Category Archives: Café-Logement Sjoert Benthem

De weg hen Deever an de Deeverbrogge in 1906

Posted on 12 oktober 2024

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens die papperrassjus bij het oude papier doen), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geacht bericht. 
In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 13 december 1978 is op bladzijde 5 het bericht ‘Dieverbrug’ van wijlen de alles-van-vrogger-in-Dwingel-weter en Lheeënaar Reinder Smit te lezen. De redactie wil dit belangwekkende bericht natuurlijk niet onthouden aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.

Dieverbrug
Gezicht op Dieverbrug kort na 1900. We staan hier onze rug naar Dwingelo en kijken uit op de weg naar Diever. Links het witgeschilderde café-logement van Sjoerd Bentum, dat als pleisterplaats diende voor de reizigers die met de snikke (trekschuit) reisden. De snikke voer tussen Meppel en Assen; voorts waren er nog de veerschepen, de marktschuiten en de pakschuiten, die een regelmatige dienst onderhielden tussen verschillende plaatsen. Nemen we daarbij nog de turfschepen en de vrachtschepen, dan zal duidelijk zijn, dat er sprake was van een druk scheepvaartverkeer op de Drentsche Hoofdvaart.
Later kwam de snellere tram, die een groot deel van het personenvervoer voor z’n rekening nam. De snikke was door deze vooruitgang gedoemd te verdwijnen.
Omstreeks de eeuwwisseling werden te Dieverbrug regelmatig maandmarkten gehouden, waar voornamelijk biggen werden verhandeld.
Midden op de voorgrond zien we de ijzeren draaibrug. Rechts achter (in de gemeente Diever) de woning van de destijds zo bekende veearts Boerhave. Midden achter ligt tussen het geboomte de weg naar Diever verscholen. Geheel rechts is nog juist een hoge, vierkante, rechtop geplaatste houten balk te zien, waarvan een zelfde exemplaar zich aan de Dwingeler zijde van de Drentsche Hoofdvaart bevond: de functie van deze palen is ons niet duidelijk.
Tegenover het café-logement van Bentum stond aan de Dwingeler zijde het café van Warries. Van de ‘oude’ Sjoerd Bentum en de ‘oude’ Warries’ is volgens overlevering bekend, dat beiden verzot waren op een borrel en dat ze ‘de kunst’ verstonden zich voor slechts één stuiver te bedrinken. Zo kon het gebeuren dat op een goede dag Warries de brug overstak om bij Bentum een borrel te komen drinken. Warries betaalde zijn ‘consumptie’ met een stuiver, en keerde weer huiswaarts. Niet lang na zijn thuiskomst verscheen Bentum in de gelagkamer van Warries en bestelde een borrel, die met dezelfde stuiver werd betaald. Zo reisde de stuiver menigmaal per dag over de brug heen en weer. De geldbuidel bleef op die manier gesloten, maar de fles met jenever minderde wel van inhoud.
Wanneer de vorst inzette verschenen vele jonge lieden aan de kant van de Drentsche Hoofdvaart om te proberen of het ijs al wilde houden. Menigmaal moest een overmoedige waaghals de eerste schreden op het nog dunne ijs bekopen met een nat pak. Wie echter zonder kleerscheuren als eerste de overkant bereikte werd bij Warries ‘op de balk geschreven’: zijn naam werd dan met krijt op één der balken in de gelagkamer geschreven.

Aantekeningen van de redactie van utt Deevers Archief
In de webstee het Geheugen van Drenthe zijn gegevens te vinden over wijlen de alles-van-vrogger-in-Dwingel-weter en Lheeënaar Reinder Smit.
De bij zijn bericht afgebeelde zwart-wit ansichtkaart – een topstuk – uit 1906 van de Deeverbrogge en de weg hen Deever is niet erg scherp, vandaar dat de redactie hier een scherpere afbeelding van deze ansichtkaart toont. De zwart-wit ansichtkaart is gedrukt bij H. ten Brink in Meppel en was te koop in het café-logement van Sjoert Benthem.
De zichtbare ijzeren draaibrug is in 1880 gebouwd, zie het hier afgebeelde bericht van de openbare aanbesteding van deze brug op dinsdag 6 april 1880
De redactie neemt het wijlen de alles-van-vrogger-in-Dwingel-weter en Lheeënaar Reinder Smit uiteraard niet kwalijk dat hij niet alles wist van de Deeverse kaante van de voat en het abusievelijk heeft over Sjoerd Bentum, dit moet zijn Sjoert Benthem. De achternaam Benthem (Bentheim ?) wordt in het Dwingels en Deevers uitgesproken als Bentum. De geïnteresseerde zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan het graf van Sjoert Benthem en zijn vrouw Griet Merk nog steeds (hoe lang nog ?) vinden op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In het krantbericht van Reinder Smit is het aan de rechterkant van de afgebeelde zwart-wit ansichtkaart niet goed te zien, maar aan de rechterkant van de aparte afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is een deel van de met stoomkracht aangedreven wolspinnerij met schoorsteen van Jan Frederik Hilkemeijer (geboren op 13 december 1858 te Nijensleek, overleden op 23 juni 1935 te Groningen) te zien. Uit de schoorsteen komt een beetje rook. De ijzeren draaibrug, het café-logement van Sjoert Benthem en de woning van veearts Boerhave bestaan niet meer. Het pand van het café-logement brandde af, het pand waar de familie Boerhave woonde is afgebroken om verbetering van de kruising van de weg langs de voat en de weg van Deever hen Dwingel mogelijk te maken. De ijzeren draaibrug is vervangen door een basculebrug (wanneer ?).

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Verdwenen object | Leave a comment

Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge

Posted on 6 september 2024

De hier afgebeelde tamelijk zeldzame zwart-wit ansichtkaart is uitgegeven in 1908 en was te koop in het café-logement van Sjoert Benthem an de Deeverbrogge. De redactie van ut Deevers Archief prijst zich gelukkig in het bezit van een gelopen origineel exemplaar te zijn, dat wil zeggen, voorzien van een postzegel en een poststempel. Hoed u bij ongelopen exemplaren voor namaak.

Op de afgebeelde ansichtkaart is het café-logement te zien, zoals het ná de brand in 1864 is herbouwd.
Er staan nogal wat mensen, sommigen met fiets, te poseren langs de vaart voor het café-logement van Sjoert Benthem, maar de redactie van ut Deevers Archief denkt dat Sjoert Benthem zelf niet op de hier afgebeelde ansichtkaart staat.
Aan de rechterkant van het café-logement is de weg naar Deever te zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 215 van het boek An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boek zijn of dat papieren boek bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart  ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 78 van het boek De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld van Arend Mulder. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boek zijn of dat papieren boek bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Ansigtkoate uut 1908, Café-Logement Sjoert Benthem | Leave a comment

Ansichtkoate van un gesicht op de Deeverbrogge

Posted on 14 februari 2024

De uit Wanneperveen afkomstige caféhouder Hendrik Benthem Szn. overleed op 17 februari 1906. Zijn zoon Sjoert nam toen het café-logement van zijn vader over.
Tussen de houten schuur, die gebruikt werd als opslagplaats, wagenschuur en paardestal, en het witte logement bevond zich een kruidenierswinkeltje. Daar konden de schippers inkopen doen.
De Drentsche Hoofdvaart werd in die jaren nog druk bevaren. Dieverbrug was door zijn centrale ligging een belangrijke laad- en losplaats. Vrachtschepen werden in die jaren nog gezeild, let daarbij op het zeilende schip in de vaart op de achtergrond.
Sjoert Benthem was ook schipper. Hij en Johannes (Hans) Warries voeren met de trekschuit wekelijks op woensdag van Dieverbrug naar Assen en weer terug.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De zwart-wit ansichtkaart van de löswal met café-logement Dieverbrug is in 1906 verstuurd. De ansichtkaart is uitgegeven door Sjoert Benthem.
De plaatselijke dorpskrachten van de heemkundige vereniging uut Deever die gewerkt hebben aan het in 2014 verschenen boek ‘An de Brogge in woord en beeld’ mogen Sjoert Benthem wel erg dankbaar zijn dat hij in die tijd het lef had zoveel mooie ansichtkaarten te laten maken en te verkopen..Van deze kaarten kan nu iedereen gratis en voor niks mooie sier maken, zo ook de redactie van ut Deevers Archief..
Al die mooie Sjoert-Benthem-ansichtkaarten horen thuis in dat mooie album van de fanatieke verzamelaar van ansichtkaarten uit de gemiente Deever. Je moet er echt niet aan denken dat eentje aan zijn verzameling zou ontbreken. 
De redactie heeft de hier afgebeelde zwart-wit foto van het Chinese restaurant Hui Moa an de Deeverbrogge op 15 mei 2002 gemaakt. Die foto is al bijna een kwart eeuw geleden gemaakt en heeft ondertussen ook al historische waarde.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Boek An de Brogge, Café-Logement Sjoert Benthem, de Voat, Scheepvaart | Leave a comment

Veul heil en seeg’n in 1906

Posted on 7 mei 2023

In het onvolprezen populair-niet-wetenschappelijke bladerboek ‘An de Brogge. Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’ (het boek is merkwaardig genoeg niet voorzien van een ISBN-nummer), dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, in 2015 heeft uitgegeven ter gelegenheid van haar 20-jarige bestaan, is enige aandacht besteed aan het huis van den opzichter van den Waterstaat bee de sluus an de Deeverbrogge.
De navolgende tekst moet beschouwd worden als een mineure en bescheiden aanvulling op het hiervoor vermelde bladerboek. In dat bladerboek is op bladzijde 27 bijgaand afgebeelde ansichtkaart zonder enige uitleg opgenomen.

Cornelis Leendert Dalebout is geboren op 21 juni 1874 te Goedereede op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee als zoon van Hendrik Dalebout, die was opzichter van den Waterstaat, en Pieternella van Beveren. Cornelis Leendert Dalebout trouwde op 14 augustus 1902 op 28-jarige leeftijd in Arnhem met de 27-jarige Anna Agatha Christina Rothfusz. Cornelis Leendert Dalebout is niet oud geworden. Hij is op 57-jarige leeftijd op 5 juni 1932 in Haarlem overleden. Zijn vrouw is op 78-jarige leeftijd op 24 juli 1953 in Arnhem overleden.

Rijksopzichter Cornelis Leendert Dalebout werd met ingang van 1 november 1905 overgeplaatst van de standplaats Wieringen naar de standplaats an de Deeversluus. In het ‘Vliegend blaadje: Nieuws- en advertentiebode voor Den Helder’ (hoe vind je zo’n blaadje) verscheen op 21 oktober 1905 het navolgende berichtje onder de korte berichten van het eiland Wieringen:
De heer C.L. Dalebout, opzichter van den Waterstaat alhier is met ingang van 1 november aanstaande overgeplaatst naar Dieverbrug in Drenthe.

Het echtpaar Dalebout kwam te wonen in het huis van den opzichter van den Waterstaat bee de sluus an de Deeverbrogge. De Drentse Hoofdvaart en de weg langs de vaart (de Riekseweg) waren toen in beheer bij de Rijkswaterstaat. Het huis van de opzichter werd gebouwd in 1903. Cornelis Leendert Dalebout heeft dat huis op bijgaande ansichtkaart met de titel Sluis te Dieverbrug aangegeven met een pijl met daarbij de tekst ‘Onze woning’. In het huis bee de sluus werd op 25 april 1908 Johanna Maria Dalebout geboren. Wie hebben van 1903 tot 1 november 1905 in het nieuw gebouwde huis gewoond ?

Aan het einde van 1905 stuurde Cornelis Leendert Dalebout bijgaande ansichtkaart (deze is als topstuk opgenomen in het Deevers Archief) bij wijze van nieuwjaarskaart naar den heer A. Dijkshoorn in het buurtschap Belt op het eiland Wieringen in Noord-Holland. De kaart  met de fraaie afbeelding is bij verzending gestempeld in het postkantoor an de Deeverbrogge en is bij ontvangst op 1 januari 1906 op het postkantoor van Wieringen nog een keer gestempeld.
In die tijd mocht de adreskant van een briefkaart nog niet worden beschreven. Op de voorkant van de kaart was daarom onder de afbeelding ruimte voor een korte tekst uitgespaard, waar Cornelis Leendert Dalebout gebruik van heeft gemaakt. Dat maakt deze kaart nog fraaier. Het volgende bericht is op de voorkant te lezen:
Waarde familie Dijkshoorn,
Met de Uwen onze beste wenschen bij de intrede van 1906. Wij hopen dat het U in alle opzichten naar wensen moge gaan. Het begint hier zachtjes aan te wennen.
Onze groeten, Dalebout

Cornelis Leendert Dalebout kreeg bijna meteen na zijn begin als opzichter van de Waterstaat an de Deeverbrogge te maken met het toezicht op een voor die tijd stevige klus. Het Nieuwsblad van het Noorden schrijft daarover op 21 april 1906 het volgende bericht:
Op Woensdag 6 mei, des voormiddags om 11½ uur, zal aan het gebouw voor het Provinciaal Bestuur te Assen, worden aanbesteed: Het aanbrengen van voorzieningen aan de draaipijlers van de drie draaibruggen over de Drentsche Hoofdvaart, genaamd de Geeuwenbrug, de Dieverbrug en de Oude Dieverbrug, het afbreken van een der landhoofden en het daarvoor in de plaats maken van een aanbrug met een ijzeren juk en gemetseld landhoofd voor elk dezer bruggen; een en ander behoorende tot de werken van de Drentsche Hoofdvaart. Raming f. 9070. Het bestek ligt na 25 April ter inzage aan de lokalen der provinciale besturen, en is voorts, op franco aanvrage, tegen betaling te bekomen bij de firma Gebroeders van Cleef te ’s Gravenhage. Nadere inlichtingen zijn te bekomen bij den hoofdingenieur-directeur jonkheer De Jong van Beek en Donk te Zwolle, bij den ingenieur du Croix te Assen en bij den opzichter Dalebout te Dieverbrug. De nota van inlichtingen ligt op 3, 4 en 5 mei ter inzage bij den ingenieur van den Waterstaat du Croix te Assen.

De fraaie horizontaal draaibare Deeverbrogge is op bijgaande afbeelding op de voorgrond te zien. Aan de rechterkant is achter de leilinden het witte café-logement van Sjoert Benthem te zien. Links daarvan is de opslagloods van Sjoert Benthem te zien. Links naast de loods is achter de leilinden het huis van de brugwachter te zien.
Het is drok an de Deeverbrogge  Voor het café-logement ligt de snikke van Sjoert Benthem afgemeerd. Voor de löswal liggen vrachtschepen. Op de löswal staat een grote wagen bij een vrachtschip, waar mannen bezig zijn met het laden of het lossen van het schip. Zijn ze bezig met het lossen van törf  ? Tussen de masten van de schepen is het huis van den opzichter van den Waterstaat te zien. Dit pand bee de sluus bestaat nog steeds.

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de woning van den opzichter van den Waterstaat bee de sluus an de Deeverbrogge gemaakt op 23 oktober 2012. In het pand was toen nog visrestaurant ‘Huis aan de Dieversluis’ gevestigd.

De redactie attendeert de zeer gewaardeerde geïnteresseerde bezoeker van ut Deevers Archief voor meer gegevens graag op het bericht De snikke an de loswal bee café-losement Benthem.

Abracadabra-1621Abracadabra-1624Abracadabra-1622
Abracadabra-1623

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Ansigtkoate uut 1905, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeverse sluus, Löswal, Scheepvaart, Snikke, Topstuk | Leave a comment

Die mooie ieser’n Deeverse dreejbrogge over de voat

Posted on 10 maart 2023

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 18 een zwart-wit ansichtkaart van de ijzeren Deeverse draaibrug over de Drentse Hoofdvaart opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1909 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan de nieuwbouw van deze ijzeren geschiedenis van het soldatenkamp. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

18 – Dieverbrug – Draaibrug – 1909
Op 6 april 1880 om 12 uur ’s middags werd het bouwen van een ijzeren draaibrug over de Drentsche Hoofdvaart ter vervanging der Oude Dieverbrug, gemeente Diever in het gebouw van het Provinciaal Bestuur te Assen aanbesteed. Het werk werd voor 5077 gulden gegund aan aannemer Roelof Hunse Jr. uit Assen.
Het werk bestond uit het maken, onderhouden en afbreken van een hulpbrug, het slopen van de oude draaibrug, het bouwen van twee landhoofden, het maken van een draaipijler, het bouwen van een draaibrug, het plaatsen van een remmingwerk, het maken van een loopbrugje, grond-, straat-, teer- en voegwerk en het bouwen van een dagverblijf.
De draaibrug was 13,60 m lang en 3,60 m breed. De doorvaartwijdte tussen het landhoofd en het remmingwerk was 6,00 m. De gesmede afgedraaide ijzeren draaispil woog 110 kg, vier geslagen en getrokken ijzeren liggers wogen 3130 kg en de gegoten ijzeren broekbalk woog 1600 kg. De ballastbak onder de brug was gevuld met 1100 kg ruwijzer. Het onderdek van de brug was gemaakt van eikehout. Het bovendek bestond uit Dantzichs grenehout.
Op de brug zijn de gegoten ijzeren spanstijlen, de koppelstangen en de smeedijzeren leuningen te zien. De brug werd met de hand bewogen met behulp van een Engelse schroefsleutel met verstaalde bek.
De aannemer moest zorgen voor een veilig verkeer over en een onbelemmerde doorgang door de hulpbrug. Aan beide zijden van de hulpbrug moest van zonsondergang tot zonsopgang een helder lichtgevende lantaarn branden.
Hij kreeg een boete van drie gulden voor elk uur tussen zonsondergang en zonsopgang dat een lantaarn niet helder lichtgevend was!
Achter de brug is het café-logement van Sjoert Benthem en Grietje Merk te zien. Links naast de witte schuur is de woning van de brugwachter te zien. Aan de rechterkant is het dagverblijf van de brugwachter te zien.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, de Voat, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

De jeneverstüver gung hen en wièr over de Brogge

Posted on 4 februari 2023

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van de 13 december 1978 stond het bericht Dieverbrug van de Dwingeler onderwijzer, schrijver en amateur-historicus Reinder Smit uit Lhee. In het bericht beschrijft hij aan de hand van een ansichtkaart de situatie an de Deeverbrogge in 1905.

Dieverbrug
Gezicht op Dieverbrug kort na 1900
We staan hier met onze rug naar Dwingelo en kijken we uit op de weg naar Diever. Links het wit geschilderde café-logement van Sjoert Benthem, dat als pleisterplaats diende voor de reizigers die met de snikke (trekschuit) reisden. De snikke voer tussen Meppel en Assen: voorts waren er nog de veerschepen, de marktschuiten en de pakschuiten, die een regelmatige dienst onderhielden tussen verschillende plaatsen. Nemen we daarbij nog de turfschepen en de vrachtschepen, dan zal duidelijk zijn, dat er sprake was van een druk scheepvaartverkeer op de Drentsche Hoofdvaart.
Later kwam de snellere tram, die een groot deel van het personenverkeer voor z’n rekening nam. De snikke was door deze vooruitgang gedoemd te verdwijnen.
Omstreeks de eeuwwisseling werden te Dieverbrug regelmatig maandmarkten gehouden, waar voornamelijk biggen werden verhandeld. Midden op de voorgrond zien we de ijzeren draaibrug. Rechts achter (in de gemeente Diever), de woning van de destijds zo bekende veearts Boerhave. Midden achter ligt tussen het geboomte de weg naar Diever verscholen. Geheel rechts is nog juist een hoge ‘vierkante, rechtop geplaatste houten balk te zien, waarvan een zelfde exemplaar zich aan de Dwingeler zijde van de Drentsche Hoofdvaart bevond: de functie van deze palen is ons niet duidelijk.
Tegenover het café-logement van Benthem stond aan de Dwingeler zijde het café van Warries. Van ‘de oude’ Sjoert Benthem en ‘de oude’ Warries is volgens overlevering bekend, dat beiden verzot waren op een borrel, en dat ze ‘de kunst’ verstonden, zich voor slechts één stuiver te bedrinken: zo kon het gebeuren dat op een goede dag Warries de brug overstak om bij Benthem een borrel te komen drinken: Warries betaalde zijn ‘consumptie’ met een stuiver, en keerde weer huiswaarts. Niet lang na zijn thuiskomst verscheen Benthem in de gelagkamer van Warries en bestelde een borrel, die met dezelfde stuiver werd betaald, waarmee Warries Benthem had betaald. Zo reisde de stuiver menigmaal per dag over de brug heen en weer. De geldbuidel bleef op die manier gesloten, maar de fles met jenever minderde wel van inhoud.
Wanneer de vorst inzette verschenen vele jonge lieden aan de kant van de Drentsche Hoofdvaart om te proberen of het ijs al wilde houden. Menigmaal moest een overmoedige waaghals de eerste schreden op het nog dunne ijs bekopen met een nat pak. Wie echter zonder kleerscheuren als eerste de overkant bereikte werd bij Warries ‘op de balk gescheven’: zijn naam werd dan met krijt op één der balken in de gelagkamer geschreven.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wijlen collega amateur-historicus Reinder Smit uut Lhee gebruikt in zijn bericht de naam Sjoerd Bentum: dit moet zijn Sjoert Benthem. De grote vraag is of Sjoert Benthem rond 1905 al eigenaar was van het café-logement of dat zijn vader dat nog was.
Reinder Smit zal het ongetwijfeld wel geweten hebben, maar hij vergat te vermelden dat de Drentsche Stoomboot Maatschappij (D.S.M.) in het begin van de twintigste eeuw met stoombootjes een dienst tussen Meppel en Assen onderhield. De redactie heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan de D.S.M.
De redactie heeft in verschillende berichten ook aandacht besteed aan de stoomtramlijn van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (N.T.M.) tussen Meppel en Hijkersmilde langs de Drentse Hoofdvaart. De halte van de stoomtram an de Deeverbrogge was bij het café-logement.
Frederik Boerhave studeerde in 1888 af als veearts. Hij was veearts in Oosterwolde, maar vertrok in 1895 naar Staphorst en vandaar naar Dwingel en vestigde zich rond de eeuwwisseling an de Deeverbrogge in de gemiente Deever. Hij overleed op 14 juli 1913 op 47-jarige leeftijd an de Deeverbrogge.
Helemaal aan de rechterkant van de ansichtkaart is nog net de schoorsteen van de wolspinnerij van ondernemer Jan Frederik Hilkemeijer te zien.
De redactie kan zich niets anders voorstellen, dan dat de vijf kinderen op de brug de drie dochters en de twee zonen van Sjoert Benthem en Grietje Merk zijn.
De redactie is ook in het geheel niet bekend met de functie van de hoge vierkante, rechtop geplaatste houten balk, die aan de rechterkant van de ansichtkaart is te zien. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan hierover enige tekst en uitleg geven ?
De redactie heeft voor alle duidelijkheid een goede scan van een exemplaar van de in het bericht van Reinder Smit afgebeelde ansichtkaart toegevoegd aan dit bericht. 

Posted in An de Deeverbrogge, Café-Logement Sjoert Benthem, Snikke | Leave a comment

Ankomst van ut DSM-stoombotie an de Deeverbrogge

Posted on 1 februari 2023

In het boekje An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld, dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever heeft uitgegeven ter gelegenheid van haar twintigjarige bestaan, wordt op bladzijde 75 summier aandacht besteed aan de Drentsche Stoomboot Maatschappij (D.S.M.).
De slordige vormgever van dit onvolprezen boekje heeft een grote kans laten liggen bijgaand afgebeelde prachtige zeldzame ansichtkaart van de aankomst van het stoombootje Assen II an de Deeverbrogge uit de richting van de Gowe in 1914 in zijn geheel op te nemen in het genoemde boekje.
An de Deeverbrogge werd aangelegd bij het café-logement van Sjoert Benthem. Hij staat helemaal aan de linker kant op de foto (de man mit ut sikkie). Het stoombootje uit de richting Assen arriveerde om ongeveer elf uur ’s morgens an de Deeverbrogge.
In plaats van de gehele afgebeelde prachtige zeldzame ansichtkaart (bij de verzamelaars zijn maar enige exemplaren bekend) in het boekje op te nemen, gebruikte de slordige vormgever een uitsnede uit deze ansichtkaart voor het vullen van de voorkant van dit boekje. De leden van de krimpende Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, is veel moois onthouden. De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief helemaal niets onthouden, integendeel.

Abracadabra-1513Abracadabra-1514Abracadabra-1515

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, D.S.M., Löswal, Snikke, Topstuk, Vervoer | Leave a comment

Hengelossche bieren an de Deeverbrogge

Posted on 15 augustus 2022

Deze foto moet in het begin van de twintigste eeuw, in 1903, 1904 of 1905 zijn gemaakt. De man met de baard is een bekend figuur. Hij is ook op oude door hem uitgegeven ansichtkaarten van zijn café-logement an de Deeverbrogge te zien. Hij en zijn vrouw liggen begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever.
De mensen om hem heen moeten zijn vrouw en kinderen zijn. Het sjofel geklede jongetje op klompen, dat op enige afstand van de -wellicht speciaal voor de foto geschoeide en netjes geklede- familie, het wiel van de kiddewagen vasthoudt, hoorde uiteraard niet bij de familie. En waarom staat de vrouw van de kroegbaas achter de kidde ? Vond ze haar jurk niet mooi genoeg voor de foto ?
Was de fotograaf bezig met het maken van foto’s voor een nieuwe serie ansichtkaarten voor de caféhouder en daarom zo aardig was een gratis fotootje voor zijn klant en familie te maken ? Wellicht prepareerde de fotograaf de glasplaten met lichtgevoelige emulsie in het donker in één van de schuren en ontwikkelde hij de glasplaat daar ook direct na de opname. Hij deed het wel vakkundig, want aan de randen van de foto zijn geen rafelingen te zien. Zou het jongetje op klompen ook een afdruk van het glasplaatnegatief hebben gekregen ?
Op de kiddewagen staat aan de zijkant Hengelossche bieren. Dit moet een verschrijving zijn geweest, het ging om Hengelosche bieren, want op 1 juni 1879 werd de Hengelosche Stoom Beiersch Bierbrouwerij opgericht, in 1918 werd de naam gewijzigd in Hengelosche bierbrouwerij. Uit deze schrijffout kan wel de conclusie worden getrokken dat de caféhouder deze kiddewagen niet van de bierbrouwer had gekregen.
Was de caféhouder ook de distributeur van Hengelossche bieren in de dorpen in de buurt van de Deeverbrogge ? Het Hengelossche bier kon gemakkelijk via de Drentse Hoofdvaart worden aangevoerd. Zit de oudste zoon van de kroegbaas met zijn zweepje in de aanslag klaar op de bok van deze solide ogende niet overdekte kiddewagen zonder veren om de kidde aan te sporen, om vervolgens bier naar kroegbazen in de omgeving te brengen ? Of is alles voor de foto in scène gezet ?
Het is wel een bijzondere kiddewagen, want deze is voorzien van een houten deksel, waarop enige kisten staan. Vanwege de bok voor de voerman moet de wagen veel gebruikt zijn voor het afleggen van grotere afstanden.
Stonden de schuren bee de löswal an de Deeverbrogge ? Tussen de benen van het trekpaardje bij de achtermuur naast de baander van de stenen schuur is een merkwaardig aanbouwsel te zien.
Wat opvalt is dat de ondergrond niet verhard is, dan zou de foto dus toch niet bee de löswal zijn genomen ? Maar waar dan wel ?

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die een verstokte liefhebber van afbeeldingen van op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 224 van het in 2014 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Voormalige Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje van iemand in kunnen zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Sjoert Benthem
Sjoert Benthem werd op 18 november 1864 geboren an de Deeverbrogge (Deever) als zoon van schipper Hendrik Benthem en Meika Roelfsema. Hij trouwde, toen van beroep marktschipper, op 5 mei 1886 op 21-jarige leeftijd met Grietje Merk, geboren in Zuidlaren; oud: 21 jaren; beroep: dienstmeid (dochter van Willem Richard Merk, beroep: rijksveldwachter, en Jantje Noorda, beroep: zonder). In 1886 was Willem Richard Merk rijksveldwachter in Uffelte. Sjoert Benthem overleed op 50-jarige leeftijd op 20 maart 1915 an de Deeverbrogge. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de bijgevoegde afbeelding van de grafsteen.
In geboorte- en trouwakten van zijn kinderen geeft Sjoert Benthem achtereenvolgens als beroep op: marktschipper (1887), schipper (1889), schuitenvoerder (1891), schipper (1891), schipper (1892), tolgaarder (1894), schipper (1897), logementhouder (1910) en logementhouder (1914).
Grietje Merk
Achter het paard staat Grietje Merk. Zij is geboren op 31 oktober 1864 in Zuidlaren, zij is overleden op 30 november 1932 an de Deeverbrogge. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de bijgevoegde afbeelding van de grafsteen. Waarom staat Grietje Merk áchter het paard en niet vóór het paard ? Is het omdat ze in verwachting was van dochter Grietje Klazina Alida en niet met haar dikke buik op de foto wilde ?
Hendrik Benthem
De jongen op de bok van de bierkarre is Hendrik Benthem. Hij is geboren op 27 mei 1887 an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 26 oktober 1953 op 66-jarige leeftijd in Zwolle. Hij trouwde op 31 augustus 1915 in Zwolle met Neeltje Prins.
Meika Benthem
Zij is geboren op 3 maart 1889 an de Deeverbrogge. Zij is overleden op 27 september 1951 op 62-jarige leeftijd in Assen. Zij trouwde op 2 juli 1010 met Barteld Lucas Knol. Meika Benthem staat niet op de foto. Was zij toen al het huis uit, had zij toen al ergens een dienstbetrekking ? In Assen ?
Willem Richard Benthem
Rechts naast het meisje staat Willem Richard Benthem. Hij is de tweede zoon van Sjoert Benthem en Grietje Merk. Hij is geboren op 9 maart 1892 an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 26 juni 1957 op 65-jarige leeftijd in Doorn in de provincie Utrecht.
Jan Benthem
De jongen aan de rechterkant is Jan Benthem. Hij is de jongste zoon van Sjoert Benthem en Grietje Merk. Hij is geboren op 12 mei 1894 an de Deeverbrogge. Jan Benthem trouwde op 3 augustus 1923 in Avereest met Hillechina Helena Roode. Toen hij trouwde was hij chef van het tramstation van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (N.T.M.) an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 13 mei 1963 op 69-jarige leeftijd in Heerenveen.
Jantje Benthem
Het meisje is Jantje Benthem, dochter van Sjoert Benthem en Grietje Merk. Jantje Benthem is geboren op 3 juni 1897 an de Deeverbrogge. Zij trouwde op 25 november 1914 op 17-jarige leeftijd met de 27-jarige dienstknecht Klaas Oldenkamp uut Deever. Jantje Benthem zal op de foto zes, zeven of acht jaar oud zijn, zodat de foto in 1903, 1904 of 1905 moet zijn gemaakt. Jantje Benthem heeft het café tot aan de dood van haar moeder Grietje Merk in 1932 voortgezet.
Grietje Klazina Alida
Zij staat niet op deze foto, omdat de afgebeelde foto vermoedelijk vóór 1905 is gemaakt.
Zij de jongste dochter van Sjoert Benthem en Grietje Merk. Zij is geboren op 20 februari 1905 an de Deeverbrogge. Zij is overleden op 9 oktober 1967 op 62-jarige leeftijd in Dwingel. Zij trouwde op 28 oktober 1933 in Dwingel met Jannes Dolfing. Jannes Dolfing is geboren op 9 november 1894 in Beilen. Hij is overleden op 3 mei 1945 op 50-jarige leeftijd in Lubeckerbocht.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Steen op het graf van Sjoert Benthem en Grietje Merk. De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 26 juli 2012.

Posted in Alle Deeversen, An de Deeverbrogge, Café-Logement Sjoert Benthem | Leave a comment

De stoomboot bee Sjoert Benthem an de Brogge

Posted on 22 mei 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn als afbeeldingen 26, 27 en 28 respectievelijk een ansichtkaart van de aankomst van de stoomboot an de Deeverbrogge (afbeelding 1), een ansichtkaart van de stoomboot bij de aanlegplaats aan de Deeverbrogge (afbeelding 2) en een ansichtkaart van het vertrek van de stoomboot bij de Deeverse Sluus (afbeelding 3) opgenomen. De drie ansichtkaarten zijn niet omstreeks 1914 verstuurd, maar in de periode 1907-1909. In de tekst bij de drie afgebeelde ansichtkaarten is enige aandacht besteed aan de stoombootdienst van de Drentsche Stoombootmaatschappij door de Drentse Hoofdvaart. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen, zie afbeelding 4.

26, 27 en 28 – Dieverbrug – Aankomst, aanlegplaats en vertrek van de stoomboot – 1914
De Drentsche Stoomboot Maatschappij uit Meppel onderhield in die tijd eene schroefstoombootdienst tusschen Assen en Zwolle door de Drentsche Hoofdvaart, het Meppelerdiep en het Zwartewater, vice versa.
Dagelijks, behalve op zondag, vertrok ’s morgens om zeven uur één boot vanuit de ligplaats in de Kolk te Assen en één vanuit de ligplaats bij het Roodetorenplein in Zwolle. De boten hadden een capaciteit van ten minste tachtig zitplaatsen. Deze kwamen ’s middags om vijf uur op hun plaats van bestemming aan.
De gelegenheden tot het opnemen en aflaten van reizigers en goederen waren Assen, Veenhoop, Dieverbrug, Havelte, Meppel, Zwartsluis en Hasselt, alsmede diverse andere sluizen en bruggen in de vaarroute, zoals het Haarschut, de Geeuwenbrug en de Wittelterbrug.
Aan de Dieverbrug werd aangelegd bij café Sjoert Benthem. De Asser boot kwam daar om ongeveer elf uur ’s morgens aan, de Zwolse boot arriveerde om ongeveer één uur ’s middags.

Aantekening van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie weet niet of de stoomboot die de Brogge passeert en de stoomboot die is aangelegd bij café-logement Sjoert Benthem ook de stoomboot met de naam Assen II, die te zien is bij het uitvaren van de Deeverse sluus, is. De redactie heeft het vermoeden dat dit niet het geval is.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeelding 1 ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 20 en als donderslag bij heldere hemel ook nog een keer op bladzijde 238 van de in 2014 verschenen onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’, dat is samengesteld door een groep Broggers (Bruggers, Deeverbroggers, Dieverbruggers, Dieverbruggenaren, Dieverbruggenoten) en is uitgegeven door de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerk zijn of dat papieren boekwerk bij iemand in kunnen zien. De redactie vraag zich al jaren af waarom de afbeeldingen 2 en 3 niet zijn opgenomen in de onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf enige kleurenfoto’s van de huidige situatie an de Brogge en an de Deeverse Sluus aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1
De hier afgebeelde ansichtkaart is op 3 september 1909 verzonden.

Afbeelding 2
De hier afgebeelde ansichtkaart van de aanlegplaats en het kantoor van de Drentse Stoomboot Maatschappij an de Brogge is op 2 januari 1907 door caféhouder Sjoert Bentem en zijn echtgenote Grietje Merk verstuurd.

Afbeelding 3
De hier afgebeelde ansichtkaart is in 1907 verzonden. Aan de rechterkant staat de woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat. Bij de sluis staat de woning van de sluiswachter. In die tijd was de sluiswachter ook nog een beetje boer, gelet op de stalraampjes in de zijgevel van het huis.
Afbeelding 4

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeverse sluus, Diever, ie bint 't wel ..., Scheepvaart, Vervoer | Leave a comment

Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge

Posted on 22 maart 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 21 een ansichtkaart uit 1911 opgenomen. In de tekst bij de afbeelding is enige aandacht besteed aan het verleden van het café-logement van Sjoert Benthem en Griet Merk an de Deeverbrogge. De betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is eveneens in dit bericht weergegeven.

21 – Dieverbrug – Café-Logement van Sjoert Benthem – 1911
In het archief van de gemeente Diever is het Register der localiteiten waar vergunning voor den verkoop van Sterken Drank in het klein in de Gemeente Diever is verleend bewaard gebleven. Uit dit document blijkt dat Burgemeester en Wethouders met ingang van 1 mei 1886 vergunning verleenden aan Hendrik Benthem Szn. voor de voorkamer, de achterkamer en de keuken van zijn café-logement, adres Dieverbrug 179. De vergunning verviel op 19 april 1906.
Zijn zoon Sjoert Benthem zette het café-logement voort. Burgemeester en Wethouders verleenden hem daartoe met ingang van 1 mei 1906 een vergunning voor de verkoop van sterke drank.
Sjoert Benthem had niet alleen als café- en logementhouder voordeel van de gunstige ligging van de Deeverbrogge. Ook op het gebied van vervoer kon geld worden verdiend, want op 14 november 1906 verscheen in de Drentsche en Asser Courant het volgende bericht:
Ondergetekenden Johannes Warries en Sjoert Benthem, schippers te Dieverbrug, zijn voornemens vanaf 18 november en voorts elke woensdag bij open water in werking te brengen een trekschuitdienst langs de Drentsche Hoofdvaart van Dieverbrug naar Assen vice versa, ingericht voor 30 personen. Vertrek van Dieverbrug ’s morgens 4½ uur; van Assen circa 1½ uur. Voor iedere persoon, enkele reis, zal verschuldigd zijn 20 cent. De kantoren zijn gevestigd te Dieverbrug bij J. Hogenkamp en H. Benthem en te Assen bij F. Westrup.
Caféhouder Sjoert Benthem overleed op 20 maart 1915. Zijn vergunning werd op 30 april 1915 door Burgemeester en Wethouders, krachtens toestemming verleend bij Koninklijk Besluit van 22 april 1915 en op grond van artikel 26 van de Drankwet overgeschreven op naam van Griet Merk, de weduwe van Sjoert Benthem. Op 1 mei 1921 werd de vergunning ingetrokken wegens niet betaling van het vergunningrecht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de hiervoor weergegeven tekst uit het fotoboekje Diever, ie bint ’t wel… is abusievelijk als datum van publicatie van de advertentie in de Provinciale Drentsche en Asser Courant 14 november 1906 vermeld. Dit moet zijn 16 november 1903.
Voor de volledigheid is in dit bericht ook de betreffende advertentie uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant weergegeven.
Op de hier afgebeelde en door Sjoert Benthem in 1906 uitgegeven ansichtkaart staat nota bene hôtel S. Benthem. Dat klinkt toch wel wat voornamer dan café-logement S. Benthem.
Burgemeester en wethouders gaven in 1886 een vergunning voor de verkoop van sterke drank aan Hendrik Benthem Szn. Deze vergunning gold voor de voorkamer, de achterkamer en de keuken van zijn café-logement. Zijn zoon Sjoert nam het bedrijf in 1906 over. Hij overleed in 1915. Zijn vrouw Griet Merk heeft het café tot 1 mei 1921 voortgezet. Toen werd de vergunning ingetrokken wegens het niet betalen van het vergunningsrecht. De foto moet op een warme zonnige dag zijn genomen, want de luiken van het huis aan de rechterkant zijn gesloten.
Sjoert Benthem staat voor de deur van zijn café-logement. Zo’n beetje iedereen die an de Deeverbrogge woonde, moet wel op de foto staan. Rechts tussen de bomen door is nog net de voorgevel van het huis van veearts Nanne Brandenburg te zien. Veearts Nanne Brandenburg staat op de ansichtkaart in het midden tegen een boom geleund.
Het huis van veearts Nanne Brandenburg is evenals het café-logement van Sjoert Benthem afgebroken.
Of in het boek met de titel An de Brogge, dat de heemkundige vurening uut Deever in 2014 ter gelegenheid van haar 20-jarig bestaan heeft uitgegeven, aandacht besteed aan de trekschuitdienst van Johannes Warries en Sjoert Benthem, dat heeft de redactie nog niet na kunnen gaan.
Sjoert Benthem en Griet Merk zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnerweg bee Deever.
De redactie heeft de tweede zwart-wit foto van het Chineze restaurant op 15 mei 2002 gemaakt; zie afbeelding 5. Deze foto is ongeveer op dezelfde plaats genomen als waar de fotograaf in 1906 heeft gestaan. Het lijkt alsof de boom aan de rechterkant daar ook in 1906 stond.
De redactie was ten behoeve van de zeer gewaardeerde leden van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever de samensteller van de zo nodig zo genoemde ‘historische kalender’ voor het jaar 2003. Op de hier afgebeelde bladzijde voor de maand december is de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook opgenomen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is een afbeelding van de zwart-wit ansichtkaart zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 316.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto van het Chinese restaurant an de Brogge gemaakt op 15 mei 2002.

Posted in An de Deeverbrogge, Boek An de Brogge, Café-Logement Sjoert Benthem, Diever, ie bint 't wel ..., Historische kalender, Topstuk, Trekschuit, Verdwenen object | Leave a comment

Wee goat mit de snikke hen de maarkt in Möppel

Posted on 11 september 2020

In het Nieuwsblad van het Noorden van 9 december 1896 verscheen het navolgende bericht over ervaringen met het vervoer per snikke van de Deeverbrogge hen Möppel.

Gemengd Nieuws.
Uit Drenthe’s Zuidwesthoek schrijft men aan de ‘Telegraaf’:
Drente is door natuur en menschen beide al zeer stiefmoederlijk bedeeld. De dorre heidevelden worden door een armoedige bevolking bewoond, die tracht van den schralen zandgrond nog te halen wat er van te halen is. En de noodige middelen om de producten van het land te vervoeren en het vee ter markt te brengen, zijn slechts in geringe mate aanwezig en vaak nog zeer primitief. In deze streken moet men zich nog behelpen met het vervoer per trekschuit, een vaartuig dat de bewoners van meer bevoorrechte oorden alleen nog uit de Camera Obscura kennen.
’t Is waar, er bestaat een dagelijksche stoombootdienst der Duitsche Stoomvaartmaatschappij. Hare booten, die geregeld vice-versa voorbij Smilde, Dieverbrug, Uffelte en Havelte tusschen Meppel en Assen varen, maken het mogelijk aan de bewoners deze streken iederen dag naar Assen of Meppel te komen en hunne goederen daarheen te zenden.
Maar wat voor het personenvervoer nogal lastig is, deze booten gaan zeer langzaam (moeten langzaam varen om de wallen der Drentsche Hoofdvaart niet te beschadigen) en, dit geldt ook voor het goederenvervoer, zijn erg duur. Onze boeren maken er dan ook zoo weinig mogelijk gebruik van. Wie op een niet-marktdag te Meppel moet wezen, en ieder onzer moet er zo nu en dan zijn, gaat per as (op een hortenden boerenwagen) of te voet.
Als het markt te Meppel is (Donderdag) echter gaan we met de trekschuit. We staan vroeg op, vroeg althans naar steedsche opvatting en hebben als we te Uffelte of Havelte wonen, keus uit vier trekschuiten, twee Dieversche en twee Uffelter ‘snikken’ (trekschuiten). Haasten we ons een goed plaatsje uit te zoeken, want als gewoonlijk zijn de ‘snikken’ meer dan vol, zoowel aan personen als goederen.
Wat ’n drukte in het vroege morgenuur. Boeren op klompen (de boer draagt altijd klompen, ’s zomers en ’s winters, op zon- en werkdagen), die varkens of geiten voortdrijven, boerinnen met oorijzers en witte muts, die manden met boter of eieren torsen, allen eenigszins gehaast om in de ‘snikke’ te komen. Als allen er op zijn, gaat het vooruit, natuurlijk bedaard, doodbedaard, zooals het ’n trekschuit past.
Laten we nu eens ’n kijkje in de schuit nemen. Op vier banken zitten de passagiers opeeengepakt. Geen wonder bij zo’n volte, dat het er na een half uur al benauwd wordt en dat veelen te Meppel met ‘heufdzeerte’ (hoofdpijn) aankomen. Men gaat er niet licht toe over een raampje open te zetten, want de plattelandbewoner vreest niets zoozeer als tocht. De meest verpestende atmosfeer is hem liever dan het gevaar van op den tocht te zitten. Opgeschoven ramen ziet men zelfs op snikheete zomerdagen slechts bij uitzondering.
Zo’n reisje per trekschuit is, vooral als men het reeds eenige malen meegemaakt heeft, verre van gezellig. Luister slechts waar die passagiers over redeneeren, die beide bejaarden in den hoek. De een beweert dat goede mest toch het ware is op het land, waarop zijn buurman bevestigend knikt.
Deze bewering is niet juist nieuw voor hem; vóór een halve eeuw was hij reeds van de waarheid ervan overtuigd. Een oud moedertje weidt lang en breed uit over de goedkoopte van de varkens, welke mededeeling voor hare toehoorders ook al geen nieuws bevat. Maar wie ter wereld zou in een trekschuit ook met wat nieuws voor den dag komen ? Toch heb ik eens een nieuwe stelling hooren te berde brengen, door een man met bakkebaardjes en laarzen. Hij was dus geen boer. Een boer heeft baard noch knevel en draagt geene laarzen. De man beweerde met kracht van woorden en gebaren (hij sloeg bij iederen zin met flinken slag op knie van zijn buurman), dat het liggen gaan van koren niet zooals de heerschende mening wil, het gevolg is van ‘geilheid’ (overmaat aan vruchtbaarheid), maar juist van gebrek aan voedsel. In de ‘snikke’ is men het altijd met elkaar eens, maar met iemand, die wat nieuws zegt, nooit. Een opgewekt debat volgde dan ook. Gelukkig, want dit verkortte den drie uren langen, anders eindeloos vervelende tocht.
Godsdienst-quaesties of politieke dito worden nooit besproken.  Eens hoorde ik ’n ouden boer beweren, dat die van Houten toch een flinke kerel was en dat de nieuwe kieswet … Maar de man praatte voor doove oren. Niemand interesseerde dit onderwerp. Er is maar ééne enkele zaak, die den boer belang inboezemt, dat is het boerenbedrijf. Al wat daar buiten ligt, is voor hem terra incognita en daar bemoeit hij zich niet mee.
Eindelijk zijn wij te Meppel, want zelfs een trekschuit komt ten slotte op de plaats harer bestemming.
Meppel is onze stad. Meppel is de plaats waar we onze producten en onze ‘diers’ (dieren) aan den man brengen. Meppel is ook de stad, waar we onze inkoopen doen. Veele huishoudelijke benodigdheden, kleederen, eetwaren (vleesch bijvoorbeeld) zijn op onze landbouwdorpen niet te krijgen of erg duur en slecht.
We zijn dan erg ingenomen met onze ‘snikken’, die ons den tocht naar Meppel mogelijk maken en zeer goedkoop zijn. Toch zouden we het oogenblik zegenen, dat we hier een tram kregen. Er is al eens over gepraat. En we hopen dus !

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De schrijver van bovenstaand artikel probeert op enigszins negatieve manier de sfeer in de snikke te beschrijven tijdens het vervoer van mensen, dieren en goederen van de Deeverbrogge hen Möppel.
Desalniettemin nochthans evenwel had publicatie van dit verhaal in hoofdstuk 6 ‘Transport’ van het onvolprezen boekje ‘An de Brogge’, dat de heemkundige vereniging uut Deever in 2014 heeft uitgegeven ter gelegenheid van haar 20-jarig bestaan, niet misstaan.
In het artikel is sprake van Duitsche Stoomvaartmaatschappij, dit moet zijn Drentsche Stoomboot Maatschappij.
Op de afbeelding van de zwart-wit ansichtkaart uit 1905 ligt voor de löswal an de Deeverbrogge de snikke van waarschijnlijk Sjoert Benthem.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 44 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door een keur van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Abracadabra-451

Abracadabra-449

Abracadabra-450

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Boek An de Brogge, Café-Logement Sjoert Benthem, de Voat, Snikke, Vervoer | Leave a comment

Ansichtkoate mit de groet’n van de Deeverbrogge

Posted on 11 juni 2020

Café- en logementhouder Sjoert Benthem is de uitgever en verkoper van deze in 1910 verstuurde fraaie ansichtkaart met vijf kleine afbeeldingen van objecten/onderwerpen an de Deeverbrogge. De kaart is gedrukt bij Riezebos in Ede.
Van elk van de vijf objecten/onderwerpen heeft Sjoert Benthem gelukkig ook een ‘gewone’ ansichtkaart uitgegeven en verkocht.
De redactie van ut Deevers Archief toont van drie van deze ansichtkaarten al een afbeelding en zal bij gelegenheid van de andere twee ansichtkaarten ook een afbeelding tonen.
Zie de afbeelding van de ansichtkaart van de Opzichterswoning an de Deeversluus.
Zie de afbeelding van de ansichtkaart met de stoomboot Assen-Zwolle.
Zie de afbeelding van de ansichtkaart van Hôtel S. Benthem.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café Sjoert Benthem, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeverse sluus | Leave a comment

Waterverfschilderij ‘Bee de löswal an de Brogge’

Posted on 10 april 2020

In het onvolprezen boekje An de Brogge met zwart-wit afbeeldingen (het boekje bevat dus erg helaas geen afbeeldingen in kleur), dat de heemkundige vereniging uut Deever in 2014 heeft uitgegeven ter gelegenheid van haar 20-jarige bestaan, hebben de samenstellers op bladzijde 216 ook bijgaande door ondernemer Sjoert Benthem in 1905 uitgegeven ansichtkaart opgenomen.
Echter in het boekje is van de ansichtkaart helaas het rechter gedeelte naast de snikke niet opgenomen en dat gedeelte laat juist zo mooi en beeldend de olde dreejbrogge met op de achtergrond een zeilend vrachtschip zien.
Op de ansichtkaart is aan de linkerkant een opslagloods (van hout ?) te zien, met direct rechts daarvan het kruidenierswinkeltje van Olde Oalida.
Het witgekalkte oude gebouw achter de leilinden is het café-logement van Sjoert Benthem en Griet Merk. De grafstenen van beide personen zijn nog steeds te vinden op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In de vaart ligt voor de löswal een bezeild vrachtschip en een snikke (de snikke van Sjoert Benthem en Hendrik Warries ?).
De schilderskring Diever houdt de laatste jaren elk jaar een door haar zo genoemde zomerexpositie in het kerkgebouw aan de brink van Deever, waarbij werkstukken van de leden worden getoond.
Op de door de redactie van ut Deevers Archief op vrijdag 7 augustus 2015 in genoemde kerkgebouw gemaakte kleurenfoto is het fraaie waterverfschilderij ‘Aan de Dieverbrug’ (an de Deeverbrogge) van Ernest Mols te zien.
Het mag de bezoeker van ut Deevers Archief duidelijk zijn dat de zwart-wit-ansichtkaart uit 1905 als kleur-inspirerend voorbeeld voor het fraaie waterverfschilderij van kunstenaar Ernest Mols heeft gediend. De kunstenaar haalt zijn inspiratie graag uit oude ansichtkaarten.
Gelukkig heeft de schilder niet de afbeelding op bladzijde 216 van het boekje An de Brogge als voorbeeld gebruikt.
De redactie van ut Deevers Archief kon het schilderij door de spiegeling van het glas in de omlijsting van het schilderij helaas in het kerkgebouw niet goed fotograferen.
Op 9 april 2020 kreeg de redactie toestemming van de heer Ernest Mols een afbeelding van zijn waterverfschilderij aan dit bericht toe voegen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Hij was zo vriendelijk een goede afbeelding van dit schilderij voor publicatie in ut Deevers Archief ter beschikking te stellen. Zie de bijgaande afbeelding.
Bezoekers van ut Deevers Archief kunnen met hem in contact treden via zijn telefoonnummer 0521-592005 of via de webstee van Kunstrondje Diever of via de Schilderskring Diever. Hij is bezig met de ontwikkeling van een eigen webstee.

Abracadabra-437

Abracadabra-438

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Kuunst, Scheepvaart, Skildereeje, Topstuk | Leave a comment

IJsvermaak an de Deeverbrogge

Posted on 22 augustus 2019

Op 28 december 1917 verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden het navolgende bericht.

Diever, 25 december – Te Dieverbrug heeft het ijsvermaak Zondagavond een schandelijk verloop gehad. ’s Avonds ontstond in de herberg van de weduwe Benthem ruzie, zoodat de politie genoodzaakt was reeds vroeg deze plaats van samenkomst te sluiten, waarop een paar glasruiten werden verbrijzeld. Later in den avond werd er buiten gevochten, waarbij een in de nabijheid wonend jongmensch een schot in ’t hoofd ontving, dat hem waarschijnlijk een oog zal kosten. Op raad van dr. Houwert heeft de gewonde zich direct naar Groningen begeven om zich daar onder behandeling te stellen.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Aardig is te lezen dat in december 1917 an de Deeverbrogge wel op de Drentsche Hoofdvaart kon worden geschaatst, blijkbaar waren de winters in die tijd veel strenger. Met de herberg van de weduwe Benthem wordt het café van Grietje Merk, de weduwe van Sjoert Benthem an de Deeverbrogge bedoeld. Café-logementhouder Sjoert Benthem overleed op 50-jarige leeftijd op 20 maart 1915 an de Deeverbrogge. Zijn vrouw Grietje Merk zette het café tot aan haar overlijden op 30 november 1932 voort, daarbij geholpen door haar dochter Jantje.
Ook in die tijd kon het binnen en buiten uitgaansgelegenheden ruig toegaan.

Posted in An de Deeverbrogge, Café-Logement Sjoert Benthem | Leave a comment

De snikke bee café-losement Sjoert Benthem

Posted on 29 mei 2019

Dank zij het ondernemerschap van Sjoert Benthem, marktschipper, schipper, schuitenvoerder, tolgaarder, logementhouder en kroegbaas an de Deeverbrogge, zijn door hem in de tijd dat hij kroegbaas en logementhouder an de Deeverbrogge was een hele mooie serie ansichtkaarten van met name café-logement Dieverbrug en de omgeving daarvan uitgegeven.

Op deze ansichtkaart uit ongeveer 1914 is aan de linkerkant café-logement Dieverbrug te zien. In de vaart voor het logement ligt een snikke (die van Sjoert Benthem ?). Bij het logement staan twee vrouwen (Grietje Benthem-Merk en haar dochter Jantje Benthem ?). De brug is nog een draaibrug. In het rechts zichtbare huis woonde veearts Boerhave. In het rechts zichtbare huis heeft later een … Benthem gewoond. Roelof Stoker (Harrio) heeft hier ook gewoond. En ook zuster Broer heeft in het huis gewoond. Het huis is afgebroken, nadat zuster Broer met haar zoon Ludolf Wolter hen de Brinkstroate in Deever was verhuisd (in het jaar … ?).

Sjoert Benthem werd op 18 november 1864 geboren an de Deeverbrogge  (zoon van schipper Hendrik Benthem en Meika Roelfsema). Sjoert Benthem, toen van beroep marktschipper, trouwde op 5 mei 1886 op 21-jarige leeftijd met Grietje Merk, geboren te Zuidlaren; oud: 21 jaren; beroep: dienstmeid (dochter van Willem Richard Merk, beroep: rijksveldwachter, en Jantje Noorda, beroep: zonder). Sjoert Benthem overleed op 50-jarige leeftijd op 20 maart 1915 an de Deeverbrogge. Sjoert Benthem en Grietje Merk zijn begraven op de kaarhhof an de Grönnegerweg bee Deever.

De titel An de Deeverbrogge zou geen slechte titel zijn geweest voor het boekje dat een groepje Deeverbrogse dorpskrachten heeft samengesteld ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de heemkunduge vurening uut Deever. Het boekje kreeg echter de titel An de brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van het café-logement Dieverbrug ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 38 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Scheepvaart, Snikke | Leave a comment

Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge

Posted on 31 maart 2019

Drukkerij en Boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld in januari 1975 uitgegeven. De Deeverse boerenzoon Arend Mulder is de schrjjver/samensteller van dit boek. In het boek is op bladzijde 78 een afbeelding van een ansichtkaart uit 1905 van het café-logement van Sjoert Benthem an de Deeverbrogge te zien. De tekst op bladzijde 78 luidt als volgt.

Dieverbrug
Dit hotel, dat zeer waarschijnlijk gebouwd is na het graven van de Drentsche Hoofdvaart in 1780 (wat zoveel heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van dit deel van Drenthe) heeft al heel wat veranderingen ondergaan, om zich aan te passen aan de ontwikkeling, waarop bij de volgende foto’s nader wordt ingegaan.
Dat het zich direct van de goede zijde heeft laten zien, spreekt wel uit het feit, dat op 28 augustus 1844 vijftien vooraanstaande Drenthen onder leiding van J. van Konijnenberg (directeur van de Maatschappij van Weldadigheid) hier het D.L.G. werd opgericht. Voorzitter werd het lid der Gedeputeerde Staten jonkheer R.A. van Echten tot Holthe en secretaris dr. B. Verver, dierenarts.
Bij de aanleg van de tramlijn Assen – Meppel werd het tevens tussenstation van Diever en Dwingeloo.
Tegenover dit hotel aan de Dwingeloër kant van de Dieverbrug stond het café van Warries, later Hogenkamp. Van de oude Sjoert Benthem en de oude Warries (beiden corpulente figuren) is het verhaal bekend, dat ze beiden goede klanten van zichzelf waren en de kunst verstonden, zich voor slechts 1 stuiver daags te bedrinken. Warries kwam bijvoorbeeld bij Benthem, bestelde een borrel en betaalde hem een stuiver. Na een gemoedelijk praatje vertrok Warries weer. Nauwelijks echter was hij thuis, of Benthem scharrelde de brug over naar Warries, kocht een borrel en betaalde met dezelfde stuiver. Zo reisde deze stuiver menigmaal per dag over de brug, dronken beide heren naar believen, zonder dat het hun in de portemonnee kwam. Alleen de fles minderde van inhoud.
Door de tegenwoordige eigenaar familie Johan Blok is het gebouw zowel van buiten als van binnen geheel gemoderniseerd en heeft het zich gerangschikt onder de best bekend staande hotels van Drenthe.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
D.L.G. is de afkorting van Drents Landbouw Genootschap. Bij de oprichting op 28 augustus 1844 was de naam ‘Genootschap tot bevordering van de landbouw in Drente’.
Op de laatste alinea van de tekst is wel wat af te dingen. In het Nieuwblad van het Noorden verscheen op 31 maart 1932 het bericht dat het café-hotel van Johan Blok an de Deeverbrogge in de nacht van 30 op 31 maart 1932 was afgebrand. Ter plekke is een volledig nieuw hotel gebouwd.

Afbeelding 1
Bladzijde 78 van het boek ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder.

Posted in An de Deeverbrogge, Café-Logement Sjoert Benthem, Publicatie | Leave a comment