Category Archives: Kuunst

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 20 juni 1957 een bericht over de opening van het nieuwe gemeentehuis van de gemiente Deever an de brink van Deever (in Deever heurt een gemientehuus an de brink te stoan).
Tijdens de opening van ut neeje gemientehuus an de brink van Deever bood de commissaris van de koningin mr. Jaap Cramer namens het bestuur van de provincie Drente een fraai kostbaar kunstwerk in de vorm van een plaquette met de beeltenis van koningin Juliana aan de bevolking van de gemiente Deever aan.

Van krotbewoner tot patriciër
Diever heeft het prachtige raadhuis officieel in gebruik genomen
De raad van de gemeente Diever nam in het jaar 1840 het besluit om in de kom van Diever een nieuwe school te bouwen voor de som van f. 1450,-, waarvan de helft voor rekening van het rijk kwam. In het jaar 1874 werd het gebouw als school afgekeurd, omdat er blijkbaar te veel kinderen kwamen, waarna een verbouwing volgde. De helft van de verbouwde school werd ingericht als gemeentehuis, de andere helft werd woning voor de vroedvrouw. Nog later vestigde de dokter van Diever zich in deze woning en daarna de plaatselijke schoenmaker, die het tot 1939 volhield…… Vervolgens werd het hele gebouw ingericht als gemeentehuis, uitgezonderd één kamer en toen op een gegeven moment de raadzaal moest worden ingericht als onderkomen van de nieuwe brandspuit, bleef de raad slchts één kamer meer over om te vergaderen. Het geheel werd bouwvallig, het was eigenlijk een schande dat hier het hoogste gezag van de gemeente Diever was gevestigd.
Dit vertelde de burgemeester van Diever, de heer J.C. Meyboom tijdens de offiële bijeenkomst, die gisteren in de raadzaal van het nieuwe gemeentehuis werd gehouden in verband met de ingebruikneming van dit fraaie gebouw.
Het gemeentebestuur van Diever is van krotbewoner patriciër geworden, aldus de Commissaris der Koningin in Drenthe mr. J. Cramer, in zijn openingsrede. Het oude onderkomen leek op veel, maar allerminst op een gemeentehuis. Het was zelfs geen prehistorisch monumentje dat waard was in het museum van Schoonoord bijgezet te worden.

Symbool van veranderde positie
Mr. Cramer verheugde zich er voorts over, dat de provincie Drenthe een verdere stap doet in de goede richting. Drenthe is de enige provincie die een goede eeuw geleden nog geen gemeentehuizen bezat. Café’s verschaften burgemeeester, B. en W., ambtenaar van de burgerlijke stand, de raad, enzovoort huisvesting en in 1880 schreef de secretaris van Emmen bijvoorbeeld in de notulen, dat de raad van de wenselijkheid van een gemeentehuis overtuigd is. Zoals thans de lokaliteit is, kan het niet blijven, zo staat in deze notulen vermeld. Ook de geest destijds verzich zich er hoe langer hoe meer tegen, dat gemeentehuizen worden gehouden in gebouwen waar sterke drank wordt geschonken. Honderden guldens, die anders op nuttiger wijze zouden kunnen besteed, worden nu min of meer gedwongen aan Bacchus geofferd. Zo was het in Emmen, zo was het overal.
De opening van dit gemeentehuis is echter niet alleen een mijlpaal in de geschiedenis van de huisvesting. De opening van dit moderne plattelandsgemeentehuis symboliseert de veranderde positie, die het gemeentebestuur en de gemeenteadministratie tegenwoordig innemen. Deze mijlpaal kan het beste gemarkeerd worden, aldus spreker door de begroting van Diever van 1857 te vergelijken met die van 1957. De raming van de totale begroting in 1857 bedroeg f. 2420,87½, waarvan f. 300 voor de jaarwedde van de burgemeester, f. 225 voor de secretaris, f. 100 voor de ontvanger, huur gemeentehuis f. 30, onderhoud wegen f. 30. Thans is de totale raming f. 291.610,31.

Mijlpaal
Natuurlijk is de waarde van het geld een andere dan in 1857, maar wat de begroting van 1957 in vergelijking met die van 1857 tot een mijlpaal stempelt is, dat het gemeentebestuur van thans meer is dan een administratief begrip en hoeder van de openbare orde en veiligheid.
Het veld der bemoeienissen van de gemeente, ook van plattelandsgemeenten, is nu een ander dan dat van 1857, het is uitgebreid en geïntensiveerd. In de gemeentebegroting weerspiegelt zich de veranderde instelling van gemeentebestuur en administratie ten aanzien van de burgers. Daarom is er reden om vandaag verheugd te zijn, aldus spreker.
Het nieuwe gebouw is een mijlpaal in het gemeentelijk bestel, omdat het onze gedachten richt naar de toekomst van de gemeente en de gemeentelijke samenleving. Een mijlpaal richt de gedachten ook op de weg die nog moet worden afgelegd, de bemoeienissen van het gemeentebestuur nieuwe stijl.

Agrarisch fundament verstevigen
Mr. Cramer herinnerde aan het officiële bezoek dat hij verleden jaar aan Diever had gebracht en waarbij tijdens de besprekingen met het college van B. en W., de raad en de agrariërs sterk naar voren kwam, dat Diever was, is en zal blijven een overwegend agrarische gemeente met twee hoofdproblemen: de ontwatering en de ruilverkaveling. Het zal niet lang meer duren of het vraagstuk van de waterbeheersing zal praktisch voor de gehele gemeente Diever opgelost zijn. Daarmede is men er evenwel niet, want de ruilverkaveling nieuwe stijl zal voor grotere delen van de gemeente aangevraagd dienen te worden, dan thans het geval is. Het gemeentebestuur nieuwe stijl kan ook op dit gebied initiatieven ontwikkelen, maar het is gelukkig nog zo, dat hier sprake zal moeten zijn van een samenspel tussen gemeente, rijk, provinciale diensten en agrariërs. Moge van deze dag een appèl uitgaan om het agrarisch fundament dezer gemeente steeds meer te verstevigen.

Veluwe van Drenthe
Diever is rijk met natuurschoon begiftigd en kan in recreatief opzicht dan ook een belangrijke rol spelen. Met 35 procent bos in Diever de bosrijkste gemeente van Drenthe. Wat evenwel belangrijker is, door zijn gevarieerdheid en uitgestrektheid heeft het recretief gebied van Diever een hoge recreatieve waarde. Deze gemeente wordt niet ten onrechte ‘de Veluwe van Drenthe’ genoemd, aldus de commissaris.
Dit rijke bezit is een kapitaal, waarmede gewoekerd moet worden, terwille natuurlijk van de Dieverse bevolking zelve, maar ook terwille van de honderdduizenden medeburgers, die in huizenblokken, fabrieken en kantoren het grootste deel van hun leven doorbrengen. Vacantie houden is voor hen geen luxe, maar een sociaal-hygiënische en sociaal-culturele noodzakelijkheid. Een rijk veld van activiteiten ligt voor ons. Moge het gemeentebestuur in samenwerking met V.V.V. en provinciale diensten in staat zijn de vakantierecreatie op een rustige en stijlvolle wijze te stimuleren.

Begrip in Nederland
De naam Diever is een begrip in Nederland geworden door de Shakespeare traditie; mogen andere manifestaties op sociaal, cultureel en geestelijk gebied in Diever eenzelfde hoogte bereiken, de bevolking tot zegen.
Terugkerende tot het gebouw, dit zal huisvesting bieden aan de raad, B. en W. en het gemeentelijk personeel, maar ook aan de bevolking, aldus spreker. Er is immers een publieke tribune. Moge die in de toekomst steeds goed bezet zijn door inwoners van Diever, want dit zal een barometer zijn van de belangstelling voor de publieke zaak. De middelen zijn beperkt, de wensen onbeperkt. Diever is thans zo gelukkig dat de ’top-wens’ vervuld is. Spreker bood daarom de hartelijke gelukwensen aan en uitte de hoop, dat dit nieuwe gebouw een waarlijk tehuis mag zijn voor hen die er dagelijks werken en voor hen, ten behoeve van wie de arbeid geschiedt.
Daarna verhieven de aanwezigen zich van hun zetels, waarna door mr. Cramer een nog achter een oranjedoek verscholen prachtige plaquette met de beeltenis van H.M. Koningin Juliana werd onthuld.

De kritiek zwijgt
De heer E. Bergsma sprak daarna namens de raad. Hij herinnerde er aan dat dit raadhuis vele jaren ‘in de pen’ is geweest. In 1946 werd reeds een aanvang gemaakt met de besprekingen. Van het oude gebouw deugde dan ook niets anders meer dan de plaats. Veel is er over gediscussieerd en vandaag kon de wens dan worden gerealiseerd. De kritiek zwijgt bij het zien van dit nieuwe gemeentehuis, maar de gemeente heeft hier recht op. Spreker noemde in dit verband de familie Meyboom, die zeer veel voor de totstandkoming van dit gebouw heeft gedaan en wij als raadsleden kunnen ons voorstellen, dat burgemeester Meyboom deze dag een van de belangrijkste in zijn carrière acht. Daarmede wilde spreker hem dan ook gelukwensen. De raad koestert de verwachting, dat men gaarne naar het gemeentehuis toe zal gaan en hij hoopte dat de inwoners daar geholpen worden, zoals het behoort in een democratische staat.
Tenslotte hield burgemeester Meyboom een rede waarin hij in het bijzonder de Commissaris der Koningin dank zegde voor de officiële opening en aan allen die mee hebben gewerkt aan de totstandkoming van het nieuwe gemeentehuis, dat onder architectuur van de heer J. Boelens Kzn. te Assen is gebouwd.

Bijschrift van de foto rechts boven
Burgemeester J.C. Meyboom gaf een overzicht van de totstandkoming van het nieuwe gemeentehuis, nadat de Commissaris der Koningin, mr. J. Cramer de plaquette van H.M. Koningin Juliana had onthuld.

Bijschrift bij de foto rechts onder
Mr. J. Cramer, Commissaris der Koningin en burgemeester Meyboom, bezichtigen de schilderijenexpositie die op de ‘cultuurzolder’ van het nieuwe gemeentehuis van Diever is ingericht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De kostbare plaquette heeft altijd in de raadzaal van het gemeentehuis an de brink van Deever gehangen. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wordt voor de beeldvorming verwezen naar de afbeelding van het krantebericht  aan het einde van dit bericht. Waar is die kostbare plaquette toch gebleven ? Waar is dat kostelijke stukje Deevers erfgoed toch gebleven ?
Het kan niet anders zo zijn dan dat dit kostbare kunstwerk na het gedwongen samengaan van de gemiente Deever mit de gemiente Vledder, de gemiente Dwingel en de gemiente Oavelte en de tijdelijke vestiging van het raadhuis van de gemeente Westenveld in Oavelte en de definitieve ontruiming van het gemeentehuis aan de brink van Deever, samen met andere te behouden kunstwerken zorgvuldig is opgeslagen en ná de opening van het Raadhuis van de gemeente Westenveld aan de Gemeentehuislaan in Deever een passend plekje in dit gebouw heeft gekregen !
De redactie heeft op 12 mei 2020 aan de gemeente Westenveld de vraag gesteld: “Waar is die kostbare plaquette toch gebleven ?”  De redactie heeft tot op de dag van vandaag ondanks herinneringsberichten geen antwoord gekregen.
De afgebeelde zwart-wit ansichtkoate van ut gemientehuus an de brink van Deever is in oktober 1957, een paar maanden na de opening van het gemeentehuis, uitgegeven door JosPé in Arnhem. De ansichtkoate was te koop bij boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op woensdag 6 november 2019 gemaakt.