Plèètie 88 uut Bussink’s album Mien laand – Drente

Het boekwerk ‘Bussink’s Album – Mijn land – deel VIII – Drenthe’ is geschreven door G.J. Nijland. Het album is in 1934 uitgegeven door Bussink’s Koekfabriek uit Deventer. Het album was verluchtigd met 100 plaatjes en 2 platen. Bijgaande kleine afbeeldingen tonen de voorkant en de achterkant van plaatje nummer 88. De redactie van ut Deevers Archief toont dit verworven prachtige plaatje graag aan de trouwe bezoekers van zijn webstee,
Op de voorkant van het plaatje is de Kleine Peperstroate en de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink van Deever te zien. En zoals het meestal met getekende onderwerpen uut de gemiente Deever ging, is voor dit plaatje ook een ansichtkaart als voorbeeld gebruikt. Deze ansichtkaart uit 1933 is hier ook afgebeeld.
De overtekenaar van de ansichtkaart heeft op zijn tekening de op de ansichtkaart zichtbare mensen en de twee zichtbare houten palen van de electriciteitsvoorziening niet overgetekend. Wel heeft de overtekenaar zijn tekening ingekleurd, bepaald niet slecht gedaan. Of de aan de rechterkant zichtbare schuur van de beruchte N.S.B,’er Klaas Marcus Balsma inderdaad met rode pannen was gedekt, dat is bij de redactie niet bekend, maar valt wel te betwijfelen, want de overtekenaar van de ansichtkaart is waarschijnlijk niet in Deever geweest

Abracadabra-1271Abracadabra-1272
Abracadabra-1273

Posted in Ansigtkoate, Deever, Kaarke an de brink, Klaas Marcus Balsma, N.S.B.'er, Peperstroate, Tiekening | Leave a comment

Greinsstien langs de Voat tussen Wittelte en Uffelte

De redactie van ut Deevers Archief heeft de bijgaand afgebeelde twee kleurenfoto’s gemaakt op zaterdag 16 augustus 1997.
Op de afgebeelde foto’s is de greinsstien langs het fietspad van de provinciale weg langs de Voat tussen Wittelte en Uffelte op de grens van de gemiente Deever en de gemiente Oavelte te zien. Komende van de kant van Uffelte was op de greinsstien de naam Diever en het wapen van de gemiente Deever te zien. Rechts op de achtergrond ligt in de weg de Stienbaarger bochte.
De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Onmeetbare Gelijk In Het Gemeentehuis Aan De Brink Van Deever, onder aanvoering van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd Ome Kees werd genoemd en Slimme Kees door Deeversen die hem niet mochten), moeten wel een vergunning voor het plaatsen van deze gemeentelijke grenssteen in de berm van de provinciale weg hebben losgepeuterd bij de provincie Drente.
Om de sokkel van de greinsstien zijn nota bene 10 betontegels van 30 cm bij 30 cm aangebracht, waarschijnlijk om te voorkomen dan de greinsstien door lang gras minder goed zichtbaar zou kunnen worden.
Op 1 januari 1998, ’s nachts om 0.00 uur, als een soort van kreupele start van de gemeente Westenveld, moesten de nijvere gemeentearbeiders (van de gemiente Diever of van de gemeente Westenveld ?) in opdracht van de verse Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld, vooruit voor één keer dan, meedoen met de oeroude Deeverse traditie van het oldejoars sleep’m.
De nijvere mannen moesten alle blikstienders mooie greinsstien’n van de gemiente Deever hen ut gemientehuus an de brink van Deever sleep’m om daarna in gestrekte draf en met gezwinde spoed te kunnen worden gedeporteerd naar een puinbreker.
Welke wakkere en zonder twijfel echte Deeverse heeft zich geen oor aan laten naaien en heeft zich ontfermd over deze gloepens mooie greinsstien ?? Driewerf hulde voor deze held: hulde, hulde, hulde !! Zo’n greinsstien is toch èch wè Deevers aarfgood. Zo’n greinsstien steet èch wè good op un Deevers aarf.
Deze greinsstien is nu te bewonderen vóór het huis met adres Meulakkers 20 in Deever. Wie van de bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie een foto van andere greinsstienen op hun oorspronkelijke plek bezorgen ?

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Woap'm van Deever | Leave a comment

Jacob Oost is viètug joar veemaarktmeister

Op 2 mei 1952 werd in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) het artikel ‘Jacob Oost 40 jaar marktmeester’, ter gelegenheid van het feit dat Jacob Oost van ut Kastiel in Deever toen veertig jaar lang de functie van marktmeester van de Deeverse veemarkten had vervuld.

Diever
Jacob Oost 40 jaar marktmeester
Morgen, 3 mei zal het 40 jaar geleden zijn dat Jacob Oost Bzn van de Burgemeester van Oslaan, marktmeester voor de jaarmarkten in Diever werd. Eigenlijk is hij al 50 jaar bij het marktwezen in Diever betrokken, want gedurende 10 jaar daarvóór was hij één van de 5 personen, die op diverse plaatsen rondom het dorp post vatten voor het tellen van het vee, dat marktwaarts ging.
Bij de invoering van de marktgeldheffing op 1 mei 1912 is Oost marktmeester geworden. Hij is steeds bij de koeien betrokken geweest. Veel weet hij over het verleden te vertellen. Over de zogenaamde voormarkten aan de vooravonden van de markten op de erven bij de cafés, waar dan al grote aantallen paarden verzameld waren en waar het al druk toeging en vele dieren van eigenaar verwisselden.
Was het marktgeld voor een koe steeds 10 cent in de afgelopen 40 jaar, in de aanvoer van het vee zat meer muziek. Op de Meimarkt in 1912 waren 229 stuks hoornvee aangevoerd. Het aantal aangevoerde paarden bedroeg toen 570. De grote aanvoer is er vroeger wel eens oorzaak van geweest, dat Oost het niet geheel alleen af kon. Dit is de laatste jaren evenwel niet meer voorgekomen, want de jaarmarkten zijn in betekenis afgenomen als gevolg van de opkomst van de weekmarkten in grote plaatsen in de omtrek door het zich steeds meer uitbreidende snelverkeer.
Wij wensen Oost, die met z’n 78 jaar de leeftijd der zeer sterken al dicht nadert, toe, dat hij even kwiek en nauwgezet als tot nu toe de functie van marktmeester nog diverse jaren zal vervullen.

Het bijschrift bij de foto luidt als volgt.
We fotografeerden Oost, terwijl hij druk bezig was voorjaarswerkzaamheden op het land te verrichten. Men zou het hem daarbij niet aanzien, dat hij reeds zo’n respectabele leeftijd heeft bereikt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jacob Oost is geboren op 30 oktober 1873 in Deever en is overleden op 28 mei 1967 in Deever. Hij was een zoon van Barteld Oost en Jantje Prikken. Barteld Oost was de laatste schaapsherder van Deever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft al enige keren aandacht besteed aan Jacob Oost. Zie bijvoorbeeld het bericht Echtpaar in Deever viert 60-jarig huwelijksfeest en het bericht Keuterijtje op ’t Kastiel in Deever in 1958.
Het mag duidelijk zijn dat het bijschrift bij de foto uit de duim gezogen is; het is wel zo dat Jacob Oost aan de rechterkant van de boer op de ploeg (?) zit, maar uiteraard zelf niet meer achter de ploeg (?) liep. Wie is de man aan de linkerkant ? Iemand van ut Kastiel ? Wellicht ploegde de boer voor Jacob Oost een tippe laand ? Maar waar, op welke esch ?
Jacob Oost en zijn vrouw Elsje Davids woonden in een keuterijtje op ut Kastiel (je woont op ut Kastiel en niet an ut Kastiel). Het keuterijtje had toen huisnummer 2. Deze weg werd in de volksmond altijd ut Kastiel genoemd, ook nadat de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk In Het Gemeentehuis Aan De Brink Van Deever bij het afscheid van burgemeester Hendrik Gerard van Os in 1939 deze straat bewust, maar wel erg abusievelijk Burgemeester van Oslaan ging noemen. En dat hebben de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk veel te lang volgehouden.

Op de plek van dit oude keuterijtje is anno 2018 een uiterst merkwaardig nieuw pand gebouwd.
De Deeverse correspondent Anne Mulder berichtte in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 11 juli 1952, zie de bijgevoegde afbeelding, dat de aanvoer op de jaarveemarkt van 9 juli 1952 slechts 53 paarden, 17 koeien, 13 schapen en 4 geiten bedroeg. De jaarveemarkt was in 1952 op sterven na dood.

Posted in Alle Deeversen, Boer'nlee'm, Joarmaarkt, ut Kastiel | Leave a comment

Stoomsüvelfubriek an ut Katt’nende in 1908

Op 29 februari 1899 werd op initiatief van den heer H. Krol, landbouwer en veehouder in Deever een bijeenkomst gehouden voor de oprichting van de Coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Korenmalerij ‘Diever’. Aanwezig waren 50 belanghebbenden, die besloten tot oprichting over te gaan.
Op 29 maart 1899 werd voor notaris Johannes Beckering van Loenen (geboren 12 maart 1842, overleden 8 april 1900) te Dwingel de akte gepasseerd, waarbij 46 leden tot de vereniging toetraden.
Het eerste bestuur bestond uit de heren L.W. van Os, voorzitter, C. Offerein, K.W. Fledderus, Hessel Harm Hessels (geboren op 16 juli 1851, overleden op 29 juli 1935) en R. Seinen.
De eerste raad van commissarissen bestond uit de heren H. Krol, B. de Ruiter, H. Kok, W. Bakker en R. Hummelen.
De eerste directeur was de heer J.H. Bentum, die 19 mei 1899 als zodanig in functie trad.
Het eerste personeel bestond uit de heren Jan Jonkers, Arend Klaster en Roelof van Nijen.
Onder architectuur van de heer Ten Bosch, opzichter van de Rijkswaterstaat an de Deeverbrogge, werd op 1 april 1899 de bouw der fabriek aanbesteed.
De bouw werd opgedragen aan timmerman Johannes Noorman te Deever voor f. 2736.
Binnen 3 maanden was het gebouw gereed en de inventaris, welke werd geleverd door de firma Boeke en Huidekoper te Groningen, opgesteld. Het was toen nog een handkrachtbedrijf.
Op 25 juli 1899 werd de fabriek in werking gesteld. De eerste morgen werd 2194 kg melk verwerkt, het eerste boekjaar (25 juli 1899 – 30 april 1900) 450.000 liter. Het gemiddelde vetgehalte bedroeg toen 3,10 %.
De vereniging dreef vanaf het begin wel handel in koeken en rijstmeel, maar pas later en wel in 1908 werd de korenmalerij ingericht. Het bedrijf ging toen meteen over op stoomkracht en werd eveneens uitgebreid, omdat de boeren van Wittelte toetraden tot de coöperatie.
Op de foto is links naast de fabriek de schoorsteen te zien, de foto voor de hier afgebeeld ansichtkaart zal derhalve gemaakt zijn in 1908, direct na de overgang op stoomkracht. Bij het hek zullen de eerste personeelsleden staan, waaronder Jan Jonkers, Arend Klaster en Roelof van Nijen.
Links achter de fabriek is de beltmolen van Jan Rabinge te zien. Deze windkorenmolen werd in 1915 geveild en daarna afgebroken.
Rechts op de afbeelding is te zien de boerderij van Egbert (Eppe) Bennen te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief.
Op bladzijde 9 van ut Deeverse Blattie van 18 juli 1996 toonden de geschiedschrijvers van de onvolprezen Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, bijgaand afgebeeld bericht in de rubriek ‘Wat weet u nog vroeger ?’ Dat na bijna 90 jaar nadat de botterfubriek was overgegaan van handkracht op stoomkracht, niemand nog iets wist te vertellen over deze afbeelding, dat mag duidelijk zijn. De opmerking van de geschiedschrijvers van de onvolprezen Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever dat de hier afgebeelde ansichtkaart ook in het boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder is opgenomen, is niet juist. In het boekje is een afbeelding van een andere oude ansichtkaart te zien.

Posted in Alle Deeversen, Ansigtkoate, Ansigtkoate uut 1908, Meule, Süvelfubriek Deever | Leave a comment

De seeoad’nd van Henri Koeling op ut maarktturrein

In 2019 zijn in het kader van het schaarse belastinggeld verslindende gemeentelijke zo genoemde over de top herbestratingsproject Deever op Drift om volstrekt onduidelijke redenen heel wat oude eiken verropt en verrinnewièt.op ut maarktterrein an de Bosweg in Deever.
In een poging in Deever gemor aan De Achterkant Van Het Onaantastbare Gelijk te voorkomen, hebben De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Onaantastbare Gelijk In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan in Deever een mitigerende maatregel bedacht en de met schaars belastinggeld betaalde plaatselijke houtbewerker Henri Koeling (die zichzelf woodcarver noemt) aan het werk gezet om in de stam van enige verropte en verinnewiède eiken een vogel uit te hakken, te boren, te snijden, te vijlen, te gutsen, te zagen.

Op de hier afgebeelde kleurenfoto’s is te zien dat kettingzaagvirtuoos Henri Koeling (die zichzelf woodcarver noemt) uut de Peperstroate in Deever getracht heeft een Amerikaanse zeearend in volle vlucht uit te beelden. Die vogel is wel heel erg afwezig in de Deeverse bos.
Om de klus tot aan de bovenkant van de vogel te kunnen klaren, moest Henri Koeling wel een eigen stellinkje van aluminium buizen gebruiken. Blijkbaar had Henri Koeling ten tijde van het maken van de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) even pauze, want hij staat niet op de foto. Zijn gereedschappen liggen wel op de stelling.
De redactie van ut Deevers Archief zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wel graag willen weten op welke datum de eerst afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) is gemaakt.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op maandag 27 juli 2019.

Afbeelding 3
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 6 november 2019.


Afbeelding 4
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 december 2019.

Afbeelding 5
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.

Afbeelding 6
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 1 december 2023.

Posted in Kuunst, Maarktturrein | Leave a comment

De meule De Vlijt in Oll’ndeever in de snee

In de gemiente Deever was zaterdag 16 januari het winterse hoogtepunt van januari 2021. In de avonduren bereikte een zich in noordoostelijke richting verplaatsend sneeuwfront de gemiente Deever. Voor de gemiente Deever betekende dit de eerste sneeuw van betekenis in bijna twee jaar tijd. Gemiddeld viel tussen 1 en 3 centimeter. De nacht van 16 op 17 januari 2021 moet een koude en heldere nacht zijn geweest, want op de bomen en de struiken zat rijp in de ochtend van 17 januari.
Bijgaand afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) is gemaakt op zondag 17 januari 2021.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 2) gemaakt op donderdag 4 november 2017.  

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Meule van Oll’ndeever, Oll'ndeever, Winter | Leave a comment

Tiekening van de wiendmeule in Oll’ndeever

De redactie van ut Deevers Archief kwam bijgaande afbeelding tegen op het internet. Het is een afbeelding van een schilderijtje van windmolen De Vlijt in Oll’ndeever. De Nederlandse in Engeland woonachtige kunstenaar Jan Hendriks is de maker van dit schilderijtje. Hij schilderde de windmolen De Vlijt op papier met acrylverf in 2023. De afmetingen van het werkje zijn 27 centimeter breed, 31 centimeter hoog en 2 centimeter dik.

De redactie moet zich wel afvragen of Jan Hendrik het schilderijtje ter plekke heeft gemaakt of een foto als voorbeeld heeft gebruikt, want hij schrijft over dit werkje niet in het Nederlands, maar in het Engels:
Inspired while being on holidays, in Diever (Drenthe). A North Eastern province in The Netherlands, in November 2023, A windmill with a history since 1892, located in the middle of the village, and still working.

Vooralsnog neemt de redactie aan dat Jan Hendriks zo geïnspireerd was door de schilderachtige schoonheid van deze windmolen, dat hij de drang had het werkje ter plekke te schilderen. Zo’n schilderijtje maak je tussen de regenbuien door toch zeker wel in een uur of twee uur ? En acrylverf is in de buitenlucht al na zo’n 30 minuten handdroog.

En verder schrijft de Nederlandse kunstenaar Jan Hendriks ook in niet helemaal correct het Engels:
I was born in a village called Groesbeek, south of Nijmegen in The Netherlands. And live currently with my wife Alice in Banbury, Oxfordshire. United Kingdom. Looking back, I always wanted to paint. Until some years ago my son gave me a full set of brushes and paints as a birthday present. A few years have gone now. And I enjoy painting very much. Should have started earlier indeed. Every painting is a challenge. Learning all the time.

Nou dan weten we dat ook weer.

 

Posted in Kuunst, Oll'ndeever | Leave a comment

De burgemeister hef de juuste beslissing eneum’m

Op donderdag 29 november 2023 produceerde RTV-Drenthe het volgende bericht

Westerveld bereidt zich voor op juridische gevechten over wolvenkwestie
Gemeente Westerveld zet het komend jaar geld opzij voor juridische proceskosten in verband met de wolf.
Er wordt geen structureel bedrag gereserveerd.
De gemeente verwacht langdurige juridische procedures.
In juli deden dierenorganisaties Faunabescherming, Animal Rights en Fauna4Life aangifte tegen burgemeester Rikus Jager en loco-burgemeester Henk Doeven voor betrokkenheid bij het doden van een wolf in Wapse.
Burgemeester Jager gaf toestemming om de wolf te doden nadat het dier een man had gebeten.
De dierenorganisaties betwijfelen of Jager daarbij juist heeft gehandeld.
Ook tegen Doeven is aangifte gedaan. Hij had op het moment dienst.
Het is nog niet duidelijk hoe de procedure gaat verlopen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie staat volledig achter de beslissing op 9 juli 2023 van burgemeester Hendrikus (Rikus) Jager van de gemeente Westenveld die verschrikkelijke angstaanjagende Wapser probleemwolf dood te laten schieten.
Overigens is elke wolf in de Deeverse bos – beter gezegd buiten de Deeverse bos – een probleemwolf. Maar de doodgeschoten -ziekelijk aan het doodbijten van schapen verslaafde- Wapser probleemwolf was een absoluut ontspoorde moordmachine.
Het is ten zeerste te hopen dat de Europese Commissie zo snel mogelijk de status van de wolf van ‘strikt beschermd’ wijzigt in ‘beschermd’, opdat passende maatregelen tegen het roedeltje probleemwolven buiten de Deeverse bos kunnen worden genomen.
Deze nieuwe status zal hopelijk ten zeerste betekenen dat wolven onder bepaalde omstandigheden verjaagd of afgeschoten of gedeporteerd mogen worden.

Niet limitatieve, niet volledige, dus nog aanpasbare, lijst van publicaties over wolven in Drente en Deever en over de reacties op de heldendaad van burgemeester Hendrikus (Rikus) Jager van de gemeente Westenveld. 

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) verscheen op 23 mei 2018 het bericht:
Wolf zoekt thuis in Drente

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 20 oktober 2021 het bericht:
Wandelaar ziet wolf: schapen dood gevonden

In RTV-Drenthe verscheen op 20 oktober 2021 het bericht:
Weer wolf actief in Drente ? Bij Diever zijn schapen gedood

In Hart van Nederland verscheen op 6 november 2021 het bericht:
Video: Wolf rent langs groep schoolkinderen in Drente

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 8 november 2021 het bericht:
‘Wolf’ rent in volle snelheid langs schoolkinderen in Diever

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 10 november 2021 het bericht:
Kalf aan stukken gescheurd

In RTV-Drenthe verscheen op 11 november 2021 het bericht:
’Bescherm je dieren tegen de wolf’

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 19 november 2021 het bericht:
Wolvenconsulent geeft raad

In het blad de Telegraaf verscheen op 20 november 2021 het bericht:
Wolvenpaar gespot in Drents-Friese Wold: ‘Jongen kwestie van tijd’.

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 22 november 2021 het bericht:
Wolvenpaar gespot in Drents-Friese Wold

In RTV-Drenthe verscheen op 27 november 2021 het bericht:
Schapen aangevallen in Diever: ‘Is het toch misgegaan’

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 29 november 2021 het bericht:
Is de wolf wel tegen te houden ?

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 29 november 2021 het bericht:
Wordt wolvenraster voorwaarde voor schadevergoeding ?

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 31 december 2021 het bericht:
Theorie: schapen bij Drents Friese Wold worden ‘opgeofferd’

In RTV-Drenthe verscheen op 5 januari 2022 het bericht:
Wolf doodt 35 schapen in één maand in Drente

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 7 januari 2022 het bericht:
Wolf bijt in november 35 schapen dood in Drente

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 4 februari 2022 het bericht:
Gedeputeerde Henk Jumelet kan de angst bij veehouders voor wolven niet wegnemen

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 26 augustus 2022 het bericht:
Wolven teisteren Westerveld

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 12 september 2022 het bericht:
Gemeente moet beter communiceren over wolf

In het blad Veldpost verscheen op 22 september 2022 het bericht:
Drie mogelijke aanvallen wolf in Drente op één dag

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 23 september 2022 het bericht:
Bijeenkomst over wolf is populair

In RTV-Drenthe verscheen op 26 september 2022 het bericht:
Tientallen extra plekken voor bijeenkomst over wolf in Diever

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 30 september 2022 het bericht:
Drente stelt paal en perk aan wolf

In RTV-Drenthe verscheen op 3 oktober 2022 het bericht:
Bijeenkomst over de wolf zit bomvol vragen en zorgen

In Hart van Nederland verscheen op 4 oktober 2022 het bericht:
Drenten protesteren tegen de wolf: ‘Straks de wolf in de wei en de koe in de stal’

In RTV-Drenthe verscheen op 4 oktober 2022  het bericht:
Nieuw wolvenplan laat op zich wachten

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 5 oktober 2022 het bericht:
Emoties lopen op tijdens bijeenkomst over de wolf

In RTV-Drenthe verscheen op 8 oktober 2022 het bericht:
Tweede pony in korte tijd aangevallen in Wittelte

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 14 oktober 2022 het bericht:
Drentse wolven zorgen voor grote onrust op het platteland

In het blad Horses verscheen op 19 oktober 2022 het bericht:
Pony gedood in Elsloo bij mogelijke wolvenaanval

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 31 oktober 2022 het bericht:
Westerveld wil meer geld voor aanpak wolf

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 2 november 2022 het bericht:
Veeartsen sturen brandbrief

In RTV-Drenthe verscheen op 2 november 2022 het bericht:
Drentse CDA’ers dienen tijdens partijcongres resolutie in: ‘De wolf past niet overal’

In het blad Nieuwe Oogst verscheen op 16 november 2022 het bericht:
Podcast: De grenzeloze wolf

In het Dagblad van het Noorden verscheen op 31 januari 2023 het bericht:
Wolf doodde vorig jaar 488 schapen in Drente, Friesland en Groningen. Hekwerk tegen wolven is nog onder de maat

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 29 maart 2023 het bericht:
Van der Plas vreest dat wolf ook mens aanvalt

In RTV-Drenthe verscheen op 7 april 2023 het bericht:
Draagvlak wolf in Drenthe afgenomen, blijkt uit enquête adviesraad minister

In RTV-Drenthe verscheen op 30 mei 2023 het bericht:
Ruiter geschrokken door achtervolging wolf in Diever: ‘Geen bedreigende situatie’

In RTV-Drenthe verscheen op 1 juni 2023 het bericht:
Natuurmonumenten laat exmoorpony’s verplaatsen

In de Volkskrant verscheen op 9 juli 2023 het bericht:
Aangifte tegen Drentse schapenboer en burgemeester na doodschieten wolf

In het Algemeen Dagblad van 9 juli 2023 verscheen het volgende bericht
Aangiftes tegen burgemeester en boer na dood wolf, minister noemt aanval ‘heel vervelend’

In het Dagblad van het Noorden van 9 juli 2023 verscheen het volgende bericht:
Burgemeester Rikus Jager: ‘Wolvenaanval was heel heftig’

In de website NOS.nl verscheen op 10 juli 2023 het volgende bericht
Aangiftes tegen burgemeester en boer om doden wolf.

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 10 juli 2023 het bericht:
Wolf bijt hobbyboer in arm

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 10 juli 2023 het bericht:
‘Veel vragen open’ over aanval wolf

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 10 juli 2023 het bericht:
Faunabescherming doet aangifte tegen burgemeester en boer

In de website NU.nl verscheen op 10 juli 2023 het bericht:
Organisaties doen aangifte tegen burgemeester en boer om doodschieten wolf

In de website RTL.nl verscheen op 11 juli 2023 het bericht:
Ook Animal Rights doet aangifte tegen boer en burgemeester na doodschieten wolf

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 11 juli 2023 het bericht:
Een botsing tussen mens en wolf in Wapse. Is dat goed afgehandeld? ‘Hij liet zich niet verjagen. Heel uitzonderlijk’

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 12 juli 2023 het bericht:
‘Hij liet zich niet verjagen. Uitzonderlijk’

In het christelijke blad Nederlands Dagblad verscheen op 13 juli 2023 het bericht:
Deze burgemeester liet op zondagochtend een wolf neerschieten: ‘In de kerk dacht ik: toeval bestaat niet’

In het blad Nieuwe Oogst verscheen op 18 juli 2023 het bericht:
Aanval van wolf heeft grote impact

In BNNVARA verscheen op 23 juli 2023 het bericht:
De bangmakerij rond de wolf is het échte sprookje

In de Steenwijker Courant verscheen op 25 juli 2023 het bericht:
Doodgeschoten wolf in Wapse kwam uit naburige roedel

In de website Animal Rights verscheen op 25 juli 2023 het bericht:
Dierenorganisaties doen aangifte tegen zes betrokkenen bij de laffe moord op een wolf in Wapse

In Hart van Nederland verscheen op 28 juli 2023 het bericht:
Politie neemt telefoons in beslag in onderzoek naar wolfaanval hobbyboer in Wapse

In Hart van Nederland verscheen op 29 juli 2023 het bericht:
Ruim honderd schapen dood door in Wapse afgeschoten wolf

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 31 juli 2023 op bladzijde 4 het bericht:
Het gepiep van de wolf was te horen tot in Wapse

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 31 juli 2023 op bladzijde 5 het bericht:
Het gepiep van de wolf was te horen tot in Wapse

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op 31 juli 2023 op bladzijde 5 het bericht:
Politie leest telefoons uit van betrokkenen bij wolvenincident

In Hart van Nederland verscheen op 15 augustus 2023 het bericht:
Wolvin in Drente krijgt vijf welpen, nu tien jonge wolven in de provincie

In Hart van Nederland verscheen op 25 augustus 2023 het bericht:
Aantal tegenstanders van de wolf in Nederland neemt toe

In de website NOS.nl verscheen op 9 november 2023 het bericht
Westerveld bereidt zich voor op juridische gevechten over wolvenkwestie

In de website RTV-Drenthe verscheen op 20 februari 2024 het bericht:
Bezwaarschriftencommissie buigt zich over doodschieten wolf in Wapse

In Westerveld.nieuws.nl verscheen op 22 februari 2024 het bericht:
Geen oordeel gemeenteraad over handelen burgemeester wolf in Wapse

Op 29 mei 2024 verscheen in de website NU.nl het bericht:
Burgemeester heeft geen spijt van doodschieten wolf: ‘Zorgt voor rust in omgeving’

Posted in Gemeente Westenveld, Wolf | Leave a comment

Un laandweg in de gemiente Deever in 1920

In het nummer van 14 februari 1920 van het tijdschrift ‘Buiten’ is in het artikel ‘Diever en Dwingelo’ bijgaande foto van een landweg in de gemiente Deever opgenomen.
Cornelis Johannes Steenbergh is de maker van deze foto. In de collectie Steenbergh is het glasplaatnegatief van deze foto helaas niet bewaard gebleven. Cornelis Johannes Steenbergh maakte foto’s met de bedoeling deze direct te kunnen publiceren. Zo is ook de foto van de landweg in de gemiente Deever van hoge kwaliteit. De foto laat vooral de schilderachtige aspecten van het Deeverse landschap zien..
De redactie van ut Deevers Archief breekt zich al jaren het hoofd over waar deze foto in de gemiente Deever is gemaakt. Ook erkende Deever-kenners weten zich geen raad met deze fraaie foto.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie uitleggen waar deze foto is gemaakt ? Of is op de foto een deel van de Landweg in Wapse te zien ?

Abracadabra-1484

Posted in Kuunst, Topstuk | Leave a comment

De goldsuukers van ut jongeskaamp De Eikenhorst

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op zaterdag 17 september 1955 het volgende bericht over de organisatie van het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.

Jongenskamp te Geeuwenbrug – De goudzoekers van De Eikenhorst – Karaktervorming op basis van ware vrienschap

Op De Eikenhorst in Geeuwenbrug, gemeente Diever (Dr.), wonen Goudzoekers, Gouddelvers, Vrienden en Manschappen. Allemaal jongen jongens van tussen 11 en 15 jaar, die samen een klein apart volkje vormen. De benamingen Goudzoeker, Gouddelver, Vriend en Manschap duiden een soort rang aan. De Goudzoeker is de hoogste rang. Elke rang heeft privileges, die uiteraard hoger worden naarmate de rang ook hoger is. Het is de bedoeling dat iedereen de rang van Goudzoeker haalt en alle jongens doen ook hun uiterste best om zover te komen.

Maar om Goudzoeker te worden moeten de jongens aan bepaalde eisen voldoen, zoals trouwens voor elke rang. Goudzoeker worden ze pas als ze zich bijzondere vaardigheden hebben eigen gemaakt en als ze – wat nog belangrijker is – hun karakter mooi ontwikkeld hebben. Want dat laatste is het grote werkstuk van deze jongensgemeenschap. Daarom draait ook het hele leven op De Eikenhorst om een verhaal waarin de idee van de vriendschap als de mooiste karaktertrek wordt verheerlijkt. Een Goudzoekersverhaal met als hoofdpersonen Jim Crawford en zijn vriend Bill. Deze jongens gaan dus goud zoeken.. Maar zij worstelen voortdurend tegen hun lelijke materialistische neigingen, die soms zelf zó afschuwelijk zijn, dat de een de ander tracht te vermoorden. Door de grote ontberingen en teleurstellingen komen de jongens echter langzamerhand tot het besef dat het goud van de vriendschap belangrijker is dan het echte goud. Het goudzoekersverhaal wordt nu in dienst gesteld van de kleine samenleving, in die zin, dat het zoeken naar goud moet worden opgevat als het zoeken naar vriendschap.

Dorpje apart
De Eikenhorst is een prachtig gelegen kamp aan de rand van een bos in de gemeente Diever. Het bestaat uit een aantal fantasierijk ingerichte barakken, die tezamen de volledige behuizing vormen voor 64 jongens en een leidersstaf van 18 jonge mannen en vrouwen. Het kamp heeft slaapkamers, leslokalen, een centrale keuken, een eetzaal, een badhuis, een ziekenzaaltje, twee kapellen en zelfs een pompstation voor waterwinning.
Het ressorteert onder de Dienst Vorming Buiten Schoolverband van het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. De opzet van het kamp, dat reeds 7 of 8 jaar jongens herbergt, is: in te grijpen in het leven van die jongens, die juist in de tweede helft van hun leerplichtige periode door het eigen karakter, omstandigheden buiten hen in het gezin of op school zodanige moeilijkheden ondervinden, dat zij gevaar lopen sociaal te ontsporen.
De jongens zijn afkomstig uit alle delen van het land; het merendeel woont in de grote steden. Uitzending geschiedt practisch uitsluitend met toestemming van de ouders. Sommige jongens komen via de Medisch Opvoedkundige Bureaux op De Eikenhorst terecht.
Uit de hierboven gegeven omschrijving blijkt al min of meer dat de opzet preventief is. Men probeert voorts de jongens na het verblijf in het kamp, dat doorgaans niet langer duurt dan een jaar, zoveel mogelijk weer in het gezin te brengen. Maar dat lukt lang niet altijd en in zulke gevallen zoekt men geschikte pleeggezinnen of stuurt de jongens door naar een vakopleidingscentrum. Velen gaan, wanneer zij tenminste over de leerplichtige leeftijd heen zijn, naar het kamp Aekinga in Appelscha, eveneens van de Dienst V.B.S. Er zijn in Nederland ongeveer 30 van deze kampen, de meisjes-internaten meegerekend.

Moderne ideeën 
Op de Eikenhorst wordt onder meer gewoon lager onderwijs gegeven, zij het op een speciale, dikwijls zeer originele, aangepaste manier. Twee gediplomeerde onderwijzers behoren tot de staf. Het spreekt echter vanzelf, dat aan nog veel andere facetten van de opvoeding intensief aandacht wordt geschonken. Zo is er ook een belangrijke scholing in handenarbeid, waarvoor twee speciale leerkrachten zijn aangewezen. Deze scholing is zowel op de practische als op de aesthetische ontwikkeling gericht. Voorts zorgt een sportleider voor de lichamelijke opvoeding van de jongens.
Bij de vorming van de jeugdige kampbewoners worden de ideeën van de moderne jeugdbeweging zoveel mogelijk in toepassing gebracht. Men zou dit werk kunnen zien als een vorm van jeugdzorg en van kinderbescherming.
Het volkje van 64 jongens – dat is de omvang die constant wordt gehouden – is verdeeld in vier zogenaamde leefgroepen, elk bestaande uit 16 man. Deze leefgroepen, welke tot de verbeelding van de leden sprekende namen hebben van Alaska, Transvaal, Perú en Klondike, zijn als het ware vier gezinnen die elk in hun eigen barak wonen, compleet met woonkamer, slaapzaal, wasgelegenheid en toiletten. De groepen gebruiken de maaltijden echter in een gemeenschappelijke eetzaal. De indeling van de vier gezinnen wordt bij de lessen, de handenarbeid en de sport doorkruist door een andere indeling van vier groepen die gebaseerd is op aanleg, intelligentie en ontwikkeling. Deze groepen dragen respectievelijk de letters C, L, A en N, welke het woord ‘clan’ (stam) vormen.

Vlaggenappèl
Op de Eikenhorst begint de dag om kwart voor zeven. De jongens hebben uiteraard hun corveediensten, en wanneer zij na het ontbijt glimmend schoon op het appèl verschijnen zijn de slaapzalen en wasgelegenheid keurig aan de kant.
Het appèl wordt gehouden op een open plaats tussen de bomen, ’s morgens om 9 uur en ’s avonds om 5.15 uur, winter en zomer, weer of geen weer. Het is een vlaggenappèl. In doodse stilte wordt het ceremonieel van vlag hijsen, respectievelijk vlak strijken uitgevoerd. Het ochtend-appèl is tevens een inspectie, waarbij nagegaan wordt of de bewoners goed gewassen en behoorlijk gekleed zijn. Na het ochtendappèl gaan de activiteitsgroepen van de CLAN aan het werk.. Er zijn slechts twee leslokalen, zodat de groepen practisch altijd van elkaar verschillende bezigheden hebben.
De maaltijd in de grote eetzaal is iets aparts. Bij de ingang staat adjudant A.A. Groen, die onder de commandant de heer H. van der Duim, mede de topleiding heeft. Eén voor één passeren de jongens de adjudant, die hun handen inspecteert. Het gebed, de maaltijd zelf en het opruimen verlopen ordelijk, maar toch ongedwongen en in een kameraadschappelijke sfeer, die bijzonder treffend is en die niet los kan worden gezien van de geest van het goudzoekersverhaal.

Grote inspectie
Zoals in elke gemeenschap is ook voor de Eikenhorsters het weekeinde telkens de feestelijke afsluiting van de week. De Zaterdagmorgen is echter nog en drukke corveemorgen, na afloop waarvan de grote inspectie plaats vindt van het hele kamp met alles wat er in en om is. Zaterdagsmiddags gaan de jongens het bos in, zwemmen, vissen, voetballen of cricket spelen, al naar de toestand van het weer. Het kamp heeft een voetbalveld, een volleybalveld en zelfs een eigen cricketpitsch. Onlangs is met veel succes een driedaagse kamp-Olympiade gehouden.
Zaterdagsavonds om de andere week komt de Delversraad bijeen, die zijn eigen voorzitter uit de jongens heeft gekozen. Dan vergaderen dus de Goudzoekers, Delvers, Vrienden en Manschappen. Hier is het vooral dat persoonlijk initiatief en grotere ontplooiing een kans krijgen.
De Zondag wordt op De Eikenhorst door de jongens der verschillende godsdienstige richtingen religieus gevierd. Zowel de Protestants Christelijken als de Rooms Katholieken hebben hun eigen kapel, en de dominee en de pastoor behoren tot de vaste bezoekers van het kamp. Zij hebben veel persoonlijk contact met de bewoners.

De straat
Op Zondag krijgen de jongens grote bewegingsvrijheid, al blijft ‘de straat’ natuurlijk tot het – overigens zeer grote en bosrijke – terrein van het kamp beperkt. Goudzoekers en Delvers mogen echter op Zondagmiddag vrij gaan ‘passagieren’ buiten het kamp. Dat is nu eenmaal één van hun privileges.
Het leven van de Eikenhorsters wordt voorts rijkelijk gevuld met bezigheden van eigen clubs, terwijl er ook geen gebrek is aan in groot verband georganiseerde gezellige en culturele avonden, dikwijls ook verzorgd door mensen van buiten. ’s Winters kent men er zogenaamde instuif-avonden, ’s zomers voeren de jongens openluchtspelen op in hun eigen gebouwd openluchttheater. Muziek, film, toneel, lectuur (het leren kranten lezen), aan al deze dingen wordt de volle aandacht gegeven. Niet voor niets is er ook een aparte culturele leider bij de staf.

*
Uit alles blijkt dat deze jeugdzorg op zeer grondige, gezonde wijze wordt aangepakt. Niet Spartaans, niet militairistisch, niet kostschoolachtig en niet schoothondjesachtig. Doch van alles wat in deze vier opvattingen gezond en bruikbaar is voor de bevordering van een goede karaktervorming, vindt men hier de sporen. De centrale gedachte is, zoals gezegd, de vriendschap, en de invloed daarvan is duidelijk merkbaar, zodat er alle reden is tot het vertrouwen in goede resultaten.

Tekst bij de foto rechts boven
Vlaggenappèl aan het eind van een dag in het jongenskamp De Eikenhorst te Geeuwenbrug.

Tekst bij de bovenste foto aan de linkerkant
Handenarbeid is een zeer belangrijk onderdeel van het opvoedings- en onderwijssysteem dat in het jongenskamp te Geeuwenbrug wordt toegepast. Een van de jongens laboureert aan een masker.

Tekst bij de onderste foto aan de linkerkant
Inspectie vóór de maaltijd. Adjudant A.A. Groen inspecteert de handen van de jongens, terwijl zij de eetzaal betreden. In de linkerbovenhoek van de foto is nog juist een stuk van een der tableaux zichtbaar, waarop het Goudzoekersverhaal geschreven staat. Dit verhaal symboliseert de geest van de ware vriendschap, die men in het kamp De Eikenhorst hoog wil houden.

Tekst bij de onderste foto aan de rechterkant
Een kijkje in één van de leslokalen van het jongenskamp De Eikenhorst. De leerlingen worden al vroeg vertrouwd geraakt met het phenomeen: de krant. Artikelen en reportages over allerlei onderwerpen worden uitgeknipt en later besproken, zowel naar de specifieke inhoud zelf als naar de manier waarop het onderwerp journalistiek is behandeld.

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

De Woaterseweg in de snee in jannewoari 1942

De maker van bijgaand afgebeelde zwart-wit foto is Luite (Lu) Wolter Broer. Hij is geboren op 2 november 1918. Hij is overleden op 16 februari 2006. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hij maakte deze mooie foto van een vredig ogende Bosweg in januari van de extreem koude winter van 1941-1942 (december, januari, februari). Het K.N.M.I. registreerde in die periode in De Bilt een gemiddelde temperatuur van -1,5 °C.
In december 1941 besloot de Duitse bezetter joodse Amsterdammers te deporteren naar de Drentse werkkampen, waaronder de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de Olde Willem. Op 10 januari 1942 kwamen de eerste joodse mannen aan in de twee werkkampen in de Olde Willem, waar de temperatuur soms -20 °C was. In de slaapbarakken zat een dikke laag ijs tegen het plafond. Soms sneeuwstormde het, waarna de joodse kamparbeiders de toegangswegen tot de werkkampen an de Woaterseweg van Diever naar Zorgvlied weer sneeuwvrij moesten maken.
De kampen Diever A en Diever B waren satellietkampen geworden van het grote doorgangskamp Westerbork. Steeds moesten groepjes joodse mannen in het holst van de nacht van de Olde Willem naar Westerbork lopen, waarna andere joodse mannen uit alle delen van Nederland gedwongen werden naar de Olde Willem te gaan. In de nacht van 1 op 2 oktober 1942 vertrokken voor het laatst, maar nu alle in de twee werkkampen aanwezige joodse mannen naar Westerbork.

Afbeelding 1
Luite (Lu) Wolter Broer maakte de foto ongeveer bij het huis van Roelof Vos (bode Vossie) kijkend in de richting van de Deeverse bos. In de achtergrond is het oude tolhuis te zien.

Posted in Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B, Winter | Leave a comment

Vugèdering van burgemeister en wetholders in 1953

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte en later in Assen woonde, steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels, documenten en foto’s over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm te publiceren.
Het is de redactie bij het leven van Anne Mulder helaas niet gelukt al zijn Deeverse documenten in het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, te publiceren, dan maar postuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief.
Tussen zijn verzameling foto’s zat ook bijgaande zwart-wit foto, die Anne Mulder heeft gemaakt in 1953. Het betreft een foto van een vergadering van de burgemeester en de wethouders van de gemiente Deever. Op welke datum hij deze foto heeft gemaakt, dat heeft de fotografist bij deze foto niet vastgelegd.

De burgemeester en de wethouders van de gemiente Deever vergaderden in ut olde gemientehuus an de brink van Deever. Zie de bijgaand afgebeelde ansichtkaart uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw.
De redactie van het Deevers Archief is niet bekend met de precieze datum van deze vergadering van de burgemeester en de wethouders. Deze datum zou te vinden moeten zijn in het archief van de gemiente Deever.
Op de foto zijn van links naar rechts te zien:
– V.V.D.-burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd), geboren op 9 april 1910 in Oldemarkt, overleden op 11 februari 1982 in Bilthoven;
– gemeentesecretaris Jan Boesjes, zijn gegevens moeten nog worden uitgezocht;
– A.R.-wethouder Jannes Hessels, geboren op 27 november 1906 in Oldendeever, overleden op 22 juli 1977.
– P.v.d.A.-wethouder Hilbert Gerrits, geboren op 10 december 1905 op Kalter’n, overleden op 4 februari 1964.
De redactie heeft zich dagen lang het hoofd suf geprakkiseerd over het waarom van de aanwezigheid van die (glazen ?) kom op de tafel tussen de papperasjes van de drie Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Gelijk en vlak bij de druk schrijvende notulist Jan Boesjes. Zaten in die kom lekkere knabbelkoekjes of Belgische gevulde chocolaatjes ? En is Jannes Hessels onder het besturen door bezig met het roken van een bolknak ? Zo te zien bungelt in zijn mond een sigaar.
Dat de vergadering in het jaar 1953 is gehouden, dat mag blijken uit het aanplakbiljet, dat Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) achter de vier mannen aan de muur (of deur ?) had opgehangen. Achter en onder de petten van de twee wethouders is op het aanplakbiljet nog net het woord Openluchtspel en de tekst Eind goed, al goed te ontwaren. In de zomer was burgemeester Jan Cornelis Meyboom vaak meer bezig met het reclame maken voor het steeds maar meer bezochte openluchtspel en het bevorderen van de verkoop van toegangskaarten, dan met het burgemeesteren van de gemiente Deever.
De nazaten van Jan Cornelis Meiboom en Nelly Veldman onderhouden tegenwoordige een bladzijde met tekst in de webstee Wikipedia. Op die bladzijde behoeft de tekst ‘In april 1944 dook hij onder na de opdracht te hebben gekregen om arbeidskrachten aan te wijzen om te helpen bij het nieuwe Duits militaire vliegveld in Havelte’ enige aanpassing.
Deze tekst zou kunnen luiden: ‘In april 1944 kreeg hij de opdracht arbeidskrachten aan te wijzen om te helpen bij het aanleggen van het Duitse militaire vliegveld in Havelte. Voor het bevorderen van vrijwillige aanmelding wilde hij een voorbeeld geven en ging zelf eerst een dag werken bij de aanleg van het Duitse militaire vliegveld in Havelte. Voor het Deeverse verzet was dit een daad teveel. Het verzet raadde hem aan uit Deever te verdwijnen. See hept hum wegeknooid. De familie Meiboom verbleef de rest van de oorlog bij familie elders in den lande.’
In 1953 werd voor het eerst en blijkbaar voor het laatst het toneelstuk Eind goed, als goed van Sjakie uut Spier in het openluchttheater an de Shakespearebrink (voorheen Bolderbrink) in het Grünedal an de Heezeresch bee Deever opgevoerd. De redactie verwijst voor de lijst van uitgevoerde openluchtspelen naar de webstee van het openluchttheater.
In ut Deevers Archief is geen afbeelding van het grote aanplakbiljet aanwezig, dat zal ongetwijfeld wel aanwezig zijn in het archief van de toneelvereniging Deever, dat gelukkig is ondergebracht in het Drents Archief in Assen. Wel kan de redactie de voorkant van het programmaboekje van het openluchtspel uit dat jaar tonen. Zie de bijgevoegde afbeelding. De tekening op de voorkant van het programmaboekje komt overeen met de tekening op het aanplakbiljet.


Posted in Ansigtkoate, Eup’mlogtspel, Gemientebestuur, Gemientehuus | Leave a comment

Woar was ok a wièr ut Bultie, bin ut ee’m kwiet

In een gesprek dat de redactie van ut Deevers Archief op 9 september 2005 had met wijlen boer in ruste Jans Bult uit Oll’ndeever, heeft de redactie de volgende reactie vastgelegd. Deze reactie biedt meer inzicht in de voor vele Deeversen bekende plek met de naam ut Bultie. Jans Bult reageerde echter toen als volgt.

Toen an de Brink ’t olde gemientehuus is offebreuk’n, hef ’t gemientehuus tiedelijk in ‘n noodgebouw ezeet’n. Het noodgemientehuus stön op een plek die ’t Bultie wödde enuumd. Vanof de boerdereje van Jan de Ruuter in Oldendeever leup ’r een zaandpad hen. Het pad zölf wödde ok altied ’t Bultie enuumd. Ai’j over dat pad leup’m, dan leup ie over ’t Bultie.
We haad’n an dat pad nog een klein akkertie van twee-en-daartig are en dat wödde ok altied ut Bultie enuumd. Dat akkertie laag woar now, vanof de Kloosterstroate bekeek’n, de eerste dree huus’n an de Veentiesweg stoat.
Noast oens akkertie laag an de Deeverse kaante een akker van Derk Vording (Dörk Vodding). Die akker wödde ok ut Bultie enuumd. Een stuk van de Kloosterstroate was dus vrogger ut Bultie.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief

In ut Deevers Archief is al heel wat aandacht besteed aan ut Bultie, beter gezegd de discussie over de ligging van ut Bultie, Voorgaande in het Deevers weergegeven reactie van wijlen boer Jans Bult uit Oll’ndeever geeft een duidelijke en positieve bijdrage aan deze discussie.
Deze reactie werd ook gepubliceerd in Opraekelen 05/4 (december 2005). Opraekelen is het blad van de heemkundige vereniging uut Deever. 

In het noodgebouw aan de Kloosterstroate, dat op deze uit 1964 daterende kleurenfoto is te zien, werd toen nog les gegeven aan leerlingen van de U.L.O.-school. Het noodgebouw stond dus niet op ut Bultie, maar een flink eind naast ut Bultie.
Boven het gammele houten gebouw (met gevaarlijke asbesthoudende dakplaten ?) is nog net een stukje van de spits van de gemeentelijke toren an de brink van Deever te zien.
Aan de linkerkant is niet helemaal scherp het voorhuis van de boerderij van Hendrik Mulder Jzn, en Jantje Wesseling te zien.

De heer Wobke Vermaat reageerde op 13 oktober 2016 als volgt.
In 1963 zat ik in het witte noodgebouw op de U.L.O. We hadden daar ook schaakles.
Ik ben opgegroeid (familie Vermaat) in één van de dubbele woningen in de Kloosterstraat.
(redactie: De vader van Wobke Vermaat was leraar aan deze U.L.O.-school; de familie Vermaat woonde op nummer 18 in de Kloosterstraat, de door hem bedoelde dubbele woning is in 2014 afgebroken.

Abracadabra-417

Posted in Bultie, Deever, Deevers, Kloosterstroate, Opraekelen, U.L.O.-skoele | Leave a comment

De lèèste fotos van de Keet op de Heezerbaarg

De eigenaren van ‘de Keet van Ezinge’ (de directiekeet van professor doctor Albert Egges van Giffen van de oudheidkundige opgraving van de terp van Ezinge in de provincie Groningen) op de Heezerbaarg waren zo bijzonder vriendelijk de redactie van ut Deevers Archief op de hoogte te stellen van hun beslissing dit zomerhuisje vanwege zijn slechte staat af te breken. De eigenaren waren een kleindochter en een kleinschoonzoon van de professor.
Zo kon het gebeuren dat in de avond vóór de afbraak van de Keet op de Heezerbaarg in de tweede helft van oktober 1997 de redactie van ut Deevers Archief en de eigenaren van de Keet bij wijze van afscheid van het knusse huisje nog lekker gezellig een poosje in het woonkamertje van de Keet hebben gezeten en daar een kopje thee hebben gedronken en een meelkoekje hebben gegeten.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto’s op de dag vóór de afbraak tegen het vallen van de avond met flitslicht gemaakt. Deze behoren tot de allerlaatste ooit gemaakte foto’s van dit huisje.
Op de tweede afbeelding is duidelijk te zien dat professor doctor Albert Van Giffen zijn directiekeet bij de opgraving van de terp van Ezinge op de Heezerbaarg heeft uitgebreid met een stuk met een plat dak, bedoeld voor een halletje en een keukentje.
Au’w in ut veurjoar op de platte doake van de anbau klöm’m, allennig as de pufesser ur niet was, dan könn’n wee mooi de nöst’n van de sproas onder de dakpann’n leeg hèèl’n.
De redactie verwijst voor meer gegevens naar het bericht de sloop van de keet op de Heezerbaarg.

  

Posted in Albert Egges van Giffen, Heezerbaarg | Leave a comment

Olde dokterswoning an de Heufdstroate

Eerste ansichtkaart
De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart van de oude dokterswoning an de Heufdstroate in Deever is voor de Tweede Wereldoorlog gemaakt. Links naast de dokterswoning is de woning van Martinus Strating (geboren op 15 januari 1982, overleden op 5 augustus 1965) en Jacoba Timmerman (geboren op 27 februari 1882, overleden op 20 november 1982) te zien. Meester Strating was onderwijzer aan de Gereformeerde School. Beiden liggen begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever.
Tweede ansichtkaart
De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart van de Heufdstroate in de buurt van de dokterswoning en de burgemeesterswoning is gemaakt in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Dirk Ludolf Broekema was toen de plaatselijke huisarts. Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) was toen de burgemeester van de gemiente Deever.

Posted in Ansigtkoate, Burgemeisterwoning, Deever, Dokterswoning, Heufdstroate | Leave a comment

Ansichtkoate van pension Villa Nova uut 1972

Van het pension Villa Nova van de familie Jan Krans an de Dorpsstroate op Zorgvlietan de aandere kaante van de Deeverse bos zijn na de Tweede Wereldoorlog in de begintijd van het drukken van kleurenfoto’s op ansichtkaarten, zo in het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw enige ansichtkaarten uitgegeven, waaronder de bijgaande.
De kaart is uitgegeven door Uitgeverij Van der Meulen in Sneek en was te koop bij pension Villa Nova van de familie Krans.
De redactie van ut Deevers Archief wil een afbeelding van deze ansichtkaart zeker niet aan zijn zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief onthouden.

Posted in Ansigtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Toeristenindustrie, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

In de kantine van Ellert en Brammert

Op ansichtkaarten uut de gemiente Deever zijn helaas weinig interieurs van gebouwen afgebeeld. Het hier afgebeelde interieur is het prachtige kneuterige jaren-zestig-van-de-vorige-eeuw-interieur van de recreatiezaal van recreatiecentrum Ellert en Brammert, gelegen tussen de Deeverbrogge en de Gowe.
In de volksmond werd ‘de recreatiezaal’ gewoon ‘de kantine’ genoemd. Je kon in ‘de kantine’ onder het drinken van een kopje koffie of een glaasje Martini (zie de reclame) en het roken van een sigaretje of sigaartje (zie de asbak op de tafeltjes) de krant De Telegraaf (zie de standaard met kranten) lezen.
Bijgaand afgebeelde ansichtkaart is in januari 1968 is uitgegeven door N.V. Recreatiecentrum Ellert en Brammert, Dieverbrug (Bos en Hei), telefoon 05219-1207. De kaart is gedrukt bij JosPé in Arnhem. In december 1969 verscheen een tweede druk van deze ansichtkaart.
Vele Deeversen zullen zich vast en zeker herinneren dat de kantine van Ellert en Brammert in de zomer in de vakantietijd enige keren het vertrek- en aankomstpunt was van een zo genoemde wandeloriënteringstocht, die werd georganiseerd door de Motor- en Bromfietsclub ‘Deever en Omstreken’. Zie het bijgaande bericht dat verscheen in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 5 juli 1968. De vast en zeker ervaren Deeverse oriënteerders H. Boelens, A. Noorman en J. Winters behoorden tot de prijswinnaars.
Wanneer is de Motor- en Bromfietsclub ‘Deever en Omstreken’ opgeheven ? Is het archief van deze vereniging geschonken aan het Drents Archief in Assen ?

Posted in Alle Deeversen, Ansigtkoate, Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Vurening | Leave a comment

Nicolaas en Klaas Houwer bint neet eruumt

De redactie van ut Deevers Archief publiceerde in ut Deevers Archief het bericht De oorlogsgraven van Koop en Nicolaas Houwer. Naar aanleiding van de in dat bericht gestelde vragen ontving de redactie op 30 januari 2019 de navolgende reactie van de dienstdoende ambtenaar van de gemeente Westenveld, gevestigd in het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever.  De redactie is de dienstdoende ambtenaar van de gemeente Westenveld zeer bijzonder erkentelijk voor zijn snelle reactie. Desalniettemin nochthans evenwel zijn niet alle gestelde vragen beantwoord en roepen de onduidelijkheden in de reactie ook weer enige vragen op.

Op de openbare begraafplaats in Diever zijn meerdere graven van oorlogsslachtoffers die tijdens de tweede wereldoorlog zijn omgekomen.
Oorlogsgraven zijn te onderscheiden in:
– militaire rijksgraven: dit zijn graven van Nederlandse en geallieerde militairen.
– civiele rijksgraven: dit zijn graven van Nederlandse burgers (meestal verzetsstrijders);
– stichtingsgraven: dit zijn graven die eigendom zijn van de oorlogsgravenstichting;
– particuliere graven: dit zijn graven van Nederlandse burgers (meestal represaille slachtoffers) die eigendom zijn nabestaanden/rechthebbenden.
Op de openbare begraafplaats in Diever bevinden zich:
– 7 militaire graven in vak E, rij 5, nummers 26 tot en met 32;
– 5 stichtingsgraven in vak I, rij 3, nummers 7, 9, 11, 13 en 14;
– 6 particuliere graven in vak I, rij 3, nummers. 2, 3, 5, 12, 15 en 17;
– geen civiele rijksgraven.
Na de oorlog waren op de openbare begraafplaats in Diever alleen militaire rijksgraven en particuliere graven.
Het onderhoud aan de particuliere graven neemt in de loop van de jaren vaak af, omdat nabestaanden overlijden of vanwege minder belangstelling of aandacht. Nabestaanden/rechthebbenden van een oorlogsslachtoffer kunnen de rechten van een particulier graf overdragen aan de oorlogsgravenstichting. Van oorlogsgraven op de begraafplaats in Diever zijn de rechten van 6 particuliere graven door de jaren heen overgedragen aan de oorlogsgravenstichting. Deze graven zijn daarmee stichtingsgraven geworden.
De grafrechten van de door u genoemde oorlogsslachtoffers, de heren vader Nicolaas Houwer en zoon Klaas Houwer, zijn op 1 januari 1964 overgedragen aan de oorlogsgravenstichting en is vanaf die datum verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van beide oorlogsgraven. Uit archiefstukken blijkt dat beide genoemde oorlogsslachtoffers op 10 april 1945 zijn begraven in de aangegeven graven en van ruimen of van herbegraven van hun stoffelijke resten is geen sprake. Vader Nicolaas en zoon Klaas Houwer liggen begraven in hun oorspronkelijke graf.
De oorlogsgravenstichting kan monumenten op stichtingsgraven vervangen en meestal wordt dit gedaan als de kwaliteit van het oorspronkelijke monument matig tot slecht is. De oorlogsgravenstichting vervangt monumenten door een standaard (landelijk) herdenkingsmonument. Het mag duidelijk zijn dat beide monumenten pas zijn vervangen, nadat de grafrechten op 1 januari 1964 zijn overgedragen aan de oorlogsgravenstichting. Voor het vervangen van grafstenen op de begraafplaats in Diever is geen vergunning nodig, mits wordt voldaan  aan de voorwaarden, zoals gesteld in de gemeentelijke verordening voor het beheer van begraafplaatsen.
Op uw vraag hoe de oorspronkelijke monumenten in het bezit zijn gekomen bij Museum Collectie Brands in Nieuw Dordrecht moet ik het antwoord schuldig blijven. Maar kan het zijn dat de oorlogsgravenstichting de grafstenen heeft geschonken aan Jan Brands ? Dit zou u kunnen navragen bij de oorlogsgravenstichting of bij het Museum Collectie Brands).
De laatste jaren kiest de oorlogsgravenstichting steeds meer voor het overbrengen van de stoffelijke resten van oorlogsslachtoffers naar het ereveld in Loenen. De oorlogsgravenstichting kiest hiervoor, opdat oorlogsslachtoffers niet worden vergeten en omdat het onderhoud aan de graven op het ereveld in Loenen gegarandeerd is. De verwachting is dat de komende decennia veel meer oorlogsslachtoffers worden overgebracht naar het ereveld in Loenen.
Zoals u (vast) heeft opgemerkt, is hiervoor aangegeven, dat op de begraafplaats in Diever 5 stichtingsgraven zijn en dat 6 particuliere graven zijn overgedragen aan de oorlogsgravenstichting. Vanaf de begraafplaats in Diever zijn op 1 mei 2013 de stoffelijke resten van oorlogsslachtoffer de heer Jan Booiman (vak I, rij 5, nummer 13) overgebracht naar het ereveld in Loenen. De heer Jan Booiman is op 4 april 1924 geboren in Diever en is op 29 juli 1943 gefusilleerd in Rostock (Duitsland). De oorlogsgravenstichting heeft dit besluit in overleg met de voormalige rechthebbenden genomen.
Het onderhoud aan de 6 particuliere graven wordt jaarlijks uitgevoerd door vrijwilligers uit Diever, waardoor nu nog het onderhoud is gegarandeerd en waardoor de nabestaanden/rechthebbenden nu nog geen behoefte hebben deze graven over te dragen aan de oorlogsgravenstichting.

Posted in Aarfgood, Grönnegerweg, Kaarkhof an de Grönnegerweg, Oorlogsgraf, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ansichtkoate van heujwaark an de Westerdrift

Op bijgaande afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart uut ’t begun van de sestugger joar’n van de veurige eeuw is heujwaark an de Westerdrift in de buurte van de boerdereeje van Oaldert Jubbinga te seen.
Op de voorgrond is een hooischudder te zien. Deze werd getrokken door één werkpaard tussen twee berries op twee hoge wielen. Dit lichte werktuig werd ingezet om het nog niet volledig droge hooi op te schudden en te keren. De aandrijving gebeurt door de cardanas via kamwielen. Deze doet een krukas draaien die de zes viertandige vorken op en neer doet bewegen, waardoor het liggende hooi wordt opgeschud en gekeerd. De vorken zijn licht verend, opdat ze niet breken als deze ergens blijven haken. Dit werktuig bleef gebruikt worden nog lang nadat de trekker gemeengoed was geworden. Deze verrichte immers vrij snel het lichte werk en ging daardoor bijna niet stuk.
Wie herkent de twee vrouwen op de afbeelding ?

Posted in Ansigtkoate, Boer'nlee'm, Old gerak, Westerdrift | Leave a comment

Advendo wöd dit joar 100 joar’n en dus konunkluk

De christelijke muziekvereniging Advendo (Aangenaam door vriendschap en nuttig door oefening) uut Deever werd in oktober 1924 opgericht. De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet de precieze datum. De redactie verwijst voor de geschiedenis van deze vereniging voor zijn eigen gemak naar de webstee van deze vereniging en naar bladzijde 253 van het boek Geschiedenis van Diever.
In 1924 begon de vereniging als harmonieorkest. In 1964 bestond de vereniging nog wel, maar was verworden tot een tamboerkorps. In 1964 bestond de vereniging 40 jaren. In dat jaar kwam de opbrengst uit de verkoop van lucifers met een eigen Advendo-etiket ten goede aan het jubileumfonds voor de aanschaf van nieuwe instrumenten en nieuwe uniformen. Zie het voorbeeld van het nieuwe uniform op het hier afgebeelde lucifersetiket (afbeelding 1). De fabrikant van de lucifers en de doosjes was Nationale Lucifersfabriek in Weert; het merk was Weerterlucifers.
In oktober 2024 bestaat de christelijke muziekvereniging Advendo (Aangenaam door vriendschap en nuttig door oefening) dus 100 jaren. Het zal koning Willem Alexander (koning Willem IV) ongetwijfeld behagen deze vereniging in de culturele adelstand te verheffen en haar het predikaat koninklijk te verlenen.
De redactie verwijst voor de volledigheid naar het bericht Advendo op ut muziekconcours in Tuk in 1949.

Op maandag 26 oktober 1964 verscheen in de Friese Koerier het volgende bericht over het 40-jarige bestaan van Advendo (zie afbeelding 2).

Diever schonk ruim f. 3600 aan band
Diever. De christelijke muziekvereniging Advendo vierder haar 40-jarig jubileum. Een huldigingscommissie schonk door middel van burgemeester J.C. Meiboom een bedrag van f. 3.621,36 aan de vereniging. Dit bedrag werd door de bevolking bijeen gebracht. De overdracht van het geld geschiedde tijdens het jubileumconcert, dat Advendo in café Brinkzichr heeft gegeven. Aan deze avond werd verder medewerking verleen door het ensemble Marklanken uit Suameer.
De heer J. Beuving uit Assen, secretaris van het provinciaal bestuur van christelijke harmonie- en fanfarekorpsen, reikte 7 insignes van verdienste uit aan evenzovele trouwe leden van Advendo. Dat waren dan de heren U.A. Mainardis, H. Kloeze, Jac. Fledderus, R. Pot, H. Pot, G. Fledderus en P. Timmerman.
Het door Diever bijeen gebrachte geld zal bestemd worden voor de nog niet lang geleden opgerichte drumband.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
U.A. Mainardis is Umberto Alois Mainardis. Uut Deever. Hij is geboren op 1 maart 1908. Hij is overleden op 19 november 2001. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
H. Kloeze is Hendrik Kloeze. Uut Deever. Hij is geboren op 30 juli 1909. Hij is overleden op 30 juli 1967. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Jac. Fledderus is Jacob Fledderus. Hij is geboren op 20 januari 1911. Hij is overleden op 20 mei 1974. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
R. Pot is Roelof Pot. Uut Wittelte. Hij is geboren op 10 februari 1922. Hij is overleden op 11 november 2020. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
H. Pot  (klopt deze naam wel ?). Het is waarschijnlijk Jan Pot (Jan Pottie). Uut Wittelte. Hij is geboren op 3 augustus 1919. Hij is overleden op 12 november 1987. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
G. Fledderus is Grietinus Fledderus. Van ’t Noave.
P. Timmerman is Pieter Timmerman. Uut Wittelte. Hij is geboren op 3 april 1917. Hij is overleden op 10 februari 2002. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

 

Posted in Lusefasdösie, Vurening | Leave a comment

Leeve Tecla, wöd moar echt gelokkug

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag de alleroudste ansichtkoat’n uut de gemiente Deever aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Maar hoe alleroudst wil je het wat betreft de hier afgebeelde zeldzame ansichtkaart dan toch hebben ? Bijgaand afgebeelde ansichtkaart is op 22 oktober 1903 vanuit Zorgvlied verstuurd naar Leiden. Bij de redactie zijn van deze ansichtkaart geen exemplaar uit 1902 of eerdere jaren bekend. Bij de redactie is jammer genoeg wel een op 23 juli 1904 verstuurd exemplaar bekend. Die is natuurlijk aanwezig bij de meest fanatieke verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Diever. Die meent het eerste kooprecht te hebben op alle op de vrije markt te koop aangeboden ansichtkaarten, die ontbreken in zijn kostbare nagenoeg volledige verzameling ansichtkaarten uut de gemiente Deever.

Lieve beste Tecla,
Hoewel ik eerlijk beloofd had je vandaag per brief te feliciteeren kon ik er heusch niet toe komen. Binnenkort krijg je dan werkelijk een lang epistel. Moeder zal je wel eens extra uit mijn naam feliciteren. Hoe graag zou ik het even persoonlijk komen doen. Lieve Tecla, wordt maar echt gelukkig, dat wenst je toe, Hanna.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De vrouw die de zwart-wit kaart op 22 oktober 1903 verstuurde is Hanna. Hanna is Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Zij is geboren op 17 juli 1846 in de Haarlemstraat in Leiden. Zij was een dochter van de Leidse fabrikant Johannes Ignatius van Wensen en Maria Louise Antoinette Sträter. Zij trouwde op 11 augustus 1869 met Lodewijk Guillaume Verwer. Zij is overleden op 25 maart 1917 in Leiden. Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is niet begraven bij mr. Lodewijk Guillaume Verwer op de rooms-katholieke begraafplaats op Zorgvliet. De redactie is naarstig aan het zoeken waar ze zich dan wel heeft laten begraven. Zij en haar echtgenoot mr. Lodewijk Guillaume Verwer woonden in 1903 op Zorgvliet in het landhuis met de naam Castra Vetera.
De vrouw die de kaart ontving was mejuffrouw Tecla van Wensen, Hoogewoerd 144, Leiden. De redactie is naarstig aan het zoeken wie die Tecla van Wensen toch wel was. Was ze een zuster of een nicht van Johanna Cornelia Ludovica van Wensen ? Was Tecla de ongetrouwde zuster Theodora Sophia Bertha van Wensen ?
Op de afgebeelde foto die links boven op de hier afgebeelde ansichtkaart is zien, zijn drie nog steeds bestaande villa’s te zien, te weten van links naar rechts villa Cornelia, villa Aurora en villa Villa Nova.
Op de afgebeelde foto die rechts boven op de hier afgebeelde ansichtkaart is te zien, zijn de Rooms Katholieke Kerk 1.0 en de woningen van de stichting Het Sint Anthonij Gasthuis te zien. De redactie heeft nog niet uit kunnen vogelen waar het gebouwtje links naast het kerkje voor diende.
De redactie heeft het sterke vermoeden dat de foto’s voor de hier afgebeelde ansichtkaart zijn gemaakt door de fotograaf Hans Kuiper uit Noordwolde. Wellicht was hij ook de uitgever van deze kaart.
De hier afgebeelde ansichtkaart maakt deel uit van een set ansichtkaarten. De redactie weet niet hoe groot die set was, maar in ut Deevers Archief is wel een afbeelding van een ander exemplaar van deze set aanwezig. Hopelijk duikt op een mooie dag nog eens een exemplaar van deze set op.

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 19 mei 2024 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer Flip van Wensen.
Mogelijk heeft u al eerder een afdoende reactie ontvangen, maar dan toch nog even:
De vader van Hanna, de mede-genoemde Ignatz, had 6 dochters en 2 zoons. Een van die zoons was Carolus Gerardus Ludovicus (Karel: mijn overgrootvader; hij was zeepzieder).
Deze Karel had onder meer dochter Thekla Maria Louisa (Thecla en blijkbaar ook Tecla).
Thekla is geboren in 1885 in Zoeterwoude, en gestorven in 1975 in Apeldoorn. Zij is een tijdje secretaresse van haar vader geweest. Zij is in 1920 in Voorschoten gehuwd met de arts Jan Feitz.
De moeder van Jan Feitz was er een uit de familie Meddens, die genoemd wordt in een ander artikel dat u over de familie Van Wensen schrijft. De wereld is klein.
A
ls anekdote: De echtgenote van Karel heette IJttje de Jong en was nakomelinge van de welbekende Douwe Egberts.

Aantekeningen  van de redactie van ut Deevers Archief bij de reactie van Flip van Wensen
Johanna (Hanna) Cornelia Ludovica van Wensen was een dochter van Johannes Ignatius van Wensen en Maria Louise Antoinette Sträter.
Carolus (Karel) Gerardus Ludovicus van Wensen was een zoon van Johannes Ignatius van Wensen en Maria Louise Antoinette Sträter.
Thekla (Thecla,Tecla) Maria Louisa van Wensen was een dochter van Carolus (Karel) Gerardus Ludovicus van Wensen en IJtje de Jong. Thekla is geboren op 21 oktober 1885 in Zoeterwoude. Dus Thekla (Thecla,Tecla) Maria Louisa van Wensen was een volle nicht van Johanna (Hanna) Cornelia Ludovica van Wensen.
De op 22 oktober 1903 verzonden felicitatiekaart had eigenlijk op 19 of 20 oktober 1885 ter gelegenheid van de achttiende verjaardag van Thekla (Thecla, Tecla) moeten zijn verzonden.

Posted in Ansigtkoate, Villa Aurora, Villa Cornelia, Villa Nova | Leave a comment

Gien eet´n en gien siegerett´n an de Jeud´n gee´m

Het Ministerie van Sociale Zaken huisvestte in het rijkswerkkamp Diever A en het rijkswerkkamp Diever B in de dertiger jaren van de vorige eeuw werklozen die onder meer heidevelden moesten omspitten. De werkkampen stonden bij Hoeve aan den Weg in de Olde Willem. Beiden boden plaats aan zesennegentig personen.

In december 1941 besloot de Duitse bezetter Joodse Amsterdammers naar de Drentse werkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong, Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen. Het eerste resultaat was dat 905 mannen op zaterdag 10 januari 1942 naar Drente vertrokken, waarna ook Joodse mannen uit andere delen van het land gedwongen werden te gaan. Een deel van de Joodse Amsterdammers werd ondergebracht in rijkswerkkamp Diever A.

In de nacht van zwarte vrijdag 2 oktober 1942 op zaterdag 3 oktober 1942, op Grote Verzoendag, werden de rijkswerkkampen Diever A en Diever B door de Duitse bezetter ontruimd. De Joodse kamparbeiders moesten die nacht naar doorgangskamp Westerbork lopen. Een plaatselijke vrachtrijder moest de spullen van de Joodsche kamparbeiderVandaar werden ze gedeporteerd naar de Duitse vernietigingskampen. De

Op dinsdag 29 september 1942 dateerde de Rijksdienst voor de Werkverruiming de volgende brief voor onder meer de heer Burgemeester der gemeente Diever betreffende de ‘hulpverleening aan Joodsche kamparbeiders’.

Ten aanzien van de in verschillende onzer werkkampen gehuisveste Joodse arbeiders is onder meer door de Duitsche autoriteiten bepaald, dat het ten strengste verboden is aan deze personen extra levensmiddelen en genotmiddelen te doen toekomen. Het blijkt echter steeds weer, dat door particulieren met het bovenstaande verbod geen rekening wordt gehouden en dat langs allerlei wegen toch extra levens- en genotmiddelen aan de Joodsche kamparbeiders wordt gezonden. De gevers c.q. verkoopers stellen zich hierdoor aan ernstige gevolgen bloot.
Wij achten het van belang, hierop met nadruk te wijzen en stellen U daarom voor, nogmaals aan een en ander de noodige bekendheid te geven door middel van plaatsing van ingesloten bekendmaking in de Uwer gemeente verschijnende bladen en/of periodieken.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De vermelde brief van de Rijksdienst voor de Werkverruiming is te vinden in dossier 94-84, nummer 26 van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies in Amsterdam.
Op dinsdag 29 september 1942 was Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) de burgemeester van de gemiente Deever.
In de gemiente Deever betrof het de Joodsche arbeiders in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B bij Hoeve aan den Weg in de Olde Willem.
De redactie weet uit diverse bronnen dat Joodsche mannen in de werkkampen Diever A en Diever B op verschillende manieren spullen kregen toegespeeld.
Het cynische is dat de brief van dinsdag 29 september 1942 wellicht pas op donderdag 1 oktober 1942 of vrijdag 2 oktober 1942 het bureau van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) zal hebben bereikt. Hij zou de bekendmaking dan pas op zijn vroegst op maandag 5 oktober 1942 of later in de plaatselijke bladen, zoals de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Krant) of ut Deeverse Blattie (?) kunnen publiceren.
Maar dat zal burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) niet meer hebben gedaan, want de Duitse bezetter ontruimde de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de nacht van vrijdag 2 oktober 1942 op zaterdag 3 oktober 1942. 

Posted in Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Un fresco (?) op un mure in de cafetaria an de brink

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 april 2024. Dat deed hij in de cafetaria van de horeca-onderneming ’t Keernpunt an de brink van Deever tijdens het wachten op un putie petat.
Op de muurtekening (een monochroom fresco ?) is de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink en bebouwing langs de brink te zien.
De redactie heeft geen flauw idee wanneer deze muurtekening is gemaakt. Vóór de boerderij met adres Brink 5, links van het schultehuis, zijn geen bomen getekend. Dus de redactie heeft het vermoeden dat de muurtekening ná de moedwillige vergiftiging en kap van de twee rode beuken in de voortuin van de boerderij met adres Brink 5 in 2019/2020 is gemaakt.
De redactie weet nog niet wie de maker is van de hier afgebeelde muurtekening.

De redactie ontving op 16 mei 2024 de volgende zeer gewaardeerde reactie van Arjan en Bernadet Huisman
Op 1 januari 2024 hebben wij ’t Keernpunt overgenomen van Henk Willems en Wieneke de Vries, die het bedrijf bijna 29 jaar hebben geleid. Vorig jaar hebben we de cafetaria een kleine opfrisbeurt gegeven. Toen is ook de muurtekening gemaakt. Dat is gedaan door Studio Sigrid uit Meppel. We hebben geen foto’s beschikbaar van het maakproces. 
Afgelopen winter hebben we ook het restaurant geschilderd en opgeknapt en is ook daar een soortgelijke muurtekening gemaakt. We nodigen u van harte uit om deze te komen bekijken.

Posted in Brink, Tiekening | Leave a comment

Un tiekening van ut olde gemientehuus an de brink

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 5 mei 1938 een verslag van de op 4 mei 1938 gehouden vergadering van de raad van de gemiente Diever. Zie afbeelding 2
Het verslag was tot verrassing van de redactie van ut Deevers Archief verluchtigd met een bepaald niet onaardige snel gemaakte tekening van het oude gemeentehuis an de brink van Deever. Zie afbeelding 1. De tekening was helaas niet voorzien van de naam van de maker van de tekening.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Gemientehuus, Tiekening | Leave a comment

Ansichtkoate van de Kastanjelèène in Oll’ndeever

Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is op 20 juli 1961 vanuit Deever verstuurd naar Uithuizermeeden in de provincie Groningen. Deze ansichtkaart was vanaf juni 1960 verkrijgbaar in het Wiba-dorpswarenhuis van Jan Brugging en Griet Oost an de Heufdstroate in Deever.
In de op 4 mei 1938 gehouden vergadering van de raad van de gemiente Deever werd besloten de nieuwe straatweg door Oll’ndeever van de straat van de zuivelfabriek tot aan Jans Bult de naam Kastanjelaan te geven.
De redactie van ut Deevers Archief heeft wel het vermoeden dat ook in 1938 de kastanjebomen aan weerszijden van de straatweg zijn geplant, want waarom zou je anders een nieuwe straatweg Kastanjelaan noemen ?
Op de hier afgebeelde ansichtkaart is de Kastanjelaan in Oll’ndeever te zien. Aan de linkerkant is de schuur bij de boerderij van Cornelis Klok en Margje Westerhof te zien. Aan de rechterkant is achter de begroeiing de boerderij van Tjibbe Hofstee en Jantje van Wester te zien. In 1961 waren de kastanjebomen nog niet volgroeid.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
© https://www.google.com/maps; deze opname is gemaakt in mei 2023.

Posted in Ansigtkoate, Kastanjelaène | Leave a comment

Un tiekening van de boerdereeje van de Van Westers

Ron Zegers en Eefke Steketee, destijds de oprichters en eigenaren van de museumboerderij met de wel erg oorspronkelijke naam De Boerderij, adres Brink 2 in Deever, hadden in 1975 de bijzonder goede smaak tekenaar Johannes Minderaa opdracht te geven een serie pentekeningen van beelden van het dorp Deever en omgeving te maken. Elke tekening is te zien als afbeelding op een ansichtkaart. Deze ansichtkaarten waren uiteraard te verkrijgen in De Boerderij.
De redactie van ut Deevers Archief is de hiervoor genoemde oprichters en eigenaren van museumboerderij De Boerderij bijzonder erkentelijk voor dit initiatief. En uiteraard is de redactie de tekenaar Johannes Minderaa postuum bijzonder erkentelijk voor het maken van die serie pentekeningen. De redactie zal – deo volente en bij leven en welzijn – alle op ansichtkaarten afgebeelde tekeningen van Deeverse dorpsbeelden van Johannes Minderaa in ut Deevers Archief tonen.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief klikke voor een stand van zaken aan de rechterkant van het scherm onder onderwerpen op de naam Johannes Minderaa.
De redactie heeft nog niet kunnen achterhalen of Johannes Minderaa zijn hier afgebeelde pentekening van un boerdereeje in Oll’ndeever ter plekke heeft getekend of thuis heeft nagetekend van een referentiefoto. De redactie neemt vooralsnog aan dat op de tekening de boerderij van de gebroeders Van Wester in heur laand in Oll’ndeever is te zien.
Het is de redactie nog niet gelukt in de openbare bronnen gegevens van Johannes Minderaa te vinden. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet een en ander van hem te vertellen ?
De redactie zou ook wel graag willen weten waar de originele tekeningen van Johannes Minderaa aan de muur hangen of waar deze zijn gebleven.

Afbeelding 1
Johannes Minderaa heeft deze pentekening van een oude boerderij in Oll’ndeever in 1975 gemaakt.


Afbeelding 2
In het Drents Archief is in de collectie provinciale monumentenzorg bijgaand afgebeelde zwart-wit foto aanwezig. De foto heeft als registratienummer MZ10701080809. Deze foto is gemaakt op 12 november 1976. De naam van de maker van deze foto is niet bekend. Op de foto is de boerderij van de gebroeders Van Wester in heur laand in Oll’ndeever te zien. Het adres van deze boerderij is Kastanjelaan 18. Links van de boerderij zijn enige schuren te zien. Rechts van de boerderij zijn in de achtergrond enkele woningen an de Veentiesweg en de gemeentelijke toren an de brink van Deever te zien.

Posted in Johannes Minderaa, Kuunst, Oll'ndeever, Tiekening | Leave a comment

De winkel van Aubert Kuper an de Deeverse sluus

In een tijdschrift -de redactie van ut Deevers Archief moet de naam van dit tijdschrift nog uitzoeken- verscheen op 10 september 1955 in de rubriek ‘Revue der bedrijven’ een foto van het verbouwde inwendige van de kruidenierswinkel van Aubert Kuper an de Riekseweg bee de Deeverse sluus. Op de afbeelding van de bladzijde met de genoemde rubriek is het inwendige van de winkel links onder als afbeelding 6 te zien.
De redactie kon vanwege de kwaliteit van de afbeelding van de rubriek ‘Revue der bedrijven’ geen grote scherpe uitsnede van het inwendige van de winkel van Albert Kuiper maken. Vandaar de slechte kwaliteit van de eerste afbeelding in dit bericht. De redactie biedt de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief zijn excuses aan voor al dit ongemak. Ook als is de afbeelding slecht van kwaliteit, toch is een redelijk beeld van de winkelindeling te krijgen. De redactie kon niet onderscheiden wie achter de toonbank staat. Is het de echtgenote van Albert (Appie) Krol ?
Wel is op de winkelruit de naam Grosco te onderscheiden. Grosco was de naam van een winkelformule uit de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw. Grosco was de afkorting van Grossiers Combinatie, een aantal zelfstandige groothandels opereerde samen onder de de naam Grosco. Als huismerk gebruikte men Duiker. Men kon Duikertjes sparen, dat was het spaarzegelsysteem van Grosco. Grosco maakte later deel uit van IFA.
In de rubriek ‘Revue der bedrijven’ stond bij afbeelding 6 de volgende tekst:
De firma Kuiper te Diever opende te Dieverbrug een tweede zaak, die zich in een grote populariteit van de talrijke klantenkring mag verheugen. Deze foto laat zien, hoe met een practische winkelindeling in een betrekkelijk kleine zaak, toch top-omzetten zijn te bereiken.
De firma Kuiper was de firma van de gebroeders Hendrik en Albert (Appie) Krol. De andere zaak van de firma Kuiper stond an de Peperstroate in Deever.
De grote vraag is natuurlijk: wie heeft een mooie afdruk van de originele foto van het mooie inwendige van deze winkel bewaard ?
En wie kan de redactie aan een goede scan van foto’s van de buitenkant van de winkel helpen ?
En wie kan een en ander op papier zetten over het boschopp’m hèèl’ n in deze winkel ?
Kochten de schippersvrouwen van schepen die in de Deeverse sluus werden geschut ook hun boodschappen in deze winkel ?

 

Posted in An de Deeverbrogge, Neringdoende | Leave a comment

Jantie Bos sög un kosthuus in Den Haag

In nota bene Volk en Vaderland, het weekblad van de Nationaal Socialistische Beweging (N.S.B.), verscheen in de Tweede Wereldoorlog op 11 december 1942 de volgende kleine advertentie:
Gevraagd net, eenvoudig kosthuis te Den Haag, J. Bos, Wapse 48, Diever (Dr.).
Het zou best eens zo kunnen kan zijn dat het ging om mevrouw Jantje Bos, geboren te Wapse op 14 januari 1912, dochter van boer Barteld Bos en Jentje de Vries.
Wapse 48 zal het adres van de boerderij van Barteld Bos (geboren op 23 juli 1885, overleden op 31 december 1971) en Jentje de Vries (geboren op 1 juli 1887, overleden op 15 mei 1965) op ’t Noave zijn geweest.
Of mevrouw Jantje Bos ook daadwerkelijk een kosthuis in Den Haag heeft gevonden, dat is bij de redactie niet bekend.
Maar waarom wilde mevrouw Jantje Bos vanuit het rustige Wapse naar het drukke Den Haag verhuizen ?
Had ze een werkkring in Den Haag gevonden ?
Als ze wel naar Den Haag is vertrokken, is ze dan na de Tweede Wereldoorlog teruggekeerd naar Wapse of naar elders in Drenthe of is ze in het Westen getrouwd met een N.S.B.’er en daar blijven wonen ?

Posted in Tweede Wereldoorlog, Wapse | Leave a comment

Sukersakkie van de Saandkaamp an de Heezeresch

Bonds café pension restaurant annex bar ‘de Zandkamp’ had net zoals andere pensions, cafés, restaurants, hotel, cafetaria’s, campings, vacantiecentra en bedrijven in de gemiente Deever een ‘eigen’ sukersakkie.  Het rozerode sukersakkie van de Saandkaaamp – aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief – is hier afgebeeld.
De maker van de tekening op het sukersakkie heeft zijn tekening niet zelf bedacht, maar min of meer (meer meer dan minder) nagetekend van de mooie hier afgebeelde kleuren-ansichtkaart uit 1972 van bonds café pension restaurant annex bar ‘de Zandkamp’.
Op de achterkant van deze ansichtkaart staat de volgende tekst:
Café pension restaurant annex bar ‘De Zandkamp’, eigenaar Familie Kamphuis, Diever, Hezenes 26, telefoon 05219-1793. Landelijk gelegen bij het openluchttheater.
De kaart is op 2 juli 1972 verstuurd naar mevrouw A. ten Kate-van Boxtel,  Riouwstraat 42, Den Haag.
In het linker deel van de achterkant van de kaart is te lezen:
Beste mevrouw ten Kate,
Hartelijk gefeliciteerd met Uw verjaardag en nog vele goede jaren. Het is hier heerlijk, maar de laatste twee dagen steeds regen, maar we amuseren ons wel. Veel groeten voor U en Uw man. Een gezellige dag. Uw A. Blokpoel.

Posted in de Saandkaamp, Heezeresch, Sukersakkie | Leave a comment

Bee Kloas Benn’n in de Aachterstroate

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is bij foto 19 de navolgende tekst over het verleden van de boerderij van Klaas Bennen an de Aachterstroate in Deever gepubliceerd. Deze boerderij had in 1910 als adres Diever 52 en heeft nu als adres Achterstraat 10. De foto is afkomstig uit de verzameling van Jans Roelof Tabak.

19 – Diever – Bij Klaas Bennen in de Achterstraat – ± 1910
Roelof Egberts Bennen kocht op 27 januari 1888 op een openbare verkoping in het café van Roelof Seinen aan de Hoofdstraat de hier afgebeelde boerderij, adres Diever 52, voor 1192 gulden van Jan Willems Smidt.
Deze boerderij werd omstreeks 1910 bewoond door het echtpaar Klaas Bennen en Hendrikje Bolding en hun kinderen Roelof, Grietje, Aaltje en Geert. Rechts staat Hendrikje Bolding met naast haar de dienstmeid Grietje Brugging.
In de boerderij was tot 17 april 1907 een groot café gevestigd. De tapvergunning gold voor de twee kamers aan de straatkant. De tapkast bevond zich in de grote woonkeuken, waarvan de twee ramen zichtbaar zijn achter de twee vrouwen. De rechter deur was de toegang tot het café.
Marktgangers konden hun paarden op de met heideplaggen bedekte deele stallen.
Mit de Deevermaarkt speelde in het café een accordeonist, zodat ook kon worden gedanst.
Klaas Bennen verkocht in 1907 het verlof aan Zwaantje Offerein, de weduwe van Jan van Zomeren, adres Wapse 6.
Tot in de Tweede Wereldoorlog hield de Boerenleenbank kantoor in deze boerderij. De mensen moesten in de opkaemer aan de achterkant van de boerderij wachten tot ze door de kassier konden worden geholpen in de mooie kaemer. Deze kamer bevond zich achter de twee ramen in de voorgevel en het linker raam en de linker deur in de zijgevel. Daar stonden ook twee brandkasten. Als roggetoeslag werd uitbetaald, dan stonden buiten ook mensen te wachten. In de dertiger jaren keerde de overheid deze toeslag uit voor het laten kleuren van rogge, die dan alleen als veevoer kon worden gebruikt. Het bestuur van de bank vergaderde een keer per maand in de mooie kaemer. De bank betaalde de laatste jaren vijfenzeventig gulden huur per jaar. In 1943 verhuisde de Boerenleenbank naar een nieuw eigen gebouw aan de Hoofdstraat.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Roelof Egberts Bennen is geboren in Deever op 29 augustus 1821 en is overleden in Deever op 18 februari 1895; hij is een zoon van landbouwer Egbert Bennen en Hendrikje Wolters; hij was getrouwd met Aaltje Klasen Mulder
Roelof Seinen is geboren in Deever op 28 januari 1838 en is overleden in Deever op 21 september 1925; hij is een zoon van Jan Seinen en Hillegonda Kornelis Offerein.
Jan Willems Smidt is geboren in Deever op 31 januari 1841 en is overleden in Deever op 8 december 1895; hij is een zoon van Sime Smidt en Aaltje Piers Hessels.
Klaas Bennen is geboren in Deever op 10 december 1864 en is overleden an de Deeverbrogge op 18 oktober 1947 en is een zoon van Roelof Egberts Bennen en Aaltje Klasen Mulder; hij was getrouwd met Hendrikje Bolding.
Hendrikje Bolding is geboren in Deever op 24 mei 1876 en is overleden an de Deeverbrogge op 3 januari 1951.
Roelof Bennen is geboren in Deever op 13 november 1901; hij is een zoon van landbouwer Klaas Bennen, en Hendrikje Bolding,
Grietje Bennen is geboren in Deever op 19 augustus 1903; zij is een dochter van landbouwer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
Aaltje Bennen is geboren in Deever op 21 januari 1906; zij is een dochter van landbouwer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
Geert Bennen is geboren in Deever op 7 juli 1911; hij is een zoon van Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
De redactie van ut Deevers Archief is niet bekend met de gegevens van Grietje Brugging. Kwam zij uit Wapse ?
Zwaantje Offerein is geboren in Deever op 23 juni 1856 en is overleden in Deever op 17 mei 1924; zij is een dochter van smid Fredrik (Frièrik) Jacobs Offerein en Geertje Abels Wanningen; zij is gehuwd geweest met Hendrik van der Veen en Jan van Zomeren.
De redactie heeft de vier kleurenfoto’s van de boerderij an de Aachterstroate in Deever op vrijdag 3 mei 2018 gemaakt.
Het licht boven de twee toegangsdeuren tot het woongedeelte van de boerderij is opgepimpt met een witgeschilderde levensboom. Zijn deze versieringen gemaakt van gietijzer of van plastic ? Wanneer zijn deze twee levensbomen gemonteerd ? In 1910 hing gewoon een gordijntje achter het glas van de twee bovenlichten. In 1910 zaten in het met hout betimmerde deel van de voorgevel nog geen ramen. In 1910 was de voordeur van de mooie kaemer nog niet opgepimt met een deurklopper. In 1910 zat in de toegangsdeur naar het voormalige café nog geen brievenbus.  

Posted in Aagterstroate, Alle Deeversen, Boer’nlienbaank, Boerdereeje, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

Olde boerdereej’n an de Kruusstroate in Deever

Posted in Boerdereeje, Griffemiède kaarke, Kruusstroate | Leave a comment

In de oorlog un ballegie trapp’m op ut Mastenveltie

Op 24 juli 1940 verscheen het volgende bericht in het Nieuwsblad van Friesland over een voetbalwedstrijd op het Mastenveldje aan de Bosweg

Voetbal. Wedstrijd te Diever.
Diever. Op het Mastenveldje werd een voetbalmatch gespeeld tusschen jongens uit ons dorp en de in de werkkampen A en B te Dieverveld gehuisveste stadswerkloozen, welke door de stedelingen met 6-1 werd gewonnen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Blijkbaar zijn de Rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de Olde Willem ook na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog nog een tijd in gebruik gebleven voor het huisvesten van werklozen uit de grote steden in het Westen van Nederland.
In het begin van 1941 werden de twee werkkampen als isoleerkamp en doorgangskamp voor joodse Nederlanders in gebruik genomen.
Op het weiland met de naam Mastenveldje (bestond deze veldnaam al in 1832 ?) naast het veentje met de naam Mastenveldje werd in die tijd en daarvoor ook al gevoetbald.

Posted in Ansigtkoate, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Voetbal, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Ut oorlogsgraf van Kloas en Koop Houwer

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens die papperrassjus in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, maar ook volledige jaargangen van tijdschriften, zo nu en dan een door hem belangwekkend geacht bericht. De redactie wil zo één bericht natuurlijk niet onthouden aan de bezoeker van ut Deevers Archief.
In het tijdschrift Waardeel, nummer 1, jaargang 2001, van de Drentsche Historische Vereniging is het artikel ‘Gestolde herinneringen. De oorlogsverzameling van Jan Brands’ te vinden. De redactie weet niet wie de auteur van dit artikel is.

Waar het de redactie bij het genoemde artikel met name om gaat is de foto met bijschrift op de eerste bladzijde van het artikel, in dit geval bladzijde 33, zie het bijgaand afgebeelde citaatje uit het hiervoor genoemde tijdschrift.
De foto toont de grafsteen van de Deeverse oorlogsslachtoffer vader Nicolaas Houwer en de grafsteen van de Deeverse oorlogsslachtoffer zoon Koop Houwer. Die stonden in 2001 niet meer op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever. Die stonden in 2001 wel tegen een muur van de boerderij van superverzamelaar Jans Brands in Nieuw-Dordrecht.
De twee grafstenen staan nu in het Museum Collectie Brands in Nieuw-Dordrecht. Zie de hier afgebeelde kleurenfoto van de twee grafstenen.
Vooral het bijschrift bij de foto in het tijdschrift Waardeel is belangwekkend en zorgwekkend. Deze luidt als volgt:
Twee grafstenen. Vader en zoon Houwer werden twee dagen voor de bevrijding door de Duitsers in Zuidwest-Drenthe vermoord. Toen hun graven na jaren werden geruimd, plaatste Jans Brands de grafstenen achter zijn huis.
Nu staan op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever tussen de graven van andere oorlogsslachtoffers twee witte grafstenen. Zie de bijgevoegde twee kleurenfoto’s. Toen hun graven na jaren werden geruimd ?? De volgende vragen liggen voor de hand.
Waar lagen vader Nicolaas Houwer en zoon Klaas Houwer oorspronkelijk begraven ?
Zijn de twee grafstenen na het ruimen van de stoffelijke resten van vader Nicolaas Houwer en zoon Koop Houwer aan familieleden overgedragen ?
Waarom werden de stoffelijke resten van vader Nicolaas Houwer en zoon Koop Houwer geruimd ?
Wanneer werden de stoffelijke resten van vader Nicolaas Houwer en zoon Koop Houwer geruimd ?
Waar zijn de stoffelijke resten van de twee oorlogsslachtoffers gebleven ?
Zijn de stoffelijke resten van de twee oorlogsslachtoffers herbegraven bij de twee witte grafstenen ?
Of zit de bezoeker van ut kaarkhof naar twee witte grafstenen op twee lege graven te kijken ?
En als vader en zoon Houwer bij de witte grafstenen zijn herbegraven, waarom konden dan de twee oorspronkelijke grafstenen niet worden hergebruikt ?
Zijn de twee witte grafstenen voor rekening van de Nederlandse staat (de Nederlandse belastingbetaler) geplaatst ?
Zijn voor deze twee graven casu quo grafstenen grafrechten verschuldigd ?
Kortom het is tijd deze vragen te stellen aan de kerkhof-ambtenaar van de gemeente Westenveld die is belast met de postitieve exploitatie van de begraafplaatsen in de gemeente Westenveld, in het bijzonder de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever, kantoor houdende in het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever.

Posted in Aarfgood, Grönnegerweg, Kaarkhof an de Grönnegerweg, Oorlogsgraf, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Johannes Franciscus wol in de poletiek

Op 18 januari 1868 verscheen in de Provinciale Drentsche en Asser Courant het volgende bericht over de kandidatuur voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt.

Voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, wenschen wij de aandacht onzer medekiezers in Drenthe te vestigen op den heer J.F. de Ruijter de Wildt, wonende op het landgoed “Zorgvlied” in de gemeente Diever; een begaafd man met veel talenten, die gedurende een twintigtal jaren in verschillende residentiën en vooral in de binnenlanden van Java, in de gelegenheid was, de Indische toestanden en belangen van nabij te leeren kennen en beoordeelen, en wiens braafheid en vaderlandsliefde boven onzen lof is verheven.
Eenige kiezers in Drenthe

Aantekeningen van de redactie ut Deevers Archief
De redactie moet nog uitzoeken of Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt inderdaad volksvertegenwoordiger is geweest. 
Wellicht was Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt in zijn koloniale periode assistent-resident of misschien wel resident op Java. Een assistent-resident was in Nederlands-Indië de hoogste Nederlandse ambtenaar in een afdeling (assistent-residentie) van het plaatselijk bestuur, dat viel onder het Binnenlands Bestuur. Enige afdelingen samen vormden een residentie, met aan het hoofd een resident. Boven de resident stond de gouverneur-generaal, die Nederlands-Indië regeerde.

Posted in de Ruiter de Wildt, Zorgvliet | Leave a comment

Plotseling en wreed stond de dood voor de broers

Ter godvruchtige nagedachtenis van de broers Antonius Maria Gerardus Janssens en Jozeph Cornelis Maria Janssens werd bijgaand doodsprentje gemaakt. Een doodsprentje is een klein prentje dat binnen de Rooms Katholieke Kerk wordt uitgegeven als herinnering aan een overlijden. Een doodsprentje wordt tijdens de uitvaart aan de aanwezigen uitgedeeld. Het hier afgebeelde doodsprentje -aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief- zal derhalve op 14 april 1945 in het kerkgebouw aan de brink van Deever zijn uitgedeeld tijdens de uitvaartdienst van de tien mannen die op 10 april 1945 op het marktterrein in Deever werden vermoord.  

De Duitsers gijzelden op 10 april 1945 de uit Noord-Brabant geëvacueerde broers Antonius Maria Gerardus Janssens en Jozeph Cornelis Maria Janssens, samen met Nicolaas Houwer, Kornelis Kerssies, Harman Bennen, Roelof Hunneman, Hendrik Akkerman, Klaas Daleman, Jan Houwer, Koop Houwer en Koop Westerhof.
De Duitse gijzelaars dwongen de gegijzelden op het Marktterrein in Deever tegen de wal van de kaarhof te gaan staan. Zie de afgebeelde foto, die op 15 februari 2001 is gemaakt. Op deze plek staat heden ten dage een rododendronbosje.
Na enige uren arriveerde een auto uit Steenwijk. De Duitse officier die uit de auto stapte was de woedende en schreeuwende S.D.-commandant Fritz Habener, Hij greep plotseling een mitrailleur en vermoordde de mannen die tegen de wal van de kaarkhof stonden. Koop Westerhof overleefde als door een wonder deze wrede moordaanslag.

De tekst van het doodsprentje luidt als volgt:
Jezus, Maria, Joseph.
Ter godvruchtige nagedachtenis van Antonius Maria Gerardus Janssens, geboren 26 mei 1926 te Tilburg en van Jozef Cornelis Maria Janssens, geboren 10 october 1930 te Berkel, gevallen voor het vuurpeloton 10 april 1945.
Plotseling en wreed stond de dood voor deze beide jonge menschen, die nog aan ’t begin, aan de lente stonden van hun leven.
Maar toch roept onze Moeder de Heilige Kerk, ook bij deze wreede sterfgevallen ons toe om niet te blijven treuren, maar om te denken aan de opstanding en ’t eeuwig leven, dat deze jongens tegemoet gaan.
Beste ouders, broers en zusjes weent niet over ons. Eens zullen we allen weer in blijdschap vereenigd zijn.
Mijn Jezus, barmhartigheid !

Een doodsprentje werd vaak van een passende bijbeltekst voorzien. En niet te vergeten voorzien van een aanwijzing voor een aflaat. Een aflaat is de vermindering van tijdelijke straffen die de overledene in het vagevuur moet ondergaan. Deze straffen kunnen worden verminderd door het uitspreken van gebedjes voor de overledene, zoals bijvoorbeeld op dit doodsprentje het gebed ‘Mijn Jezus, barmhartigheid’. Dit leverde voor de gestorvenen per gebed 100 dagen aflaat op.
De term ‘Cum approbatione ecclesia’ betekent in het Nederlands ‘Met goedkeuring van de kerk’.
Het prentje van de religieuze scène is getekend door Augustin Müller-Warth (1864-1943). Het is bij de redactie niet bekend of ook een kleuren-versie van dit doodsprentje is uitgegeven.

Abracadabra-1255Abracadabra-1256Abracadabra-1258Abracadabra-1257

Posted in 10 april 1945, Bidplètie, Deever, Oorlogsgraf, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Grote bosch- en heidebraand op Zorgvliet en Woater’n

In het Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s courant van 5 augustus 1905 verschenen de volgende drie berichten over een grote bos- en heidebrand te Zorgvlied en Wateren.

Grote Bosch en Heidebrand te Zorgvlied en Wateren
ZORGVLIED, 2 augustus.
Hedenmorgen omstreeks 10 uur zag men in westelijke richting een zware rookwolk opstijgen. Aanvankelijk dacht men aan een gewoon heidebrandje, doch weldra zag men over een groote oppervlakte een vuurgloed, die zich ernstig liet aanzien.
Door den wind meer en meer voortgedreven, bereikten de vlammen weldra de dennenbosschen, deels toebehoorende aan de Maatschappij van Weldadigheid, deels aan Mr. L.G. Verwer alhier, zoodat men vreesde dat ook huizen en op het veld staande granen door het felle vuur aangetast zouden worden. Dit zou ongetwijfeld zijn gebeurd, wanneer niet krachtige hulp was toegesneld. Een paar afdeelingen soldaten, onder leiding van officieren, kwamen uit het kamp te Diever met schoppen en bijlen te hulp en aan hen is het blusschingswerk hoofdzakelijk te danken. Op verschillende punten werden loopgraven aangebracht en op sommige plaatsen werden gangen door de bosschen gehakt. Ook werden door de Maatschappij van Weldadigheid met een met vijf ossen bespannen groote ploeg groote geulen geploegd om het vuur binnen zekeren kring te houden.
Vele boeren en arbeiders brachten hun have en goed zoo goed mogelijk in veiligheid. Een akker aardappelen verschroeide en ook een partijtje nog op ’t veld staande rogge werd aangetast. Eene woning, welke vuur vatte, wist men nog te behouden. Een militair bekwam ernstige brandwonden aan het been. Hij werd voorloopig alhier verbonden en is daarna per rijtuig naar het kamp teruggevoerd.
Het is nu 10 uur ’s avonds. Ik word weer opgeroepen. Men zegt, dat het vuur opnieuw is uitgebroken.
(Tot op zeer verren afstand is deze brand te zien geweest. Midden over dag kon men op het vrije veld bij Heerenveen en zelfs tusschen Grouw en Wartena ver in het Oosten en Zuidoosten dikke rookwolken zien opstijgen. Redactie)

Later bericht
ZORGVLIED, 3 augustus
Nog altijd is het gevaar voor ons dorp niet geheel geweken. Den geheelen nacht en ook hedenmiddag woedde het vuur nog door, hoewel men ijverig met het blusschingswerk door gaat, terwijl het terrein voortdurend bewaakt wordt door militairen en birgers.
De militairen, die gisteren zoo vlug en vaardig loopgraven maakten, waardoor Wateren voor verder vuur bevrijd bleef, waren onder bevel van Kapitein Thomson.
In sommige huizen blijft nog de inboedel etc. gepakt. Voor Zorgvlied is heden de wind gunstiger geworden. Over een uitgetrektheid bosch en heideveld van minstens een half uur lengte en breedte heeft het vuur zich brandende en smeulende nu reeds verbreid. Veel schoons gaat verloren. Men hoopt echter door waken en werken ons dorp vrij te houden.
Naar men mededeelt is de brand ontstaan door onvoorzichtigheid van twee personen, die in het waren te plaggensteken en de slechte gewoonte volgden om in het open veld hunne koffie te koken. Door den Rijksveldwachter Dijkermans moeten ze reeds in verhoor zijn genomen en, naar we vernemen, hebben ze erkend, dat op boven omschreven wijze de brand was ontstaan.
Uit Frederiksoord schrijft men ons, dat ongeveer 40 H.A. is afgebrand en dat voor de Maatschappij van Weldadigheid de schade geschat wordt op f. 4000.

Wat een soldaat ons van den boschbrand vertelde.
LEEUWARDEN, 3 Augustus.
Uit het kamp tusschen Wapse en Diever zijn heden morgen alhier gearriveerd met een extra trein van Steenwijk een 700 man soldaten, na een verblijf van 10 dagen aldaar. Opgewacht dooreen breede schare nieuwsgierigen, ging het met de muziek voorop in optocht naar de kazerne, waar een welverdiende rust werd gevonden. Vierdehalf uur toch hadden de manschappen van morgen moeten marcheeren om aan hot station Steenwijk te komen, terwijl de meesten ook gisteren een zwaren werkdag hadden gehad, ’t Was de verjaardag van H.M. de Koningin-Moeder, die met het houden van volksspelen gevierd zou worden, doch om middag kwam de tijding van een geweldigen heide- en boschbrand onder Zorgvlied en Wateren en kapitein Thomson verzocht zijn bataillon hulp te verleenen, waaraan eenparig bereidwillig gevolg werd gegeven. Een der manschappen deelde ons dienaangaande het volgende mede.
Om halftien moet onder Frederiksoord de brand zijn ontstaan tengevolge van een koffievuurtje van een paar arbeiders, werkzaam in het veld. Aangewakkerd door den stevigen wind, verbreidde zich het vuur met een verbazende snelheid. Aller gemoederen in wijden omtrek vervuld van angst en zorg. De gevolgen waren niet te overzien en het volk stond machteloos. Zo werd der soldaten hulp ingeroepen en trok het gehele bataillon van Thomson, onder diens leiding derwaarts. Gewapend met schoppen, kwamen na een geforceerden marsch van ongeveer vijf kwartier ter plaatse bij de vlammenzee, die pas een groot dennenbosch, geschat op wel 40 hectare, had aangetast, dat met zijn hooge, droge heide onder de stammen, dan ook totaal is verloren gegaan. Het was niet meer te behouden en voor den wind lagen weer andere uitgestrekte bosschen en er stonden huizen die bedreigd werden, evenals Zorgvlied met zijn omgeving, eigen aan de familie Verwer.
Al een paar uur gaans had de brand zich uitgestrekt en groote schade aangericht. Fluks begonnen we met man en macht in goede orde een geul te graven, een paar honderd meter vóór de snel naderende vlammen, die zich ook zijwaarts voortplantte. Bij ’t graven der geul, werd naar de zijde van den te bekampen vijand de heide in brand gestoken, zoodat de vlammen tegen elkander ingingen en het vuur geen voedsel meer vond, om vóór den wind verder te gaan.
Wel ging het zijwaarts af, en wat daar in de verte gedaan werd door burgers, weet ik niet, doch ons gelukte het na een inspannenden arbeid van eenige uren den voortgang van den brand te stuiten. Een uitgestrekt bosch voor ons en wat daarachter lag werd door ons behouden. Naar mijne berekening hebben we met ons bataillon van klein 400 man van ’s middags goed twee uur tot ’s avonds bijna zeven, een geul gegraven van pl.m. 20 minuten gaans.
Toen was het gevaar zoo goed als geweken en hebben manschappen van het andere bataillon nog dienst gedaan. Ook heb ik een ploeg met vier ossen aan het reddingswerk zien deelnemen.
Heden in de kazerne werd ons medegedeeld, dat een gift, van f 100 was ingekomen, waarvan ik 29 cnt als mijn rechtmatig deel heb ontvangen. Dat is betrekkelijk weinig, doch om geld was het niet begonnen alleen de attentie mag worden gewaardeerd. Een der soldaten heeft zijn voeten gebrand en zou in het kamp zijn achtergebleven.
Van het kamp zelf hoorden we dat het veel grooter is en beter drinkwater heeft, dan dat te Mildam en dat het direct weer in orde wordt gemaakt voor de ontvangst van een 1500 manschappen in September.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft vooralsnog geen opmerkingen bij dit bericht.




Posted in de Kaamp op de Oeren, Lodewijk Guillaume Verwer, Maatschappij van Weldadigheid, Wapse, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Seu’m Fraanse parachutist’n op ut kaarkhof

In het bericht Seu’m Fraanse parachutist’n noa viètug joar wièr in Deever is een bericht uit de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 6 mei 1985 overgenomen over de herdenking van de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog en de viering van veertig jaar bevrijding van de Duitse bezetter in de provincie Drente.
In 1985 stond de viering van de bevrijding en de herdenking van de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog in de provincie Drente voor een belangrijk deel in het teken van de Franse parachutisten, die zeer nadrukkelijk bij de bevrijding van Drente betrokken zijn geweest.
In Deever werden zeven leden van de uit vijftien parachutisten bestaande stick 49, die destijds onder aanvoering van Edgard Thomé stond, ontvangen op het gemeentehuis an de brink van Deever. Dat gebeurde op 4 mei 1985. Overdag maakten de Franse gasten eerst een stille tocht naar de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Daar werden een krans en bloemen gelegd op de graven van de oorlogsslachtoffers.
Dorpsfotograaf en dorpsfiguur en boer Harm (Haarm) Hessels is de maker van de hier afgebeelde foto. Deze foto is destijds helaas niet geplaatst bij zijn andere foto in het bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 6 mei 1985. Op de hier afgebeelde foto zijn deelnemers aan de stille tocht over de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever te zien.
De redactie heeft gegevens over de vijftien Franse parachutisten, die in de nacht van 7 op 8 april 1945 onbedoeld bee ut het Aar’mhuus an de Grönnegerweg bee Deever landden gebundeld in het bericht De vieftien Fraanse parachutist’n van stick 49. Van deze stick staan zeven commando’s op de hier afgebeelde foto.
Aan de linkerkant lopen met baret twee Franse parachutisten, waarvan de redactie de naam niet weet.
Op de voorgrond loopt aan de linkerkant met baret René Gaston Giguelay.
Voor hem loopt met baret en met de jas los over de schouders René Pier Jean Mendiondo.
Tussen en achter deze twee parachutisten loopt een man met baret, waarvan de redactie de naam niet weet.
Recht naast René Pier Jean Mendiondo loopt een man met baret, waarvan de redactie de naam niet weet.
Aan de rechterkant loopt naast Geesje (Geese) Jantina Schoemaker met baret Edgard Alphonse Thupët (Edgard Thomé).
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent de vier niet door de redactie herkende parachutisten ?  Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent andere personen ?

Posted in Fraanse parachutist, Haarm Hessels, Kaarkhof an de Grönnegerweg | Leave a comment

Dorpskragt’n sneujt struweel en bossies

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 21 februari 2011 verscheen het volgende zeer opmerkelijke bericht over het snoeien van gemeentelijke struiken en gemeentelijke bosschages langs toeristische fietspaden in de gemeente Deever.

Diever. Vrijwilligers aan het snoeien
Een groep vrijwilligers in Diever is iedere maandag druk doende om struiken en bosschages langs de fietspaden in de voormalige gemeente gemeente Diever te snoeien. Vorige maandag is de Groningerweg behoorlijk aangepakt en vandaag zijn de fietspaden bij de molen en Steenwijkerweg onder handen genomen. Vooral het fietspad langs de molen -opgenomen in de knooppuntenroute- was aan een grondige opknapbeurt toe.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het beheer en onderhoud van het groen langs de lange Grönnegerweg bee Deever, langs de zo genoemde Molenweg en langs de lange Stienwiekerweg is van belang, want deze wegen worden bereden door veel toeristen. De toeristeneconomie brengt toeristenbelasting in het laatje van de kassier van de Hoge Dametjes En Heertjes Van De Winstgevende Exploitatie Van De Gemeente Westenveld In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan In Deever.
 Die inkomstenbron mag onder geen beding in gevaar komen, zeker niet door slecht onderhouden groen.
Het uurtariefje van een ijverige en gemotiveerde dorpskracht uut de gemiente Deever zou voor de gedachtenvorming kunnen worden gesteld op € 10,-. Dat is een laag tarief en is bepaald geen tarief dat commerciële bedrijven in rekening brengen.

De ijverige, gemotiveerde en mondige dorpskrachten uut de gemiente Deever zullen aan het beheer en onderhoud van het groen langs de lange Grönnegerweg bee Deever, langs de zo genoemde Molenweg en langs de lange Stienwiekerweg bij benadering ongeveer 1.000 uur hebben besteed, Wellicht gratis of voor een habbekratsje of voor een kopje koffie en een plakje cake, een borreltje en een toespraakje en een schouderklopje van de dienstdoende wethouder, echter de dorpskrachten hadden op basis van het genoemde tariefje een rekening van € 10.000,- naar de voorkant van het gelijk kunnen sturen.
Als de voorkant van het gelijk het beheer en onderhoud van het groen langs de lange Grönnegerweg bee Deever, langs de zo genoemde Molenweg en langs de lange Stienwiekerwegvolgens volgens de wettelijke aanbestedingsregels openbaar, niet-openbaar, meervoudig onderhands of handjeklap aan een in de markt opererend commercieel groenbedrijf had aanbesteed, dan zouden de kosten voorzichtig geschat zeker ongeveer drie keer zo hoog zijn geweest, zeg voor de gedachtenvorming ongeveer € 30,000,-.
Nota bene, diezelfde ijverige, gemotiveerde en mondige dorpskrachten maken veelal ook vaak gebruik van het in verregaande staat van verval verkerende maar voor de Deeverse gemeenschap onmisbare Dingspilhuus.
Het advies aan de ijverige, gemotiveerde en mondige dorpskrachten uut de gemiente Deever is zich zo snel mogelijk te verenigen in een Stichting Dorpskrachten en in verhouding tot de voorkant van het gelijk alleen nog maar te werken op basis van werkelijke contracten en werkelijke
betaling.
Dan had de voorkant van het gelijk in dit voorbeeld mooi € 20.000,- publieksgeld bespaard en had een Stichting Dorpskrachten die € 10.000,- opbrengst uit eigen arbeid in bijvoorbeeld een Fonds Behoud Dingspilhuus kunnen stoppen.
Mondige Deeverse dorpskrachten let op de Deeverse zaak ! Arbeid is geld ! Tientallen van dit soort arbeidsintensieve opdrachten kunnen worden ondergebracht bij Deeverse dorpskrachten in een op te richten Stichting Behoud Dingspilhuus.
Dus het mes snijdt dan zelfs aan drie kanten. De ijverige, gemotiveerde en mondige Deeverse dorpskrachten werken voor een zeer laag uurtarief een Dingspilhuus bij elkaar, de voorkant van het gelijk hoeft bijvoorbeeld de WOZ-belasting niet te verhogen (zou zelfs verlaagd kunnen worden) en het aantal ambtenaren van de gemeente Westenveld kan wezenlijk worden ingekrompen (de gemiente Deever ligt toch al in een krimpgebied en moet so wie so krimpen), want de Stichting Dorpskrachten kan het beheer en onderhoud van heel veel objecten overnemen.
De redactie heeft de kleurenfoto van de zandweg aachter de Meule in Oldendeever over de Westeresch op 2 januari 2017 gemaakt. De Hoge Dametjes En Heertjes Van Het Systematisch Vernielen Van Het Deeverse Zandwegen Erfgoed
 konden het niet nalaten met publieksgeld toch een stukje van deze kostbare en cultuurhistorisch waardevolle zandweg te vernielen met straatstenen en trottoirbanden en nota bene ook een straatkolk met bijbehorende riolering aan te brengen. Aan het andere einde van deze zandweg hebben die Dametjes En Heertjes het zandoppervlak zelfs vernield met een halfverharding om boze en gemakzuchtige autorijdende moeders van de lagere school met de naam Singelier bij het halen en brengen van hun kinderen te behagen. Erg duur, maar niet erg duurzaam. 

Abracadabra-578 Abracadabra-579

 

Posted in Deever, Dorpskracht, Gemeente Westenveld, Oll'ndeever, Saandweg | Leave a comment

Sukersakkie van café-restaurant Johan Blok

In de vijftiger jaren en ook nog wel in de zestiger jaren van de vorige eeuw lag het café-restaurant Johan Blok an de Deeverbrogge an de deurgoande drokke Riekseweg langs de voat. De autosnelweg A28 van Meppel via Hoogeveen en Beilen naar Assen en Groningen bestond in die tijd nog niet.
Het was toen een druk beklant café-restaurant. Het café-restaurant had net zoals zoveel andere cafés en restaurants ‘eigen’ sukersakkies. Eén van die sukersakkies – aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief – is te zien in de donkere afbeelding met witte tekst en een wit afgebeelde brug, zie afbeelding 1. Met de tegenwoordige bewerkingsprogramma’s voor digitaal opgeslagen foto’s is het erg eenvoudig de minstens zo mooie inverse van de donkere afbeelding te maken, zie afbeelding 2.
De maker van de tekening op ut sukersakkie zal zijn tekening ongetwijfeld niet zelf -zittend an de voat– hebben gemaakt, maar zal deze hebben nagetekend van een foto.
De grote historische vragen zijn natuurlijk wie is de maker van de tekening op ut sukersakkie en in welk jaar dit sukersakkie is uitgebracht.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Café-restaurant Blok, Deeverse brogge, Deeverse prullaria, Sukersakkie, Tiekening | Leave a comment

Ut boer’ncafé van Haarm Hummel an de brink in 1903

Drukkerij en Boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld in januari 1975 uitgegeven. De Deeverse boerenzoon Arend Mulder is de schrjjver/samensteller van dit boek. In het boek is op bladzijde 99 is een afbeelding van een ansichtkaart uit 1904/1905 te zien. Onder de afgebeelde ansichtkaart staat de volgende tekst.

Café Brinkzicht
Alleen de ouden van dagen uit Diever zullen zich dit oude boerencafé nog herinneren. Staande achter tafeltje links is de vroegere eigenaar Harm Pieter Hummelen met naast hem z’n vrouw Anna List, die haar eerste zoon Pieter op schoot heeft. De dame naast de fiets is mej. Maria Hillegonda Mulder, aan wier nagedachtenis nog het gedenkraam in het koor van de Ned. Hervormde Kerk te zien is. De drie dames aan het tafeltje rechts zijn mij onbekend, evenals het oude echtpaar om het hoekje, dat schijnbaar niet op de foto wil, maar wel nieuwsgierig is naar wat gaat gebeuren. In plm. 1910 werd Harm Hummel boer in de Peperstraat en werd Jan Barelds eigenaar van het café. Deze verkocht het plm. 1925 weer aan Harm Smit van “Berkenheuvel”, die het liet afbreken en vernieuwen tot het hedendaagse hotel. Zijn dochter Siena, pas gehuwd met Klaas Balsma, plaatste hij er in. Toen na april 1945 Balsma als N.S.B.’er werd opgepakt, werd het hotel beheerd door H. Figelant. Enige jaren geleden ging dit over aan de tegenwoordige hotelhouder A. Benthem van Kalteren.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In een aantal akten van de burgerlijke stand van de gemiente Deever wordt bij Harm Pieter Hummelen – toen hij aan de brink woonde – als beroep vermeld kastelein en logementhouder, later – toen hij an de Peperstroate woonde – wordt als beroep landbouwer vermeld.
Arend Mulder geeft in zijn tekst aan dat het poppie op de schoot van Anna List haar eerste zoon Pieter is.
Deze zoon Pieter is Pieter Hendrikus Hummelen, hij is geboren op 19 april 1903 in Deever en is helaas overleden op 12 april 1904 in Deever.
Arend Mulder geeft in zijn tekst aan dat de vrouw links naast de boom Maria Hildegonda Mulder is.
Maria Hildegonda Mulder is Maria Hillegiena Mulder. Zij is geboren op 23 januari 1879 in Oldendiever als dochter van boer Willem Mulder en Anna Catrina Seinen. Ze is geboren in de boerderij die nu als adres heeft Kastanjelaan 18. Maria Hillegiena Mulder was een tante van Arend Mulder. De vader van Arend Mulder was Jan Mulder en die was een broer van Maria Hillegiena Mulder.
Over het gebrandschilderde gedenkraam in het kerkgebouw aan de brink van Deever is een en ander te vinden op het internet.
In 1906 (dus niet in 1910) verhuisden Harm Pieter Hummelen en zijn gezin naar de Peperstraat, naar de boerderij op de plek die nu als adres heeft Peperstraat 13
.
Het boerencafé werd voortgezet door Jan Barelds. Burgemeester en Wethouders verleenden hem daartoe met ingang van 6 mei 1906 een vergunning voor de grote voorkamer aan de westkant, dat wil zeggen voor de kamer aan de kant van de Hoofdstraat.
De redactie heeft in het bericht in ut Deevers Archief aandacht besteed aan het boerencafé van Jan Barelds.
In 1927 werd de bouw van een nieuw café met concertzaal ter plekke van het afgebroken boerencafé aanbesteed. Het was, zoals Arend Mulder beschrijft. Harm Smit, de verbazingwekkend kapitaalkrachtige bosbaas van Berkenheuvel, kocht het oude boerencafé en financierde de bouw van het nieuwe café met concertzaal ten faveure van zijn dochter Siene en haar man, de in de Tweede Wereldoorlog zo beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma.
De bewindvoerder van de bezittingen van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma verpachtte café Brinkzicht na de Tweede Wereldoorlog, toen Klaas Marcus Balsma in de strafgevangenis Veenhuizen vast zat, aan Hendrik Figeland.
In 1958 ging de pacht van café Brinkzicht over op mevrouw Jantje (Jannie) Strampel.
Zij trouwde later met de van Kalteren afkomstige Lambertus (Bertus) Benthem.
De grote vraag is natuurlijk wanneer het café Brinkzicht van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma werd verkocht ?
Was dat nadat hij vrij kwam uit gevangenschap in de vijftiger jaren van de vorige eeuw ?
Of was mevrouw Jantje (Jannie) Strampel niet de pachtster, maar de koopster van café Brinkzicht geworden ?
Of werd café Brinkzicht pas verkocht na het overlijden van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma op 12 maart 1970 ?

Posted in Alle Deeversen, Café Balsma, Café Brinkzicht, Café Haarm Hummel, Café Jan Barelds, Publicatie | Leave a comment

Foto uut 1918 van hunnebedde D52 in de Stienakkers

De weledelgestrenge hooggeleerde en hoogdoorgeleerde professor doctor in de oudheidkunde Albert Egges van Giffen schreef in 1925 in de atlas bij zijn lijvige opus magnum ‘De Hunebedden in Nederland’:
Het hunebed verkeert in geheel vervallen staat, zoodat zelfs enkele hoofdbijzonderheden nauwelijks herkenbaar zijn; het geheel is dan ook zonder meer niet reconstrueerbaar.
In gewoon begrijpelijk Nederlands schreef hij: het hunnebed bij Deever is een grote onherstelbare in elkaar gevallen hoop stenen.
Van Giffen telde in 1918 in totaal 22 stenen, maar moest bij meer dan de helft van de stenen vraagtekens over de aard en de plaats zetten.
Kortom aan hunnebed D52 an de Grönnegerweg bee’j Deever had hij nooit moeten willen knutselen.
Maar wat de grote hordes beterweters, natuurknutselaars, oerknutselaars, stenenknutselaars, stenenknuffelaars, histerielogen en spitterties wel al lang hadden moeten doen, is alle, maar dan ook echt alle begroeiing rond het hunnebed radicaal en voor altijd te verwijderen en te blijven verwijderen.
Als voorbeeld mag de foto van hunnebed D52 uit 1918 van professor dr. Albert Egges van Giffen dienen. Het hunnebed D52 lag in 1918 toch maar mooi ontzettend mooi en prachtig te wezen in de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever. Mooier kö’j ut neet krieg’n. Aubut Egges haar ut mit sien fikk’n of muut’n blie’m.

Posted in Aarfgood, Albert Egges van Giffen, Grönnegerweg, Hunnebedde D52 | Leave a comment

Stön ur een pothokke bee Oarend van der Helm ?

Arend (Oarend) van der Helm (hij is geboren op 13 augustus 1880 in Oll’ndeever, hij is overleden op 22 februari 1949 in Möppel) en Lummigje (Lummegie) Hofman (zij is geboren op 23 augustus 1886 in Dwingel, zij is overleden op 12 mei 1950 in Möppel) trouwden op 20 maart 1909. Arend van der Helm was toen 28 jaar oud. Hij was een zoon van Jan van der Helm en Albertje Winters. Lummigje Hofman was wat jonger. Ze was 22 jaar toen ze trouwde. Zij was een dochter van Arend Hofman en Margje Kerssies. Zij gingen na hun huwelijk eerst wonen op een huurplaatsje an de Wittelerbrogge.
Later bewoonden zij vóór de Tweede Wereldoorlog un eig’n boerdereegie an de Wittelerweg in Oll’ndeever. Zie de afgebeelde zwart-wit foto van het huisje met bijbehorende rietgedekte schuur.
In 1994 stond alleen nog de schuur, toen bedekt met dakpannen, een beetje overeind. Zie de kleurenfoto.
De redactie van ut Deevers Archief weet niet precies wanneer het huisje is afgebroken. Het moet volgens zijn benadering in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw zijn geweest. Toen verhuisden de leden van de familie Oostra, de laatste bewoners van het huisje, naar een nieuwe woning an de Binnenesch in Deever.
De redactie heeft gelukkig op 26 augustus 2004 de bijgaande -vanuit geschiedkundig oogpunt toch wel een beetje belangrijke- vier laatste kleurenfoto’s van de toen al jaren ingevallen schuur tussen de mais gemaakt. De puinhoop is een paar jaar later in alle stilte opgeruimd.
De redactie heeft de vijfde kleurenfoto van de akker zonder de resten van de schuur gemaakt op woensdag 6 november 2019.
In een webstee op het internet zijn op een luchtfoto an de Oll’ndeeverse kaante van ut pièrdespul van Hein Peters nog behoorlijk goed de sporen van het keuterijtje en de schuur en het weggetje naar het keuterijtje in het land te zien.
De redactie vraag zich wel af: Stön ur een pothokke bee ut huus van Oarend van der Helm en Lummegie Hofman ? De redactie heeft het vermoeden van niet, maar deze vraag kan vast en zeker stellig worden beantwoord door de Hoge Heren Pothokkologische Deskundigen Van De Heemkunduge Vurening Uut Deever.
De zwart-wit foto en de kleurenfoto uit 1994 zijn voor publicatie in ut Deevers Archief ter beschikking gesteld door mevrouw Klazien van der Helm. De redactie is haar voor het beschikbaar stellen van deze twee foto’s bijzonder erkentelijk.

 

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Keutereegie, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Eup’mlochtspul mit de titel Keuning van de Vlakte

In 1954 wödde in ut theater in de eup’m locht in de bos bee de Shakespearebrink (vrogger de Bolderbrink) in ut Grünedal ut eup’mlochtspul mit de titel ‘Keuning van de Vlakte’ van Sjakie uut Spier opuvoerd.
De redactie van ut Deevers Archief hef hiel lange eseugt noar de betiekenis van ‘King Lear’. Want wat was ut geval. Lear is gien Engelse veurnème, mor is un Duutse veurnème van un jonge, ut betiekent ‘van de Vlakte’, dus ‘King Lear’ betiekent ‘Keuning van de Vlakte’.
Mor hoe meuk’n ser in die tied reclame veur ut nog neet so bekende eup’mlochtspul ? De tonielvurening uut Deever swömde toe nog ee’m neet in ut geld en haar dus nog gien geld veur dure reclame. Ur was in die tied gelokkug nog gien internet.
Woar see wel wat reclame mit meuk’n, dat was mit kleine plakplèèties. In 1954 was dat un blauw platplèètie, kiek mor noar ut plèètie in dit bericht. Ie könn’n an de aachterkaante van ut plèètie likk’n, net as bee un postzegel, en dan ut plèètie an un lantièrnpoal of op un deure of op een roete plakk’n. Ut plakplèètie was ien van de eerste oprispings van de beruchte Deeverse Shakespearitis.
Let op: An de toeter van de kièrl op ut pièrd op ut plèètie hangt un vlaggie mit ut woap’m van de gemiente Deever.
Let op: Ut huus mit adres Heufdstroate 4 was de gratis gemientewoning veur de burgemeister. Ie könn’n doar anbell’n en dan gaaf Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altied ome Kees wödde enuumt) of sien frau Nell Veldmann (die in de Deeverse volksmond altied tante Nel wödde enuumt) uutleg an de deure.
In 1954 kwaa’m hoast alle speulers en hoast alle mitwaarkers gelokkug nog uut de gemiente Deever. Dat kö’j sien op de lieste in ut tweede plèètie in dit bericht. Disse lieste steet in ut standaardwaark ‘Openluchtspel Diever – Medewerkers 1946-1970′ van de Tonielvurening Deever. Dit standaardwaark kö’j vien’n in ut Drentsch Archief in Assen.
De redactie van ut Deevers Archief wet nog neet of Frans Amesz, E. Waldus en W. Schaasma ok uut Deever kwaa’m. Wie kan de redactie wat verder help’m ?
De redactie wet agin neet van alle meins’n op de lieste wie is overleed’n of wie nog leeft. Wie kan de redactie doar wat verder in help’m ?

1.  Albertus Andreae
Hij was de bovenmeester van de openbare lagere school Deever
Hij is geboren op 18 maart 1908. Hij is overleden op 27 maart 1988.
Hij werd in de Deeverse volksmond altijd Bart Eulie genoemd.

2.  Frans Amesz
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

3.  R. Siems
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

4.  Minne Pieter de Raaf
Hij is geboren op 19 maart 1924. Hij is overleden op 18 april 1992. Hij was dameskapper.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

5.  Pieter Zijlstra
Hoofd van de ULO-skoele in Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

6.  Pieter Boelens
Hij is geboren op ….  Hij is overleden op 6 april 2009 in Meppel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

7.  J.G. Bakker
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

8.  Otte Franke van Elselo
Hij is geboren op 3 april 1908 in Hindeloopen. Hij is overleden op 11 september 1987 in Bergum.
Hij was commies ter secretarie van de gemiente Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

9.  A.H. van den Bosch
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

10.  Marry Bijker
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

11.  Sietske Hatzmann
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

12.  E. Waldus
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

13.  Jan Oostenbrink
Hij is geboren op 5 februari 1913 an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 11 september 1979 in Deever. Hij was timmerman.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

14.  Hendrik Broer
Hij was hoofd van de Witteler skoele.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

15.  R. Bijker
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

16.  Jan Jurjen de Boer
Hij is geboren op 30 oktober 1907. Hij is overleden op 24 oktober 1992. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hij was kapper en gemeentearbeider.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

17.  Albert Davids

18.  Wouterus Albertus Meiboom
geboren op …., overleden op 30 oktober 2015 in Dedemsvaart
Hij werd huisarts in Dedemsvaart.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

19.  Annaeus Theodorus Andreae
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

20.  A.G. Pril
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

21.  A.D.M. van der Eijk-Gouda
vrouw van de veearts, geboren op ….,  overleden op ….

22.  Engeltje (Engelt) Anje Broer-van Delden
Zij is geboren op 12 mei 1923. Zij is overleden op 10 april 2014.
Zij was getrouwd met Luite (Lu) Wolter Broer.
Ze was schooljuffrouw.
Zij woonde an de Kloosterstroate in Deever.
Het echtpaar is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de grafsteen.

23.  Jantien (Jantina) Figeland
Zij geboren op 13 september 1928 in Meppel. Zij is overleden op 20 december 2016 in Lochem.

24.  Catharina Kannegieter
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

25.  Willie Zoer
Zij is geboren op 2 februari 1940. Zij is overleden op 23 maart 1974. Zij was getrouwd met Ties Kuik.

26.  Jansje Zoer
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

27.  Hennie Nijzingh
Zij was getrouwd met Martinus Hummel.

28.  Alie Smit
Zij was getrouwd met meester Roel Hendriks.
Zij woonde in het enige huis aan de betonweg.

29.  Elsebé Meiboom

30.  Bertha Kamp

31.  Nicolaas Houwer

32.  Wolter Folkerts

33.  Hendrikus Noorman

34.  Hendrik Jan Warries

35.  Hilbert Houwer

36.  Albert Wanningen
Hij geboren op 7 maart 1937. Hij is overleden op 1 december 1964.
Hij woonde aan de Wapserveenseweg in Wittelte. Hij was boer.

37.  Frederik (Freek) Klok

38.  Johannes van Nijen

39.  Chr. J. Klok

40.  L. Houwer

41.  W. Grit.

Posted in Alle Deeversen, Deevers, Eup’mlogtspel, Shakespearitis | Leave a comment

Ie kunt ok buut’n op ut turras van ut Ruterhuus sitt’n

De redactie van ut Deevers Archief toont graag zijn aanwinsten in de verzameling aan de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief. De redactie was al heel lang zoek naar een exemplaar van de hier afgebeelde zeldzaam geworden ansichtkaart (een zo genoemd vijfluik), dat is uiteindelijk gelukt.
De eigenaar, zijnde de familie Dijkstra, van ut Ruterhuus (ut Aar’mhuus) an de Grönnegerweg bee Deever heeft deze kaart in maart 1969 uitgegeven, Dat is alweer bijna een halve eeuw geleden. De familie Dijkstra had voordat ze aan ut Ruterhuus begonnen een pièrdespul in Oll’ndeever.
Op de achterkant van de ansichtkaart staat vermeld: Hotel Restaurant Manege ’t Ruterhuus, Diever (Dr.), telefoon 05219-1680. Gelegenheid voor buiten zitten en paardenboxen beschikbaar.
Op de hier afgebeelde ansichtkaart is geen gelegenheid voor buiten zitten te zien, echter deze gelegenheid is wel te zien op een andere in het Deevers Archief afgebeelde kleuren-ansichtkaart (even naar beneden scrollen). Op de hier afgebeelde ansichtkaart is wel een afbeelding van enige paardenboxen te zien.
De familie Dijkstra maakte voor ut Ruterhuus veel reclame in de landelijke en regionale kranten, zie als voorbeeld de hier afgebeelde advertentie uit de Leeuwarder Courant van 26 februari 1969.

Abracadabra-1259Abracadabra-1260

 

Posted in Aar'mhuus, Ansigtkoate, Grönnegerweg, Neringdoende, Toeristenindustrie | Leave a comment

De Venus van Leggel wödde evunn’n in Deever

In de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant verscheen op 4 juni 1847 het navolgende bericht over de vondst van een vrouwenbeeldje uit de Romeinse tijd.

Te Leggeloo, in Drenthe, werd onlangs door een arbeider van den landman Tissing te Diever, bij gelegenheid van het graven naar veldsteenen, in het veen, ter diepte van ruim 11/2 Nederlandsche el, een romp van een Romeinsch vrouwenbeeldje opgegraven, zijnde van kalksteen en op de helft van levensgrootte bewerkt. Het stelt eene liggende Venus of nimf voor, naakt tot op het midden, waar de vouwen van het nedergedaalde sluijergewaad gezien worden, terwijl de haren achterwaarts over de schouders vallen, tot omstreeks op de helft van de rug, en één der lokken ook den linker boezem bedekt. Zij schijnt zich oorspronkelijk op den regter arm gestut te hebben; de houding is bevallig en de bewerking vrij goed. Dit, vooral wegens de localiteit, waar het ontdekt is, belangrijke overblijfsel, lag te Diever tusschen een hoop opgegraven veldsteenen, bij de schuur van voormelden Tissing, om eerlang met de steenen verkocht en stuk geslagen te worden, waar het echter nog tijdig genoeg door den heer Janssen, conservator bij ’s Rijks museum voor oudheden te Leijden, ontdekt en voor de Leijdsche verzameling verworven werd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden bevindt zich daadwerkelijk de Romeinse Venus van Leggel. Uit de informatie in de webstee van dit museum is de exacte vindplaats in het veen niet direct af te leiden. Ook is niet bekend waar de genoemde Tissing in de gemiente Deever woonde.
Veldstenen werden in die tijd in de streek gewoon opgegraven en verkocht om bijvoorbeeld toegepast te worden als bekleding en bescherming van de Friese zeedijken. Maar waarom veldstenen opgraven uit het veen ? Het kan best zo zijn geweest dat boeren, die hun land geschikt maakten voor landbouw, de veldstenen die ze tegen kwamen en in de weg lagen in een nabij hun akkers liggend veentje dumpten.
Bijgaande foto is afkomstig van de webstee van het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden.

 

Posted in Deever, Oudheid | Leave a comment

Fotobookie ‘Diever in oude ansichten’ van Bart Eulie

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) verscheen op woensdag 14 oktober 1981 het volgende berichtje over het verschijnen van het fotoboekje ‘Diever in oude ansichten’.

Boekje van A. Andreae aangeboden
Diever in oude ansichten
Diever. In het gemeentehuis in Diever werd dinsdagmiddag het boekje ‘Diever in oude ansichten’ door de samensteller A. Andreae officieel aangeboden aan burgemeester H.G. Overweg.
Bij de overhandiging merkte burgemeester Overweg op dat er nog steeds ruimte is voor een gedegener studie over de rijke historie van het aloude Diever. Oud-schoolhoofd Andreae antwoordde hierop: ‘Ik hoop dat u me niet kwalijk neemt dat ik niets beloof’.
Het boekje (uitgave Europese Bibliotheek Zaltbommel) ligt al een maand in de winkel, dus de plechtigheid was rijkelijk laat, maar zoals Andreae opmerkte: ‘Beter laat dan nooit’. Hij vertelde dat zijn eerstvolgende activiteiten op het terrein van de historie indien mogelijk een uitgave met oude Drentse volksverhalen zou zijn. ‘Welke uitgever gaat dat echter accepteren’, vroeg hij zich af.
Burgemeester Overweg zegde toe dat het boekje een goed plaatsje in de ‘Drenthe-bibliotheek’ van de gemeente zou krijgen. De bibliotheek waar meer dan duizend werken die iets met Drenthe te maken hebben in verzameld zijn.

Het onderschrift bij de afbeelding luidt als volgt:
Burgemeester Overweg (rechts) neemt het boekje in ontvangst en feliciteerde samensteller A. Andreae met het fraaie produkt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Tegenwoordig is van elke al dan niet gepensioneerde al dan niet nog levende al dan niet belangrijke burgemeester wel een bladzijde met enige gegevens in de online encyclopedie Wikipedia te vinden. Zo ook van burgemeester Hermen Gerrit Overweg.
De samensteller van het fotoboekje A. Andreae is Albertus Andreae (die al van jongs af aan in de Deeverse volksmond Bart Eulie werd genoemd, omdat zijn vader pietereulieboer was). Albertus Andreae was op dinsdag 13 oktober 1981 al gepensioneerd hoofdmeester van de openbare lagere school an de Tusschendarp in Deever.
Albertus Andreae is geboren op 18 maart 1908 an ’t Meul’nende in Deever en is overleden op 27 maart 1988 in Deever.
De openbare lagere school an de Tusschendarp in Deever heeft vanaf de pensionering van hoofdmeester Albertus Andreae tot aan de afbraak van deze school de naam ‘meester Andreaschool’ gehad.
Het fotoboekje ‘Diever in oude ansichten’
 is niet meer als nieuw exemplaar te bestellen.
De maker van de hier afgebeelde zwart-wit foto is de bekende Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels. 

Posted in Alle Deeversen, Haarm Hessels, Publicatie | Leave a comment

Woar was ok a wièr ut Bultie

De heer Jaap Koning stuurde op 1 februari 2014 de volgende in ut Deevers gestelde vraag in:
Woar was ok a wièr ut Bultie ? Bin ’t eem hielemoale kwiet !

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De heer Jaap Koning is een zoon van Lambertus Koning (Battus Keuning) (geboren op 15 maart 1918, overleden op 7 december 1987) en Deeltje van der Helm (geboren op 6 maart 1921, overleden op 1 maart 2016).
Wijlen sier- en hoefsmid, schrijver, geitenfokker, doe-het-echt-zelver en dorpscriticaster Klaas Kleine noemde Lambertus Koning (Battus Keuning) de lochtkièrl (doe ’t locht ies an, ’t wödt a donker), omdat Lambertus Koning (Battus Keuning) ook opnemer van de electriciteitmeters was. De familie Koning woonde an de Veentiesweg in Deever. De heer Jaap Koning heeft ook een eigen webstee, te weten www.jaapkoning.nl.
Wie van de bezoekers van ut Deevers Archief kan de prangende vraag van de heer Jaap Koning, geboren en getogen Deeverse, voorzien van het juiste antwoord ?
Woar was ok a weer ’t Bultie ? Woar was ok a weer ’t olde Bultie ?
Misschien zou Rikus Kloeze, de veldnamenexpert en voorvechter van de lokale politieke partij Dorpsbelangen, daar uitsluitsel over kunnen geven ? Want in november 2012 (zie ook het bericht van 9 novemer 2012 in de webstee van de Olde Möppeler) smeedde hij vrolijk lachend en eigenhandig het Swatte Pattie om tot Bultie, het nieuwe Bultie. Deever had eindelijk zijn nieuwe Bultie. Rikus had een jarenlange zware strijd tegen de ambtelijke windmolens, tegen De Lagere Dames En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Straatnamen Gelijk Van De Gemeente Westenveld, eindelijk beloond zien worden.
Maar daarmee is nog niet de cultuurhistorische vraag beantwoord over de ligging van ’t Bultie. Daarvoor moeten we zoeken op de kaart met de Deeverse veldnamen en dan blijkt er een akker met de naam Scholten’s Bultie te zijn geweest, tussen wat nu de Vlasstraat is en wat nu de Veentjesweg is, dus eigenlijk zou de Kloosterstraat –het is nooit bewezen dat in Deever een klooster heeft gestaan- tussen de Vlasstraat en de Veentjesweg de naam Scholten’s Bultie moeten hebben. Dus het Swatte Pattie, nu bij vergissing Bultie genoemd, het zij Rikus Kloeze, Nico Pook en Zwanie Zantinge vergeven, was de verbinding tussen de Hoofdstraat en ut saandpad over ut Scholten’s Bultie hen Oldendeever. Het laat zich raden dat dit voor de Afgescheidenen uit Oll’ndeever en Wittelte in de tijd van de onverharde wegen op zondag hun kaarkepad naar hun Offescheid’n kaarke aan hun Kruisstraat moet zijn geweest.

Posted in Bultie, Deever, Kloosterstroate, Kruusstroate, Veentiesweg, Veldnème | Leave a comment

Ut fototoestel van Hansie Kuper uut Noordwolde

De op Zorgvliet wonende heer Hans Salverda heeft van het fototoestel van de in Deever geboren en in Noordwolde woonachtige alleskunner, caféhouder, winkelier, huisschilder, decoratieschilder, kunstschilder en fotograaf Hans Kuiper (1855-1937) bijgaand afgebeelde serie kleurenfoto’s gemaakt.
Fotograaf Hans Kuiper heeft met dit toestel ook veel foto’s in de gemiente Deever gemaakt. Bijvoorbeeld een foto uit 1904 van zondagschoolkinderen in de kerkhof van de kerk aan de brink van Deever.
Het fototoestel was in het bezit van Andries Meijer. Hij is geboren op 25 juli 1930 in Noordwolde. Hij is overleden op 25 maart 2020 in Noordwolde. De nabestaanden van Andries Meijer hebben het fototoestel met bewaard gebleven toebehoren geschonken aan het Dorpsarchief Noordwolde. Maar wat gaat het Dorpsarchief Noordwolde met het toestel doen ?
Zie ook het bericht in de digitale krant Stellingwerf.

Afbeelding 1
Het fototoestel was in ingeklapte stand gemakkelijk vervoerbaar, bijvoorbeeld achter op de fiets.

Afbeelding 2
De camera was van het merk Emil Wünsche uit Dresden.


Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5


Afbeelding 6
Doos met bijbehorende lenzen.

Posted in Hans Kuiper | Leave a comment

De commesoarus leut hum deur Deever ried’n

In 1924 is in de provincie Drente een film gemaakt. Een filmploeg trok dat jaar de hele provincie door om het leven in de provincie in beeld te brengen. De film betreft de oudste film uit de verzameling van het Drents Archief in Assen.

De redactie van ut Deevers Archief toont in dit bericht drie video-frames, die hij heeft overgenomen uit de gerestaureerde hiervoor genoemde film uit 1924. De naam van deze gerestaureerde film is ‘De Nederlandse provincie Drente in kleur in 1924 – deel 2’, in het Engels  ‘The Dutch province of Drente in color in 1924, part 2)’. Deze film is vrij te gebruiken onder de voorwaarden van Creative Commons. Het bedrijf RicksFilmRestoration.heeft de oorspronkelijke zwart-wit film met behulp van kunstmatige intelligentie verbeterd en heeft deze film kunstmatig ingekleurd. Voorwaar een respectabele prestatie.

Afbeelding 1 – Video-frame 1
De automobiel met het bijzondere kenteken D1 komt aanrijden vanaf ut Kleine Brinkie in Deever. De automobiel rijdt in de Heufdstroate van Deever. Dit was de automobiel van het merk Daimler Benz van mr. Jan Tijmen Linthorst Homan, de commissaris van de koningin in de provincie Drente.
In de boerderij aan de rechterkant woonden Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt. Aan de linkerkant staat bij het hek van de boerderij van Kornelis Kerssies een paard met een tweewielige bakkerskar. Let vooral op de zijkant van de bestrating van de Heufdstroate, die bestond uit veldkeitjes.


Afbeelding 2 – Video-frame 2
De automobiel met het bijzondere kenteken D1 rijdt in de Heufdstroate van Deever in de richting van Wapse..
Aan de linkerkant staat bij het hek van de boerderij van Kornelis Kerssies een paard met een tweewielige bakkerskar. De in het zwart geklede bakker of bakkersknecht loopt naast de boerderij van Kornelis Kerssies.


Afbeelding 3 – Video-frame 3
De automobiel met het bijzondere kenteken D1 is bijna voorbij de positie van de filmer gereden.
Aan de linkerkant staat bij het hek van de boerderij van Kornelis Kerssies een paard met een tweewielige bakkerskar. De bakker of de bakkersknecht staat nu bij de bakkerskar. De bakker of bakkersknecht wil net de klep van de bakkerskar openen. Was het de bakkerskar van de Coöperatie Samenwerking U.A. Diever (bakkerij en kruidenierswinkel en brandstoffenhandel) an de Heufdstroate, die in de Deeverse volksmond altijd de koeperasie werd genoemd ?

Posted in Heufdstroate, Olde auto | Leave a comment

De kiep’m leup’m lös op de brink bee de braandkoele

De redactie van ut Deevers Archief heeft een video-frame overgenomen uit de gerestaureerde film ‘The Dutch province of Drente in color in 1924, part 2)’ oftewel ‘De Nederlandse provincie Drente in kleur in 1924 – deel 2’. Deze film is vrij te gebruiken onder de voorwaarden van Creative Commons.
De oorspronkelijke zwart-wit film is met behulp van kunstmatige intelligentie verbeterd en kunstmatig ingekleurd door het bedrijf RicksFilmRestoration.
Op het hier afgebeelde kunstmatige ingekleurde video-frame is de brink van Deever in 1924 te zien. Zie afbeelding 1.
Achter de vele bomen op de brink is het schultehuis van vóór de grote ganadeloze vernieling in de dertiger jaren van de vorige eeuw te zien. Het schultehuis zat aan de achterkant vast aan de schulteboerderij. Het schultehuis grensde aan één kant direct zonder tussenruimte aan de daarnaast staande bebouwing.
In de brink is een braandkoele gegraven. Was dat nog maar zo. In het dorp Deever was op meer plekken een braandkoele gegraven. Om de braandkoele op de brink staan witte glint’n, opdat kleine kinderen niet zo maar in het water in de braandkoele konden geraken. Aan de rechterkant van het video-frame zijn bij een boom twee kippen te zien. Aan de linkerkant van het video-frame is een richtingaanwijzer te zien. De twee rode beuken aan de brinkkant van de voortuin van de boerderij aan de linkerkant van het hier afgebeelde video-frame zijn in 1924 nog maar een paar jaren oud. Deze twee rode beuken zijn gedoemd omstreeks hun 100-ste verjaardag genadeloos te worden vergiftigd. Zie het bericht Wie vumoodde twee.beuk’n an de brink van Deever ?.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 2) gemaakt op vrijdag 30 november 2018.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Brink, Skultehuus | Leave a comment

Deur de haand van de vijaand vusmölt’n tot geweld

In de Nieuwe Drentse Volksalmanak: jaarboek voor geschiedenis en archeologie, uitgave 2008, was opgenomen het artikel Drentse kerkklokken in Duitse smeltkroezen van H.M. Luning. In het artikel is op bladzijde 64 van de volksalmanak de volgende tekst (afbeelding 1) over de kerkklokken in de gemiente Deever tijdens de Tweede Wereldoorlog te lezen. 

Diever.
In de hervormde dorpskerk hingen voor de oorlog twee klokken, de mannenklok van 428 kg en de vrouwenklok van 290 kg. Beiden waren in 1764 na een blikseminslag hergoten door Johannes Borchhard, een klokkengieter uit Noord-Duitsland, die zich in Groningen had gevestigd. Beide klokken werden op 16 februari 1943 uit de toren gehaald. Een klok uit Nijhuizum (Fr.) werd alarmklok voor Diever.
De mannenklok van Diever kwam uit Hamburg via Groningen terug en werd op 15 augustus 1946 weer opgehangen in de toren. De vrouwenklok bleef vermist. Dit was min of meer voorgeprogrammeerd, omdat deze klok op de eerste smeltlijst stond en de mannenklok op de vijfde lijst. Het was één van de moeilijke keuzes die Westra van Holthe heeft moeten maken.
Pas in 1956 werd de verdwenen klok van Diever vervangen. In de toelichting die Eijsbouts bij de offerte va 3december 1955 geeft, lezen we: “De stemming van de aanwezige klok stemt overeen met de diameter, dat wil zeggen een lage B of een hoge Ais, echter dichter bij de Ais komende. De hierbij in diameter bijkomende nieuwe klok zal een lage Cis of een hoge C moeten worden, derhalve min of meer tussen de C en de Cis gelegen. Het gewicht hiervan zal ongeveer 260 moeten zijn. Nu de gelegenheid daartoe aanwezig is, zouden wij U willen voorstellen de nieuwe klok te stemmen in aanwezigheid van de oude klok, die dan tevens een goede en wenselijke schoonmaakbeurt krijgt door zandstralen. Tegelijk kan dan de nieuwe luidas en klepel precies passend worden gemaakt en daarmede dan tevens het luidtempo goed passend met de nieuwe klok geregeld worden.” En zo gebeurde het dat de grote klok werd vervoerd naar de fabriek in Asten. De nieuwe klok kreeg een C/Cis toon. Het opschrift luidt: In 1943 door ’s vijands hand versmolten tot geweld, werd ik in 1956 opnieuw gevormd. Nu roep ik de levenden wanneer zij God zoeken en begeleid de doden, opdat zij hem vinden. Gegoten door de Nederlandse Klokkengieterij B. Eijsbouts te Asten voor de Gemeente Diever.” ’s Morgens op bevrijdingsdag 1957 werden de klokken in de juist gerestaureerde toren voor het geluid.
De 40 kg zware van de vroegere katholieke kapel te Zorgvlied, gegoten in 1897 door Petit en Fritsen, was in de later aldaar gebouwde hervormde kerk gehangen en is bewaard gebleven, omdat ze ter plaatse voor alarmdoeleinden gebruikt zou worden. Burgemeester Meiboom had namelijk geprotesteerd, omdat de klok van Diever niet te horen was in het verre Zorgvlied. In de nieuwe katholieke te Zorgvlied werd in 1924 een grotere klok gehangen, die op de lijst voor vordering ontbreekt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De toren en de klokken in de toren aan de brink van Deever waren van de burgerlijke gemiente Diever en niet van de hervormde gemiente Deever. De grote vraag is dus wat J. Westra van Holthe te Assen, secretaris van het College van Toezicht op de Hervormde Gemeenten in Drente van doen had met het vorderen van de klokken in de toren aan de brink door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog.

Afbeelding 1

Posted in Toor'n an de brink | Leave a comment

Ut kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever

In de Drentsche Courant, No. 55 van Dinsdag, den 12 Julij 1842 verscheen in het Verslag van den Gouverneur en Gedeputeerde Staten aan de Staten van Drenthe het volgende bericht over de ingebruikname van de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Bedraafplaatsen. 
In geene der gemeenten dezer provincie vielen afwijkingen plaats van de bestaande verordeningen op den aanleg van burgerlijke begraafplaatsen. In de gemeente Diever, alwaar tot hiertoe de oude begraafplaats, schoon binnen de bebouwde kom der gemeente gelegen, was behouden gebleven, omdat de bevolking dier gemeente nog geen 1000 zielen beliep, is thans, nadat die bevolking tot boven dat getal geklommen was, op de daartoe door ons gedane aanschrijving, mede eene begraafplaats buiten de kom der gemeente aangelegd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie moet nog uitzoeken wat de inhoud is van de ‘verordeningen op den aanleg van burgerlijke begraafplaatsen’. Duidelijk is wel dat deze verordeningen vóór 1842 van kracht zijn geworden.
Met de aanleg en de ingebruikname van de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever, op korte afstand van het hunnebed, was een einde gekomen aan het begraven van de doden in de kaarkhof bee de kaarke an de brink van Deever.
Het begraven van de doden begon in de loop van 1842 in wat nu ‘perk A’ wordt genoemd. De eerst begravene moet een persoon uit de bijgevoegde lijst van overleden personen in het jaar 1842 in de gemiente Deever zijn geweest. Zie afbeelding 2.
Wellicht was het Roelof Jacobs Vos of Gerrit Willems Schoenmaker of Albert Jans Kiers of Jochem Jacobs Grit. Achternamen die een eeuw later nog steeds onder de inwoners van de gemiente Deever voorkwamen.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van perk A op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever gemaakt op zaterdag 16 juni 2018.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van het toegangshek van de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever gemaakt op vrijdag 19 april 2024.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Kaarkhof an de Grönnegerweg | Leave a comment

Willem Mulder vukog sien welbeklaante meule

In de Drentsche Courant, N° 105, van Dingsdag den 31 December 1850 verscheen het volgende korte bericht over de verkoop van een welbeklante windkorenmolen.

Op vrijdag den 3 Januarij 1851, des voormiddags te elf uren, ten huize van den kastelein Kok te Diever, verkoop bij inzate van den welbeklanten windkorenmolen te Diever, nog onlangs voorzien van nieuwe as en roeden, toebehoorende aan W. Mulder, landeigenaar te Diever, ten overstaan van den Notaris
Mr. H.H.A. Sluis.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. H.H.A. Sluis was mr. Herman Hendrik Adriaan Sluis, notaris te Vledder.
Voorlopig heeft de redactie een aantal vragen bij dit bericht. 
Wie was kastelein Kok ?
Waar stond de herberg van kastelein Kok ?
Waar stond de welbeklanten windkorenmolen ?
Was het de molen in Oll’ndeever ?

Was het de molen aan het Katteneinde ?
Was het de molen bij het marktterrein ?
Wie was Willem Mulder ?
Waar stond de boerderij van Willem Mulder ?
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan antwoord op deze vragen ?

Posted in Meule | Leave a comment

Arbeider vön un hiele urne bee ut hunnebedde

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 7 april 1905 het volgende korte  bericht over de vondst van een volkomen ongeschonden urn in de buurt van het hunebed.

Diever, 6 april. In de nabijheid van het hunnebed bij ons dorp vond een arbeider op ongeveer 1 meter diepte een urn, die volkomen ongeschonden is gebleven.
De hoogte is 18 cm, de halswijdte bedraagt 49 cm, de buikwijdte 66 cm. De inhoud bestaat uit asch en gedeeltelijk verbrande beenderen. Op ongeveer anderhalven meter afstand vond men op dezelfde diepte overblijfsels van een vuur.
Het is te hopen, dat de urn voor het Drentsch museum worde aangekocht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De vraag is wat die arbeider bewoog om in de Stienakkers een gat met een oppervlakte van een paar vierkante meters en zeker 1 meter diepte te graven. Was hij een amateur-archeoloog of deed hij werkzaamheden in opdracht van een archeoloog ? Zeker is wel dat de kleine Albert Egges van Giffen in die tijd in Deever woonde, zijn vader was dominee van de hervormde kerkgemeente van Deever en woonde in de pastorie aan de Brink. Stond hij bij het gat naar de opgraving te kijken ? Is de urn inderdaad in het Drents Museum in Assen terecht gekomen ?
Op de ansichtkaart is het hunnebed te zien, dat door professor doctor Albert Egges van Giffen in de vijftiger jaren van de vorige eeuw met veel ‘deskundige fantasie’ is ‘gerestaureerd’.

Posted in Albert Egges van Giffen, Ansigtkoate, Hunnebedde D52, Oudheidkunde | Leave a comment

Woar is de greinsstien bee ut Schultehuus eblee’m ?

De redactie van ut Deevers Archief hef de kleur’nfoto, woarop ai könt seen un greinsstien van de gemiente Deever bee’j ut Schultehuus an de brink van Deever, emeuk’n op 13 november 1998.
De redactie hef de kleur’nfoto woarop ai de hiele veurgevel van ut Schultehuus könt seen, toevallug ok emeuk’n op 13 november, moar dan in ut joar 2014. Op disse foto is de greinsstien van de gemiente Deever jammer genog neet mièr te seen.
Sul ut wat te maek’n hem’m mit de edwöng’n fusie van de freeje gemiente Diever mit de noabergemient’n Dwingel, Vledder en Oavelte op 1 janneworie 1998 ? Op die dag möss’n gemientearbeiders mit geswinde hoast alle greinsstien’n van de gemiente Deever bee’j de greinse mit de noabergemienten weghael’n en aachter ut gemientehuus van de gemiente Deever vursèmel’n um lèter hen un puunbreker offevoert te wödd’n. Is disse greinsstien toe veilig estelt deur un echte Deeverse en lèter toe de kust veilig was bee’j ut Schultehuus neer ezet ?
De grote vroag’n bint now:
– Wie drukte de greinsstien aachterover en woar is disse greinsstien eblee’m ?
– Wie ut wet, die mag ut de redactie mel’n !

Posted in Skultehuus, Woap'm van Deever | Leave a comment

Ut begun van de toerist’nindustrie noa de oorlog

De Vereniging Voor Verschrikkelijk Veel Vreemdelingen Verkeer (V.V.V.)² in Diever publiceerde in 1955 in het programmaboekje van het openluchtspel in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever een lijst van hotels, pensions met gemeubileerde kamers, kampeerboerderijen, enzovoort, ten behoeve van met name bezoekers van het openluchtspel in het openluchttheater. Zie de bijgaande lijst. Deze wellicht niet begrensde lijst geeft een mooi beeld van de opkomende, nog kleinschalige, nog vakantiehuisjesvrije, nog vakantieparkenvrije toeristenindustrie ten tijde van de naoorlogse armoede in de gemiente Deever. In het naoorlogse Deever hadden nog niet veel hotels, pensions, verhuurders van gemeubileerde, enzovoort, een telefoon.
Het secretariaat van de Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer was in 1955 gevestigd aan de Brinkstraat 7 in Deever, dat adres is op 1 oktober 1976 gewijzigd in Brinkstraat 15.


01.  C…. Boers
Adres in 1955: Zorgvlied 3a
Adres vanaf 1 oktober 1976: Dorpsstraat 15 en 15 b op Zorgvliet.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
In ut Deevers Archief is een afbeelding van een ansichtkaart van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over C… Boers ?

02.  Jan Boers Hzn.
Adres in 1955: Kalteren 17a op Kalter’n bee Deever.
Adres vanaf  1 oktober 1976: Kalteren 23 op Kalter’n bee Deever.
Boer, pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers en verhuurder van een boerenschuur voor kampeerders.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van de boerderij opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Jan Boers Hzn. ?

03.  Piet Bos
Adres in 1955: Wateren 11, post Zorgvlied
Adres vanaf 1 oktober 1976: Keukenlaan 6 op Woater’n.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is geen oude afbeelding van het pand opgenomen.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van de boerderij opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Piet Bos ?

04.  Gijsbert (Gijs) van den Broek
Adres in 1955: Oldendiever 2a
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kastanjelaan 7 in Oll’ndeever.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is een afbeelding van een ansichtkaart van het pand opgenomen.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Gijsbert van den Broek is geboren op 12 november 1920. Hij is overleden op 21 augustus 1962. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Margaretha (Griet) Sidonia de Leeuw
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Gijsbert (Gijs) van den Broek ?

05.  R…. Brouwer
Adres in 1955: Kloosterstraat 13 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kloosterstraat 24 in Deever.
R… Brouwer was badmeester in zwembad Dieverzand an de Bosweg bee Deever.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over R…. Brouwer ?

06.  Klaas Doorten
Adres in 1955: Kruisstraat 3 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kruisstraat 5 in Deever.
Pensionhouder, caféhouder en hotelhouder met garage.
Hij is geboren op 7 september 1912. Hij is overleden op 23 augustus 1983. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Alberdina Slagter.
In ut Deevers Archief zijn oude afbeeldingen van het pand opgenomen.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Klaas Doorten ?

07.  Hendrik Figeland
Adres in 1955: Hotel Brinkzicht, Brink 13 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Hoofdstraat 43 an de brink in Deever.
Pensionhouder en hotelhouder met garage.
In ut Deevers Archief zijn oude afbeeldingen van het pand opgenomen.
In ut Deevers Archief zijn recente afbeeldingen van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Hendrik Figeland ?

08.  Hendrik Grit
Adres in 1955: Oldendiever 42 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kastanjelaan 14 in Oll’ndeever.
Hij is geboren op 6 december 1908. Hij is overleden op 7 oktober 1971. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Lammigje de Vries.
Hij verhuurde de zitkamer en een slaapkamer voor twee personen.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Hendrik Grit ?

09.  J…. van Hensbergen
Adres in 1955: Zorgvlied 16.
Adres vanaf 1 oktober 1976: De Ruijter de Wildtlaan 4 op Zorgvliet.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers en verhuurder van een boerenschuur voor kampeerders.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over J…. van Hensbergen ?

10.  J…. Hessels J Tzn.
Adres in 1955: Hoofdstraat 26 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Hoofdstraat 55 in Deever.
Hij had een boerderij en verhuurde een schuur voor groepen tot 25 personen.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over J…. Hessels J.Tzn. ?

11.  J…. Heuvelman
Adres in 1955: Veentjesweg 7 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Veentjesweg 13 in Deever.
Pensionhouder, twee slaapkamers met elk een tweepersoons bed.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over J…. Heuvelman ?

12.  Wed. A…. Jonkers
Adres in 1955: Dieverbrug 14.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Dieverbrug 27 an de Deeverbrogge.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over de wed. A…. Jonkers ?

13.  J…. Kiers
Adres in 1955: Kalteren 1, Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kalteren 1, Deever.
Hij had een boerderij, pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over J…. Kiers ?

14.  Cornelis Klok
Adres in 1955:  Oldendiever 41
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kastanjelaan 16 in Deever.
Cornelis Klok is geboren op 13 juni 1912. Hij is overleden op 8 augustus 1975. Hij was getrouwd met Margje Westerhof.
Hij had een boerderij en verhuurde een schuur, voor twee groepen; jongens en meisjes apart; met kookgelegenheid.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Cornelis Klok ?

15.  Harmanna Cornelia Koster-Coster
Adres in 1955: Brink 9 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Brinkstraat 2 in Deever.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is een oude foto van het huis met de naam Iemenhof aanwezig.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Harmanna Cornelis Koster-Coster ?

16.  Jan Krans
Adres in 1955: Zorgvlied 31.
Ardes vanaf 1 oktober 1976: Dorpsstraat 38 op Zorgvliet.
De familie Jan Krans was bewoner van de villa Villa Nova.
Pensionhouder en verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief zijn verschillende afbeeldingen van de villa Villa Nova opgenomen (klik op onderwerp: Villa Nova).
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Jan Krans ?

17.  H…. Kruid
Adres in 1955: Moleneinde 23a, Diever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Moleneinde 12 in Deever.
Pension, verhuur van gemeubileerde kamers en verhuur van een schuur voor kampeerders.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over H…. Kruid ?
Verhuisde de familie H. Kruid in de zestiger jaren van de vorige eeuw naar Meppel ?

18.  Jan Moes Hzn. 
Adres in 1955: Moleneinde 11 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Moleneinde 29 in Deever.
Jan Moes was melkcontroleur op de melkfabriek aan het Moleneinde.
Pension, verhuur van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Jan Moes Hzn ?

19.  Jan Monsieur
Adres in 1955: Binnenes 11 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Binnenes 13 in Deever.
Pension, verhuur van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Jan Monsieur ?

20.  Johannes Nijboer
Adres in 1955: Oldendiever 41 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kastanjelaan 10 in Oll’ndeever, naast de ijsbaan.
Pension, verhuur van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Johannes Nijboer ?
Johannes Nijboer was botermaker op de melkfabriek aan het Moleneinde in Deever.

21.  Harm Pol
Adres in 1955: Wateren 40, Zorgvlied
Adres vanaf 1 oktober 1976: Wateren 20 op Woater’n.
Boerderij, verhuur van een schuur voor kampeerders.
Harm Pol is geboren op 21 augustus 1896. Hij is overleden op 9 september 1964. Hij trouwde met Klaasje Schreuder. Hij is begraven op de neeje kaarkhof aagter Obadja an de aandere kaante van de weg.
In ut Deevers Archief is een afbeelding van kampeerboerderij Pol opgenomen.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Harm Pol ?

22.  Jan Pot Gzn.
Adres in 1955: Wittelte 18, post Dieverbrug.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Wittelterweg 33 in Wittelte.
Boer, verhuurder van gemeubileerde kamers, verhuurder van schuur voor kampeerders.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Jan Pot Gzn ?

23.  Jacobus (Kobus) Reinbergen
Adres in 1955: Wateren 300, Zorgvliet of Doldersum 1, Post Zorgvlied
Adres vanaf 1 oktober 1976: de Ruijter de Wildtlaan 7 op Zorgvliet.
Hij is geboren op 29 oktober 1933 in Buil. Hij is overleden op 2 oktober 2019 in Vledder.
Boer, pensionhouder, verhuurder van gemeubileerde kamers, verhuurder van schuur voor kampeerders.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over de familie Reinbergen ?
Geke Hummel, dochter van Martinus Hummel en Hennie Nijzingh, zette de redactie op het spoor van het volgende waardevolle citaat uit het boekje ‘Historisch wandelen in Zorgvlied’, dat is samengesteld door Carolien Reinbergen en Margret Eijbergen:
In 1951 kocht Reinbergen de boerderij om er met zijn twee zoons te gaan boeren. In 1956 vroeg een groep padvinders of ze hier op het land hun tenten op mochten slaan. Toen in de jaren 60 het fietspadennet in Drenthe werd aangelegd en de toeristen het kamperen gingen ontdekken, werd door een van de broers besloten om het boerenbedrijf langzaam te veranderen in camping. In 1973 werd de laatste koe verkocht en in 1980 werd ook het laatste land ingericht als camping. Inmiddels ontvangt de tweede generatie Reinbergen de toeristen.

24.  Jentje Seinen
Adres in 1955: Kruisstraat 4 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kruisstraat 7 in Deever.
Hotel, café, pension, met autostalling.
Jentje Seinen is geboren op 20 mei 1904. Zij is overleden op 25 december 2000. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In ut Deevers Archief is een oudere afbeelding van een ansichtkaart van het pand opgenomen.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Jentje Seinen ?

25.  R…. Siems
Adres in 1955: Brinkstraat 1 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Brinkstraat 3 in Deever.
Pensionhouder, verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is nog geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over R…. Siems ?

26.  H…. Timmerman
Adres in 1955: Peperstraat 12 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Peperstraat 11 in Deever.
Het pand is afgebroken ten behoeve van de bouw van de nieuwe Boerenleenbank.
Boer, pensionhouder.
In ut Deevers Archief is een afbeelding van het oude boerderijtje opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over H…. Timmerman ?

27.  Kornelis (Knelus) Vierhoven
Adres is 1955: Bosweg 8 bee Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Bosweg 19 bee Deever.
Hotel- en pensionhouder.
Kornelis (Knelus) Vierhoven is geboren op 11 februari 1915. Hij is overleden op 10 februari 1972. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Grietje Enting.
In ut Deevers Archief is een oude afbeelding van pension Vierhoven opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Kornelis (Knelus) Vierhoven ?

28.  H…. Vos
Adres in 1955: Wapse 102 in Wapse.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Ten Darperweg 66 in Wapse.
Pensionhouder, verhuurder van gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over H…. Vos ?

29.  Andries Wieldraaijer
Adres in 1955: Wateren 21, post Zorgvlied.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Schurerslaan 3 op Woater’n.
Boer, verhuurder van een schuur voor kampeerders.
Hij is geboren op 8 december 1906. Hij is overleden op 30 oktober 1976. Hij is begraven op de neeje kaarkhof aagter Obadja an de aandere kaante van de weg. Hij was getrouwd met Jantje Moes.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Andries Wieldraaier ?

30.  Paulus (Paul) Wiersma
Adres in 1955: Hoofdstraat 56 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Hoofdstraat 32 in Deever.
Paulus Wiersma had een manufacturenzaak aan ut Brinkie, die hij eind 1955 verkocht aan de firma H. de Vries. De familie Wiersma emigreerde in het voorjaar van 1956 naar Canada.
Hij verhuurde gemeubileerde kamers.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Paulus (Paul) Wiersma ?

31.  Jan Albert Udinga
Adres in 1955: Kalteren 13 op Kalter’n bee Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kalteren 15 op Kalter’n bee Deever.
Hij was keuterboer en werkte als bosarbeider op het landgoed Berkenheuvel.
Hij verhuurde een boerenschuur voor kampeerders.
Jan Albert Udinga is geboren op 9 oktober 1911. Hij is overleden op 7 mei 1996. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Annigje Dolsma.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Jan Albert Udinga ?

32.  Pieter (Pietie) Doggen
Adres in 1955: Burgemeester Van Oslaan 9 in Deever.
Adres vanaf 1 oktober 1976: Kasteel 19 in Deever.
Hij was boer. Hij verhuurde een boerenschuur voor kampeerders.
In ut Deevers Archief is geen recente afbeelding van het pand opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Pieter (Pietie) Doggen ?

33.  Albert van Gijssel
Adres in 1955: Groningerweg 3 bee Deever.
Adres vanaf 1 october 1976: Groningerweg 6 bee Deever.
Hij was de laatste boer in ut Aar’mhuus.
Hij verhuurde een boerenschuur voor kampeerders.
In ut Deevers Archief zijn afbeeldingen van ut Aar’mhuus opgenomen.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens over Albert van Gijssel ?

Posted in Alle Deeversen, Toeristenindustrie | Leave a comment

Wee woond’n noast Appie Kiep in de Peperstroate

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 24 november 2014 naar aanleiding van het bericht Wie kent de familie Baaiman uit de Peperstraat nog ?, dat is gepubliceerd in ut Deevers Archief, de volgende reactie van Theo Baaiman, un olde Deeverse. De redactie heeft het bericht van Theo een beetje geredigeerd.

Ik vind het heel leuk om dit te lezen
Vooral die oude klassefoto uit Wittelte.
Ik kan mij nog heel goed herinneren dat ik in de Peperstraat heb gewoond.  Er zijn mij wel wat namen ontschoten, maar ik kan mij toch nog wel een paar herinneren.
Ik weet dat we naast Appie Kiep hebben gewoond.
Ik kom zo nog af en toe nog wel in Diever.
Oh ja, voordat ik het vergeet. Mijn vader was ijscoboer. Hij stond ook heel vaak bij het openluchtspel.
Ik herinner mij ook Jan van de Berg en zijn vrouw Reinderdina Winters nog.
Ik hoop dat ik het aankomende jaar wat vaker mijn oude woonplaats kan gaan opzoeken.
Groeten,
Theo Baaiman

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Theo doelt op het bericht Wie kent de familie Baaiman uit de Peperstraat nog ?, dat in ut Deevers Archief is gepubliceerd.. Theo doelt met de oude klassefoto op een klassefoto van de Wittelter skoele, waar hij en enige broers en zusters ook op staan.
Theo bedoelt gemeente-arbeider Jan van den Berg en zijn vrouw Reinderdina Winters, die aan de Vlasstraat in Deever woonden. Het is de redactie bekend dat zijn broer Albert (Appie) daar vaak kwam.
De familie Baaiman woonde in Deever in het achterste deel van het huis op de hoek van de Peperstraat en de Kleine Peperstraat. Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd respectvol en met de pet in de hand ome Kees werd genoemd) verbande de familie Hendrik Baaiman naar een woning aan de Wapserveenseweg in Wittelte, omdat hij het snode plan had de olde kouwe an de Pepestroate onbewoonbaar te verklaren en omdat de familie Baaiman met de vele kinderen het bestaan van de Witteler skoele voor een bepaalde tijd veilig kon stellen. 

Posted in Alle Deeversen, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

De koate van Geese Schoemaker saat ur ok tuss’n

De heer Ferdi Wolthuis van de Smilde vond in oktober 2018 met behulp van een metaaldetector een oude zwaar verroeste melkbus met kapotte bodem en met deksel in de buurt van het Onderduikershol in de Deeverse bos. In de melkbus vond hij half vergane kaarten. Het bleek een deel van het bevolkingsregister van de gemiente Deever uit de Tweede Wereldoorlog te zijn.

In de nacht van 9 op 10 november 1943 ontvreemde gemeenteambtenaar en verzetsman Thijs Gerardus Drupsteen het bevolkingsregister uit het gemeentehuis en begroef het in de buurt van het Onderduikershol. Voor het verzet in de gemiente Deever was het buitmaken van het bevolkingsregister van groot belang, opdat de Duitse bezetter geen misbruik van het register kon maken. Veel jonge mannen bleven zo buiten het zicht van de Duitse bezetter en werden niet opgepakt voor de arbeidsdienst. Het bevolkingsregister is ondanks aandringen van de Duitsers in de oorlog nooit hersteld.

De heer Ferdi Wolthuis heeft zijn historisch waardevolle vondst geschonken aan het Drents Archief in Assen. De vraag is echter of de half vergane documenten, na 75 jaar vochtig en begraven te zijn geweest, kunnen worden geconserveerd. Op een paar bladzijden na lijkt de informatie uit het bevolkingsregister niet meer te redden, dus ook niet meer te restaureren. Het Drents Archief is wel van plan om de bijzondere vondst als postuum eerbetoon aan het Deeverse verzet op film en foto voor het nageslacht vast te leggen.

Bijgaand afgebeelde kleurenfoto (© Drents Archief) geeft een beeld van de door vocht aangetaste en half vergane kaarten van het bevolkingsregister. Onder aan de foto is op één van de kaarten duidelijk een naam te lezen: Geesje Jantina Schoemaker, geboren op 1 september 1920 in Deever. Ook leesbaar is dat zij een dochter van postkantoorhouder Lambertus Schoemaker en Hilligje van Es was.

Geesje Jantina Schoemaker trouwde op 30 januari 1947 met Jan van der Werf. Zij is overleden op zondag 11 augustus 2013 op 92-jarige leeftijd in haar woonplaats Den Helder. Zij is op donderdag 15 augustus 2013 vanuit het oude kerkgebouw an de brink van Deever bij haar echtgenoot Jan van der Werf op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever begraven.
Geesje Jantina Schoemaker was in de Tweede Wereldoorlog vooral actief als koerierster van het Deeverse verzet. Zie de diverse berichten waarin ze wordt genoemd in ut Deevers Archief.
Geesje Jantina Schoemaker liet zichzelf Gees noemen. Haar roepnaam was dus Gees. In ut Deevers: Geese.

Posted in Geese Schoemaker, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Huus mit starke draank vurgunning in de Saandhook

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 18 januari 1896 verscheen de volgende belangwekkende advertentie over de verkoop van onroerend goed voor de erven Roelof Bennen in Deever en voor Klaas Jans Haveman en kinderen in Deever.

Mr. J. Beckeringh van Loenen, notaris te Dwingelo, zal op vrijdag 24 januari 1896, des namiddags 2 uur, ten huize van de erven Roelof Bennen te Diever, publiek bij palmslag verkoopen:

Voor de erven Bennen,
Een huis, waarin vergunning, met erf en bijgelegen hof in de Zandhoek te Diever, bij verkoopers in gebruik;
Een daarachter staand huis, bij Koendert Keizer in gebruik;
Een huis, erf en tuin aan de Hoofdstraat te Diever, in huur bij Idema.
Hooiland: 
Vroomskamp;
Het Maatje over de vaart, ook de helft van K.J. Haveman;
Twee perceelen in het Kibbelstuk, het Wapserland en de Wapserkamp.
Weiland:
Ebbenkamp;
Bouwland:
Groote Akker achter Geertskamp;
het Kleine Akkertje;
de Zeven Schepelland met grashoek;
de Schipper;
Tusschendarp;
De Groote Volmolenakker;
Arend Rooboschje;
Giere;
Steenakker;
Kloosterveen.
Veld:
Achter ’t Zand;
Wapserveld;
Veld op Kalteren.
Zand:
het Zandslag;
een gedeelte in de ongescheidene markte van Diever;
een perceel Veld in huur bij de weduwe Geerts.

Voor Klaas Jans Haveman en kinderen,
eenige perceelen veld en zand onder Diever.
Zullende na afloop worden verkocht, het op de perceelen staande houtgewas.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In de advertentie in de Olde Möppeler werd Dwingel gelukkig nog geschreven met één o !
Roelof Bennen is geboren op 28 augustus 1821 in Deever. Hij is overleden op 18 februari 1895.
De grote vraag is natuurlijk welke -waarschijnlijk onverharde- weg in de gemiente Deever had in 1896 de naam Zandhoek ? Is de naam van deze weg nu misschien de Achterstraat ?
De redactie heeft uitgezocht of de in de advertentie genoemde namen van hooiland, weiland, bouwland, veld en zand wel of niet voorkomen in de publicatie Veldnamen Gemeente Diever Omstreeks 1832, hierna verder publicatie Veldnamen genoemd.
De heemkundige vereniging in de gemiente Deever heeft de publicatie Veldnamen Gemeente Diever Omstreeks 1832 in februari 2013 in een beperkte oplage uitgegeven.
De redactie heeft het hooiland met de naam Vroomskamp niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen.
De redactie heeft de hooilanden met de naam Kibbelstuk, Het Wapserland en De Wapserkamp niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen.
De redactie veronderstelt dat het hooiland met de naam Het Maatje over de Vaart in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie D2 genaamd Wittelte onder nummer 115 met de naam Het Maatje over de Vaart.
De redactie veronderstelt dat de akker met de naam Groote Akker achter Geertskamp in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie B4 genaamd Kalteren onder nummer 76 met de naam De Groote Akker of in sectie C2 genaamd Diever onder nummer 143 met de naam De Groote Akker.
De redactie heeft de akker met de naam Geertskamp niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen.
De redactie heeft de akker met de naam Het Kleine Akkertje niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen.
De redactie heeft de akker met de naam De Zeven Schepelland niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen.
De redactie veronderstelt dat de akker met de naam De Schipper in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie C1 genaamd Diever onder nummer 15 met de naam De Schipper.
De redactie veronderstelt dat de akker met de naam Tusschendarp in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie C1 genaamd Diever onder nummer 117 met de naam Tusschendarp.
De redactie heeft de akker met de naam De Groote Volmolenakker niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen. De redactie veronderstelt dat de akker met de naam De Groote Volmolenakker behoort tot de akkers die in de publicatie Veldnamen worden genoemd in sectie B4 genaamd Kalteren onder nummer 49 met de naam Vulmeulakkers.
De redactie veronderstelt dat de akker met de naam Arend Rooboschje in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie B4 genaamd Kalteren onder nummer 40 met de naam Arendrooboschje.
De redactie veronderstelt dat de akker met de naam Giere behoort tot de akkers die in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie B4 genaamd Kalteren onder nummer 123 met de naam Gieren.
De redactie veronderstelt dat de akker met de naam Steenakker in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie B4 genaamd Kalteren onder nummer 156 met de naam Steenakkers.
De redactie veronderstelt dat de akker met de naam Kloosterveen in de publicatie Veldnamen wordt genoemd in sectie B4 genaamd Kalteren onder nummer 86 met de naam Bij Kloosterveen.
De redactie heeft de velden met de naam Achter ’t Zand, Wapserveld en Veld op Kalteren niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen.
De redactie heeft het zand met de naam Het Zandslag niet kunnen vinden in de publicatie Veldnamen.
De redactie is van mening dat óf de publicatie Veldnamen fouten bevat, óf de publicatie Veldnamen niet álle in 1832 bestaande veldnamen bevat, óf dat de naamgeving van akkers na het peiljaar 1832 aan veranderingen onderhevig is geweest, óf een combinatie van de drie hiervoor genoemde factoren.

Posted in Boermarke, Boermarke van Deever, Landbouw, Veldnème | Leave a comment

Vurbou van tabak, hop en cichorei op Woater’n

In de krant Het Nieuws van den Dag verscheen op 12 oktober 1895 het navolgende bericht over landbouwactiviteiten van de Friese ondernemer mr. Lodewijk Guillaume Verwer op Wateren en Zorgvlied.

Te Wateren, in Drenthe, heeft de tabaksbouw dit jaar gunstige uitkomsten opgeleverd, uitgezonderd op een stukje van ongeveer 1/4 hectare te Zorgvlied, dat in het voorjaar met gaskalk was bestrooid.
De pluk is geëindigd, en met den napluk zijn enige jongens bezig. De bladeren zijn van uitmuntende hoedanigheid, waarom zij aan de sigarenfabriek te Zorgvlied worden gebruikt voor dekbladeren (onderdek). Aan deze fabriek werken ruim twintig jongens die voor het maken van 100 sigaren 13 à 14 cents ontvangen.
De fabriek wordt thans gedreven door de heeren Langemeier, De Vries en Van der Zee, de twee eersten wonen op “Villa Cornelia”, te Zorgvlied, de laatste te Leeuwarden.
De hopbouw heeft te Wateren nog niet veel te beteekenen. De grond is daarvoor echter, bij voldoende bemesting, niet ongeschikt, zoodat de Heer Verwer wil trachten nog twee of drie gezinnen uit Limburg of uit Noord-Brabant te doen overkomen, uitsluitend voor den hopbouw.
De proeven met den verbouw van cichorei kunnen aldaar als mislukt beschouwd worden. De grond is licht en eischt eene te zware bemesting, om met eenig voordeel cichoreiwortels te kunnen telen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is het hier opgenomen artikel uit de krant Nieuws van den Dag in zijn geheel opgenomen op de bladzijden 182 en 183.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Tabak, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Ut huus veur de boo’mmeister van de Wapser skoele

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 29 december 1884 verscheen de volgende advertentie over de aanbesteding van de bouw van de woning voor de bovenmeester van de Wapse skoele.

Aanbesteding
Burgemeester en wethouders van Diever zullen op vrijdag 9 januari 1885 ’s namiddags twee uur, ten gemeentehuize te Diever, in het openbaar aanbesteden:
Het bouwen van eene onderwijzerswoning te Wapse, met bijlevering van materialen, enzovoort.
Bestek met teekening liggen ter inzage bij R. Seinen te Diever en zijn op franco aanvraag tegen betaling van f. 0,75 verkrijgbaar ten gemeentehuize te Diever.
Aanwijzing in loco heeft plaats op den dag der aanbesteding, ’s voormiddags 10 uur.
Diever, 26 december 1884.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
L.W. van Os, burgemeester.
K.H. Smidt, wethouder.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het oude gemeentehuis aan de brink van Deever werd op 2 mei 1876 in gebruik genomen.
Roelof Seinen was de uitbater van het café-logement an de Heufdstroate. Hij s geboren op 23 november 1842. Hij is overleden op 21 september 1925. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Burgmeester L.H. van Os is Leonard Willem van Os. Hij is geboren op 8 juli 1844 in Sneek. Hij is overleden op 28 mei 1900 in Deever.
Wethouder K.H. Smidt is Klaas Hummelen Smidt. Hij is geboren op 22 mei 1824 in Deevee. Hij is overleden op 28 maart 1895 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie zal te gelegener tijd een recente afbeelding van het nog steeds bestaande bijna honderd jaar oude woning voor de bovenmeester naast de Wapser skoele aan dit bericht toevoegen.

Posted in Wapser skoele | Leave a comment

Un hiele lange optogt op un skiere logtfoto

Let bij het bekijken van de hier afgebeelde luchtfoto vooral op de hele lange optocht van groepen mensen, die door de Kloosterstroate, door de Vlasstroate en door de Brinkstroate naar het nieuwe gemeentehuis an de brink van Deever lopen. De redactie van ut Deevers Archief breekt zich al dagen lang het hoofd over de reden van deze hele lange optocht van mensen.
De redactie is niet bekend met de naam van de maker van deze toch zeker wel interessante luchtfoto. Was huisdokter Ludolf Dirk Broekema de maker ? Of was boer en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels de maker ?
De redactie weet ook niet of de fotograaf voor het maken van deze luchtfoto boven in de gemeentelijke toren stond of in een vliegtuigje zat. In een vliegtuigje ?
Het dateren van deze luchtfoto biedt enige aanknopingspunten. De foto is gemaakt vóórdat het noodgemeentehuis bee ut Bultie was afgebroken. De foto is gemaakt ná de opening van het Groene-Kruis-gebouw op ut Bultie an de Vlasstroate. De burgerwoning van huisschilder en verzetsman Geert Koster, tussen de woning van de familie Van Elselo en de woning van de dominee van de hervormde kerkgemeente, an de Vlasstroate moest nog worden gebouwd. De huizen an de Kloosterstroate achter het Zonnehoekje waren nog niet gebouwd. Politiebureau 2.0 an de Kloosterstroate was nog niet gebouwd. Gelet op de nieuwe bestrating aan de rechterkant van de luchtfoto is het nieuwe gemeentehuis al gebouwd.
De redactie schat in dat de luchtfoto ná september 1961, maar vóór februari 1965 is gemaakt. De redactie houdt zich ten zeerste aanbevolen voor een betere, het liefs exacte, datering van deze luchtfoto.

Posted in Deever, Logtfoto | Leave a comment

De seu’m lange staarke ieser’n balk’n van Oere Chris

YDe redactie van ut Deevers Archief heeft het navolgende door hem gehouden interview met aannemer Albert Schipper ook in het papieren blad Opraekelen 07/1, nummer 1 van het jaar 2007, gepubliceerd. Opraekelen is nog steeds het papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Albert Schipper was ten tijde van het interview 93 jaar. Hij is geboren op 7 augustus 1913 in Leggel. Hij is overleden op 1 december 2007 in Dwingel. Hij is begraven op de kaarkhof an de Drift in Dwingel. Zie zijn overlijdensbericht aan het einde van dit bericht.

Noodbrug draagt zware tanks dankzij de zeven ijzeren balken van Oere Chris
Albert Schipper vertelt over de bouw van de noodbrug an de Deeverbrogge

Aannemer Albert Schipper uit Leggel (was een van de drie Dwingeler timmermannen die in de nacht van 11 op 12 april 1945 an de Deeverbrogge meebouwde aan de noodbrug over de Drentse Hoofdvaart. Het was dank zij Albert Schipper, die zeven lange ijzeren balken wist te liggen op de Molenstad, dat ze de noodbrug uiteindelijk voldoende sterk konden maken voor de opmars van de derde Canadeze Infanterie Divisie, via Deever en Steenwijk naar Leeuwarden. Hij stemde in met het publiceren van zijn verhaal in het streekdialect: “Ik viene ut wè good d’ai ut in oense toal opskrieft.” Hij en zijn twee overleden collega-timmermannen hebben zich er altijd over verwonderd, waarom zij in Deever nooit een blijk van waardering hebben gegeven voor hun daad. ”As wee ut neet edoane haad’n, wie wet wat ur dan in Deever ebeurt was.”

Die dag in ut begun van de oorlog, dat mien vè overleed
Ik ware 27 joar, toe mie vè overleed, ut was in ut begun van de oorlog. Doar he’k ’t wè ontzettend moeilijk mit ehad. Ut was op un soaterdag. Wee waarkt’n op soaterdag. ’s Mön’s kwaamp mie vè hiel vrog bee mee. Hee see teeg’n mee: ”As ie now ies ee’m hen Suudwolde goat.” Wee möss’n doar nog un klein keweigie kloar mèèk’n, ut was wat skilderwaark. Dat kön tot an die dag nog neet of ewaarkt wödd’n. Mie vè see: ”As ie dat now is ee’m kloar mèèkt. Kan weed’n, d’ai mit de middag d’r mit kloar bint. Ik see: “Now ja, ik kan ut allicht probiè’n.” Ik gung op de fietse hen Suudwolde. ’s Mön’s um zes ure.
Toe ak weer kwaam van Suudwolde, mös ik eerst nog ee’m bee de olde van der Laan langes. Die saat woar Klaas van der Laan ok eseet’n hef en doar woar die jonge vent now ok zit. Ik mösse bee de olde van der Laan wat betonieser mitneem’n. We möss’n nog een betonplèète stött’n op ut kaarkhof. Die plèète was veur ut graf van Hendrik Jonkers van de Gow’nbrogge, van ut café, die was overleed’n. Mie vè haar mee esegd: “Dan goa ik wè ee’m hen de Concordia. Dan könt die nog wat grind en saand en portlaand hen ut kaarkhof breng’n. Dan kö’w noamedag ee’m die betonplèète stött’n.” Now dat was good. Afijn, ik kwaam wièr uut Suudwolde. Ik gung bee van der Laan an. In name ut betonieser mit. En wie komp doar an mit pièd en wèg’n ? Willem Fledderus van Jan Fledderus, die kwaamp van Leggel en die wol hen Lhee, hen sien vè. Hee see: ”Ho, pièd.”, en toen: ”Albert !” Ik see: ”Wat hei ?” Hee see: ”Hei al hen huus ewest ?” Ik see: ”Nee, ik bin d’r net weer van Suudwolde, wat is d’r dan?” Toe see hee: “Ie mag ’t wel mèèk’n d’ai hen huus koompt, want oe vè is dood!” Hee see ut ok moar so teeg’n mee. Ik see: ”Loop now toch gauw hen ! Wat hei veur proaties ? Wat hei ? Bee neet good ?” Hee see: ”Nee, nee, hee is harstikke dood.” Ik bin so bee de olde van der Laan weg efietst, hen huus, doar kwaam ik an, Ut was zo, mie vè was dood.
Hee was bee de Corcordia, bee Jan Kannegieter um materioal te bestell’n. Bee Jan Kannegieter haar’n see ut d’r over ehad. Over de oorlog. Jan Kannegieter was ok so teeg’n de Duutsers. Moar mie vè, oh mien God, die was so fel teeg’n de Duutsers. Ik see seins teeg’n hum: ”Man, ut komp wè weer terechte. Ut komp allemoale wè weer good. Ie moot geduld hebb’n. Kan weed’n dat alles wè wièr good komp.” Moar dat kön volg’s hum neet so weed’n.
Wie komp doar bee Jan Kannegieter binn’n ? Ut was un boer van ’t Strovledder. Veur die boer haare we vlak veur de oorlog een neje boerdereeje eset. Hee was N.S.B.’er. En woar krie’t in de oorlog over ? Over de oorlog ! En so ok mit die boer. Mie vè kwaamp oarig an ut bekvecht’n mit hum. ”Donder ie toch dood”, haar mien vè teeg’n hum esegd. Jan Kannegieter heft mee lèèter dat allemoale wè vurteld. Mie vè leup mit de gekke kop bee Concordia weg. Bee de Deeverbrogge gunk hee over de leuning hang’n. Doar kwaamp die boer van ut Strovledder ok an. Hee vreug: ”Wat hei Schipper ?” Mie vè haar teeg’n hum esegd: ”Ie moot deur goan, want aans bin ik in stoat um oe in de voat te drokk’n !”. ”Now”, haar die boer esegd, ”mee in de voat drokk’n kö’j now neet, doar bin ie veul te minnig veur. Wat ai hebt dat weer ik neet, moar dat kreeg ie now neet kloar. Ik daachte da’k oe moar mit neme, d’ai hen huus kwaa’m, d’ai bee Greetie kwaa’m.” Dat hef hee ok edoane. He hef mien vè hen huus ebraacht. Dat meut ik hum noagee’m, dat hee dat veur mie vè edoane hef.
Mie mow haar esegd: ”De dokter möt koo’m.” ”Now”, see die boer, ”dan zal ’k wè ee’m bee de dokter angoan en teeg’n hum zegg’n dat hee möt koo’m. De dokter hef ur ewest. Hee see teeg’n mie mow: ”Ik zal hum un spuitie gee’m, dan is hee over een half uurtie wè wièr de man.” Hee hef hum un spuitie gee’m. Toe haar mie vè teeg’n mie mow esegd: ”Mèèk ut eet’n moar kloar, dan koon’k d’r dommiet wè of.” Eempies lèèter gunk mie mow hen kiek’n, moar toe was hee al dood. Mie mow hef ok neet bee hum ewest. Hee was nog moar 57 joar.

Ik mösse as annemer alles nog leer’n
In de oorlog hare wee prakties gien waark. Moar d’r gung wel ies wat kapot, wat emeuk’n mös wödd’n. Neebouw was d’r hielemoale neet. Ok drekt noa de oorlog neet. Pas in de viefteger joar’n wödde ‘t wat beter. As d’r wat te reek’n was of so sowat, dan zee mien vae: ”Tieken ie moar. Waark ie de tiekenings en de details moar uut.” Ik haar een paer joar tiekenles ehad bee ’n architect in Assen. Mien vae zee: ”Ik reek’n wè, ie könt nog reek’n genog doon, mien jonge. Ut zal oe de strötte nog wè goan uuthang’n. Ik bin ’t amit ok wè zat, moar ie muut wat um oen waark te holl’n. En so sowat meer. Ik zee teeg’n hum: ”Ik weere neet hoe ai rekent en so.” Hee zee: ”Dat komp wè jonge, ie muut oe neet so naer maek’n. Mien vae was d’r al neet meer, toe kwaamp d’r iene bee mee, die wol ’n nee aachterhuus, ’t olde aachterhuus was in mekaer eweit mit ’n storm. Hee vreug mee: ”Kö’j ’n nee aachterhuus veur mee zett’n. Ik zee: “Oh, joawè, dat kan ‘k wè.” Ik mösse toe uutreek’n wat ‘t kostte, moar ik wösse neet hoe a’k mös reek’n. Dat hef me toe geld ekost. Mien mow mös beespring’n, want ik kunt neet betaelen. Teeg’n de man hek ’t ok ezegd: “Ie hebt een goedkoop aachterhuus.” Ik haare beter de papier’n en rekens van mien vae noa mött’n kiek’n.

De Canadezen kwaa’m uut de bos de Drift deur
Ik was zölf op de fietse hen de Brink egoane, umdat wee eheurd haad’n dat de Canadezen in Dwingel kwaa’m. Ik zee: ” Now, ik wil ies ee’m hen kiek’n wat er is.” Toe ’k op de Brink ware, stön’n doar Johannes Noorman en Albert Noorman ok. Doar bin’k toe bee goan stoan. We stön’n posie op de Brink, toe kwaa’m de tanks binn’n ried’n. De Canadezen kwaa’m uut de bos, de Drift deur. Zee bint van Rune koo’m, de bos deur. Zee wödd’n opevöng’n bee Wesseling.

De Deeverbrogge möt gauw weer kloar, aans bee’w te laete
Wee stönn’n doar mit sien dree’n te proat’n, Johannes Noorman, Albert Noorman en ikke. Wee haad’n ’t over de Canadezen en so sowat. Zo ieniens kwaamp Koers, de opzichter van de Riekswaeterstoat, bee oens. Koers woonde an de Deeverbrogge. Die zee teeg’n oens: ”Jonges, ik bin oe alle dree neudig. Ik kan oe alle dree wè gebruuk’n. Wee moot de Deeverbrogge weer kloar hemm’n.” We vreug’n hum: ”Hoe weer ie dan, dat dat möt gebeur’n. Hee zee: ”Ik heb Bart Schoemaker bee mee ehad.” Bart haar ezegd: ”De Duutsers koomt weer hen Deever.” Die haar’n doar ja zo huus ehöll’n. Bart Schoemaker haar ’t mit Koers d’r over ehad. Bart haar ezegd: ”D’r möt wat gebeur’n. We muut zeen dai’w de Canadezen over de brogge kreegt. Zee muut oens help’m, aans binne wee ’t te laete. Koers haa’r overlegd mit de Canadeze commandant. Die haa’r ja ezegd. Wee zeed’n: ”Hoe murre wee dat dan doon ?” Hee zee: ”Ik heb al ’t materioal al, doar he’k wè veur ezörgd. En ik heb ’m praeme weg estopt in ’t Voartie. En holt lig ’r zat op de löswal. Dan zie’w wè, dai’w ’t spullegien an de brogge weer bee mekaer kreegt.” So gebeurde ’t dan.

Op weg hen de Deeverbrogge
Teeg’n de oam’d gunge wee hen de brogge. We gung’n bee Wesseling weg mit twee tanks. En mit ’n dikke zestig man. Alleman wol mit op die dikke tanks. Wee waar’n de Stroombrogge nog neet over, toe waar’n wee de helfte van de mann’n al kwiet. Woar now de holtzaegereeje van Ten Oever is, doar binne wee estopt. Albert Santing woonde d’r toen, ’t was een boerdereeje, hee is laeter hen de Voshaere egoane. Toe zee de Canadeze commandant: ”Hier stopp’m, d’r kan van de Gowenbrogge ok onroad koo’m. Wee moot van dizze kaante eerst de zaeke verkenn’n.” No ja, dat gebeurde, moar d’r kwaamp niks. Dus wee könn’n deur goan. Bee Santing was weer ’n diel van de mann’n vöt. Op ’t laeste kwaa’m wee mit acht man bee de brogge an. Het waar’n jonge kerels, net so as ikke. Wee hebt mit sien achten ewaarkt. De Noormannen en ikke, wee waar’n mit sien dree’n de tummerlui. Wee deud’n ’t tummerwaark. Wie die aandere mann’n waar’n, dat wee ’k neet meer. Van de Deeverse kaante waar’n d’r gien helpers, d’r hef gien meinse uut Deever bee ewest. Ie gaa’m d’r gien acht op, ie waar’n drok an ’t waark, ’t mös ee’m gebeur’n. De Canadeze soldoat’n hebt ok mit ehölp’n. Iene Canadeze soldoat zee drekt al onder ’t waark dat ’t niks wödde. Dat verstönne wee dan neet, moar dat heurd’n wee wè van Koers. Moar wee hebt stiekem deur edoane. We waar’n gewaer ewödd’n dat die mann’n bee ’t kaarkhof in Deever waar’n dood eskeut’n, dat Hendrik Zoer neer escheut’n was en dat Jan Keuning esneuvelt was. We daacht’n toe teminn’n: “Now möt ee’m gebeur’n.” In huus waar’n zee d’r neet zo drok op, da’k hen de brogge egoane ware. Mien vrouw hef wel ’n benauwde naacht ehaad, dèènk erumme.

Wee hebt de noodbrogge ’s naachts ebouwd
Wee haad’n d’r gien locht bee, wee hebt in ’t donker ewaarkt, moar ’t was wel helder weer. ’t Was een heldere naacht, we könn’n alles beste zeen. ’s Naachts was ’r gien volk bee te kiek’n, niks gien volk. De mein’s die an de brogge woond’n, die leut’n heur ok neet zeen. Gien meinse leut heur zeen. Misschien dat d’r laeter wel goent’n ewest bint .Doar geef ie gien acht op. Die he’k neet ezeene. Wee waar’n mit de brogge bezig.

An materioal was er an de Deeverbrogge gien gebrek
Materioal laag er zat op de löswal. Spiekers en so sowat, alles laag er zat op de löswal. Bult’n holt stön d’r. Bee de brogge stön een klein holten gebougie. Doar zaat’n spiekers in, hiele grote spiekers en haemers en gereedschap. Er was zat. We könn’n pakk’n wai ’w woll’n. De Deeverbrogge was ien van de eerste brogg’n over de voart, die op en daele gung. Zee haad’n de brogge opebloas’n. Hee was zo daele ezakt. De brogge was gedieltelijk in mekeaere zakt. Die laag mit deale, doar so. Die lag dwars an Blok zien kaante. We möss’n eerst wat opruu’m bee de brogge. Doar hew eerst ies mit an ewest, zodat de praeme onder de brogge deur kon. Dat kreeg’n we dan ok kloar. We hebt holt eheul’n en hen de brogge esleept. Ja, hoe mörre wee dat doon. We wöss’n neet hoe zwoar zo’n tank was. An dizze kaante van de brogge, over ’t remmingwaark, hei ’w de holt’n balkens en so so wat elegd. Dat hei ’w edoane. Doar is de noodbrogge toe ekoo’m. An dizze kaante van de brogge mösse wee balk’n legg’n over ‘t remmingwaark. Tot de brogge kloar was. Now toe möst ’t moar ies ee’m gebeur’n mit de lichte tank. Die möst ’t eerst ies probeer’n. Hee was nog moar good en wel halfweg de brogge, doar kraekte de zaeke hen. Dat kleine lichte tankie, die zakte halfweg deur de noodbrogge, die stön mit de snoete in ’t waeter. Van ’t iene remmingwaark hen ’t aandere remmingwaark, dat was ’n hiele ofstaand. De lichte tank was veul te zwoar. Die tank is neet in ’t water evöll’n. Hee stön op de kop in de brogge, moar de zwoare tank trök’’m er mit de kettens so weer uut. Die trök ‘m zo de wal op. Nee dat kön neet, nee de brogge was lange neet staark genog. Opzichter Koers stön er toe ok bee. We begreep’m toe ok wè dat de brogge lang neet staark genog was. D’r mös aans wat gebeur’n. D’r mös veele meer holt koo’m. We weer an ’t holt sleep’m. En ondertied, so opiens zee ik: ”Blikstiender, jonges. Ik weere seum lange iezern balkens te liggen!” Zee vreug’n an mee: ”Seum iezern balkens ? Woar dan ? Ik zee: “Bee Oere Chris op de Meulestad!” Dat vertelde ik an Koers, de opzichter. Ik zee teeg’n hum: “Ik weere iezern balkens ligg’n, moar dan muu’w hen de Meulestad.” Hee hef mit de Canadeze commandant eproat en so so wat. Die zee: “Loa alles moar ligg’n, goa moar hen iezern balkens haelen.” Het waar’n seum lange iezern balkens.

Die seum iezern balkens van Oere Chris hebt de noodbrogge ered
Veur de oorlog was Chris d’r ok al, ok nog in de oorlog. Ik heb Chris good ekend. Oere Chris hef joaren oere ekart, joar’n lang. D’r wödde vaeke Oere Chris ezegd. We zeer’n ok wel ies Chris Kraak. Ik weere sien echte achternème al neet eens meer. Ik zitte al de hiele tied te prakkezeer’n hoe hee hedde. Hee heul allemoale oere mit van die kiepkarr’n bee de Stroom weg. Over de Stroom laag’n dan lange iezern balkens. Hee kochte bee de boer’n in ’t laand de oere op. Hee haa’r doar als ies epolst of epunt. Hee wös dan: hier zit oere, doar zit oere. Dan gunk hee de boere’n en zee: ”Ie hebt oere onder oen laand zitt’n, woi’t mee verkoop’m?” De boeren woll’n dat vaeke wè. Dan könn’n zee weer paer cent’n beur’n. ’t Was ’n slechte tied. Dan wödde de oere verkocht. Hee haar oeregraevers an ’t waark. Dat waar’n vaaste waarklui. Die gung’n van ’t iene stuk laand hen ’t aandere. De oere wödde verkard hen ’t schip an de Deeverbrogge. Ik weere neet woar de oere hen gunk. Ik daachte dat de oere hen ’t Westen gung. Die mann’n haad’n die iezern balkens over de Stroom ligg’n, veur ’t gleis (redactie: smalspoor). Doar wödde mit de oerekarr’n over hen ereed’n. Dat waar’n kiepkarr’n. Het gleis gung tot halfweg de Deeverbrogge en de Gowenbrogge. An de stille kaante van de voart. Doar net teeg’nover Klaas Fledderus, doar die zaat, moar dan an de aandere kaante van de voart. Doar wödde al die oere hen ekard. En doar laag’n de scheep’m. Doar wödde de oere ’t schip in ekiept. Er kwaam ok wel oere uut Lheebroek. Dat gung allemoale hen de voart. Die zeum lange iezern balkens laag’n toe allemoale bee Oere Chris bee huus, halfweg de Meulestad. Zee laag’n buut’n. Bee Harm Koers en Jannegie Wiechers, net an de aandere kaante van de weg. Die iezern balkens laag’n in de baarm van de weg. Toevallig da’k er toe pas iens langes ekoo’m ware, da’k daachte wat een mooie iezern balkens. Die naacht an de Deeverbrogge scheut mee dat toevallig in ’t zin. Oere was zwoar, gleis was zwoar, kiepkarr’n waar’n zwoar. Die zeum iezern balkens möss’n hiel wat gewichte kön’n till’n as zee over de remmingswaark’n bee de brogge laag’n.

Mit de lichte en de zwoare tank hen de Meulestad
We möss’n van de Canadeze commandant mit de beide tanks die zeum iezern balkens haelen, van die lange iezern balkens. Wee hebt veere op de zwoare tank elegd en dreee an de lichte tank vaast emeuk’n. Dat was ok nog zo mooi. Toe wee die iezeren balkens opheul’n. An dizze kaante van Roelof Koops, doar mösse we over ’n tankval hen. Die tankval laag doar deur de stroate hen, doar mös’n wee toe over een holt’n brogge hen. Het daegelijkse verkeer gung ’r ok over, boerenwaegens en alles gung ’r over hen. Hen gung ’t wel mit de tanks, moar toe wee weer kwaa’m gebeurde ’t. De lichte tank was ’r net good en wel over, toe mit de zwoare tank de holt’n brogge over de tankval in mekaer zakte Dat kwaamp deur die zwoare iezern balkens. Wee zeed’n: ”Now moe wee hier ok nog mit de brogge an.” Moar die grote zwoare tank, die klum soo dwars deur de tankval hen, mit iezern balkens en alles teeg’n de wal op. Die tankval waarkte neet, die was niks eweerd, die hebt de Duutsers veur niks loat’n egrae’m.

De verstaarking van de noodbrogge mit iezern balkens
Mit weer hen de Deeverbrogge. ‘t Holt wödde wat op eruumpt en toe de iezern balkens over de remmingwaark’n en doar weer holt overhen. Van de wal hen ‘t remmingwaark dat kön wel, dat gung wel mit holten balkens. Van ’t iene remmingwaark hen ’t aandere, dat gung neet mit holten balkens, die overspanning was veul te groot. Die praeme mös aachter dat remmingwaark langes. Doar haare wee nog wel moeilijk mit. Aans könne wee d’r neet met de iezern balkens an ’t waark. Wee möss’n eerst al best wat grind in de praeme sleep’m, want hee mös zakken’n, want hee mös onder de brogge deur. Die praeme hei wee tussen de remmingwaark’n  elegt. Toe hei wee al ’t grind d’r weer uut eschöpt, want de praem mös weer hen boo’m koo’m. En toe die iezeren balkens d’r over. Die iezern balkens möss’n vlak ligg’n, die kö’j neet rond legg’n. En toe hei wee d’r weer grind in esleept, want de balkens möss’n zakk’n um op de plekke te koo’m. Dwars over de iezern balkens kwaam een holten dek. Zo hei’w de noodbrogge emeuk’n. Eerst gung’n de lichte tank de brogge op en toe die an de aandere kaaant kwaam gung ’r een hoera op. Toe mös die grote tank ok, die was helder weg zwoarder. Doar stönne wee dan te kiek’n Moar die gung ’r ok wel over, heur. Die lange iezern balkens höll’n ’t wel, D’r laag’n d’r zeum onder.

We möss’n ok nog veur’n ’n bepoalde tied kloar weed’n
Bart Schoemaeker kwaamp allenig op de fietse uut Deever. Twee moal hef hee bee oens ewest. an de brogge. Bart was toe kantoorhouder in Deever. Hee wös dat de Duutsers in Wapse waar’n. Hee zee: ” Ie muut gauw anmaek’n, want zee bint in Wapse.” D’r bint die naacht wel goent’n over schut van Deever hen Dwingel evlucht. De Duutsers haad’n ezegd, dat zee weer kwaa’m. Zee zöll’n grote opruuming holl’n. We möss’n ok nog veur’n ’n bepoalde tied kloar weed’n. Bart Schoemaeker haar doar bericht van ekreeg’n, dat zee in Wapse waar’n. Bart kwam toe ondertied nog weer bee oens. Hee zee: ”Jonges ie muut anmaek’n, want aans bee ’w te laete. Dan pakt zee alles op. Wie wet wat zee dan uuthaelt.” Ik miene dat de Duutsers um zes uure al weer in Deever woll’n weed’n. We waar’n gelokkeg wel op tied kloar mit de noodbrogge. In ’t laeste toe wee bijna kloar waar’n, gung’n ’r meer militairen over de brogge. Toen gunk ’r een militair in de richting van Möppel, Assen en Deever. Die soldoat die bee de Concordia stön, skeut een keer per ongeluk. Ie möss’n iens zeen hoe rap wee van de brogge of waar’n en plat op de grond laag’n. Dat hebt de Duutsers ok eheurd. Toe bin ’t de Duutsers weerum egoane hen Stienwiek. Zee hebt eheurd dat ’r escheut’n wödde. Dat möt de Duutsers ok eheurd hebb’m. Ze möt edaacht hebb’m dat de Canadezen al in Deever waar’n, moar zee waar’n nog moar an de Deeverbrogge. De Duutsers bint neet verder egoane dan Wapse.

De Canadeze commandant hef oens wel bedaankt
Die hef oens mit eneu’m hen Dwingel, toe de noodbrogge kloar was en so sowat. Die hef oens mit eneu’m hen Wesseling We hebt doar lekker eten heur. Zee haad’n de spull’n allemoal bee heur. Doar kön Wesseling van kook’n. Een veuroadwaegen kwaamp laeter aachter heur an. Die was ok mit ekoo’m. Die stön doar bee Wesseling op de Brink. Doar hei’w lekker eet’n ehad, potverdorie. Hei jong, hei jong, dat hare wee ’n schoft neet ehad (redactie: Albert Schipper geniet zichtbaar en lacht, terwijl zijn ogen bij deze herinnering glimmen).

De Canadezen bint hen Stienwiek egoane
Wee waar’n ’s mörns um zesse uur mit de brogge kloar. De Canadezen bint over Deever en Wapse hen Frederiksoord en verder egoane. We waar’n d’r neet bee, ik weere neet wat d’r die mör’n allemoale over de noodbrogge egoane is. Toe waar’n wee bee Wesseling an ’t eet’n. See bint deur egoane hen Deever en van Deever hen Stienwiek. Aans was Deever d’r neet best of ekoo’m. Vaaste neet.

Wie hef mien fietse eliend ?
Ik bin toe de Canadezen d’r an kwaa’m op mien fietse hen Dwingel egoane. Mien fietse haar ’k bee Wesseling teeg’n de mure anezet. Toe ’k de aandere mörn terogge ware in Dwingel was mien fietse weg. Die hef iene eliend en nooit weer terogge ebraacht. Ik heb een aandere fietse weer moot’n koop’m.

Ik heb mien verhael over de noodbrogge in de kaarke verteld
Ik heb laeter nooit ies wat van de Canadezen eheurd. Misschien Koers wel, dat weer ’k neet. We zeed’n onder mekaer: ”Wee hebt ’r nooit weer wat van eheurd, da’w de brogge weer kloar emeuk’n haar’n Van Deever hei’w niks eheurd, in Dwingel is ’r nooit meer over eproat. We hebt ’r laeter nooit weer wat van eheurd Koers hef ok gien contact meer ehad mit die Canadezen. Ik heb ok nooit gien contact meer ehad mit Koers, hee is toe ok nog al gauw noar de oorlog ’n keer weg egoane. Koers was een paer joar older dan ikke. Ik hebt d’r laeter mit de Noormannen nog wel ies over ehad. Die zee’n ok: Gek hè, Deever zeg niks, Dwingel zeg ok niks, d’r wödt nooit over eproat. As wee dit neet edoane haar’n, dan was ’t in Deever neet best ofeloop’m. D’r wödt nooit over prakkezeerd, as wee ’t neet edoane haad’n, wat d’r dan in Deever gebeurd was. Wee hebt d’r nooit weer wat van eheurd. Wee hebt d’r nog wè ’n paer moal over ehad onder mekaer (redactie: Albert Schipper doelt op de drie timmermannen Johannes Noorman, Albert Noorman en hij zelf) Een joar of veere, viefe eleed’n he’k ’t nog ies mit Johannes Noorman over de noodbrogge ehad. Hee begun d’r zölf over. Hee zee: ”Ie könt oe wel dood waark’n veur de meins’n, zee waardeert ’t toch nooit.” Ik zee: ”Wat hei dan te dood waark’n.” Hee zee toe: “Mit de oorlog ok, hei’w doar die noodbrogge emeak’n. Wat heur ie d’r van ! Gien meinse hei’w d’r ooit ies weer over eheurd!” Dan zegt Albert Schipper: “Verleed’n joar he’k hier (redactie: in Dwingelo) in de kaarke een lezing höll’n over de noodbrogge. Ik heb ’t neet meer op papier stoan, mien papiertie is vöt. Moar ie könt ja so oen koptillefoon op zett’n en dan mien verhael opskrie’m.”

Noot van de interviewer
Het moet hem een goed gevoel hebben gegeven, dat hij vorig jaar eindelijk werd uitgenodigd zijn verhaal over de bouw van de noodbrug in aanwezigheid van publiek te vertellen. En prachtig en aandoenlijk is dan hoe Albert Schipper, 93 jaar oud, maar levenswijs en bijzonder helder van geest, de interviewer zacht pratend wijst op het betrekkelijke van herinneringen uit een alweer lang verleden oorlogstijd: D’r is altied nog el ies wat ai vergeet, dat zö’j wel ontdekt hem’m. Zo now en dan schöt mee weer wat te bin’n. Ondertied komp mee weer van alles in ’t zin.” En hij lacht zachtjes. Er schoot hem heel wat te binnen. Maar geschiedenis is niet meer dan wat een geheugen in een paar uur prijs kan geven.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de navolgende afbeelding van een luchtfoto is te zien de oude opgeknapte Dieverbrug, zoals deze er in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw bij lag. De noodbrug lag aan de kant van de Geeuwenbrug over de remmingwerken. 
Op de navolgende kleurenafbeelding is het schild van de Royal Canadion Dragoons te zien
In het Dagblad van het Noorden van 2 december 2007 stond het bijgevoegde overlijdensbericht van Albert Schipper.



Posted in An de Deeverbrogge, Canadees’n, Operatie Amherst, Opraekelen, Overlijdensbericht, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Van de keuning mög Obadja sien kaarkie bau’n

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 17 juni 1904 het volgende bericht over de publicatie van de statuten van de Vereeniging Ter Behartiging Van Godsdienstige Belangen Te Zorgvlied-Wateren in de Staatscourant, nummer 139

De Staatscourant bevat de statuten der Vereeniging ter behartiging van godsdienstige belangen te Zorgvlied-Wateren, gemeente Diever. Het doel der vereeniging is de bevordering van het godsdienstig leven onder de Protestanten. Zij tracht dit doel te bereiken door het oprichten en in stand houden van een gebouw voor godsdienstoefeningen en godsdienstonderwijs.

Afbeelding 1

In de krant Het Vaderland verscheen op 18 juni 1904 het volgende korte bericht over de publicatie van de statuten van de Vereeniging Ter Behartiging Van Godsdienstige Belangen te Zorgvlied-Wateren in de bijlagen van de Staatscourant, nummer 139.

Met nummer 139 van de Staatscourant worden verzonden afdrukken der statuten van de navolgende verenigingen: Vereeniging ter behartiging van godsdienstige belangen, te Zorgvlied-Wateren, gemeente Diever; ……………..

Afbeelding 2

Op donderdag 22 september 1904 schreef architect Oene Melles Meek uit Donkerbroek de volgende brief naar het college van burgemeester en wethouders van de gemiente Deever.

Donkerbroek 22 september 1904
Aan Heeren Burgemeester en Wethouders der Gemeente Diever.
Verzoekt ondergeteekende namens de heer F. Houwing in zijne hoedanigheid van Voorzitter der ‘Vereniging tot behartiging van godsdienstige belangen, gevestigd te Zorgvlied-Wateren, goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van den 10 mei 1904, beleefd vergunning tot den bouw van een kerkje aldaar, waarvan calque en korte beschrijving hiermee gaan.
Wanneer daartegen geene bezwaren mochten bestaan, zal terugzending van de calque op prijs worden gesteld.
Met hoogachting inmiddels van Uwedelachtbaren, de dienstwillige dienaar,
O.M. Meek

Afbeelding 3 en 4

Bij de brief van 22 september 1904 van architect Oene Melles Meek uit Donkerbroek was ook een korte beschrijving van het kerkje gevoegd.

Korte beschrijving van een te bouwen kerkje voor de Hervormden te Zorgvlied van architect O.M. Meek
Het gebouw zal worden opgericht op een terrein tegenover Laanzicht aan de buurtweg te Zorgvlied, liggend op meer dan 00 m afstand van de R.C. Kerk.
Zoals op bijgaande calque is aangeduid zal het gebouw de volgende afmetingen bekomen, als:
lengte 9,25 m, breedte 5,80 m, hoogte der wanden 3,10 m, van het plafond 4,10 m boven de vloer, die op 0,25 m boven den omringenden grond wordt aangebracht.
Boven eene grondmuur worden de wanden samengesteld uit hout, dat inwendig met een laag drijfsteen wordt beklampt en gepleisterd.
De afdekking van plankhout en verglaasde muldenpannen.
De buitendeuren zullen naar buiten opendraaien.
Ten behoeve van de verwarming wordt een schoorsteentje gemaakt.
De vloer bestaat uit plankhout.
Donkerbroek, 22 september 1904.
O.M. Meek
arcitect.

Afbeelding 5 en 6

In de krant Het Nieuws Van Den Dag verscheen al op 20 december 1904 het volgende korte bericht over het in gebruik stellen van het kerkje der Vereeniging Ter Behartiging Van Godsdienstige Belangen op Zorgvliet-Woater’n, gemiente Deever

Te Zorgvlied (Dr.) is met eenige plechtigheid het nieuwe kerkje der ‘Vereeniging ter behartiging van godsdienstige belangen’ aldaar ingewijd door dr. Kan, uit Boijl.

Afbeelding 7

Afbeelding 8
Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de nog niet verlengde kapel van Obadja an de Dorpsstroate op Zorgvliet was vanaf maart 1969 te koop bij het levensmiddelenbedrijf A. van der Heide an de Dorpsstroate op Zorgvliet.

Posted in Obadja, Zorgvliet | Leave a comment

De kaarke en de toor’n an de brink van Deever

De foto voor de hier afgebeelde ansichtkaart van de gemeentelijke toren en de kerk in de kaarketuun an de brink van Deever is in 1925 gemaakt. Let vooral ook op de groep kinderen bij de ingang van de kerk.

De maker van deze foto is Willem Egbert Mulder. Hij is een zoon van Jan Mulder en Roelofje Tissingh. Hij is geboren op 30 maart 1904 in de boerderij van de familie Jan Mulder in Oll’ndeever, tegenwoordig in het bezit van Roelof van Wester. De familie Mulder verhuisde omstreeks 1910 naar een nieuwe boerderij aan de Hoofdstraat in Deever, tegenwoordig Hoofdstraat 78, in Deever. Hij is overleden op 30 december 1965. Hij trouwde op 15 juni 1934 op 30-jarige leeftijd in Giethoorn met de 35-jarige Trijntje Steenbeek. Zij is geboren op 8 augustus 1898 en overleden in maart 1985. Willem Egbert Mulder was veeboer in Giethoorn.

Hij maakte in 1925 bij het fotograferen gebruik van 9×12 glasplaatnegatieven. De glasplaten waren van het merk Gevaert, type orthochrom anti halo. Willem Egbert Mulder moet een voor die tijd moderne camera hebben gehad, waarin de glasplaten konden worden geplaatst. Van hem is bekend dat hij de kelder van zijn buurman en boer-caféhouder Teunis Wesseling aan de Hoofdstraat, op de plaats waar tegenwoordig een zelfbedieningswinkel wordt uitgebaat, gebruikte als donkere kamer voor zijn fotohobby.

Willem Egbert Mulder heeft zijn glasplaat blijkbaar beschikbaar gesteld voor de productie van de hier afgebeelde ansichtkaart. Deze is geproduceerd en uitgegeven door Heinrich Walter Hartmann, fotograaf te Steenwijk.

Posted in Ansigtkoate, Kaarke an de brink | Leave a comment

Elfenkeuneginne Titania döt ut mit Spoel de Wever

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 21 april 1999 stond het volgende schokkende berichtje over een uitvoering van het toneelstukje Midzomernachtdroom van William Shakespeare uit Stratford-upon-Avon. Dit schokkende berichtje is als afbeelding 1 in dit bericht opgenomen.

Midzomernachtdroom
De Royal Shakespeare Company heeft 165 Britse scholen met plannen voor een bezoek aan Shakespeare’s ‘Midzomernachtdroom’ gewaarschuwd voor de expliciete seksscènes, die op het toneel in Stratford-upon-Avon te zien zijn. Dat gebeurde nadat een docent uit Coventry zich genoodzaakt voelde met zijn leerlingen van tien en elf jaar inderhaast het theater te verlaten, omdat de kinderen geheel overstuur waren geraakt, toen ze zagen hoe de elfenkoningin Titania de liefde bedrijft met Bottom, als ezel vermomd.
Leraar Stephen Mc.Graw van een katholieke school ui Coventry zei dat zijn uitstapje was veranderd in een nachtmerrie. “De dag was een complete ramp. Ik had het gevoel dat al mijn positieve verhalen over Shakespeare bij de voorbereiding helemaal voor niets waren.” Na zijn klacht gaf de toneelgroep toe dat het stuk niet zo geschikt is voor kinderen. McGraw kreeg het geld voor de kaartjes terug.
Maar de Royal Shakespeare Company wijst het verwijt van de hand dat het stuk opzettelijk is volgepropt met seksseènes.
Bij het ter perse gaan van dit nummer was de programmering van het Shakespeare openluchtspel in Diever nog niet bekend.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de kaarketuun (kaarkhof) an de neet-orisineel-saksische verinnewiède brinQ van Deever staat nog steeds het bronzen beeld Titania en Spoel de Wever in een seks-scene uit het toneelspel Midzomernachtdroom van William Shakespeare.
De in het bericht gebezigde naam Bottom wordt in de Nederlandse versie van het toneelstuk veelal vertaald met Spoel.  

Arie Teeuwisse heeft het beeld in 1971 gemaakt. Een foto van het beeld is te vinden in de webstee wikipedia.org.
Dezelfde foto is in de webstee wikipedia.org ook te vinden op de pagina met de lijst van beelden in de gemeente Westenveld (de gemiente Deever is helaas gedwongen opgegaan in de gemeente Westenveld).
In de webstee drenthekunstbreed.nl is een andere foto van het beeld van de elfenkoningin Titania en de ezel Spoel de Wever te vinden.
In de webstee wikipedia.org is ook een pagina met gegevens over Arie Teeuwisse (geboren op 9 mei 1919 in Amsterdam, overleden op 21 augustus 1993 te Uffelte) te vinden.
De redactie heeft de in dit bericht afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 13 november 2014.
De Toneelvereniging Diever moet nog tot 2049 wachten. Dan denkt en hoopt de vereniging 100 jaar te worden. Dus nog even volhouden. Dan krijgt de vereniging het zo vurig begeerde predikaat koninklijk opgespeld van de dan bijna 90-jarige koning Willem IV, die zichzelf Willem-Alexander noemt. Dan zal de naam van Toneelvereniging Diever met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid worden gewijzigd in Koninklijk Shakespeare Gezelschap. Het Deeverse filiaaltje van de Royal Shakespeare Company uit Stratford-upon-Avon.
In 1999 voerde het nog-niet-koninklijke Shakespeare Gezelschap het toneelstukje The Tempest in het openluchttheater an de Heezeresch op.

De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel van dit bericht is:
Elfenkoningin Titania doet het met Spoel de Wever.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Beeld, Kuunst, William Shakespeare | Leave a comment

Ut lusefasdösie van de resterasie van de kaarke

De restauratie-commissie van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw in de kaarketuin an de brink van Deever verkocht in de periode 1956-1959 lucifers in doosjes voorzien van een plaatje (ook wel merk of etiket genoemd) met een tekening van de toren en het kerkgebouw. Zie de bijgaande afbeelding.
De inkomsten uit de verkoop van deze lucifers kwamen ten goede aan de grote restauratie van de toren en het kerkgebouw. Alle beetjes helpen moet de restauratie-commissie hebben gedacht. Wie de magere inkomsten niet eert, is de vette subsidies niet weert.
De lucifers werden geproduceerd in de Nationale Luciferfabriek in Weert onder het merk Weerterlucifers.
De redactie is wel bijzonder benieuwd wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief in het bezit is van Deeverse lusefasdösies. De redactie wil bijzonder graag een afbeelding van het merk van deze doosjes tonen in ut Deevers Archief.
Zelf smaakt de redactie het niet onverdeelde genoegen een lucifersdoosje met reclame voor molen De Vlijt in Oll’ndeever in zijn bezit te hebben.

Posted in Kaarke an de brink, Lusefasdösie, Toor'n an de brink | Leave a comment

Skiere olde ansichtkoate van swömbad Deeversaand

Van het openluchtzwembad Dieverzand an de Bosweg op Berkenheuvel in Deever is in de loop van de jaren van het bestaan van dit zwembad in de open lucht een aardig aantal mooie zwart-wit ansichtkaarten uitgegeven. Stel jij je eens voor dat jij deze allemaal in jouw mooie luxueus uitgevoerde verzamelalbum zou hebben.
De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief bijgaand afgebeelde ansichtkaart, die vlak na de Tweede Wereldoorlog is uitgegeven, niet onthouden.
Let vooral op de primitieve lage houten duikplank aan de linker kant en de hoge houten duikplank in het midden, die later is vervangen door un stoal’n duuktoor’n (duiktoren).
De bezoekers van ut Deevers Archief worden opgeroepen van ansichtkaarten en foto’s die zij in hun bezit hebben een goede scan te maken en deze naar de redactie van ut Deevers Archief te sturen. De redactie zal deze met heel veel plezier publiceren.

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 18 mei 1951 het volgende korte bericht over verbeteringen aan het openluchtzwembad Dieverzand.

Diever. Het zwembad Dieverzand alhier heeft een belangrijke verbetering ondergaan. Om het gehele bassin is een betonrand aangebracht, wat aan het uiterlijk zeer ten goede komt. Verder is de oude houten springplank vervangen door een stalen springtoren, zodat de duikers straks ook hun hart kunnen ophalen. Het diepe bassin is bovendien vergroot. Het bad zal aanstaande zaterdag voor het publiek opengesteld worden.

abracadabra-129

Posted in Ansigtkoate, Bosweg, Swömbad Deeverse Saand | Leave a comment

Ut hüsie woar mien opa en oepoe hept ewoont

De in Amsterdam wonende, maar in Deever geboren en getogen Jacob (Jaap, Japie) Koning stuurde op 22 mei 2016 de volgende reactie naar ut Deevers Archief. Het betreft een reactie op het bericht De olde kouwe van Oaltie Keuning-Hoaveman. De redactie is Jacob (Jaap, Japie) Koning zeer erkentelijk voor deze reactie. 

Volgens mij wordt het woord ‘kouwe’ hier gebruikt in de denigrerende betekenis van ‘kooi’. Een aanduiding voor een in elkaar getimmerd schuurtje, waarvan het dak lekt en waar de wind doorheen blaast door de kieren tussen de planken.
Het was het huisje waar mijn grootouders hebben gewoond. Ik kwam er als kind vaak.
Het dak lekte niet en de wind kwam niet binnen, maar verder was het behoorlijk primitief. De vloer bestond nog uit leem en stromend water of een pomp was er niet. De laatste jaren woonde mijn grootmoeder daar alleen en ik haalde als jongetje een paar keer per week een grote emmer water bij de buren en zette die dan in een halletje neer, zodat opoe Koning altijd water in huis had.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het woord ‘kouwe’ heeft in ut Deeverse dialect – voor zover de redactie zich dat kan herinneren – drie betekenissen, te weten: kooi, huis en snee.
Wijken alleskunner Klaas Kleine (dertien of meer ambachten en absoluut geen twaalf ongelukken) – van nature wel kritisch en een beetje cynisch – heeft het woord ‘kouwe’ hier vast en zeker in de betekenis van ‘huis’ gebruikt. 

Posted in Deever, Deevers, Klaas Kleine, Peperstroate | Leave a comment

Un olde automobiel in de Deeverse bos

Op 10 oktober 1940 stuurde Marie Donker bijgaand afgebeelde ansichtkaart aan haar man Klaas van der Veen.

De kaart was geadresseerd aan:
Den Heer K. van der Veen
Militair Hospitaal Zaal 75
Springweg 21
Utrecht

Het schrijfgedeelte van de ansichtkaart bevat de volgende tekst:
Lieve Man,
Ik ben goed overgekomen.
Was om 11 uur thuis.
Trijntje en Grietje Haanstra hebben mij kort bij Steenwijk weg gehaald.
Nu dat vond ik fijn.
Hier alles nog bij het oude eindig ik.
Groeten Marie
Iekje en Tante
Tot Ziens

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is bekend met tientallen zwart-wit ansichtkaarten van de Deeverse bos, maar kent slecht één ansichtkaart, waarop een oude automobiel is te zien en dat is de bijgaand afgebeelde ansichtkaart. Nu was het niet zo dat iedereen maar in het landgoed Berkenheuvel van mr. Albertus Christiaan van Daalen of in de bossen van de Nederlandse belastingbetaler met de automobiel mocht rondrijden. Dat was op het landgoed Berkenheuvel voorbehouden aan mr. A.C., zijn familie en zijn vrindjes.
De redactie herinnert zich dat hij met Albertus Christiaan Doorman, de eerste kleinzoon van mr. A.C. met zijn voornamen, in een oude Landrover door de bossen van Berkenheuvel crosste. Die bossen waren toen al eigendom van de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten Uit Het Verre ’s Graveland geworden. Albertus Christiaan Doorman werd toen aangehouden door een jong kwaad kijkend boswachtertje van de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten Uit Het Verre ’s Graveland. Het boswachtertje dacht een vette uitbrander en een vette bekeuring uit te kunnen delen: ‘U weet toch dat dit bosgebied verboden is voor auto’s ?’ Maar Albertus Christiaan Doorman toonde een speciaal papperasje, waarop stond dat hij tot aan zijn dood met zijn auto vrij toegang had tot het landgoed Berkenheuvel van zijn grootvader mr. A.C.. Dat hadden de nazaten van mr. A.C. zo bedongen bij de verkoop van het landgoed Berkenheuvel aan de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten Uit Het Verre ’s Graveland. Het boswachtertje vond dat uiteraard absoluut onacceptabel, maar kon zijn vette uitbrander en zijn vette bekeuring niet uitdelen.
De redactie zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wel graag willen weten wáár in de Deeverse bos de foto voor de hier afgebeelde ansichtkaart is gemaakt.
De afzender van de ansichtkaart is Marie Donker. Zij is geboren op 2 juli 1909 op Woater’n. Zij is overleden op 4 januari 1977. 

De ontvanger van de ansichtkaart is Klaas van der Veen. Hij is geboren op 29 juni 1907. Hij is 50-jarige leeftijd overleden op 30 juni 1957.
Marie Donker was getrouwd met Klaas van der Veen. Klaas van der Veen en Marie Donker liggen op Zorgvliet begraven op de neeje kaarkhof aagter Obadja an de aandere kante van de weg.
Klaas van der Veen was als soldaat zwaar gewond geraakt bij oorlogshandelingen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Vandaar dat hij in oktober 1940 nog in het militaire ziekenhuis in Utrecht lag. Hij herstelde niet van de verwondingen. Hij was oorlogsinvalide tot zijn vroege overlijden.
De heer Th. Broekema kocht in 1957 het boerderijtje/keuterijtje van Marie Donker, de weduwe van Klaas van der Veen, op Woater’n en begon in het boerderijtje een wilde-zwijnen-farm.
De weduwe Marie Donker verhuisde van Woater’n naar ut Kastiel in Deever, waar ze tijdelijk ging inwonen bij Pieter Doggen en Anke Goettsch. Daarna 
kocht ze het huis op de hoek van de Kloosterstraat en de Binnenesch van Abel Kamer. Haar laatste levensjaren woonde ze in een bejaardenwoning in de Weier in Deever.
Trijntje Haanstra is te zien op een foto van de leerlingen van de skoele op Woater’n uit 1925.
Grietje Haanstra is te zien op een foto van de leerlingen van de griffemiède skoele in Deever uit 1934.
De redactie weet nog niet wie Iekje is en wie Tante is.


Posted in Ansigtkoate, Woater’n | Leave a comment

De villa Villa Cornelia is publiek bee insate eveilt

Op 15 april 1892 verscheen in de krant het Nieuws van den dag de volgende advertentie over de publieke verkoop van Villa Cornelia op Zorgvliet.

Publieke Verkoop “Villa Cornelia”, (naaste station Peperga).
Op donderdag 20 april eerst komende des middags te 12 uur, zal ten huize van Rudolphus, te Zorgvlied, gemeente Diever, publiek bij inzate worden geveild, ten verzoeke van den weledelgeboren heer Du Crocq, te Amsterdam:
De ‘Villa Cornelia”, staande te Zorgvlied, gemeente Diever, nieuwgebouwd en zeer doelmatig ingericht woonhuis; beneden: 3 geplafonneerde kamers met gang, keuken en kelder; boven: twee logeerkamers, meidenkamer en zolder. Flinke bak voor regenwater en een pomp met welwater.
Het terrein is ongeveer 50 aren groot, met opgaand hout, vijver en vruchtbaren moestuin.
Aanvaarding dadelijk na den palmslag, begin mei eerst komende.
Inlichtingen te bekomen bij mr. L.G. Verwer, te Zorgvlied, gemeente Diever, en ten kantore van
mr. J. Beckeringh van Loenen,
notaris te Dwingelo.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Toch wel een enigszins belangwekkende advertentie. Naast villa Villa Nova en villa Villa Aurora liet mr. Lodewijk Guillaume Verwer blijkbaar ook villa Villa Cornelia bouwen.
De architect van deze villa zal de heer H.G. du Crocq uit Amsterdam zijn geweest, die was ook de architect van villa Villa Nova en villa Villa Aurora en zal als bouwmeester van het werk zijn opgetreden.
Waarom verzocht de heer du Crocq om de verkoop van de villa ? Was hij gevolmachtigde van mr. Lodewijk Guillaume Verwer en was hij ook de eigenaar of mede-eigenaar van villa Villa Cornelia ? En wanneer is villa Villa Cornelia gebouwd ? En wat was de reden van de verkoop van het pas gebouwde huis ?
Was Rudolphus in die tijd de plaatselijke kroegbaas, zo ja waar stond dan zijn kroeg ?
Het zou best een zo kunnen zijn dat villa Villa Cornelia is gekocht door de eigenaren van het sigarenfabriekje op Zorgvliet, want in 1895 werd deze villa bewoond door Langemeier en de Vries, twee van de drie eigenaren van het sigarenfabriekje.
Als dit soort vragen zouden mooi uitgezocht kunnen worden door de plaatselijke dorpskrachten, die lid zijn van de dependance Zorgvliet-Woater’n-Olde Willem van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de bijgevoegde kleurenfoto van villa Villa Cornelia gemaakt op 21 november 2014.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 206 een afbeelding van het hier afgebeelde krantenbericht.

Reactie van de heer G.J. van Opzeeland van 1 september 2017
De getoonde woning is later aan de Rooms Katholieke kerk geschonken en is bewoond geweest door de familie Theo van Opzeeland.

Posted in Dorpskracht, Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Cornelia, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 74 stiet ok bee de vurropte Tilgröppe

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) gemaakt op 21 november 2014. Dit greinspoaltie stond op de genoemde datum bij de toen nog bestaande Tilgröppe in de Olde Willem. Het greinspoaltie staat nog steeds op zijn oorspronkelijke plaats.
De redactie heeft de kleurenfoto voor afbeeldingen 2, 3, 4 en 5 van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) gemaakt op donderdag 22 november 2019.
Greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) staat op de grens van de gemiente Deever in de provincie Drente en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland en staat nu bij de vernielde Tilgröppe, daar waar de grens tussen greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) en greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) de vernielde Tilgröppe kruist. Zie afbeelding 2, waarop greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) op de achtergrond en greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie74) op de voorgrond is te zien.
Dus greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) staat aan de Drentse kant van de vernielde Tilgröppe.
Ook dit roestgevoelige gietijzeren greinspoaltie bevindt zich in een uitstekende staat van onderhoud. Dit greinspoaltie is tegenwoordig alleen te voet met lieslaarsen aan te bereiken

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Tillegröppe | Leave a comment

Greinspoaltie 55 stiet an de Appelsgascheweg

De redactie van ut Deevers Archief heeft in een apart bericht een lijst van negenendertig grenspaaltjes op de grens van de gemiente Deever die tevens grens is tussen de provincie Drente en de provincie Friesland opgenomen.
Greinspoaltie LV (greinspoaltie 55) staat iets ten westen van de Appelschaseweg-Canada.
De redactie heeft de eerste hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018.
De redactie heeft de hier afgebeelde tweede, derde, vierde en vijfde kleurenfoto met de herfstkleuren gemaakt op donderdag 22 november 2019.
In google.nl/maps zijn ook afbeeldingen van greinspoal LV (greinspoal 55) te vinden, waaronder bijgaande afbeelding uit maart 2019.
De redactie toont hier een stukje van een topografische kaart uit omstreeks 1932. Op dit stukje kaart zijn de nummers van enige Drents-Friese greinspoalties aangegeven, waaronder greinspoaltie LV (greinspoaltie 55).
De Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Ooststellingwerf hebben helaas pal naast het fraaie goed onderhouden gietijzeren greinspoaltie een vreselijk storend en schreeuwerig propagandabord neergezet. Het bord staat nog net niet in de gemiente Deever. Maar zou wel moeten worden geëlimineerd.
Gelukkig is de tekst op het bord niet in het Fries weergegeven, dat zou niet zo aardig zijn voor de bewoners van de gemeente Ooststellingwerf die ut Stellingwaarfs (het Stellingwerfs) nog spreken. Ut Stellingwaarfs (het Stellingwerfs) is geen Nederlands dialect maar een Nedersaksisch dialect dat alleen nog door ouderen wordt gesproken in met name de kleine kernen van de gemeenten Oost- en Weststellingwerf.
De redactie is vast besloten van elk van de nog aanwezige greinspoalties op de Dreins-Freese greinse in de gemiente Deever een afbeelding in ut Deevers Archief opnemen. Ech wè.
De redactie nodigt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag uit te reageren met foto’s van greinspoalties en een juiste beschrijving van hun standplaats.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

Schildereeje ut ‘Binn’nhuus Deever (Drente)’

De Rijswijkse kunstschilder Adrianus (Arie) Johannes Zwart (geboren op 30 augustus 1903 in Rijswijk, overleden op 27 augustus 1981 in Laren) maakte een schilderij met de titel Binnenhuis Diever (Drenthe). Zie de bijgaande afbeelding.
Het schilderij is met olieverf op een doek aangebracht en is voorzien van een handtekening van de schilder. Het schilderij is in december 2018 via een veiling van eigenaar verwisseld.
De grote vraag is natuurlijk of Arie Zwart dit schilderij daadwerkelijk binnen de grenzen van de gemiente Deever in een binnenhuis heeft geschilderd. Feit is wel dat de schilder en zijn gezin in de Tweede Wereldoorlog in een woonbootje in Meppel woonden. Het zou best wel eens zo kunnen zijn dat Arie Zwart de gemiente Deever in die tijd wel een keer heeft bezocht.
De redactie van het Deevers Archief is echter van mening dat Arie Zwart het schilderij wel de titel Binnenhuis Diever (Drente) heeft gegeven, maar dat dit schilderij niet in een binnenhuis in de gemiente Deever is geschilderd, ondanks het feit dat de dorpen en gehuchten en boerderijen in de gemiente Deever vóór en in de Tweede Wereldoorlog nog zeer pittoresk (mooi om te zien en met de uitstraling dat het leven er rustig en prettig is) waren en dat kunstenaars daardoor werden aangetrokken.
Arie Zwart was een zeer productief schilder en heeft veel schilderijen van binnenhuizen gemaakt, erg sterk gelijkend op het schilderij met de titel Binnenhuis Diever (Drente), maar met titels, zoals Binnenhuis Wierden en Oud Brabants binnenhuis te Lage Mierde.
Maar wellicht is Arie Zwart wél in de gemiente Deever geweest en vond hij wél een schilderswaardig binnenhuis. Dat binnenhuis was dan zo te zien niet de steriele kille voorkamer of steriele kille opkamer in de boerderij van een dikke naast de klompen lopende boer, die bijvoorbeeld an de brink van Deever woonde. Het zou eerder het binnenhuis van een keuterboerderijtje op ’t Kastiel of op Kalter’n kunnen zijn geweest, want in keuterboerderijtjes werd in het voorhuis wél echt geleefd.
Het vroege werk van Arie Zwart is vrij donker van toon, pas omstreeks 1940 gaat hij over op een lichter palet. Het schilderij met de titel Binnenhuis Diever (Drente) is daarom met schier aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid ná 1940 gemaakt. Het binnenhuis is impressionistisch, romantisch en nostalgisch geschilderd, zo zagen binnenhuizen in de gemiente Deever er na 1940 zeker niet meer uit. Kortom Arie Zwart heeft bij het schilderen op zijn woonbootje in Meppel ten zeerste zijn overschilderfantasie gebruikt.

Posted in Kuunst, Skildereeje | Leave a comment

In de tuun aachter ut huus van de boo’mmeister

Bijgaand afgebeelde zwart-wit foto is gemaakt op 18 juni 1934. De redactie van ut Deevers Archief wil bijzonder graag de naam van de maker van de hier afgebeelde foto in dit bericht vermelden, maar weet helaas niet wie de maker is. De redactie heeft wel het vermoeden dat de maker van deze foto dezelfde is als de maker van twee schoolfoto’s op 18 juni 1934.
De redactie heeft omstreeks 2006 bij Johannes (Hans) Hendrik van Eisden, zoon van Hendrikus (Henk) Andries van Eisen, die toen in de wijk Oosterboer van Meppel woonde, een scan gemaakt van het bij hem aanwezige exemplaar van de hier afgebeelde foto.
Op deze foto zijn – voor zover bij de redactie bekend – de volgende personen te zien.
Bovenmeester Hendrikus (Henk) Andries van Eisden zit aan de rechterkant in een rieten tuinstoel. Hij is geboren op 5 mei 1899 in Steenwijkerwold. Hij is overleden op 13 oktober 1987 op 88-jarige leeftijd in Meppel. Hij is gecremeerd in Meppel. Hij was van 1 april 1930 tot 1 april 1936 hoofd van de openbare lagere school an de Heufdstroate in Deever. In Meppel was hij hoofd van de Vledderschool. Let op de witte schoenen van Hendrikus (Henk) Andries van Eisden.
Hendrik (Henk) Andries van Eisden was de oprichter van het Hervormde Kerkkoor en van de gymnastiekvereniging. Hij was propagandist van de de afdeling Drente van de Bond voor Staatspensionering. Hij was voorzitter van het Centraal Genootschap. Van hem was bekend dat hij ’s avonds bijna nooit thuis was. Hij was altijd op pad voor ‘zijn’ school en voor dorpsactiviteiten.
Bij bovenmeester Hendrikus (Henk) Andries van Eisden staat zijn zoon Johannes (Hans) Hendrik. Hij is geboren op 8 januari 1930 in Meppel. Hij is overleden op 18 oktober 2013 in Meppel.
De bij het tafeltje zittende vrouw is Pietronella (Pietje) Hoek. Zij is de echtgenote van Hendrikus (Henk) van Eisden. Zij is geboren op 23 november 1900 in Steenwijkerwold. Zij is overleden op 27 november 1982 in Meppel, zij was toen 82 jaar oud. Let vooral ook op de witte schoenen van Pietronella (Pietje) Hoek.
De op het tafeltje zittende vrouw is juffrouw Johanna Philippina Hatzmann. Zij is geboren op 24 mei 1886 in Hoogersmilde. Zij is overleden op 16 februari 1949 in Dwingel. Zij was toen 62 jaar oud. Zij was getrouwd met caféhouder Harm Janssen, die een café op de Smilde had.
De op de grond zittende vrouw is juffrouw Rigtje Johanna van der Land. Zij is geboren op 1 november 1909 in Steenwijkerwold. De redactie weet nog niet wanneer zij is overleden.
Het meisje naast juffrouw Rigtje Johanna van der Land is Klazina (Ina) Theodora, dochter van Hendrikus (Henk) Andries van Eisden en Pietronella Hoek. Zij is geboren op 5 mei 1925 in Meppel. Zij is overleden op 15 augustus 1974 in Amsterdam
Het meisje in de tent is Trijntje (Trijn) Figeland, een vriendinnetje van Ina van Eisden. Trijntje (Trijn) Figeland is geboren op 16 juni 1923. De redactie weet nog niet wanneer zij is overleden. Zij was een dochter van de fabrieksmolenaar Hendrik Figeland en Jantje Dekker.
De op de grond zittende jongen aan de linkerkant is Willem (Wim) Frederik, zoon van Hendrikus (Henk) van Eisden en Pietronella Hoek. Hij is geboren op 25 maart 1927 in Meppel. Hij is overleden op 18 februari 1958 in Hilversum, hij was toen 30 jaar oud.
De redactie van ut Deevers Archief heeft nog niet kunnen achterhalen wie die sagrijnig en arrogant kijkende tamelijk jonge man is, die in de rieten tuinstoel aan de linkerkant van de foto hangt. Hij is gekleed in een deftig driedelig pak en draagt glimmende kalfsleren schoenen. Let vooral ook op de scherpe plooi in zijn broek. Was hij een soort van opperhoofdinspecteur van het lager onderwijs uit het verre Den Haag, die na zijn inspectie van de openbare lagere school van Deever een kopje thee kwam drinken in de bepaald niet kleine tuin van het huis van de bovenmeester tegenover de openbare lagere school aan de Hoofdstraat ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief zijn naam weet, die moet het vooral melden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft in een detail van een topografische kaart uit 1930 met een zwarte pijl de plaats van de woning van de bovenmeester an de Heufdstroate in Deever aangegeven.
De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 15 december 2023. Het Bloemenhuis Hofman was toen niet meer fysiek gevestigd in de oude bovenmeesterswoning.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in Juffrouw Van der Land, Legere skoele in Deever | Leave a comment

De ingang tot het weiland ‘de Helprichskaampe’

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – un echte Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte en later in Assen woonde – steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels en documenten over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm te publiceren.
Het is de redactie bij het leven van Anne Mulder helaas niet gelukt al zijn Deeverse documenten in het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, te publiceren, dan maar postuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief.
Tussen de documenten zat ook een kleurenfoto, die Anne Mulder omstreeks 1970 heeft gemaakt. Het betreft een foto van het toegangsweggetje naar het weiland met de veldnaam de Helprichskaampe an de Hoarweg in de bos van Deever. Deze tijdloos lijkende foto is het zeker waard uitgegeven te worden als ansichtkaart.
De redactie vermoedt dat de veldnaam de Helprichskaampe niet is vermeld in het voor Deever onvolprezen en uiterst belangrijke cultuurhistorische standaardwerk ‘Veldnamen gemeente Diever omstreeks 1832’, dat de heemkunduge vurening uut Deever in 2013 in een te beperkte oplage heeft uitgegeven. In dit standaardwerk zijn de veldnamen van alle percelen in de gemiente Deever op de kadastrale atlas van 1832 verzameld en in kaart gebracht.
Het zou best eens zo kunnen zijn dat het perceel land met de naam de Helprichskaampe na 1832 via vererving of verkoop is ontstaan uit een opdeling van een groter perceel land met een veldnaam, die wél in het genoemde standaardwerk is vermeld en dat het nieuwe perceel pas (ver) na 1832 de naam de Helprichskaampe (het stuk land van Helprich …..) heeft gekregen. De redactie heeft de veldnaam de Helprichskaampe toegevoegd aan de Deeverse erfgoedlijst.
De redactie nodigt bij deze de Heren Veldnamenexperts Van De Heemkunduge Uut Deever uit te reageren op dit bericht.

Posted in Aarfgood, Veldnème | Leave a comment

Jacobus Franciscus lig bee de kaarke in Buil

Op de hof van de kerk van Buil (Boijl) in de buurt van Zorgvliet ligt landbouwondernemer Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt (geboren in Nieuwer Amstel, 20 december 1800, overleden in Deever (op Woater’n), den 25 november 1870) en stichter van Zorgvliet al meer dan honderd en vijftig jaar in de buurt van de kerk en de apart staande houten klokkestoel onder een grote brede deksteen begraven. Ruimte voor twee personen zou je zo zeggen. Echter zijn echtgenote jonkvrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfeldt ligt niet onder de grote brede deksteen, die hebben ze ergens in Arnhem begraven.
De muurtjes die de deksteen dragen zijn nog niet zo heel lang geleden opnieuw opgemetseld (door wie en voor wiens rekening ?). Op de hof van de kerk in Buil (Boijl) worden nog steeds mensen begraven. Zo hoort het ook. Dat kom je niet veel meer tegen. De redactie van ut Deevers Archief heeft beide hier afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op 11 april 2013.

Posted in de Ruiter de Wildt, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 49 an de Mond’n op Zorgvliet

In de webstee www.lc.nl van de Leeuwarder Courant verscheen op 22 september 2011 het volgende bericht:
Grenspaaltjes Friesland-Drenthe gerestaureerd
ZORGVLIED – Met de herplaatsing van grenspaal 49 op de Fries-Drentse grens bij Zorgvlied is een restauratieproject van de provincie Fryslân voltooid. Van de 148 gietijzeren palen die de grens sinds 1894 afbakenden, waren nog 51 over. Deze zijn allemaal opgeknapt. Beide provinciewapens zijn op de paaltjes te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Greinspoaltie IL (je mag blijkbaar ook XLIX of XXXXVIIII of XXXXIX noteren) (dat wil zeggen greinspoaltie 49) op de grens van de provincie Friesland en de provincie Drente staat op Zorgvliet in de gemiente Deever bij camping De Twee Provinciën.
Bij dit greinspoaltie staat een paaltje waaraan het straatnaambordje ‘De Monden’ is bevestigd. Het gegalvaniseerde paaltje staat op kosten van de gemeente Westenveld in het gebied van de gemiente Deever op ongeveer 20 cm van de grens. Daar komt de gemeente Ooststellingwerf mooi mee weg.
Het  roestgevoelige gietijzeren greinspoaltie IL (greinspoaltie 49) bevond zich op 11 december 2019 nog in een goede staat van onderhoud. Dit greinspoaltie is helaas wel kwetsbaar voor diefstal, want gemakkelijk bereikbaar met een auto met aanhanger.
De redactie heeft de eerste kleurenfoto gemaakt op 21 november 2014. De redactie heeft de tweede en de derde kleurenfoto, waarop een stukje van de weg met de naam ‘de Monden’ is te zien, gemaakt op woensdag 11 december 2019.
In google.nl/maps zijn ook afbeeldingen van greinspoaltie IL (greinspoaltie 49) te vinden, waaronder een afbeelding uit maart 2019.

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 45 stiet an de Verwersweg op Zorgvliet

In 1886 werden de gemeenten op de grens van Friesland en Drente gevraagd het tracé en de markering van de grens te controleren. In 1894 zijn 147 gietijzeren palen op de grens van de provincie Drente en de provincie Friesland geplaatst.
De zwart-witte paaltjes staan ongeveer 60 cm boven het maaiveld en een even groot deel van het paaltje zit onder de grond. De paaltjes stonden gemiddeld 500 meter uit elkaar en staan op oude kaarten als GP met een getal aangegeven.
Op een grenspaaltje staat het wapen van de provincie Friesland aan de Friese kant van het paaltje en staat het wapen van de provincie Drente aan de Drentse kant van het paaltje. Zo te zien is dat bij grenspaaltje XLV (grenspaaltje 45) wel in orde.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto vroeg in het voorjaar op 9 april 2013 gemaakt.
Op de foto is greinspoaltie XLV (grenspoaltie 45) in de berm aan de zuidzijde van de Verwersweg op Zorgvliet te zien.
In google.nl/maps zijn ook afbeeldingen van greinspoaltie 45 (greinspoaltie 55) te vinden, waaronder bijgaande afbeelding uit maart 2019.

Posted in Greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

Ut anplakbiljet van ut eup’mlogtspel Hamlet

Mensen kunnen van sommige posters van het openluchtspel in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever menen dat het kunst is of in de buurt van kunst komt of kitsch is. Dat is hun goede recht. De redactie van ut Deevers Archief vindt het in elk geval geen kitsch.
De 2011-poster, waarop de opvoering van het stuk Hamlet van William Shakespeare wordt aangekondigd, lijkt zo eentje te zijn. Kunst of geen kunst, dat is de subjectieve vraag.
De redactie van ut Deevers Archief vindt de afgebeelde poster geen kunst, maar een kunstig gemaakt object.
De vraag rijst of een absolute definitie van kunst bestaat ? Een definitie die objectief bepaalt: Het is kunst of het is geen kunst. Het antwoord is natuurlijk nee.

Posted in Deever, Eup’mlogtspel, Kuunst | Leave a comment

Aan den Jongeheer Dirk de Wit Dz. in Bovenkarspel

Naast zwart-wit ansichtkaarten met dorpsbeelden waren in 1917 op Zorgvliet ook kaarten, zoals de hier afgebeelde verkrijgbaar. Een uitgever kon dit soort kaarten in grotere goedkopere hoeveelheden drukken, dan ansichtkaarten. Als hij in een stad, dorp of gehucht een klant voor 100 of 200 of wat voor ander aantal exemplaren dan ook had gevonden, dan kon hij in de witte rechthoek de naam van de plaats stempelen, in dit geval Zorgvliet in Drente (an de aandere kaante van de Deeverse bos).

De kaart is gestuurd aan den Jongeheer Dirk de Wit dz., p/a den D. de Wit, Bovenkarspel, Noord-Holland.

De tekst op de achterkant van de kaart luidt als volgt.
Wateren, 15 juni 1917,
Beste Vriend,
Hiermede bericht ik je dat ik verleden week goed en gezond ben gearriveert (redactie: gearriveerd).
En het eerste waar men hier over klaagde was over de droogte en ook dat er geen gras wilde groeien.
Meer nieuws was hier ook niet.
Schrijft u ook eens hoe het bij jullie er bij staat.
Ontvangt allen de hartelijke groeten van uw vriend.
Hein

Op 15 juni 1917 zat Zorgvliet in het midden van een unieke hittegolf, namelijk eentje van 10 dagen achter elkaar, en dat nog wel in deze periode van het jaar! Van 10 tot en met 19 juni 1917 had De Bilt 10 zomerse dagen op rij, en van 16 tot en met 18 juni 1917 zouden de vereiste 3 tropische dagen ook komen. En dat dus juist in de tweede helft van juni, wanneer het gemiddeld genomen 2 van de 3 jaren wisselvallig is.

Het gedicht op de prentkant van de kaart luidt als volgt.
Zij heeft zelf haar op de post gedaan,
Uit angst dat iemand ’t zou vergeten.
Want al, wat in die brief moog’ staan,
Zou zij voor niemand willen weten.
Zij beschreef haar liefde en ook haar groeten,
Met de wensch hem spoedig te ontmoeten.

Uit de tekst is op te maken dat vriend Hein zeker geen toerist was.
De grote vraag is dan natuurlijk wat deed toch die vriend Hein in Zorgvliet ?

Posted in Ansigtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Zorgvliet | Leave a comment

Bakkereeje en kruudenierswinkel van Alle Brouwer

Op deze zonnige zomerdag in 1930 ligt de brood-, koek- en banketbakkerij en kruidenierswinkel van Alle Brouwer aan de Dorpsstraat op Zorgvliet er rustig en gezellig bij. Het is een echte dorpswinkel geweest. Op de geëmailleerde reclameborden staan wervende teksten voor Ster tabak (pruimtabak, de boerenbevolking van Wateren en Zorgvliet pruimde) en Douwe Egberts koffie. Een houten fietsrek met reclame voor koffie, thee en tabak van Van Nelle staat bij de ingang. Links naast het pand van de familie Brouwer woonde de familie Schwering. Rechts staat het oude café De Harmonie met het karakteristieke overstekende dak van Jan van Opzeeland.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie stelde in 2003 ten behoeve van de leden van de plaatselijke heemkundige vereniging de zo genoemde ‘historische kalender’ (hoe kan een kalender historisch zijn ?) voor het jaar 2004 samen.
Deze foto stond afgebeeld op het kalenderblad voor de maand juni 2004.
De redactie herinnert zich het samenstellen van deze kalender als een bijzonder leerzame wandeling op de wegen der vrijheid.


Posted in Bedrief, Dorpsstroate, Neringdoende, Topstuk, Zorgvliet | Leave a comment

De brons’n vuurpot uut de Vledder Oa

In de krant ‘de Grondwet’ verscheen op 3 augustus 1937 het volgende korte bericht over de vondst van een bronzen vuurpot in de Vledder Aa.

Diever. Bij de graafwerken voor het maken van een nieuwe brug over de Vledder Aa kwam op een diepte van ongeveer 1 meter beneden den bodem van het stroompje een bronzen vuurpot te voorschijn.
Het voorwerp kon geheel gaaf geborgen worden, alleen het hengsel werd beschadigd.
Naar we vernemen is de vuurpot afgestaan aan dr. van Giffen, de bekende archeoloog.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is bezig met pogingen te achterhalen waar deze vuurpot, een zo genoemde Spaanse legerpot, is gebleven.

Op 21 oktober 2015 verstuurde de redactie het volgende e-mail bericht naar het Drents Museum in Assen:
Geachte heer/mevrouw,
In de krant ‘de Grondwet’ verscheen op 3 augustus 1937 het bijgevoegde korte bericht over de vondst van een bronzen vuurpot in de Vledder Aa bij Diever.
Is het Drentsch Museum in het bezit van deze vuurpot ? Zo nee, weet u waar deze vuurpot is gebleven ? Wanneer werden in Drenthe bronzen vuurpotten gebruikt ?

Al direct op 22 oktober 2015 ontving de redactie het volgende antwoord van de conservator archeologie drs. Vincent van Vilsteren van het Drents Museum in Assen
Geachte heer,
Hartelijk dank voor uw bericht over de bronzen pot uit de Vledder Aa.
Mij is de vondst van deze pot niet bekend. En ik heb toch al verschillende malen over bronzen potten in Drenthe gepubliceerd. Ik ben daarom heel blij met deze nieuwe pot. Nog blijer zou ik zijn als ik wist waar die gebleven is. Hij is in ieder geval niet in de collectie van het Drents Museum terecht gekomen.
Ik zal eens proberen iets te achterhalen via de dagboekjes van professor doctor Albert Egges van Giffen, maar mijn hoop is niet groot. Mocht U nog meer informatie tegenkomen, dan houd ik mij aanbevolen.

Als U meer wilt weten over dergelijke bronzen potten, dan verwijs ik naar twee van mijn artikelen gepubliceerd in de Nieuwe Drentse Volksalmanak van respectievelijk 1998 en 2000.

In de Nieuwe Drentse Volksalmanak 115 van 1998 verscheen op de bladzijden 142 tot en met 170 het artikel Voor hutspot en de duivel – over de betekenis der zoogenaamde Spaansche legerpotten.
In de Nieuwe Drentse Volksalmanak 117 van 2000 verscheen op de bladzijden 169 tot en met 187 het artikel Die potten in deze ruwe veenen’; aanvullende vondsten van zgn. Spaansche legerpotten.

Abracadabra-1403

Posted in Aarfgood, Albert Egges van Giffen, Oudheidkunde, Vledder Oa, Wapse | Leave a comment

Is de Deeverse kaarke in 830 ebaut op un hunnebed ?

In het Dagblad van het Noorden verscheen op 1 maart 2004 in de rubriek Drentsigheden het volgende geschrijfsel, beschrijfsel en verschrijfsel van wijlen Lammert Huizing over onder meer het ontstaan van de naam van het dorp Deever.

Diever afkomstig van De Ever ?
Tot het jaar 830 stond er in Diever een heidense tempel. Daaromheen was een steenkring met een gemiddelde straal van negen meter naar de kern. Op die plaats is later de Pancratiuskerk gebouwd, de huidige Nederlands Hervomde Kerk, die wel eens de kathedraal van Drenthe wordt genoemd. Diever was de hoofdplaats van het vroegere Westenveld. Dat was toen Drenthe nog in drieën was verdeeld, namelijk Noordenveld, Zuidenveld en Westenveld. Nog vóór het jaar 1000 is het Westenveld gesplitst in twee rechtsgebieden, het Beiler en het Dieverder dingspil.
Er zijn naamkundigen die beweren dat de naam Diever te maken heeft met ‘beduven’, wat ‘bedekt met water’ betekent. Maar Diever is nooit een waterrijk gebied geweest. In de Middeleeuwen sprak men van Devere, waarin sommigen een Keltische naam zien, een afleiding van ‘diavara’, wat ‘de goddelijke’ betekent. Maar de geleerden zeggen dat er in Drenthe geen Kelten hebben gewoond.
Of moeten we denken aan een heel simpele verklaring, namelijk aan een samenvoeging van ‘de’ en ‘ever’. De Ever, wat in de loop der eeuwen tot Diever is vervormd.
Het is leuk om je met speculaties over de vroegste geschiedenis van Diever bezig te houden. Het enige concrete punt in het vorenstaande is het jaartal 830. Maar je vindt dit in geen enkel geschiedenisboek. Bij opgravingen onder de vloer van de hervormde kerk zijn wel sporen ontdekt van een ‘heidense tempel’.
Het jaartal 830 is afkomstig van de bekende en omstreden historicus en publicist Wigholt Vleer, die jarenlang in Norg heeft gewoond. Met de wichelroede stelde hij de exacte plaats van de ’tempel’ vast en ontdekte hij ook de steenkrans daaromheen. Langs paranormale weg kreeg hij daarbij het jaartal 830 door.
Wigholt Vleer schreef in 1992 een boek over tweehonderd heilige plaatsen in Nederland en Vlaardingen. Die heilige plaatsen beschreef hij aan de hand van leylijnen die hij ontdekte via de wichelroede. Leylijnen zijn energiebanen in de bodem. Leycentra zijn plaatsen van samengebalde energie, waarop de hunebedden, heidense tempels en de oude kerken zijn gebouwd.
Zowel de leylijnen als het lopen met een wichelroede behoren tot de taboes van de wetenschap. Ook Tjerk Vermaning had als praktijkarcheoloog daarmee te maken toen hij zijn visioenen wereldkundig maakte over nederzettingen uit de oude Steentijd.
Prana, tijdschrift voor spiritualiteit en wetenschappelijke randgebieden, zorgde voor een themanummer over taboes in de wetenschap. Het gaat over mensen bij wie iets doorklinkt van genialiteit in hun werk, die het aandurven een lawine van kritiek te trotseren, mensen die misschien een beetje gek zijn. Het eeuwenoude wichelroede lopen wordt besproken en ook de stelling van een gereformeerd theoloog dat bepaalde elementen in het christendom al dateren van ver vóór de christelijke jaartelling, dus uit het heidendom.
Wetenschappers kiezen vrijwel altijd partij en weinig onderzoekers hebben in de gaten dat meer benaderingen tegelijk mogelijk zijn. Dat geldt voor het lopen met de wichelroede en veel andere taboe-onderwerpen. Daarom is het goed dat dwarsliggers als Wigholt Vleer en anderen de samenleving wakker houden en de wetenschap prikkelen tot aandacht voor zaken die eingelijk niet kunnen bestaan.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie moet het in het Nederlands geschreven artikel van de Hoogevener Lammert Huizing nog vertalen in ut Deevers. 

Het door wichelroede-loper-fantast Wigholt Vleer bedachte jaar van 830 na Christus, als jaar waarin de eerste rooms katholieke kerk in Deever is gesticht, komt desalniettemin nochthans evenwel als ernstig en bijzonder geloofwaardig over.
Dat de fanatieke verspreiders van het rooms katholieke geloof daarbij de tactiek van de totaal verschroeide aarde, casu quo het vernielen van oude heiligdommen, ook in Drente toepasten, wekt bij de redactie geenszins enige verbazing, dat mag van de katholieken gevoeglijk worden aangenomen, het zou merkwaardig zijn als dat niet zou zijn gebeurd, dat deden de fanatieke verspreiders van het rooms katholieke geloof overal in de wereld.
Zo staat zelfs in Colan, in de kustwoestijn in het noorden van Perú, de Sint Lucas kerk, de eerste en oudste rooms-katholieke kerk van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, die is 1535 is gebouwd, op een grondig vernield heiligdom van een plaatselijke indianenstam.

De sporen die onder de vloer van de eerste rooms katholieke kerk van Deever zijn gevonden, zijn wellicht en bijzonder hopelijk afkomstig van een zeer groot hunnebed. Dat zou dan in de nummering van professor doctor in de oudheidkunde Albert Egges van Giffen het hunnebed D52-b zijn geweest.
De redactie is van mening dat de foutieve naam van de gemeente Westerveld nu al gewijzigd kan worden in gemeente Westenveld. Daarmee wordt de naam duurzaam en toekomstbestendig, want dan kan na samenvoeging van de gemeente Westenveld met de gemeente Meppel de naam gemeente Westenveld gehandhaafd blijven.
In de nabije toekomt is in Drente slechts ten hoogste plaats voor vijf gemeenten: Noordenveld (hoofdplaats Assen), Middenveld (hoofdplaats Beilen), Westenveld (een gedwongen samenvoeging van de gemeenten Meppel en Westenveld, met als hoofdplaats Meppel), Oostenveld (hoofdplaats Emmen) en Zuidenveld (hoofdplaats Hoogeveen). Deever, wen er alvast maar aan dat het luxe Raadhuis aan de Gemeentehuislaan slechts een tijdelijk raadhuis is. Ech wè.
In het bericht van Lammert Huizing is een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van een deel van de Heufdstroate van Deever opgenomen.
De redactie heeft een afbeelding van een in 1909 verstuurd origineel exemplaar van deze fraaie ansichtkaart aan dit bericht toegevoegd.
Aan de rechterkant is te zien het boerderijtje van Hendrik Moes, hij was kuiper, dat wil zeggen maker van boterkuipjes. Daarnaast staat de woning van de gezusters Oostenbrink (de Pluumpies). Aan de linkerkant van de hier afgebeelde ansichtkaart is een stukje van het huis van het echtpaar Jan ter Heide en Wilhelmina (Mine) Merk te zien.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zaterdag 16 juni 2018.


 

Posted in Ansigtkoate, Brink, Heufdstroate, Kaarke an de brink, Oudheidkunde, Topstuk | Leave a comment

Roggemiete sett’n an de Grönnegerweg bee de Belt

Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw zetten de boeren de rogge an de miete, liefst van zoveel mogelijk boeren dicht bij elkaar, waarna een loonbedrijf de rogge döste mit sien döskaaste.
De Grönnegerweg bee Deever was toen tot aan het gesticht Armenwerkhuis gelukkig nog een zandweg. Naast de zandweg lag gescheiden door betonnen paaltjes het schelpenpad voor de fietsers en de wandelaars. Was dat nu nog maar zo.
Het voorstel aan de Hoge Dametjes En Heertjes Van Het Grote Zandwegen Ongelijk In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan in Deever is de bestaande verharding te verwijderen en de situatie, zoals te zien op de hier afgebeelde foto, met geschwinde spoed en in gestrekte draf te herstellen. Toen ome Kees nog de burgervader van de gemiente Deever was, werd  niet zo zuinig omgesprongen met die paar nog overgebleven zandwegen.
Op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is aan de rechter kant de toegang tot de Belt (de vuilnisbelt) te zien (lekker fikkie stook’n op de Belt, om dan vanwege de rook weggejaagd te worden door Giene Bijker, die daarom in de volksmond Giene de Belthekse werd genoemd).
Op de achtergrond is links naast de roggemiete in opbouw het boerderijgedeelte van het gesticht Armenwerkhuis te zien.
Wie zijn bezig met het zetten van de rogge an de miete ?
Wie van de bezoekers van ut Deevers Archief heeft foto’s van dit boer’nwaark ?
Lag het bouwland rechts van de Grönnegerweg op de Heezenesch ? Zo nee, tot welke esch behoorde deze akker dan ? En wie was de eigenaar van dat bouwland ?
De hier afgebeelde ansichtkaart is tussen 1962 en 1964 verkocht door Roelof (Roef) van Goor’s Kantoorboekhandel an de Kruusstroate in Deever. Deever mag Roelof (Roef) van Goor postuum wel bijzonder dankbaar zijn, dat hij zoveel mooie dorpsbeelden op ansichtkaarten op de markt heeft gebracht.

Posted in Ansigtkoate, Boer'nwaark, Grönnegerweg, Heezeresch, Saandweg | Leave a comment

Heiug sigt op ut dörp Deever en de Noorderesch

Nu winterse perioden met sneeuw en ijs vanwege de opwarming van de aarde ook in de gemiente Deever steeds minder vaak voorkomen en die perioden bovendien korter worden, vaak niet langer dan een dag duren, is het een goede zaak veel foto’s van winterlandschappen in de gemiente Deever te maken en te tonen. Vandaag is morgen alweer verleden tijd.
De redactie van ut Deevers Archief maakte deze foto van de Noorderesch met schapen en met een heiig zicht op ut dörp Deever op 21 januari 2016. De punt van de gemeentelijke toren aan de niet-oorspronkelijk Saksische brink van Deever is nog net in het midden van de hier afgebeelde kleurenfoto te zien.
De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief zijn bij deze uitgenodigd hun mooiste winterfoto’s voor publicatie in ut Deevers Archief ter beschikking te stellen.

Posted in Deever, Landschap, Noorderesch, Winter | Leave a comment

Greinspoaltie 44 steet vlak bee de Verwersweg

In 1886 werden de gemeenten op de grens van Friesland en Drente gevraagd het tracé en de markering van de grens te controleren. In 1894 zijn 147 gietijzeren grenspaaltjes geplaatst. Veertig van deze provinciale grenspaaltjes staan op de grens van de gemiente Deever en de gemiente Ooststellingwaarf.
De zwart-wit geverfde grenspaaltjes staan ongeveer 60 cm boven het maaiveld en een even groot deel van het paaltje zit onder de grond. De paaltjes stonden gemiddeld 500 meter uit elkaar en staan op oude kaarten als GP (grenspaal) met een getal aangegeven.
Greinspoaltie XLIV (greinspoaltie 44) staat bij een sloot (een grensslootje) een paar honderd meter ten zuiden van de Verwersweg op Zorgvliet bij een knik in de grens. Dit gietijzeren en roestgevoelige paaltje zat in april 2013 keurig in de verf, het lijkt alsof het paaltje in 2012 of 2013 een verfbeurtje heeft gehad. In september 2018 vertoonde de bovenkant van het paaltje al weer enige roeststrepen.
Het is wel zaak ut Deeverse aarfgood blijvend goed te onderhouden !
Op de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s is op de achtergrond de Verwersweg op Zorgvliet te zien. De grens loopt aan de linkerkant van de sloot.
Het kan zijn dat de grens tussen de twee provincies van invloed is op de inrichting van het cultuurlandschap, zeg maar het aanharken van de uithoeken van de gemiente Deever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (Afbeelding 1) gemaakt op 9 april 2013, in het vroege voorjaar, met water in de sloot, met bomen zonder bladeren.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (Afbeelding 2) gemaakt op woensdag 19 september 2018, in de late zomer, zonder water in de sloot, met bomen met bladeren.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Aarfgood, Greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

STAKO-meubelen: STApelbaar en KOppelbaar

Meer dan twintig jaar (vanaf 1942 ?) was N.V. Meubelfabriek ‘de Toekomst’ gevestigd an de Deeverbrogge,
In het najaar van 1966 ging de fabriek failliet, verloren 18 medewerkers hun baan en werd de inventaris geveild.
Een bekend product van deze fabriek was de stapelbare en koppelbare stoel, die onder het merk STAKO (STApelbaar en KOppelbaar) op de markt werd gebracht.
In de krant Het Vrije Volk (democratisch-socialistisch dagblad) verscheen op 10 augustus 1963 bijgaand afgebeelde personeelsadvertentie.
Het kan voorkomen dat STAKO-stoelen heden ten dage nog via internet te koop worden aangeboden of worden geveild. Wees er dan snel bij. Het zijn degelijke stoelen. Ut bint Deeverbrogse aarfstukk’n. De op de foto’s zichtbare stoelen waren zo te zien wel STApelbaar, maar niet KOppelbaar.
De stoelen moeten een flink aantal jaren vóór 1963 zijn gemaakt, want het abonnee-nummer van de telefoon is in de personeelsadvertentie 1415 en op het metalen merkplaatje op de stoel 15.
De redactie van ut Deevers Archief is op zoek naar foto’s van meubelfabriek ‘de Toekomst’, in het bijzonder foto’s van het interieur van de fabriek.

De heer Willem Jan Kruyt stuurde op 3, 6, 7 en 11 december 2018 enige reacties die zijn samengevoegd tot de volgende reactie;
De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.
Mijn vader Jan Kruyt heeft bij de meubelfabriek ‘de Toekomst’ van Brilman gewerkt van 1942 tot ongeveer juni 1949. Als jonge jongen nam mijn vader mij wel eens mee naar de fabriek.
Het kan zijn dat mijn vader destijds heeft gereageerd op een soortgelijke als hier afgebeelde advertentie voor de functie van bedrijfsleider bij ‘de Toekomst’ in Dieverbrug. Na de Toekomst-periode is mijn vader vertegenwoordiger geworden voor meubelfabriek Kuiper in Almelo
De heer en mevrouw Brilman waren joodse mensen. Zij hadden één zoon Jan, die is verongelukt in de fabriek. Dat gebeurde na de Toekomst-periode van mijn vader. Ik ben op de hoogte van de details van het ongeluk van Jan Brilman. Het is zo gegaan. In de fabriek zat bovenin een drijfwerk van wielen met leren riemen die de machines aandreven. Zo’n riem kon je ook verplaatsen naar een ander wiel. Wat deed Jan ? Hij gebruikte een lange lat om zo’n riem te verplaatsen naar een ander wiel. Die lat raakte een spaak van zo’n wiel en is met kracht teruggestoten in het lichaam van Jan. Ik dacht in zijn lies. Hij was zeer zwaar gewond en is aan de gevolgen van het ongeluk overleden. Dit verhaal heeft mijn vader mij zo verteld. Wij waren heel erg onder de indruk, toen we dat bij ons thuis hoorden.
Zelf was ik 2 jaar oud toen we in de mooie provincie Drenthe kwamen wonen. Het was in 1942, dus tijdens de Tweede Wereldoorlog. We woonden in Leggeloo in het huis wat nu als adres Leggeloo 37 heeft. Mijn ouders vertelden mij dat bij de bevrijding in 1945 Canadese tanks al schietend Duitse soldaten achtervolgden. Ik was toen een jochie van 5 jaar. Ik werd snel naar binnen gehaald.
De familie Brilman woonde in het mooie statige huis in Dieverbrug, waar vroeger de burgemeester van Dwingeloo heeft gewoond. Dat huis stond naast het huis waar Jan Oostenbrink woonde. Die had een café, waar mijn vader mij wel eens op die indertijd lekkere priklimonade trakteerde. Jan Oostenbrink was ook kolenboer. Hij bracht bij ons regelmatig een nieuwe voorraad kolen. Het kan zijn dat de familie Brilman voor onze tijd in het het huis met adres Leggeloo 37 woonde en toen mijn vader in de meubelfabriek ging werken, zij in Dieverbrug is gaan wonen. .
Mijn vader was vóór de oorlog gemobiliseerd als soldaat en heeft aan het begin van de oorlog dicht bij Den Haag daadwerkelijk aan de strijd deelgenomen. Op het vliegveld Iepenburg hebben ze een behoorlijk aantal Duitse vliegtuigen neer kunnen halen met de luchtartillerie. Ik denk dat in 1942 de grond te heet onder zijn voeten werd en dat wij daarom zijn verhuisd naar Leggeloo.
In de Tweede Wereldoorlog was de gewoonte van de Duitsers om in veel fabrieken in Nederland een Duitse officier neer te zetten. Dat waren wat oudere officieren, die niet meer in staat waren om te vechten. Dat was ook het geval bij ‘de Toekomst”, daar zat ook een oudere Duitse officier. De fabriek kon in de Tweede Wereldoorlog ‘normaal’ doorgaan met de productie. Op een keer moesten ze bij ‘de Toekomst’ echter houten paaltjes zagen voor de bouw van Duitse (zand)bunkers. Mijn vader had wel door, dat die bunkers totaal geen strategische betekenis hadden. Het was een moeilijke situatie natuurlijk.

Mijn vader was gespecialiseerd in het buigen van hout met stoom. Hij had in Amsterdam een fabriek waar houten speelgoed en ook kleine meubelen, zoals naaidozen, werden gemaakt.
Ik heb nog een foto van mijn vader, een foto van mijn vader met Bram Haasjes en een foto van een jonge jongen met de achternaam Pieper.
De bij dit bericht gevoegde zwart-wit foto van mijn vader is genomen bij een houten bijgebouw van de fabriek. Dat bijgebouw stond vanaf de weg gezien aan de rechterkant van de fabriek.  

Bram Haasjes werkte ook bij Brilman. Hij woonde aan de Juliana Bernhardweg in Leggeloo. Hij slachtte in de Tweede Wereldoorlog ook ons varken illegaal, hij kon ook riet dekken. Zijn dochter Ginie zat bij mij in de klas op de lagere school in Leggeloo.
Op de hoek van de Dwingelderdijk en de Juliana Bernhardweg woonde een zekere Scholten, die werkte ook bij ‘de Toekomst’; hij was een vriendelijke man.
Aan de Molenstad in Leggeloo woonde een zekere Bel, die werkte ook bij Brilman. We hebben nog regelmatig contact met zijn kleindochter Jannie Bel, die woont in de nieuwbouwwijk bij de voormalige melkfabriek van Dwingeloo, waar nu meubelzaak Wiechers is gevestigd.

Mijn vader had in de fabriek, waar hij zelf het buigwerk deed met het hout, hulp van een jongen van ongeveer 14 jaar oud. Die jongen had als achternaam Pieper, hij woonde in een boerderijtje aan het Keizerspattie. Als ik het goed heb woont hij nu in Dieverbrug aan de de Drentsche Hoofdvaart. Hij zal nu ongeveer 80 jaar oud zijn.
Ook Geert Schute uit Diever heeft voor Brilman gewerkt.

Zelf komen ik en mijn vrouw Coby regelmatig met vakantie in ‘Landgoed ’t Wildryck’ bij Dieverbrug. Ik zelf heb ongeveer zeven jaar in Leggeloo gewoond en ben nogal gehecht aan de omgeving daar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 25 juli 1949 verschenen twee berichten over het overlijden van Jan Harmen IJsbrand Brilman, zoon van Jan Herman Brilman en Elisabeth Haringman. Zie de bijgevoegde berichten
De familie Brilman-Haringman woonde eerst enige tijd op het adres Leggeloo 49a, nu Leggeloo 37.
De Joodse Elisabeth Haringman (geboren op 16 juni 1899 in Amsterdam, dochter van Marcus Haringman en Sara Pool) huwde op 9 maart 1938 in Amsterdam met de niet-joodse handelsagent Jan Herman Brilman (geboren op 28 januari 1900 in Deventer, zoon van Jan Harmen Brilman en Fennechien Koops).
De niet-joodse Jan Harmen Brilman en zijn joodse echtgenote Elisabeth Haringman hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd.

Abracadabra-1415

 

 

 

 

 

 

 

 

Abracadabra-1416

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Abracadabra-1418

 

 

 

 

 

Abracadabra-1417

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Posted in An de Deeverbrogge, Bedrief, Meubelfabriek 'de Toekomst', STAKO-meubel | Leave a comment

De melkkarre mit Appe Noorman op de Veentiesweg

Van Leer’s Fotodrukindustrie N.V. uit Amsterdam was de uitgever van de bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart. Bij de redactie van ut Deevers Archief is alleen de eerste uitgave van juli 1960 bekend. Het is mogelijk dat de kaart later is herdrukt.
De ansichtkaart was te koop in het Wiba-dorpswarenhuis van Jan Brugging en Griet Oost an de Heufdstroate in Deever.
De hier afgebeelde ansichtkaart toont aan de rechterkant twee van de drie dubbele in 1951 opgeleverde arbeiderswoningen an de Veentiesweg in Deever. De redactie weet helaas nog niet wie toen in die twee dubbele arbeiderswoningen woonden. Wie kan de redactie hierover gegevens verschaffen ?
Links is op de Veentjesweg de melkkarre van de suvelfubriek an ut Meul’nende in Deever te zien. In de tijd was Albert (Appe) Noorman de melkventer. Hij staat bij de melkkar. Hij is geboren op 29 april 1928 en is overleden op 13 maart 1989.
Let op de vuilnisemmers langs de weg. De gemiente Deever haalde in die jaren één keer per week de vuilnis op en stortte die op de vuilnisbelt an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie heeft de twee bijgaande afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op vrijdag 15 december 2023.

Posted in Ansigtkoate, Veentiesweg | Leave a comment

Un neemoedse traplift in ut olde Amsterdamse huus

In het Goettsch Journaal, jaargang 1, nummer 2, 1998 verscheen het volgende bericht over het Amsterdamse huis aan de Dorpsstraat op Zorgvliet en zijn bewoner Gerard Goettsch. De heer Ruud Goettsch, de initiatiefnemer van het Goettsch Journaal, heeft dit bericht geschreven na een bezoek aan Gerard Goettsch. Dat prachtige initiatief heeft helaas maar zes jaren bestaan. De grootvader van Gerard Goettsch is de overovergrootvader van de heer Ruud Goettsch. De heer Ruud Goettsch gaf de redactie van ut Deevers Archief toestemming zijn bericht op te nemen in ut Deevers Archief. De redactie is de heer Ruud Goettsch bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

Het Amsterdamse huis in Zorgvlied
Als je door de Dorpsstraat in Zorgvlied (in het noordwesten van Drente) rijdt, valt je op nummer 21 meteen een huis op met een bijzonder inpandig balkon met daaronder een houten plank met de tekst: ’t Amsterdamse huis.
In de voorkamer beneden zit achter de planten meestal een oudere man: Gerard Goettsch, geboren 1903 te Putten, zoon van Johan Frederik Goettsch (geboren in 1863 in Utrecht, overleden in 1943 in Boijl) en Anna Francina Dorresteijn (geboren in 1865 in Zeist, overleden in 1941 in Assen).
De foto geeft aan dat het een vreemd gebouwd huis is. De benedenverdieping is nogal aan de lage kant, terwijl de bovenverdieping extra hoog is. De heer L.G. Verwer, die in 1879 het meer dan tweeduizend hectaren grote landgoed Groot en Klein Wateren aankocht en het land ervan ontgon, heeft rond die tijd opdracht gegeven het huis uit Amsterdam te verplaatsen naar Zorgvlied. Het waarom van deze kostbare verplaatsing is nog steeds onbekend.
Vanaf 1956 heeft Gerard het huis gehuurd en vervolgens later gekocht voor minder dan f. 10.000,- Volgens zijn zeggen heeft hij al meerdere aanbiedingen ontvangen het huis voor het twintigvoudige te verlaten. Maar ja, Gerard kan ondanks zijn hoge leeftijd nog goed voor zichzelf te zorgen en een bejaardenhuis is niets voor hem.
Bij een bezoek aan hem, eind februari 1998, heette hij mijn vrouw en mij hartelijk welkom.
Het tientje voor een abonnement op het Goettsch Journaal had hij al klaar liggen. Hoewel hij de nodige waardering voor het initiatief kon opbrengen, vond hij het spijtig dat hij er niet in voorkwam. Bij deze is dit manco verholpen.
Hij praatte – al pruimend – honderd uit over het verleden en heden. De rondleiding door het huis was een bijzondere ervaring. Hoewel het huis al oud is, beschikt Gerard wegens zijn zwakke rug over een moderne traplift, zodat hij naar de bovenverdieping kan, die hij overigens maar beperkt gebruikt.
Een bijzonder huis en een markant mens deze oudste Goettsch.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Dorpsfiguur Gerard Goettsch is geboren op 18 september 1903 in Putten in Gelderland en is overleden op 13 juni 2000 in het Amsterdamse huis an de Dorpsstroate op Zorgvliet. Hee is begreu’m op de neeje kaarkhof aagter Obadja an de aandere kaante van de weg. Zie de grafsteen.
Zorgvlied ligt niet in het noordwesten, maar is het zuidwesten van Drente.

Posted in Amsterdamse huus, Dorpsfiguur, Gerard Goettsch, Zorgvliet | Leave a comment

Slimme Kees hef Deever opeknapt mit un dreeloek

In het christelijke weekblad De Spiegel verscheen op 6 juni 1956 het volgende door Koen Kappenburg geschreven artikel over het omstreden drieluik van kunstenares Dieuwke Aalbers-Kollewijn in het kerkgebouw van de hervormde gemeente an de brink van Deever. Een afbeelding van het drieluik is niet te vinden in het fotoalbum van de hervormde kerkgemeente van Deever/Dwingel.

Over het drieluik in de Nederlands Hervormde Kerk
De kunstenares Dieuwke Aalbers-Kollewijn maakte in opdracht van een kunstminnaar een schilderstuk, dat aan de kerk van Voorburg werd geschonken. De kerkvoogdij accepteerde het ‘drieluik’ niet. Het kreeg zolang een andere plaats, totdat de kerkvoogdij van Diever er wèl belangstelling voor toonde. Nu hangt het kunstwerk in de oude Drentse kerk en onwillekeurig vraagt men zich af:

Waarom accepteerde Diever het door Voorburg verstoten drieluik ?
Op opzienbarende wijze heeft de Hervormde Gemeente van Voorburg rond Kerstfeest 1957 een drieluik, geschilderd door de kunstenares Dieuwke Aalbers-Kollewijn verstoten. De kerkvoogdij heeft het werk (3 x 5 m) zelfs eigenhandig op straat gezet, omdat het een storend element tijdens de eredienst zou vormen.
Op minder opzienbarende wijze is datzelfde drieluik, vervaardigd in opdracht van een anonieme schenker, enkele maanden geleden in het Drentse dorp Diever terechtgekomen en opgehangen in de oude Hervormde Dingspilkerk, die de afgelopen jaren is gerestaureerd, maar sinds Pinksteren weer is geopend.
Vond de president-kerkvoogd van Voorburg, mr. H.L. ‘s Jacobs de oud-minister van oorlog, het schilderij een “afschuwelijk en onchristelijk onding”. Zijn Dieverse ambtsbroeder R. Fransen (Roelof Fransen, redactie), landbouwer van beroep, schreef zijn mede-kerkvoogden in het Drentse brinkdorp een briefje, waarin hij zei er “verrukt” over te zijn. Twee broeders in het ambt, twee mannen met geheel verschillende achtergronden, hielden er een geheel verschillende mening op na. Gevolg: Voorburg stootte een kunstwerk af, Diever accepteerde het. Waarom ?

Diever kreeg naam
Burgemeester J.C. Meyboom van Diever is een man, die in zijn pittoreske dorp al heel wat stof heeft doen opwaaien. “Een actief man, waaraan we veel te danken hebben”, zegt een deel van de circa 3500 zielen tellende bevolking. “Een doordrijver, die altijd wat nieuws aanhaalt”, zegt een ander deel. Maar hoe het ook zij, Diever, bezijden de rijksweg Meppel-Assen, dat eeuwenlang in een zoete rust sluimerde, heeft dankzij burgemeester Meyboom naam gekregen. Het heeft en indrukwekkende ontwikkeling doorgemaakt. Het kreeg een fraai gemeentehuis (“veel te duur”, menen de boeren uit de omtrek), het werd bekend door zijn openluchtspelen (Shakespeare), die jaarlijks duizenden belangstellenden trekken, het heeft thans een bijzonder fraaie Hervormde Kerk (anno 1400) met een sober, maar rustgevend interieur en een paar opmerkelijke kunstwerken.
“Ik zie deze kerk als Godshuis én als toeristisch trefpunt”, vertelde ons burgemeester Meyboom, terwijl hij ons de gerestaureerde kerk liet zien. “De toerist, die behoefte heeft aan rust en inkeer zal hier (als tenminste de kerkvoogden akkoord gaan met het plan om de deur van het kerkgebouw alle dagen open te zetten) terecht kunnen” is de mening van Dievers eerste burger. “Ik heb onze Rooms Katholieke broeders er altijd om benijd, dat ze in hun kerk terecht kunnen, wanneer ze daar behoefte aan hebben en niet, zoals bij ons protestanten, uitsluitend als de dominee er is.” Met deze uitspraak van burgemeester Meyboom is veel verklaard waarom het omstreden drieluik thans toch een plaats in een kerk heeft gekregen.

Wat stelt het drieluik voor ?
De geschiedenis begon in de zomer van 1956 toen de Voorburgse kunstenares Dieuwke Aalbers-Kollewijn van een anonieme schenker opdracht kreeg om voor de Hervormde Kerk in Voorburg een schilderstuk te maken. Kort tevoren, tijdens een reis naar Italië, had ze haar man al profetisch verteld, “Ik voel dat we binnenkort een grote opdracht krijgen.” Twee jaar lang werkte Dieuwke, die haar man, de schilder B.J. Aalbers, op de kunstacademie leerde kennen, aan het grote werk.
Op drie panelen (vandaar dat het de naam drieluik kreeg) vertelde ze in beelden en kleuren wat ze te vertellen had. Op het middenpaneel schilderde ze God de Vader, van boven gezien, Zijn handen uitgespreid over “de wereld en die daarin wonen”. Op het linker paneel werd in de loop van de twee jaren dat Dieuwke aan haar grote opdracht werkte, Christus zichtbaar, opgebouwd
uit mensen van alle rassen, “Christus is het hoofd, gij zijt de leden”. Hij laat de duivel, “de verstandige, die alles wil verklaren”, achter zich. Hij legt Zijn hand beschermend op allen, die zich opgesloten voelen in hokjes: de zieken, de armen, de gevangenen, de eenzamen. Op het rechterpaneel kreeg men de Heilige Geest (als duif) te zien. Uit de Vader, de Zoon en de Heilige Geest straalt het licht neder op de wereld, waaruit de gelovigen hand in hand opgaan. Uit Gods handen bruist de genade als een bergstroom neer.
In het drieluik verwerkte de kunstenares voorts vele symbolen en bijbelse voorstellingen. Langzamerhand ontstond een bont geheel dat de ene mens tot diep in zijn binnenste treft, waarop hij niet uitgekeken raakt, en de andere mens opstandig maakt, waardoor deze het werk gaat verafschuwen.

Uit de kerk ermee
In Voorburg, waar de kunstenares overleg pleegde met predikant en kerkeraad, maar waar een verkeerde procedure werd gevolgd, waardoor de kerkvoogdij niet officieel op de hoogte werd gesteld van de schenking, werd het schilderstuk in de kerk voltooid. Toen het klaar was, kreeg het echtpaar Aalbers van de kerkvoogdij evenwel de aanzegging, dat het werk moest verdwijnen. Nu berg je een paneel (het geheel bestaat uit zes platen) van vijf meter breedte en drie meter hoogte niet zo maar in  een kast weg. Het drieluik bleef dus nog enige tijd in het kerkgebouw staan, totdat de heer Aalbers in februari 1958 ontdekte, dat het werk uit het kerkgebouw was verdwenen. De president-kerkvoogd had het eigenhandig buiten de kerk gezet. De kerkvoogdij was van mening, dat het grote schilderstuk een storend element was tijdens de eredienst. Daarom verhuisde het drieluik (het werd in drie panelen geschilderd om de beide zijvlakken wat naar voren te kunnen draaien, opdat het wat vriendelijker zou aandoen, en het heeft dus, aldus de kunstenares, niets gemeen met een drieluik, zoals men dat wel in Rooms Katholieke kerken ziet) van Voorburg naar Leidschendam, waar het werd opgehangen in de kerkzaal van ‘Hulp en heil’, een inrichting voor geesteszieken. De patiënten daar bleken het werk best te kunnen waarderen.

In Diever enthousiast
Eind 1958 brak voor het drieluik een nieuwe periode aan, waarover burgemeester Meyboom ons meer kon vertellen. Hij kwam in die periode opnieuw in contact met het echtpaar Aalbers, dat vroeger al eens een wandkleed voor het gemeentehuis van Diever heeft gemaakt. Het gesprek kwam op het omstreden drieluik. De burgemeester kreeg te horen, dat het als het ware nog steeds te geef was.
Nu was burgemeester Meyboom voorzitter van de restauratiecommissie van de Hervormde Kerk van Diever. Met die restauratie is men in 1955 begonnen, toen de kerk bijna op instorten stond. Sindsdien is de kerk drastisch verbouwd en verfraaid, waarbij deskundigen zochten naar de oude vormen van het godshuis (dat uit rond 1400 dateert, daarvóór stonden op dezelfde plaats evenwel andere kerken, zo is uit een bodemkundig onderzoek gebleken).
Burgemeester Meyboom, die kwam praten over kunstwerken in de kerk had uiteraard wel oren naar het grote drieluik, vooral toen de anonieme opdrachtgever bereid bleek het ook wel aan Diever, dat hij wel kende vanwege de openluchtspelen, te willen schenken. Kort na het bezoek aan Voorburg reisde de burgemeester met de plaatselijke predikant, Ds. C. Smit (geboren 1922, in Diever sinds 1951) en de president-kerkvoogd R. Fransen naar Leidschendam. Het drietal bestudeerde het schilderstuk nog eens en kwam onder de bekoring ervan door de uitleg van de kunstenares en reisde enthousiast terug naar Drenthe om de anderen er warm voor te maken. Ze namen foto’s mee. Opdat de kerkeraad zich ook een mening kon vormen.

“Ik vind er niks aan”
“Het zat meteen goed”, aldus de burgemeester. Ds. Smit vertelde ons voorts, dat zijn kerkeraad ook met het plan ingenomen was (bovendien: men kreeg het immers gratis!). Kerkvoogd Fransen wist zijn enthousiasme over te brengen op zijn mede-kerkvoogden, zodat besloten werd het drieluik te accepteren. Men trok lering uit de les van Voorburg: het drieluik kwam niet op een in het oog vallende plaats te hangen, maar in een zijbeuk. Men moet er speciaal naar toe wandelen om het te kunnen zien. Door deze manoeuvre wist men eventuele georganiseerde tegenstand te omzeilen. Wie het stuk niet wil zien, behoeft het niet te zien. Al is burgemeester Meyboom er van overtuigd dat Hervormd Diever, als het aan het kunstwerk gewend is geraakt door af en toe eens op een bank in een der wandnissen te gaan zitten om naar het kunstwerk te kijken, het stellig zal accepteren.
Dominee Smit vertelde ons ervan overtuigd te zijn, dat de bevolking het werk beslist wel zal waarderen. Het merendeel van de bevolking is eerst door het openluchtspel met de kunst in aanraking gekomen. Men is er nog niet al te kritisch ingesteld, men is er nog open en onbevangen, al zal het nog wel geruimde tijd duren voordat de lof voor Dieuwke’s drieluik in Diever algemeen is.
De opvatting van een caféhoudster, toen ze ons koffie inschonk: “Ik snap er niets van en ik vind er niets aan”, is waarschijnlijk nog de opvatting van velen. Maar de Drent is een bedachtzaam en voorzichtig mens. Hij loopt niet gauw ergens warm voor, maar keert zich ook niet gauw ergens zonder meer van af. “’t Moet nog wat wennen”, vertelde ons een rechtgeaarde Drent, die met een onbegrijpende blik naar het (wel wat erg hoog opgehangen) schilderstuk tuurde. Daarna pakte hij een bezem en begon de kerkvloer aan te vegen, want de officiële opening stond als het ware voor de deur. Zo is men in Diever. Anders dan in Voorburg.

Afbeelding 1
Het door Voorburg afgewezen drieluik van Dieuwke Aalbers-Kollewijn is ongeveer vijf meter breed en ruim drie meter hoog. De beide zijpanelen zijn iets naar voren gedraaid. Op het linkerpaneel ziet men Christus. Naast hem het hoofd van de intelligentie zonder liefde: de duivel. De mensen, jong en oud, blank en bruin, vormen de ledematen van het lichaam van Christus. Het middenpaneel omvat tal van symbolische en bijbelse voorstellingen. Op het middenpaneel buigt God de Vader Zijn handen zegenend uit over de wereld (“Mijn genade is u genoeg”). Uit de handen Gods bruist een strooom van genade neder. Op het rechterpaneel ziet men de Heilige Geest afgebeeld als duif. Langs de hemelweg gaan velen, hand in hand, op naar het Licht.

Afbeelding 2
Aan de brink in Diever staat de fraai gerestaureerde hervormde kerk. Een bodemonderzoek heeft aangetoond dat op dezelfde plaats reeds kort na de eerste verkondiging van het Evangelie in Drente een kerkje werd gebouwd. Dat kerkje, zo is gebleken, is door vele andere gevolgd. De huidige toren dateert van 1100, de kerk zelf van omstreeks 1400. Het is nadien in 1621 door een grote brand zwaar beschadigd. De kerk werd evenwel hersteld, totdat in 1955 een nieuwe restauratie dringend noodzakelijk was. Men heeft de kerk toen zijn oude vorm teruggeven. Het houten plafond bijvoorbeeld werd vervangen door gotische gewelven. In de kerk van Diever is in een zijbreuk een kinderhoek ingericht. Jongens en meisjes kunnen daar het liturgische gedeelte van de kerkdienst volgen. Als de preek begint mogen ze een boek pakken en wat gaan zitten lezen of tekenen. De kinderhoek wordt ook gebruikt als zondagschool.

Afbeelding 3
“Ik vindt dat onze kerk maar wat mooi geworden is door de restauratie. Het schilderij stond me direct al aan. Ik was meteen enthousiast. Maar dat kwam ook door de verklaring die mevrouw Aalbers ons er bij gaf. Er komen straks op een oude kist boekjes met een verklaring van het schilderij te liggen. Nee, tegenstand hebben we hier niet ondervonden. Waarom ook. Het hangt niet te veel in het gezicht. Wie ‘t niet wil zien, ziet het niet. Wat me het meeste heeft getroffen ? De Christusfiguur, het lichaam opgebouwd uit mensen. Toen de burgemeester ons het schilderij in Leidschendam had laten zien en we naar huis terug gingen, waren we het er over eens dat het drieluik uitstekend in onze gerestaureerde kerk zou passen”. Aldus president kerkvoogd Fransen.

Afbeelding 4
Burgemeester Meyboom is van mening dat de kerk van Diever zowel Godshuis is als trefpunt voor toeristen, die behoefte hebben aan sfeer en inkeer. Daarom heeft hij er naar gestreefd, dat er over de Avondmaaltafel, die midden in het koor recht tegenover de gemeente staat opgesteld, een loper ligt met de symbolen van de periode van het kerkelijk jaar. Zo kwam er een loper voor de Adventstijd, voor Kerstfeest, voor de Lijdenstijd, voor Pinksteren en voor de “gewone” zondagen. Ook deze lopers werden vervaardigd door het echtpaar Aalbers-Kollewijn. “In het drieluik, dat ik zelf wel geslaagd vind, (misschien is er schilderkunstig wel wat op aan te merken, maar een preek beoordeel je ook niet op zijn literaire waarde en dit werk is een preek), heeft vooral de boog van de armen me getroffen.”

Afbeelding 5
Op dit gedeelte van het rechterluik ziet men de verlosten langs de hemelweg opgaan. Hun pad is omgeven door de bloemen en sterren. Een vrouwenfiguur houdt hen, die langs een ander pad willen gaan, tegen en wijst hen op hun zondig verleden.

Afbeelding 6
Ook van de heer Aalbers bevindt zich in de kerk van Diever een kunstwerk. Hij ontwierp namelijk een tapijt, dat een plaatsje kreeg in de trouwkapel. Het tapijt heeft een warm groene kleur en ligt op donkerrode tegels. De stoelen van bruid en bruidegom zijn op het tapijt geplaatst ter weerzijden van een daarin verwerkte vis, het oudste Christelijke symbool. Het tafeltje, waarop een door de heer Aalbers in zwijnsleer gebonden bijbel staat, is nagemaakt van een 18e eeuws model. Het is een geschenk van het Anjerfonds. Op tafel ligt een loper met huwelijkssymbolen.

Afbeelding 7
Het tapijt voor de huwelijkskapel werd naar het onderwerp van de heer Aalbers met de hand geknoopt door vrouwelijke gemeenteleden. Ze hebben er slechts zeven weken over gedaan. De dames werkten in ploegen, acht uur per dag.

Afbeelding 8

Vlak voor de restauratie heeft de kunstenares haar grote drieluik in Dievers kerk gevernist. Zij heeft twee jaar aan het schilderstuk gewerkt. In het midden ziet men Maria met het Kindeke Jezus. Het kind draagt de appel door Eva geplukt (rechts) en geeft de druiventros door.

Afbeelding 9
Evenals vroeger heeft de 84-jarige Geert Dekker (meer dan 45 jaar klokkeluider, nu op non-actief, omdat de geluidinstallatie elektrisch werkt) nu ook in de gerestaureerde kerk zijn eigen stoel. Hij voelt zich een beetje eigenaar van de kerk en is erg trots op zijn koninklijke onderscheiding, die hij vanwege zijn 40-jarig klokkeluidersjubileum heeft gekregen. “Wat ik van het schilderij denk ?” Geert kijkt nog eens even naar het grote werk en zegt dan resoluut: “Het is wel mooi, maar je moet er verstand van hebben. Maar er zullen vast wel veel kijkers komen”. Waarschijnlijk hoopt Geert van die kijkers een kleinigheid te ontvangen …

Afbeelding 10
In Diever bezochten we ook de bekende Friese schrijver Abe Brouwer (De Gouden Zweep, Marijke, de Nijboer van Lyclema-State), die hier stratenmaker is. “Voor mijn gevoel is het schilderij niet geworden wat het had moeten zijn. Het maakt de indruk van een gamma van kleuren. Ik kan er ook niet uitkomen. Het had zo moeten worden dat het direct aansprak. Bovendien vind ik dat een werk als dit niet in de kerk thuis hoort. Men komt er binnen met een open hart en een open geest. Een schilderij, dat een uitleg behoeft, werkt dan alleen maar storend. In een kerk moet alles waar zijn. Ik heb de indruk, dat men de kerk hier te kaal vond. Dat er versiering nodig was. Nee, mij ligt dit drieluik beslist niet.”

Afbeelding 11
Diever vindt het maar wat interessant om een zo veelbesproken schilderij is het kerkgebouw te hebben. Leden van de vrouwenverenigingen, die de kerk voor de officiële opening schoon maakten, luisterden geïnteresseerd naar de uitleg van Dieuwke Aalbers-Kollewijn. (redactie: maar wie herkent de dames en de heer op deze foto ?

Afbeelding 12
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van het drieluik gemaakt op 28 juli 2016.

Posted in Abe Brouwer, Alle Deeversen, Geert Dekker, Kaarke an de brink, Kuunst | Leave a comment

Ie hept an ien stuk deur honger

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op dinsdag 8 mei 2001 het volgende bericht over de joden in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Woaterseweg bee Hoeve aan den Weg in 1942 in de Tweede Wereldoorlog.

Werkkampen als voorportaal van de dood
Kamp Westerbork heeft in de annalen een even treurige als bekende klank gekregen. Van hieruit werden talloze joden gedeporteerd naar de vernietigingskampen. Op 15 juli 1942 vertrok de eerste trein. Aan boord 1137 slachtoffers, bestemming Birkenau. Minder bekend is wellicht dat daarvóór ook al vele joden in Drenthe waren. In 1941 besloten den Duitsers joden uit Amsterdam naar zogeheten rijkswerkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong (bij Hoogeveen), Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen. Aan dit deel van de joodse geschiedenis is vrijwel het gehele jongste nummer van Opraekelen, het orgaan van de Historische Vereniging Gemeente Diever, gewijd. Er is een schat aan informatie bijeen gebracht in dit nummer.

Wij concentreren ons voor dit verhaal op de persoon van Philip Wertheim. Van hem is een aantal brieven uit de periode van mei tot juli 1942 bewaard gebleven, dat nu is opgenomen in het historisch tijdschrift. Daaruit blijkt hoe hij en zijn mede-kampbewoners zich al snel grote zorgen maken voor de toekomst. Philip stuurde de brieven naar zijn in Amsterdam achtergebleven familie. Ze zijn nu in het bezit van zijn neef Nathan Wertheim, die destijds 14 jaar was.

Philip Wertheim was 34 toen hij omstreeks 1 mei 1942 naar het werkkamp Diever moest vertrekken. Van zijn vak was hij vertegenwoordiger bij een Amsterdamse firma in textiel. Direct na aankomst in Diever zette hij zich aan het schrijven van brieven, onder anderen aan zijn vrouw Ina, maar ook aan zijn broer Willem, diens vrouw Ali en hun kinderen. Uit de eerste brief blijkt dat het werk op de heide zwaar is. De werkdagen zijn lang: van 7.00 uur tot 17.30 uur. Het eten is op zich wel goed, maar de portie zijn klein. “Je hebt voortdurend honger.” Wertheim vindt dat hij wel op een gezellige kamer terecht is gekomen: dat is tenminste een lichtpunt. Spoedig daarna beraamt hij een list om terug naar Amsterdam te kunnen. Hij grijpt zijn slechte gebit aan om vreselijke maag- en hoofdpijn voor te wenden. Zijn broer moet bij hun huisarts in Amsterdam een attest proberen te bemachtigen, waarin dit ongemak bevestigd wordt. Philip hoopt dat hij op grond van zo ’n document terug naar huis mag. In latere brieven komt hij er steeds op terug. Het was, zoals later zou blijken, vergeefse hoop… Ondertussen worden de mannen in Drenthe zoveel mogelijk gesteund door de familie in Amsterdam, die zaken zoals voedsel en boeken naar de werkkampen stuurt.

Wertheim blijft in zekere zin de moed erin houden, maar in juli verandert de toonzetting van zijn brieven dramatisch. In de kampen is bekend geworden dat de Nederlandse joden worden afgevoerd naar Duitsland. Ook in het werkkamp waarin Wertheim zit, hebben velen hun aanstaande vertrek aangekondigd gekregen. Wertheim zelf heeft goede hoop dat hij ‘er buiten kan blijven’. In de paar brieven die nog volgen wordt de stemming echter voelbaar wanhopiger. Philip Wertheim begint te beseffen dat ook hij naar Duitsland moet. Wat hem daar te wachten staat weet hij nog niet, getuige zijn opmerking blij te zijn dat zijn vrouw Ina – die nog in Amsterdam is – met hem mee zal gaan. De brief waarin dit staat, dateert van 14 juli 1942. Tien dagen later maakt Philip Wertheim deel uit van een groep joden die in de nacht te voet moeten vertrekken naar het inmiddels ingerichte kamp Westerbork. Daar zal hij inderdaad zijn Ina terug zien. Op 26 oktober van hetzelfde jaar gaan Philip en Ina op transport naar Polen. Ina werd drie dagen later al vergast in Auschwitz. Philip ondergaat 1 december 1942 hetzelfde lot, ook in Auschwitz. Zo blijkt uit de geschiedschrijving in Opraekelen dat de rijkswerkkampen van Drenthe voor vele Nederlandse joden het voorportaal waren voor de dood.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Met het in het artikel genoemde blad Opraekelen wordt Opraekelen 01/1 (maart 2001) bedoeld. Opraekelen is het nog steeds uitgegeven papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De in het bericht opgenomen afbeelding van de barak, waarin de kantine was gevestigd, is te zien op een vierluiks-ansichtkaart van rijkswerkkamp Diever A.

Posted in Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Ut skiere logo op ut breefpupier van Japie van Goor

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het steeds verder digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassies scannen en vervolgens die papperrassies in de container voor het oude papier gooien), dat vooral bestond uit veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem voor ut Deevers Archief belangwekkend geacht voorwerpje.
In dit geval gaat het om een brief met het logo van Van Goor uut de Kruusstroate in Deever. Zie de bijgaande afbeelding. De redactie heeft deze brief met het fraaie logo uiteraard niet in de blauwe oud-papier-container gegooid, maar met geschwinde spoed en in gestrekte draf toegevoegd aan zijn verzameling Deeverse prullaria.

De redactie van ut Deevers Archief is al tientallen jaren een verwoed verzamelaar van briefpapier met een mooi eigen logo van bedrijven, ondernemingen, neringdoenden, particulieren en zo voort uut de gemiente Deever.
De redactie wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief het schitterende blauw-rood-kleurige logo op het briefpapier van boek- en kantoorboekhandel, drukkerij en copieerbedrijf Van Goor, Kruisstraat 10 in Deever niet onthouden.
Jacob (Jaap, Japie) van Goor, zoon van Roelof (Roef) van Goor, gebruikte dit briefpapier met het prachtige logo in elk geval nog op 22 december 1995, toen de redactie van ut Deevers Archief een briefje van Japie van Goor mocht ontvangen.

Ut Deevers Archief toont heel veel afbeeldingen van ansichtkaarten, die te koop waren in de winkel van Van Goor an de Kruusstroate in Deever. De Deeversen zijn Roef en Japie van Goor heel veel dank verschuldigd voor het laten vastleggen van al die fotografische fragmentjes uit het verleden in de gemiente Deever.
Als voorbeeld is te zien in ut Deevers Archief een al in 1935 door Roelof (Roef) van Goor zelf uitgegeven ansichtkaart van de ingang van rijkswerkkamp Diever A.

Posted in Deeverse prullaria, Kruusstroate, Neringdoende | Leave a comment

Ut lei’n dak hef ut vie’msestug joar ut ehöll’n

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een echte Deeverse uut de Aagterstroate (iene van Lamme Bas) – die eerst an de Kloosterstroate in Deever woonde, daarna in Gasselte woonde, na zijn pensionering in Assen woonde, en is overleden bij zijn dochter in Voorburg, steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels en documenten over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm te publiceren. De redactie mocht ook veel documenten van hem scannen. Dat zouden meer Deeversen moeten doen.
Het is de redactie bij het leven van Anne Mulder helaas niet gelukt de belangrijkste van zijn Deeverse documenten in het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar heemkunduge vurening uut Deever, te publiceren, dan maar postuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief.
Wijlen Anne Mulder was in de vijftiger jaren van de vorige eeuw de zeer consciëntieuze secretaris van de commissie voor de restauratie van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw van de hervormde gemeente in Deever. De redactie mocht destijds ook de uitnodiging voor de officiële overdracht van het gerestaureerde kerkgebouw aan het college van kerkvoogden scannen (zie afbeelding 3) en een foto van de restauratie van het dak aan de noordzijde van het kerkgebouw (zie afbeelding 1)..

Op donderdag 14 mei 1959 zal de overdracht plaatsvinden van het gerestaureerde kerkgebouw der Hervormde Gemeente te Diever aan het College van Kerkvoogden. Zeer zullen wij het op prijs stellen, indien U daarbij tegenwoordig zult willen zijn, eventueel vergezeld van Uw echtgenote.
Wij nodigen U hierbij uit op genoemde dag om 2.30 uur des namiddags in de hal van het Gemeentehuis aanwezig te zijn en om 6 uur ’s middags deel te nemen aan een koffiemaaltijd. Gaarne zullen wij uiterlijk 9 mei a.s. door middel van bijgesloten antwoordkaart vernemen of wij op Uw aanwezigheid mogen rekenen.
Namens de restauratie-commissie:
J.C. Meyboom, voorzitter
A. Mulder, secretaris
Diever, 1 mei 1959

Afbeelding 1
De gemeentelijke toren en het kerkgebouw van de hervormde gemeente van Deever tijdens de restauratie in de periode 1956-1958. Foto uit de verzameling van wijlen Anne Mulder.

Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 17 mei 2023 tijdens het vervangen van de leien op het dak aan de noordzijde van het kerkgebouw van de hervormde gemeente van Deever.

Afbeelding 3

Posted in Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma such un deenstmeid

In  het Drentsch dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe), jaargang 1, nummer 176, van 22 december 1942 verscheen het navolgende bericht, waaruit blijkt de N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma op zoek was naar een dienstbode.

Gevraagd: een dienstbode voor de dag of voor dag en nacht of een werkster, 3 dagen per week. K.M. Balsma, café, Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma was weduwnaar. Zijn vrouw Gezina Catharina Smit, geboren op 7 april 1895, overleed op 27 september 1938. Haar graf met grafsteen is te vinden op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever .
Klaas Marcus Balsma is geboren op 28 april 1892 in Eernewoude (Tietjerksteradeel).
De overlijdensadvertentie in de Leeuwarder Courant van 13 maart 1970 vermeldt dat hij op 12 maart 1970 op 77-jarige leeftijd is overleden in Appelscha (Ooststellingwerf) en op 16 maart 1970 is verbrand in Groningen.
Klaas Marcus Balsma was de uitbater van café Brinkzicht an de brink van Deever.

Posted in Café Balsma, Café Brinkzicht, Deever, Klaas Marcus Balsma, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ut dak van de toor’n kö’j mooi boo’m de boo’m seen

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 7 juli 2015. Op de hier afgebeelde kleurenfoto is tussen de bomen door het mooie dak van de gemeentelijke toren an de brink van Deever te zien. Let op de nog net te onderscheiden vlaggestok !
Een uitsnede van de hier afgebeelde kleurenfoto is als kopafbeelding te zien geweest van 29 mei 2017 tot en met 28 september 2017.
De redactie van ut Deevers Archief vervangt zo nu en dan voor de broodnodige variatie de kopafbeelding van ut Deevers Archief.
Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht deze echt wel geschikt als kopafbeelding van deze webstee, aarzel dan niet deze afbeelding naar de redactie te sturen. Het formaat van een kopafbeelding is 940 x 198 puntjes (200 dpi).
Als jij de hier afgebeelde kopafbeelding lelijk vind als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.
Als jij de hier afgebeelde reeds getoonde kopafbeelding graag nog een keer als kopafbeelding van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.

Posted in Deever, Kopplètie, Toor'n an de brink | Leave a comment

See hept Keuning Kimbelijn in 2002 espeult

De toneelvereniging Deever voerde in 2002 in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever het openluchtspel Keuning Kimbelijn op. Het is van enig geschiedkundig belang te vermelden dat niemand minder dan de meer dan vierhonderd jaar geleden overleden William Shakespeare uit Stratford upon Avon het stuk omstreeks 1611 heeft geschreven.
In het tragische blijspel, komische tragedie, tragikomische tragedie of dramatische romance Keuning Kimbelijn zijn de twee belangrijkste thema’s onschuld en jaloezie.
In 1981 was de toneelvereniging Deever nog niet toe aan Keuning Kimbelijn, ze was een beetje huiverig geworden voor het spelen van tragedies, want het was al eens voorgekomen dat de toeschouwers tijdens een sterfscène onbedaarlijk hadden zitten lachen. Ja, dat heb je met die tragikomische tragedies.
Bij de redactie van ut Deevers Archief zijn van de openluchtspelen in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever slechts twee ansichtkaarten in kleuren bekend.
Helaas is van het in 1949 gespeelde toneelstuk Peer Gynt van Henrik Ibsen geen ansichtkaart uitgegeven.
Op de bijgaand afgebeelde ansichtkaart in kleuren zijn toneelspelers in het openluchtspel Keuning Kimbelijn te zien. De redactie weet nog niet welke toneelspelers op deze ansichtkaart zijn te zien, maar zou het uiteraard wel graag willen weten. Deze ansichtkaart is in 2002 op de markt gebracht door uitgeverij Van der Meulen uit Sneek.
Een afbeelding van de andere ansichtkaart in kleuren is ten zeerste te bewonderen in ut Deevers Archief.

De redactie meent dat het openluchtspel van 2002 de volgende rolverdeling had.
Cymbeline, koning van Brittanië – Wim Smits;
Koningin, tweede vrouw van de koning – Coby van Muijen;
Posthumes, echtgenoot van Imogen – Berend Vrielink;
Cloten, zoon van de koning – Berend Bijker;
Arviragus, zoon van de koning – Gosse Eefting;
Guiderius, zoon van de koning – Paul Weijers;
Pisanio, knecht van Posthumes – Rob Jongepier;
Hofdames – Els Oosterloo, Ester Zwaan;
Philario, vriend van Posthumes – Gied Donkers;
Jachimo, Romeinse edelman – Gert-Jan van Muijen;
Fransman, edelman in Rome – Matthias Smits;
Belarius, verbannen edelman – Bert Kroon;
Kamermeisje, helpster van Imogen – Yvonnen van Ginneken;
Edelmannen – Henk Kerstholt, Evert Brugging, Jans Tabak, Floris Albrecht, Cees de Vries, Rino Romijn, Harrie van Dijk;
Caius Lucius, bevelhebber Romeinse troepen – Harrie van Dijk;
Jupiter, god van de Romeinen – Floris Albrecht;
Cipier -Rino Romein.

De grote vraag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is vanzelfsprekend de volgende.
Wie herkent wie van de toneelspelers op de hier afgebeelde ansichtkaart ?
Het komt de redactie voor dat de man met de Asterix-en-Obelix-helm en de grote Asterix-en-Obelix-hangsnor de hoofdrolspeler is, te weten Wim Smits in de rol van Keuning Kimbelijn van Brittanië.

Posted in Ansigtkoate, Eup’mlogtspel, Henrik Ibsen, Peer Gynt, Shakespearitis | Leave a comment

De leste skoeldag van de Witteler skoele in juli 1967

De Witteler skoele is aan het einde van het schooljaar 1966-1967 opgeheven. Luite (Lu) Wolter Broer, de echtgenoot van schooljuffrouw Engeltje (Engel) Broer-van Delden heeft bijgaand afgebeelde zwart-wit foto op de laatste schooldag in juli 1967 gemaakt. Op de hier afgebeelde schoolfoto zijn – voor zover bij de redactie van ut Deevers Archief bekend – alle leerlingen buiten bij de school te zien. Maar waarom staat meester Broer niet op de foto ?
De redactie is zich bewust van het feit dat de gegevens van de leerlingen enigszins gedateerd zijn. De redactie roept de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief op fouten, veranderingen, aanvullingen, ontbrekende gegevens, enzovoort door te geven aan de redactie.



1.  Lidia Berends
Zij is geboren op 24 januari 1955. Zij is getrouwd met Lambertus Tiemes.
Zij woont in Havelte.

2.  Jan Tabak
Hij is geboren op 7 oktober 1954. Hij is getrouwd met Siska Benniks.
Hij woont in Grönning.
Hij is een zoon van Hendrik Jan Tabak en Trijntje Greveling.

3.  Jan Herman Kok
Hij is geboren op 20 februari 957. Hij is getrouwd met Rita Anneveldt.
Hij woont in Grönning.

4.  Cobie Boerhof
Zij is geboren op 13 juli 1954. Zij is overleden op 23 mei 1989.
Zij was getrouwd met Henk Schra.
Zij woonde in Möppel.

5.  Dinie Oosterhof
Zij is geboren op 24 december 1954. Zij is getrouwd met Hilbert Zoer.
Zij woont in Dwingel.
Hilbert Zoer is geboren op 18 maart 1949 in Dwingel. Hij is overleden op 22 augustus 2023 in Emst (Duitsland).

6.  Engeltje (Engel) Anje Broer-van Delden
Zij is de schooljuffrouw.
Zij is geboren op 12 mei 1923. Zij is overleden op 10 april 2014.
Zij was getrouwd met Luite (Lu) Wolter Broer.
Zij woonde an de Kloosterstroate in Deever.
Het echtpaar is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de grafsteen.

7.  Jan Westerveen
Hij is geboren op 29 oktober 1957. Hij is getrouwd met Sita Karsten.
Hij woont in Appelscha.

8.  Janneke Berends
Zij is geboren op 5 juni 1957. Zij is getrouwd met  Paul Hogerheyde.
Zij woont in Dwingel

9.  Johan Kok
Hij is geboren op 17 juni 1958. Hij is getrouwd met Trijntje Kroes.
Hij woont in Dwingel.

10.  Jan Krol
Hij is geboren op 26 maart 1957. Hij trouwde met Aly Meinders.
Hij woont in Beilen.

11.  Albertje Lensen
Zij is geboren op 1 mei 1959. Zij is getrouwd met Dirk Benning.
Zij woont in Wittelte.

12.  Wemmie Berends
Zij is geboren op 18 december 1957. Zij is getrouwd met André van Eisden.
Zij woont in Möppel.

13.  Jacob Oost
Hij is geboren op 18 maart 1958. Hij is getrouwd met Lammigje (Lammie) van Wester.
Hij woont in Hoogeveen.

14.  Annie Vrielink
Zij is geboren op 9 juni 1957. Zij is getrouwd met Geert Jaspers.
Zij woont in Kallenkote.

15.  Egbert van der Berg
Hij is geboren op 17 maart 1954. Hij is overleden op -…. Hij was niet getrouwd.
Hij woonde in de boerderij van zijn ouders aan de Wapserveenseweg in Wittelte.

16.  Henk Boer
Hij is geboren op 15 september 1958. Hij is niet getrouwd.
Hij woont in het ouderlijk huis aan de Wittelterweg in Oll’ndeever.

17.  Luminus Tabak
Hij is geboren op 16 augustus 1960. Hij is getrouwd met Anna Scholtens.
Hij woont in Deever.

18.  Jan Berends
Hij is geboren op 24 januari 1959. Hij is getrouwd met Jacqueline Strijker.
Hij woont in Möppel.

19.  Aaltina ten Buur
Zij is geboren op 4maart 1960. Zij is getrouwd met Jan Kwint.
Zij woont in Hoogersmilde.

20.  Arjan Berends
Hij is geboren op 13 augustus 1960. Hij is getrouwd met Herriët Roo.
Hij woont in De Wijk.

21.  Berend Jongebloed
Hij is geboren op 12 maart 1960. Hij is getrouwd met Carolien Lassche.
Hij woont in Sint Jansklooster.

22.  Jan van de Berg
Hij is geboren op 5 augustus 1960. Hij is getrouwd met Alie Mulder.
Hij woont in Wittelte.

23.  Lambert Vrieling
Hij is geboren op 16 augustus 1960. Hij is getrouwd met Marian Hogenkamp.
Hij woont in Deever.

24.  Arend Jan Boerhof
Hij is geboren op 26 januari 1960. Hij is getrouwd met Jannika Luten.
Zij woont op Wapservene.

25.  Bert Boer
Hij is geboren op 17 maart 1960. Hij is getrouwd met Wilma Kuik.
Hij woont in Uffelte.

Posted in Alle Wittelers, Witteler skoele | Leave a comment

Ut lusefasdösie van hotel-café-restaurant Blok

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het steeds verder digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassies scannen en vervolgens die papperrassies in de container voor het oude papier gooien), dat vooral bestond uit veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem voor ut Deevers Archief belangwekkend geacht objectje.
In dit geval gaat het om de reclame op een lusefasdösie van hotel-café-restaurant Blok an de Deeverbrogge. Zie de bijgaande afbeelding. De redactie heeft dit lusefasdösie uiteraard niet in de blauwe oud-papier-container gegooid, maar met geschwinde spoed en in gestrekte draf toegevoegd aan zijn verzameling Deeverse prullaria.

In de vijftiger, zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw had elk zichzelf respecterend hotel, café of restaurant wel zijn eigen sukersakkie. Het openluchtspel an de Heezeresch bee Deever had zelfs tot het begin van de negentiger jaren eigen sukersakkies.
De redactie van ut Deevers Archief heeft van de Deeverse sukersakkies afbeeldingen opgenomen in ut Deevers Archief. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief klikke voor het bekijken van deze afbeeldingen aan de rechterkant van het scherm op het onderwerp sukersakkie. Of bekijk bijvoorbeeld un sukersakkie van hotel-café-restaurant Blok.
Eigenaren van hotels, cafés en restaurants maakten in de vijftiger, zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw nauwelijks eigen reclame voor hun bedrijf op lucifersdoosjes. Gelukkig heeft de redactie wel een beetje smoezelig lucifersdoosje met daarop reclame voor hotel-café-restaurant Blok an de Deeverbrogge bewaard. Zie de bijgaande afbeelding. De redactie schat in dat Johan Blok dit lucifersdoosje in de zestiger jaren van de vorige eeuw weggaf aan zijn klanten.
De redactie is bijzonder benieuwd wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief in het bezit is van Deeverse lusefasdösies. De redactie wil bijzonder graag een afbeelding van de reclamekant van deze doosjes tonen in ut Deevers Archief.
Zelf smaakt de redactie het niet onverdeelde genoegen een lucifersdoosje met reclame voor molen De Vlijt in Oll’ndeever in zijn bezit te hebben.

Posted in An de Deeverbrogge, Deeverse prullaria, Hotel Blok, Lusefasdösie | Leave a comment

De olde boerdereeje van Jan Tabak stön an de weg

Jans Tabak, 36 jaar oud, trouwde op 29 april 1922 in Ruinen met de minderjarige Johanna Lammina (Lammegie) Luten, 17 jaar oud. Jans Tabak en Johanna Lammina (Lammegie) Luten vestigden zich op 1 juni 1922 komende vanuit Ruinerwold, in Wittelte, in de oude boerderij van zijn ouders, die in de lengte langs de straat stond, adres Wittelte 8, later Wittelte 11, later Wittelte 51, nu Wapserveensweg 9 . Zie in afbeelding 2 de gegevens uit het Deeverse bevolkingsregister. Op de topografische kaart uit 1924 is de plaats van de oude boerderij van Jan Tabak langs de straat te zien (zie afbeelding 3).
Jan Tabak, de vader van Jans Tabak, vestigde zich 22 juni 1922, komende vanuit Havelte, in Wittelte, ook in zijn oude boerderij. Zie in afbeelding 2 de gegevens uit het Deeverse bevolkingsregister.
In de oude boerderij, toen adres Wittelte 8, werden drie kinderen geboren. Jan Tabak is daar op 8 maart 1923 geboren. Klaas Tabak is daar op 9 september 1924 geboren. Hendrik Jan Tabak is daar op 6 september 1926 geboren. Zie in afbeelding 2 de gegevens uit het Deeverse bevolkingsregister.
Klaas de Boer vermeldt in zijn onvolprezen boek Wittelte – De geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden dat in de oude boerderij ook de dochters Hendrikje en Aaltje zijn geboren, maar hun gegevens staan niet bij de andere gegevens in het Deeverse bevolkingsregister (afbeelding 2).
Het lijkt er meer op dat Aaltje en Hendrikje Tabak dochters zijn van Jacob Tabak en Aaltien (Aaltje) Heuvelman, die in een (huur?) boerderij met adres Wittelte 33a (?), later Wittelte 47, nu Wapserveenseweg 1, woonden. Aaltje Tabak is daar op 13 januari 1915 geboren.  Hendrikje Tabak is daar op 5 oktober 1918 geboren.
Op 20 maart 1929 kreeg Jans Tabak een bouwvergunning voor de bouw van de boerderij, die op de hier afgebeelde kleurenfoto (zie afbeelding 1) is te zien. Deze boerderij was de vervanger van een boerderij die dichter bij de straat en in de lengte lang de straat stond. Zie afbeelding 3.
Wellicht is bij de nazaten van het echtpaar Jans Tabak en Johanna Lammina (Lammegie) Luten een foto van de oude boerderij, die in de lengte langs de straat stond, bewaard gebleven. Die oude boerderij was vast wel een saksische boerderij. De redactie van ut Deevers Archief, zou  bijzonder graag een afbeelding van deze oude boerderij in ut Deevers Archief tonen.
Hendrik Jan Tabak en Trijntje Greveling namen de boerderij van zijn vader Jans Tabak over in 1953. Het leveranciersnummer op de melkbussen van Hendrik Jan Tabak was 170. Hendrik Jan Tabak is op 14 juni 1990 overleden. De boerderij is omstreeks 1992 verkocht.

Afbeelding 1
De toen in Amsterdam wonende mevrouw Hendrikje Momber-Tabak heeft deze kleurenfoto gemaakt op 1 augustus 1986.


Afbeelding 2
Gegevens van het echtpaar Jans Tabak en Johanna Lammina (Lammegie) Luten uit het bevolkingsregister van de gemiente Deever,

Afbeelding 3
Detail van de topografische kaart uit 1924. De oude boerderij van Jan Tabak stond in de lengte vlak langs de weg.


Afbeelding 4
De nieuwe boerderij van Jan Tabak werd verder van de weg gebouwd.

© https://www.google.com/maps, deze opname van de meer dan honderdjarige boerderij is gemaakt in mei 2023.

Posted in Boerdereeje, Wittelte | Leave a comment