarom niet verloren gaan in Deever.

Abracadabra-1494Blokgooien om een cent
Diever. ‘As ze der allemaole bint, binne wij mit elf man’, zegt Koop Berlijn uit Dwingelo. Hij en anderen uit Diever en omgeving vermaken zich iedere maandag- en donderdagmiddag aan de Dwarsdrift in Diever met blokgooien of ‘blokkiegooien’, zo ze het zelf noemen. Een oud volksspel dat vroeger op meer plaatsen in Nederland werd gespeeld.
Met veel enthousiasme gooien de mannen met een bal naar het blok of de bal van de tegenstander. En dat allemaal voor een paar centen, maar ook een heleboel plezier.
Hier en daar ziet men de belangstelling voor oude volksspelen terugkomen. Sporten als klootschieten, neutjesschieten, zwientietikken staan weer op de activiteitenprogramma’s.
In Diever heeft men het blokgooien nieuw leven ingeblazen. Iedere maandag- en donderdagmiddag wordt er op een locatie aan de Dwarsdrift gespeeld. De mannen trotseren daarbij de kou. Slechts wanneer het speelveld door de regenval te nat is geworden slaat men een middag over.
‘Let op’, wordt er waarschuwend gezegd, ‘as die gooit kuj wel een foto maeken, want hij rak ’t blok vaste’. En zoals voorspeld gooit de speler van een behoorlijke afstand het blok met de centen omver.
‘Wij speult volgens de echte regels’, weet Jan Baas. Vanaf een bepaald punt gooit een speler de ‘eerste gooi’ naar het blok. Valt dit om, dan zijn alle centen, vroeger met de leeuw of koningin Juliana, nu met koningin Beatrix naar boven, voor de speler. Ligt de munt boven dan moet die cent weer op het blok. De bal blijft liggen waar hij naar toe is gegooid. Nu mag de volgende gooien. Elkaar ‘of’ gooien mag ook.
De bedrijvigheid op de maandag- en donderdagmiddag wordt door iedere passant opgemerkt, want het gaat er soms fanatiek aan toe. Pas aan het eind van de middag is de rust op de Dwarsdrift weer gekeerd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De oorspronkelijke Deeverse naam voor het blokgooien is bolderen. In de Bolderhoek an de Deeverbrogge werd vroeger ook gebolderd (geblokgooid, blok gegooid, met een steen naar een blok gegooid) en ook in Oldendeever op de hof van Geert Kok.
Rudy de Groot uit Roden verschaft veel informatie over het bolderen in zijn webstee over het bolderen. Hij heeft ook het initiatief genomen voor het vullen van een bladzijde met gegevens over het bolderen in de internet-encyclopedie Wikipedia.
De locatie aan de Dwarsdrift is in Street View te zien op Google Maps.
Wie van de bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie informeren over de naam van de personen op de foto ?

Posted in Aarfgood, Alle Deeversen, Bolder’n, Dwarsdrift, Traditie | Leave a comment

Verkoop Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 31 maart 1965 het navolgende artikeltje over de verkoop van drie in Wittelte gelegen bouwakkers met de veldnamen Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust.

Diever.
In café Brinkzicht vond ten overstaan van notaris D. Botje te Dwingelo, de openbare verkoping bij toeslag plaats van de volgende drie te Wittelte gelegen bouwakkers ten verzoeke van de heer Hessel Hessels aldaar:
1. De met rogge ingezaaide Bloemakker, groot 0.37.10 ha., ingezet op f. 2.100,-; koper werd de heer A. Westerveen, Wittelte voor f. 3.200,-.
2. De met rogge ingezaaide Kleine Ouwel, groot 0.21.70 ha., ingezet op f. 1.500,-; koper werd de heer A. Berends, Wittelte, voor f. 1.810,-.
3. Bouwland Hoendernust, groot 0.57.20 ha., ingezet op f. 3.800,-; koper werd de heer J. Pot, Wittelte, voor f. 3.900,-.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Hessel Hessels was boer aan de Wittelterweg in Wittelte. Hij werd op 9 februari 1899 geboren en overleed op 30 december 1990. Hij was getrouwd met Albertje Eggink, zij werd in 1901 geboren en overleed op 3 december 1971. Ten tijde van de verkoop van de drie akkers was Hessel Hessels 66 jaren oud.
Albert Westerveen was boer aan de Wapserveense weg in Wittelte. Hij werd op 2 februari 1914 geboren en overleed op 3 juni 1990. Hij was getrouwd met Aaltje Thijen. Zij werd geboren op 2 februari 1917 te Wapse en overleed op 14 juni 1999.
Jan Pot was boer aan de Wittelterweg in Wittelte. Hij werd geboren op 3 augustus 1918 in Wittelte en overleed op 12 november 1987. Hij was getrouwd met Margje Moes. Zij werd geboren op 28 oktober 1918 in Deever en overleed op 27 maart 1972.
De heemkundige vereniging uut Deever presenteerde op zaterdag 18 februari 2013 de publicatie ‘Veldnamen van de gemiente Deever omstreeks 1832’. Dorpskrachten van de heemkundige vereniging hebben ruim vijf jaar aan deze uitgave gewerkt. Van deze publicatie is helaas maar een beperkt aantal exemplaren gedrukt en verkocht. Veel mensen beseffen de cultuurhistorische waarde van de veldnaam niet.
In 1811 werd in Nederland het kadaster op Franse wijze in gebruik genomen. Het proces van kadastrering werd in 1832 voltooid. In het kadaster werd h
et eigendom van grond op systematische wijze vastgelegd. Dat was in de gemiente Deever niet zo moeilijk, want bijvoorbeeld iedereen in Wittelte wist wel welke akker de veldnaam Bloemakker, Kleine Ouwel of Hoendernust had en wie de eigenaar daarvan was. In de genoemde publicatie zijn de veldnamen uit 1832 vastgelegd, welke nieuwe namen na deze periode zijn ontstaan, als gevolg van opdeling of samenvoeging, is niet terug te vinden in deze publicatie.
Het kan best zo zijn dat de veldnamen Bloemakker, Kleine Ouwel of Hoendernust in 1832 nog niet bestonden. Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw werden deze veldnamen nog in de volksmond gebruikt, wat ook uit bijgaand artikeltje mag blijken. Maar wie weet heden ten dage de Bloemakker, de Kleine Ouwel of het Hoendernust nog te vinden ?

Posted in Aarfgood, Brink, Café Brinkzicht, Cultuurhistorie, Dorpskracht, Veldnème, Wittelte | Leave a comment

An de Deeverbrogge – Restanten van de kalkovens

An de Deeverbrogge zijn langs de provinciale weg tussen de Deeverbrogge en de Gowe restanten aanwezig van een kalkovencomplex, gesticht in 1925 als schelpkalkbranderij en in dat jaar omvattende twee schelpkalkovens en een leschhuis. Leter is het complex uitgebreid met een elektrische transporteur, een derde oven en een schelpenbreker. De derde oven en het leschhuis zijn in 1959/60 echter afgebroken, zodat nu nog de twee oudste identieke ovens resteren en het geraamte van de transporteur.
De restanten liggen in de buurt van Drentse Hoofdvaart, die van belang was voor de aanvoer van de grondstof schelpen, de brandstof turf en de afvoer van het product schelpkalk.
Het zijn de restanten van twee flesvormige kalkovens van het sedert 1860 door de Alkmaarse koopman W.F. Stoel verbeterde schachtoven-type. De te halver hoogte taps toelopende schacht van de ovens is opgetrokken uit in kruisverband gemetselde zachtrode baksteen en heeft enkele lichtgetoogde lucht-, laad- en los- en kijkgaten; de slanke cilindrische schoorsteen is opgetrokken uit helderrode strengperssteen, heeft klimijzers en ijzeren banden; de top wordt benadrukt door een even uitgemetselde rand. Tussen beide ovens in staat nog het geraamte van een ijzeren transporteur.
De restanten van het kalkovencomplex zijn van cultuurhistorisch en industrieel-archeologisch belang monument vanwege de geschiedenis van de Nederlandse schelpkalkbranderij in het algemeen en die van de provincie Drente in het bijzonder, de betekenis van het complex voor de 20ste-eeuwse economie van Drente en de gemiente Deever in het bijzonder en de herinnering aan deze in de 20ste eeuw aldaar bloeiende bedrijfstak, het feit dat (restanten van) schelpkalkbranderijen in Drente, maar ook in Nederland inmiddels zeer zeldzaam zijn geworden, vanwege het hiervoor vermelde type met een relatief kleine middellijn en een grote hoogte en vanwege de historisch belangrijke ligging aan een waterweg en een provinciale weg.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie hoopt niet dat de flinke groep dorpskrachten van de Deeverbrogge (Deevebroggers, Deevebroggenaren, Broggers, Broggenaren of hoe noemen zij zichzelf eigenlijk ?), die de samenstellers van het boek ‘An de Brogge’ zijn, de cultuurhistorisch waardevolle kalkovens zijn vergeten te beschrijven in hun boek, dat in 2014 ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de heemkundige vereniging uut Deever is verschenen.
Hopelijk zijn de dorpskrachten niet vergeten in hun boek enige ‘annekkedotes’ op te nemen van de arbeiders van de kalkovens. De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de twee kalkovens en de restanten van de transporteur bij een donkerazuurblauwe hemel op 1 april 2005 (geen grap) gemaakt.  

Posted in Aarfgood, An de Deeverbrogge, Bedrief, Boek An de Brogge, Cultuurhistorie, de Kalkoo’ms | Leave a comment

Het reglement van de Lijkwagendienst uit 1912

In het Deevers Archief bevindt zich een exemplaar van het reglement van de Vereniging “Lijkwagendienst” voor de gemiente Deever. Het reglement is vastgesteld op 23 december 1912. Het exemplaar is afkomstig uit het papieren archief van de erven Hendrik Donker uut Woater’n (de aandere kaante van de bos).
De lijkwagendienst was de voorloper van de begrafenisvereniging en was mede het gevolg van het opheffen van de boermarken, de verminderende sociale binding binnen boerengemeenschappen, de groei van de dorpen en de verwatering van het noaberschop. Door de noabers hen de kaarkhof gebracht worden op een boerenkar is op een gegeven moment uit de tijd geraakt.   

Reglement van de Vereniging “Lijkwagendienst” voor de gemeente Diever
Artikel 1
De vereeniging “Lijkwagendienst” voor de gemeente Diever stelt voor begrafenissen beschikbaar een lijkwagen met toebehoren.
Artikel 2
Het verenigingsjaar loopt van 1 januari tot 1 januari.
Artikel 3
Leden zijn zij, die vóór 1 februari 1913 hunne contributie betaald hebben.1
Artikel 4
Na 1 februari 1913 worden nieuwe leden slechts toegelaten met den aanvang van een nieuw vereenigingsjaar.
Personen die in den loop van een vereenigingsjaar zich metterwoon in de gemeente vestigen, of een zelfstandig gezin vormen, kunnen onmiddelijk lid worden, mits binnen een maand na de vestiging of na de gezinsvorming zich daarvoor aangevende tegen betaling der volle contributie. Laten zij dezen termijn voorbijgaan, dan is de eerste zinsnede van dit artikel van toepassing.
Artikel 5
De contributie wordt jaarlijks vastgesteld en geïnd in januari. Wie niet betaalt wordt geacht niet meer lid te zijn.
Een eventueel tekort wordt gedekt door een hoofdelijke omslag over de leden.
Artikel 6
Het lidmaatschap eindigt ook door bedanken of vertrek uit de gemeente Diever. Als een lid sterft, gaat zijn lidmaatschap over op wie dan als ’t hoofd van ’t gezin wordt beschouwd.
Artikel 7
Het bestuur bestaat uit 7 leden, waarvan 3 in Diever, 1 in Wapse, 1 in Wittelte, 1 in Wateren en 1 te Dieverbrug en omstreken.
Op den in artikel 8 bedoelde algemeene vergadering treden ieder jaar 3 of 4 bestuursleden af volgens rooster. Ze zijn herkiesbaar.
Het bestuur verdeelt de functies onderling.
Artikel 8
Elk jaar wordt in Januari een algemeene ledenvergadering gehouden. De agenda bevat onder andere rekening over het afgeloopen, en behandeling der begrooting voor het komende dienstjaar.
Artikel 9
Indien 40 leden het verlangen, is het Bestuur verplicht binnen 14 dagen een buitengewone vergadering te beleggen.
Artikel 10
Het rijden van den wagen en ’t schoonhouden van dezelve en ’t schuurtje enzovoort, wordt door het Bestuur geregeld.
Artikel 11
Het gebruik van den wagen is voor leden kosteloos. Indien hij buiten de gemeente Diever gebruikt wordt door een lid, is deze verplicht, de meerdere onkosten te betalen tegen een door het Bestuur vast te stellen tarief.
Armlastigen hebben kosteloos ’t gebruik van den wagen.
Artikel 12
Aanvraag van den wagen geschiedt bij den Secretaris, minstens 2 x 24 uur voor de begrafenis (buitengewone gevallen uitgezonderd).
Artikel 13
Bij meerdere aanvragen op één dag, gaat de eerste voor. De Secretaris kan door schikking in de uren der begrafenis, trachten aan meerdere aanvragen te voldoen.
Artikel 14
Stemming over personen geschiedt schriftelijk, over zaken mondeling; bij staking beslist het lot. Besluiten worden genomen bij volstrekte meerderheid der op de vergadering uitgebrachte stemmen.
Artikel 15
Geen voorstellen ter verandering van dit Reglement worden behandeld, tenzij minstens 1/4 der op de vergadering aanwezige leden of het Bestuur zulks verlangd.
Artikel 16
In onvoorziene gevallen beslist het Bestuur.

Alsdus vastgesteld in de vergadering van 23 december 1912.
Het Bestuur:
J.B.M. van Dalfsen, Voorzitter
A. Kloeze, Secretaris
J. Mulder Wzn., Penningmeester
R. Haveman
A. Kruit
S. Benthem

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief, versie van 2016-11-24
Het bestuur bestond bij vaststelling van het reglement niet uit 7 reglementaire leden, maar uit 6. Deever was vertegenwoordigd met 4 leden, Wapse met 1 en deDeeverbrogge met 1. Wittelte en Woater’n waren niet vertegenwoordigd. Opvallend is dat Zorgvlied in artikel 10 niet wordt genoemd.
J.B.M. van Dalfsen was de predikant Jochem Berend Martinus van Dalfsen. Hij is geboren op 11 juli 1978 in Aalsmeer en is overleden op 6 mei 1957 in Zutphen. Hij was van 1905 tot 1931 dominee in de hervormde kerk van Diever.
A. Kloeze was de dorpsmid Albert (Aubert) Kloeze uut de Heufdstroate in Deever. Hij is geboren op 18 maart 1873 in Veeningen (Zuidwolde) en is overleden op 15 mei 1944 in Deever. Nazaten van Albert Kloeze wonen nog in Deever.
J. Mulder Wzn, was boer Jan Mulder uut de Heufdstroate in Deever, zijn gegevens moeten nog worden uitgezocht. Nazaten van hem wonen nog in de gemeente Deever.
R. Haveman was boer Roelof Haveman uit Wapse. Roelof Haveman is geboren op 17 februari 1858 en is overleden op 9 oktober 1941.
De gegevens van A. Kruit zijn nog niet gevonden.
S. Benthem was café-logementhouder Sjoert Benthem van de Deeverbrogge. Sjoert Benthem is geboren op 18 november 1864 an de Deeverbrogge, hij is overleden op 50-jarige leeftijd op 20 maart 1915 an de Deeverbrogge. Was hij toen nog bestuurslid van de Lijkwagendienst ? Zou hij na zijn dood ook met de lijkwagen van de Deeverbrogge hen de kaarkhof van Deever zijn vervoerd ? Of besloot zijn familie hem toch maar met de kiddewaegen naar zijn laatste rustplaats op de kaarkhof van Deever te brengen ?

In artikel 10 van het reglement is sprake van ’t schuurtje. Daarmee wordt het gebouwtje voor de lijkwagen van de Lijkwagendienst op het marktterrein aan de Bosweg in Deever bedoeld, zoals deze is te zien op een op 3 oktober 2012 gemaakte foto. De baander zit aan de andere kant van het schuurtje. Bij de bouw van het schuurtje moet een vergissing zijn gemaakt, want de achteringang van het schuurtje zit goed beschouwd aan de kant van de Bosweg.
Het schuurtje van de Lijkwagendienst is eigendom van de ondernemersvereniging in het dorp, maar die heeft het schuurtje al jaren lang niet meer onderhouden.
De plaatselijke heemkundige vereniging is van mening dat het honderd jaar oude schuurtje, waar de lijkwagen stond van grote waarde is voor het dorp. De vereniging hoopt dat de gemeente het gebouwtje van de ondernemersvereniging wil overnemen. De ;plaatselijke heemkundige vereniging staat te popelen om met behulp van dorpskrachten het schuurtje een grote opknapbeurt te geven. De gemeente wil het bouwvallige schuurtje niet overnemen, vanwege de bezuinigingen, zij wil juist zoveel mogelijk voorzieningen en panden en projecten privatiseren en wil daarom geen panden aankopen. Ook niet voor het symbolische bedrag van 1 euro ? De dorpskrachten doet de rest wel.

De Mepperler Courant van 9 april 2012 meldt het volgende:
Het lijkwagenhuisje aan de Bosweg in Diever heeft een schoonmaakbeurt gehad. Samen met drie vrijwilligers van de Historische Vereniging Gemeente Diever heeft Rian van de Berg donderdag het huisje van de buitenzijde schoongemaakt. Het honderd jaar oude lijkwagenhuisje is eigendom van de ondernemingsvereniging Diever. Die heeft het gebouwtje aangeboden aan de historische vereniging. Die wil het stukje erfgoed graag voor Diever behouden, maar het onroerend goed niet overnemen. In een schrijven aan de ondernemigsvereniging verzoekt het bestuur van de historische vereniging de handelsvereniging contact op te nemen met het gemeentebestuur van Westerveld om het lijkwagenhuisje over te nemen. De historische vereniging heeft wel toegezegd de onderhoudswerkzaamheden voor haar rekening te nemen. Een eerste bespreking over de toekomst van het gebouwtje heeft inmiddels plaatsgevonden, maar duidelijkheid is er nog niet.

Posted in Aarfgood, Atlas van de gemeente Diever, Bosweg, Canon van de gemiente Deever, Deever, Dorpskracht, Kaarke an de brink, Lijkwagendienst | Leave a comment

De vergeten veldnamen in de gemiente Deever

In de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) van 17 september 2012 verscheen het volgende mini-berichtje.

Boekwerkje bijna afgerond
Diever – Over enkele maanden presenteert de werkgroep van de Historische Vereniging Gemeente Diever het boekje met veldnamen in de voormalige gemeente Diever. Momenteel wordt hard gewerkt aan de afronding van de laatste items. Het is de bedoeling het boek met daarin de historische namen begin volgend jaar te presenteren.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft bijzonder veel respect voor het langdurende en geduldige uitzoeken van zoveel mogelijk oude veldnamen in alle dorpen van de gemiente Deever.
Wel moet beseft worden dat het boekje niet alle ooit gebruikte veldnamen bevat, want het is bekend dat aan stukken land door de tijd heen een andere naam kan zijn gegeven, niet alles was en is naspeurbaar.
Met het in de vorige eeuw doordrukken en uitvoeren van de zo genoemde ruilverkaveling, het verdwijnen van de kleinschalige landbouw en het verdwijnen van de boerenstand uut de gemiente Deever is helaas ook het gebruik van de oude namen van bouw- en weidegronden verdwenen.
Een veldnaam is soms terug te vinden op een straatnaambordje. Soms ligt zo’n straat niet op de plek van het op het straatnaambordje vermelde veld.
Zo nu en dan heeft de voorkant van het gelijk een cultuurhistorische oprisping en mogen de veldnaam-deskundigen van de plaatselijke heemkundige vereniging komen opdraven om aan straten in een dorpsuitbreiding een veldnaam te geven.
De redactie ziet graag dat ‘de veldnamen’ op de lijst van te koesteren ‘immaterieel cultureel erfgoed’ van de gemiente Westenveld worden opgenomen.
De redactie ziet dat de plaatselijke heemkundige vereniging uut Deever in haar webstee op de bladzijde Publicaties totaal geen aandacht besteed aan deze publicatie. Waarom is de belangrijkste publicatie van deze vereniging niet gewoon te koop ?

abracadabra-482

Posted in Aarfgood, Landbouw, Veldnème | Leave a comment

Bolder’n is een traditie die nooit verloren zal gaan

In Deever wordt gelukkig nog door een beperkt aantal mannen een spel gespeeld, dat vroeger werd aangeduid met de naam bolder’n, tegenwoordig ook wel onterecht blok gooi’n (met een verzwaarde houten bal naar een houten blok gooien) genoemd.
De redactie van het Deevers Archief weet zeker dat in het dorp Roden heden ten dage wordt gebolderd. Daar wordt elke donderdagmiddag gespeeld op het Moltmakersstuk, een restant stuk heidegrond ten zuiden van het Mensingebos van Roden op de grens van Alteveer.
Het vermoeden bestaat dat dit spel ook nog in Dwingel wordt gespeeld of misschien daar al niet meer wordt gespeeld. De redactie van het Deevers Archief zal hier bij gelegenheid onderzoek naar doen.
Vroeger werd ebolderd aan het begin van de Bolderhook an de weg hen de Deeverbrogge en werd ook in Oldendeever ebolderd op de hof van Geert Kok en misschien ook wel op andere plekken in de gemiente Deever, later bij het Openluchtspel, in de winter ook wel in de bos op het gemeentelijke kampeerterrein, tegenwoordig op een speelveld an de Dwasdrift in Deever. De redactie weet niet of en waar in Wittelte en Wapse ebolderd wödde.
In een ander bericht zal worden ingegaan op de spelregels.
Hier wordt vooralsnog een omstreeks 1955 door drogist en huisschilder Hendrik Mulder (die in de volksmond Henduk Moessie of Moessie Peep genoemd; alle Mulders hadden vrogger in Deever een bijnaam) gemaakt kleurenpositief van ut bolder’n op de Bolderbrink bij de ingang van het openluchttheater. Ut blok steet in ‘midd’n van de foto. De mann’n bint an ut bolder’n op un sundagmiddag, want see hept allemoal ut sundagse pak an.
In het kader van de verstikkende Shakespirificatie van Deever is de kans aanwezig dat de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Absolute Gelijk van de gemeente Westenveld het op een akkoordje gooien met de Hoge Heren Van Het Hoge Shakespearetheater en Bolderbrink, de naam van het terrein bij de ingang van het toneelspeeltheater (dat nog steeds niet is overkapt), te wijzigen in Shakespearebrink.

Posted in Aarfgood, Bolder’n, Traditie | Leave a comment

Eerste aanzet voor Atlas van de gemeente Westenveld

In de Meppeler Courant van maandag 14 mei 2012 verscheen het volgende bericht over de Cultuurhistorische Atlas van de gemeente Westenveld.

Diever – Vertegenwoordigers van de vier historische verenigingen in Westerveld hebben vrijdag de eerste aanzet gegeven voor het samenstellen van de Cultuurhistorische Atlas van de gemeente Westerveld. Het samenstellen van een atlas was het winnende idee van een door de gemeente uitgeschreven prijsvraag na het winnen van de BNG Erfgoedprijs door Westerveld.
De gemeente had monumenteneigenaren, organisaties en inwoners opgeroepen om ideeën aan te dragen om de prijs, 25.000 euro, goed te besteden. Als winnaar kwam uit de bus het idee van de vier historische verenigingen. Hun plan was het beste uitgewerkt en voorziet in het gemeentebreed uitventen van het gemeentelijk erfgoed en cultuurhistorie. De vier historische verenigingen komen met haar vertegenwoordigers op zeer korte termijn bijeen om te kijken wat ze zoal digitaal in hun archief hebben, wat bruikbaar kan zijn voor de cultuurhistorische atlas.
Het bureau RAAP en Jan Bos van het Drents Archief hebben de vertegenwoordigers nader geïnformeerd.
Op vrijdag 8 juni krijgt het gesprek een vervolg.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De BNG Erfgoedprijs (met als hoofdsponor het Cultuurfonds van de Bank Nederlandse Gemeenten) is ingesteld om gemeenten te stimuleren cultuurhistorie te gebruiken als onderlegger van lokaal beleid. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan De Beste Erfgoedgemeente van Nederland. De prijs bestaat uit een bedrag van € 25.000.-, een oorkonde en juryrapport. Het prijsbedrag moet binnen een bepaalde termijn worden besteed aan een samen met de hoofdsponsor Cultuurfonds BNG te bepalen doel binnen het gemeentelijk erfgoedbeleid.

Bureau RAAP is een commercieel onderzoeks- en adviesbureau voor archeologische monumentenzorg en cultuurhistorie dat van de prijs van € 25.000,- natuurlijk graag een flinke korrel mee wil pikken.

In verschillende webstees op het internet zijn beschrijvingen van het begrip cultuurhistorie te vinden.
Bijvoorbeeld de webstee http://www.aquo.nl/aquo-standaard/aquo-lex/aquo-lex-begrippen/  vermeldt bij cultuurhistorie als definitie:  beschavingsgeschiedenis. Toelichting: De bestudering van het onroerend deel van het cultureel erfgoed, bestaande uit het bodemarchief (archeologie), de sporen van menselijk handelen in het landschap (historische geografie) en de gebouwde omgeving (bouw-/kunsthistorie).

De gemeente Westenveld heeft een cultuurhistorische waardenkaart op basis waarvan de gemeente onder meer ruimtelijk beleid kan en moet voeren. De te maken cultuurhistorische atlas van de gemeente Westenveld moet waarschijnlijk worden beschouwd als een vrijblijvende inkleuring van de cultuurhistorische waardenkaart. Voor € 25.000,- en veel gratis vrijwilligers van de vier locale heemkundige verenigingen moet toch een mooie atlas en een mooie webstee zijn samen te stellen.

Het is merkwaardig te lezen dat de vier heemkundige verenigingen niet besluiten eerst een goed plan uit te werken, gedegen advies in te winnen en vervolgens met deskundige vrijwilligers grondig cultuurhistorisch onderzoek te doen, maar dat meteen tot hyperactie wordt overgegaan: op zeer korte termijn bijeen komen en kijken wat ze zoal digitaal in hun archief hebben. wat bruikbaar kan zijn voor de cultuurhistorische atlas. Begint eer gij bezint. Beter ten hele gedwaald dan ten halve gekeerd.

In een ander bericht in de Meppeler Courant is gemeld dat de Cultuurhistorische Atlas van Westenveld in het najaar van 2012 zal worden uitgebracht. We zitten al een heel eind in het najaar van 2012. De redactie heeft daarom op 6 november 2012 in een e-mail bericht de gemeente Westenveld gevraagd gegevens te sturen over de stand van zaken bij de ontwikkeling van het fotoboek en de webstee.
De ambtenaar van dienst antwoordde op 16 november 2012:
– de uitreiking van de BNG Erfgoedprijs 2012 is niet openbaar en op uitnodiging;
– de Atlas van Westerveld verschijnt naar verwachting eind 2013;
– wij zullen het publiek hierover te zijner tijd via de pers en onze website informeren;
– het boek zal niet digitaal beschikbaar komen;
– wel worden erfgoed app’s ontwikkeld voor gebruik op de smartphone;
– over de kosten van het boek kunnen wij u helaas nog niets zeggen.
De schrijver van het bericht in de Meppeler Courant vergiste zich dus een jaar, de Cultuurhistorisch Atlas van Westenveld zal niet in 2012 verschijnen, maar pas aan het einde van 2013.

Posted in Aarfgood, Atlas van de gemeente Diever, Cultuurhistorie, Gemeente Westenveld | Leave a comment

Groevegoeroe is zeker nog wat aan het trainen

In de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) verscheen op 7 november 2018 het volgende korte berichtje over een lezing over rouwgebruiken in südwest Drenthe op 8 november 2018 in het buurthuis De Wiekslag op Wapservene.

Lezing over rouwgebruiken
Op initiatief van de Historische Vereniging Havelte en omstreken vindt er donderdag om 20.00 uur in De Wiekslag in Wapserveen een lezing plaats over ‘Rouwgebruiken in onze streek’.
Jans Tabak uit Diever laat bezoekers onder meer aan de hand van meegebrachte attributen ervaren hoe de bewoners uit onze dorpen en streken omgingen met rouw.
De leden van de Historische Vereniging Havelte e.o. hebben vrij toegang, niet-leden betalen € 3,- per persoon.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) van vrijdag 20 oktober 2017 verscheen op bladzijde 13 het ronkende en snorkende poeha-bericht ‘Uitvaartmuseum gaat er eindelijk komen’ over de opening van een groevemuseumpie in ut liekwaeg’nschuurtie bee’j de gratislangparkerenbrink (voorheen het marktterrein) an de Bosweg in Deever. De redactie verwijst daarvoor naar het bericht ‘Kleinste museumpje ter wereld nog steeds niet open .
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het liekwaeg’nschuurtie bee’j de gratislangparkerenbrink (voorheen het marktterrein) an de Bosweg op maandag 3 september 2018 gemaakt. Toen was in het liekwaeg’nschuurtie nog steeds niet het kleinste museumpje ter wereld gevestigd.
Tot directeur-conservator van het groevemuseumpje is na een zorgvuldige selectieprocedure benoemd de Deeverse tophistoricus en groevegoeroe Jans Tabak uut de Aachterstroate in Deever.
Het kan natuurlijk zo zijn dat de directeur-conservator zich nog niet helemaal zeker voelt in zijn aanstaande belangrijke functie en daarom het jaar 2018 heeft gebruikt om eerst nog wat te trainen en te schnabbelen in de buurthuizen in de dorpen in de omgeving van Deever, bijvoorbeeld in het buurthuis De Wiekslag op Wapservene.
Het zou toch ech wè een dingetje zijn als hij in de toeristenzomer van 2019 in staat zou zijn het enige museumpje in de gemiente Deever (de redactie vient ut Oermuseum in ut Schultehuus an de brink in Deever gien museum, moar un gedoegie in ut vurkeerde gebouw) te openen.

 

Posted in Aarfgood, Bosweg, Museum | Leave a comment

Wie gaat de cultuurhistorische waarde versterken ?

Op de website van de gemeente Westenveld  verscheen op 14 februari 2014 het navolgende bericht.

Westerveld brengt cultuurhistorische objecten in kaart voor gemeentelijke monumentenlijst
Gemeente Westerveld heeft de belangrijkste cultuurhistorische objecten zonder monumentenstatus in kaart laten brengen voor een gemeentelijke monumentenlijst. Stichting Oversticht uit Zwolle heeft in opdracht van de gemeenten een inventarisatie gemaakt van karakteristieke gebouwen en de overblijfselen uit de tweede Wereldoorlog. Daarmee is Westerveld één van de eerste Drentse gemeenten die het oorlogserfgoed onderdeel laat zijn van een gemeentelijke monumentenlijst.
Uit het onderzoek blijkt dat cultuurhistorie verder reikt dan de provinciale en rijksmonumentenlijsten. Wethouder Kleine Deters: “Veel objecten die het verhaal van de Westerveldse geschiedenis vertellen, staan nog niet op een monumentenlijst. Voorbeelden zijn onder anderen de overblijfselen van het oorlogsvliegveld op de Havelterberg, een veldwachterwoning in Wapse en het landgoed van de ‘Bezier Stichting’ bij Wateren”.
Eigenaren
Naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek neemt de gemeente Westerveld in de loop van 2014 contact op met betrokken eigenaren van de cultuurhistorische objecten. Gezamenlijk wordt onderzocht hoe de cultuurhistorische waarde versterkt en geborgd kan worden in een gemeentelijk monumentenregister. De medewerking van eigenaren geschied op vrijwillige basis. Wethouder Kleine Deters: “Wij hopen natuurlijk dat veel eigenaren mee willen werken en dat we een zo compleet mogelijke lijst krijgen van gemeentelijke monumenten”.
Aanleiding
Aanleiding voor het onderzoek naar cultuurhistorische objecten voor een gemeentelijke monumentenlijst is de vaststelling van het nieuwe erfgoedbeleid door de gemeenteraad in 2012, waaronder de erfgoedverordening en de cultuurhistorische waardenkaart.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De cultuurhistorie binnen de grenzen van de gemiente Deever reikt blijkbaar verder dan de provinciale monumentenlijst en de rijksmonumentenlijst. Dat zal dan een vrijwillige gemeentelijke monumentenlijst worden, in het voorgaande artikel -heel prachtig bedacht- het gemeentelijk monumentenregister genoemd. En dan vermeldt het artikel ook nog dat met de betrokken eigenaren ‘gezamenlijk’ zal worden onderzocht hoe de cultuurhistorische waarde van hun pand kan worden ‘geborgd en versterkt’.
Jij kunt op jouw Drentsche boerenklompen aanvoelen dat de eer naar de voorkant van het gelijk zal gaan en dat de eigenaar van een gemeentelijk monument op zal moeten draaien voor de kosten van het ‘borgen en versterken van de cultuurhistorische waarde’ van zijn eigen pand en bovendien opgescheept zal worden met allerlei regeltjes en beperkingen. Dat zou je de gemeentelijke participatiemaatschappij kunnen noemen.
Op de foto, die de redactie van het Deevers Archief op 30 september 2010 is gemaakt, is de grauwgrijze achterkant van het onderkomen van de voorkant van het gelijk aan de Gemeentehuislaan in Deever te zien, voorwaar een soort van bedrijfspand pand zonder enige architectonische waarde. Let daarbij vooral op de grote loods op het dak van het raadhuis.

Posted in Aarfgood, Gemeente Westenveld | Leave a comment

Start van de Atlas van Westerveld

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 9 mei 2012 verscheen het navolgende korte berichtje.

Diever – De vertegenwoordigers van de vier historische verenigingen in de gemeente Westenveld komen vrijdagmiddag bijeen in het gemeentehuis om een start te maken voor de Atlas van Westerveld. In de atlas zal alle informatie over erfgoed en cultuurhistorie van de gemeente Westerveld in woord en vooral in beeld worden opgenomen. Dit voorstel van de vier historische verenigingen is als beste idee uit de bus gekomen voor de besteding van de BNG erfgoedprijs. Het is de bedoeling dit najaar de atlas te presenteren tijdens de uitreiking van de BNG Erfgoedprijs, die dit jaar in de gemeente Westerveld plaats vindt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft op 6 november 2012 in een e-mail bericht de gemeente Westenveld gevraagd gegevens te sturen over de stand van zaken bij de ontwikkeling van het fotoboek en de webstee.
Een lid van de voorkant van het gelijk antwoordde op 16 november 2012:
– de uitreiking van de BNG Erfgoedprijs 2012 is niet openbaar en op uitnodiging;
– de Atlas van Westerveld verschijnt naar verwachting eind 2013;
– wij zullen het publiek hierover te zijner tijd via de pers en onze website informeren;
– het boek zal niet digitaal beschikbaar komen;
– wel worden erfgoed-app’s ontwikkeld voor gebruik op de smartphone;
– over de kosten van het boek kunnen wij u helaas nog niets zeggen.
De schrijver van het bericht in de Meppeler Courant vergiste zich dus een jaar, de Atlas van Westerveld is pas aan het einde van 2013 verschenen.

Posted in Aarfgood, Atlas van de gemeente Diever, Cultuurhistorie, Gemiente Deever, Gemientehuus | Leave a comment