Groet’n uut de Kaamp bee Deever

Posted on 20 november 2023

In 1905, 1906, 1907 en 1908 hield het negende regiment infanterie van de landmacht zijn veldoefeningen op de heidevelden in het Watersche, het Dieversche, het Oldendieversche en het Wapserveld. Het soldatenkamp stond op de Oeren bij Wapse. Dit is tot nu toe de enige bekende foto waarop de zeer grote omvang van het tentenkamp is te zien. Er waren ongeveer vierentwintig honderd soldaten gelegerd. De schietoefeningen werden gehouden bij de kogelvangers in ut Wapser saand. In het kamp was een aantal soldatenkeukens ingericht, er was een watervoorziening aangelegd en er was een kantine.
Bovenstaande ansichtkaart is op 25 september 1906 vanuit Wapse verstuurd naar Veenhuizen (Dr.).

De redactie van ut Deevers Archief is als verzamelaar van ansichtkaarten van Deever, de Deeverbrogge De Olde Willem, De Gowe, Oll’ndeever, Ut Moer, Wapse, Woater’n, Wittelte en Zorgvliet steeds op zoek naar ontbrekende exemplaren in zijn verzameling. Het internet is daarbij tegenwoordig een aardig hulpmiddel. Zo kwam de redactie op de webstee www.legerplaats.nl de hier afgebeelde fraaie ansichtkaart tegen. Deze kaart ontbreekt helaas nog in de verzameling, ontbreekt in de verzameling van heel veel verzamelaars. De eigenaar was echter echt niet bereid zijn unieke exemplaar te verkopen. Gelukkig stuurde hij wel een bruikbare scan van zijn ansichtkaart.

De hier etoonde ansichtkoate van de soldoat’nkaamp op de Oeren tuss’n Kalter’n en Soerte is un hiele mooie swat-wit koate uut 1907, misschien wè de mooiste die de redactie van ut Deevers Archief ooit hef eseene, want ur bint wè hiel aarg veule legertent’n te seen. De koate is anwesug in de vusèmeling van Hans R. Holdijk uut Dronten.

Posted in Ansigtkoate, de Kaamp op de Oeren | Leave a comment

De burgemeister hef GW3151m of loat’n knall’n

Posted on 19 november 2023

De redactie van ut Deevers Archief koekeloert zo nu en dan -liefst zo weinig mogelijk- in berichten op de webstee van de gemeente Westenveld. Op 9 juli 2023 verscheen op deze webstee een persbericht over het voorval met het beruchte probleem GW3151m; zie afbeelding 1. Op 20 september 2023 verscheen een enigszins aangepaste versie van het persbericht van 9 juli 2023; zie afbeelding 2

Tekst van het persbericht, versie 1 van 9 juli 2023.

Incident wolf Wapse
Vanmorgen werd de locoburgemeester van onze gemeente gebeld dat een schapenhouder was aangevallen door een wolf. Hierop is hij direct naar de plek van het incident gegaan. Hij heeft vervolgens, na ruggespraak met politie en burgemeester Jager, opdracht gegeven de wolf te laten afschieten. Dit besluit is genomen op basis van de gemeentewet, die in werking treedt als de openbare veiligheid in het geding is.
De aanval betrof een schapenboer uit Wapse, die probeerde zijn schapen te beschermen tegen een verdere aanval van de wolf. De wolf had al enkele schapen aangevallen en liep nog binnen de afrastering van zijn terrein. Toen hij de wolf probeerde te verjagen, werd hij gebeten door de wolf en liep hij verwondingen op aan zijn arm. De schapenhouder is in het ziekenhuis behandeld en is inmiddels weer thuis.
Burgemeester Rikus Jager: ‘We zijn erg geschrokken van het incident. Op het moment dat we gebeld werden, moesten we als bestuur snel handelen, omdat de veiligheid van mensen in het geding was. De wolf heeft een mens aangevallen, dat is de doorslag geweest voor ons besluit.’
De wolf is dezelfde ochtend voor onderzoek afgevoerd. We hopen dat de schapenboer geen blijvend letsel aan het incident overhoudt.

Tekst van het persbericht, versie 2 van 20 september 2023.

Incident wolf Wapse
Op 27 juli 2023 werd de locoburgemeester van onze gemeente gebeld dat een schapenhouder was aangevallen door een wolf. Hierop is hij direct naar de plek van het incident gegaan. Hij heeft vervolgens, na ruggespraak met politie en burgemeester Jager, opdracht gegeven de wolf te laten afschieten. Dit besluit is genomen op basis van de Politiewet en de Gemeentewet, vanwege de handhaving van de openbare orde.
De aanval betrof een schapenboer uit Wapse, die probeerde zijn schapen te beschermen tegen een verdere aanval van de wolf. De wolf had al enkele schapen aangevallen en liep nog binnen de afrastering van zijn terrein. Toen hij de wolf probeerde te verjagen, werd hij gebeten door de wolf en liep hij verwondingen op aan zijn arm. De schapenhouder is in het ziekenhuis behandeld en is inmiddels weer thuis.
Burgemeester Rikus Jager: ‘We zijn erg geschrokken van het incident. Op het moment dat we gebeld werden, moesten we als bestuur snel handelen, omdat de veiligheid van mensen in het geding was. De wolf heeft een mens aangevallen, dat is de doorslag geweest voor ons besluit.’
De wolf is dezelfde ochtend voor onderzoek afgevoerd. We hopen dat de schapenboer geen blijvend letsel aan het incident overhoudt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 9 juli 2023 was de heer Hendrik (Henk) Doeven de locoburgemeester van de gemeente Westenveld.
Uit het persbericht zou de conclusie kunnen worden getrokken dat loco-burgmeester Hendrik (Henk) Doeven opdracht heeft gegeven het beruchte probleem GW3151m neer te laten knallen, maar dat lijkt niet juist te zijn.
Wellicht moet de zin als volgt worden gelezen: Hij heeft vervolgens na ruggespraak met politie en burgemeester Jager, in opdracht van burgemeester Jager, opdracht gegeven het ontspoorde moordmachine probleem GW3151m naar de andere wereld te helpen.
Blijkbaar is de burgemeester eindverantwoordelijk voor dit soort van besluiten, want in het NOS-nieuwsbericht Aangifte tegen burgemeester en boer om doden wolf is te lezen dat de organisatie Faunabescherming en de organisatie Animal Rights diezelfde dag nog -bijna nog eerder dan het voorval zelf- aangifte hebben gedaan tegen burgemeester Jager vanwege zijn juridisch volstrekt te verdedigen besluit probleemschapensluipseriemoordenaar GW3151m af te laten knallen. Weer een etterend probleempje van openbare veiligheid opgelost.
Stop vooral direct met het doneren aan de organisatie Faunabescherming en de organisatie Animal Rights, want uw donatie wordt misbruikt voor stante pede bedachte kansloze geldverslindende probleemwolvenrechtzaken tegen argeloze eerlijke hardwerkende burgemeesters, locoburgemeesters, politiemensen en schapenboeren. Donateurs zouden de organisatie Faunabescherming en de organisatie Animal Rights simpelweg moeten dwingen hun donaties te gebruiken voor het meebetalen aan duurzame werkelijk werkende probleemwolven weringen, want juist weerloze schapen hebben bescherming nodig en ook weerloze schapen hebben minstens dezelfde rechten als het beruchte angstaanjagende probleem GW3151m.
De angstaanjagend agressieve agressieverwekkende organisatie Wolfbescherming en de angstaanjagend agressieve agressieverwekkende organisatie Wolf Rights lijken vrij naar de schrijver George Orwell de volgende lijfspreuk te hebben: alle dieren hebben gelijke rechten, maar vraatzuchtige probleemwolven hebben meer rechten dan andere dieren..
Het is de redactie volstrekt niet duidelijk waarom de vet weergegeven tekst in versie 1 van het persbericht zonodig moest worden vervangen door de vet weergegeven tekst in versie 2 van het persbericht. Want de openbare veiligheid was immers mensenlevensbedreigend in het geding en niet de openbare orde ?
In versie 2 van het persbericht moet voor ’27 juli 2023′ worden gelezen ‘9 juli 2023’. 

Afbeelding 1
Persbericht van 9 juli 2023
Afbeelding 1
Persbericht van 20 september 2023

Posted in Gemeente Westenveld, Wolf | Leave a comment

Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet

Posted on 18 november 2023

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 17 een zwart-wit foto van mensen vóór de sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet opgenomen. Deze zwart-wit foto is in 1908 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht besteed aan de activiteiten van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

17 – Zorgvlied – Sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer – 1908
In 1859 verkocht de Maatschappij van Weldadigheid de kolonie Groot- en Klein-Wateren in twee delen. Jacobus Fransiscus de Ruijter de Wildt kocht het deel dat de naam Zorgvlied kreeg. Het tweede deel kreeg een andere eigenaar en behield de naam Groot- en Klein-Wateren. Zo’n tien jaar later kwamen Zorgvlied en Groot- en Klein-Wateren in het bezit van de heer Enger uit Arnhem. In 1879 kochten de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum beide landgoederen.
Een eerste citaat uit het boek Erf en Wereld luidt:
Met name mr. Lodewijk Guillaume Verwer was een man van initiatief, wiens geest zich vermeide in zakelijke bespiegelingen, en wiens hand niets liever deed dan zijn zakelijk denken in daden om te zetten.
Een tweede citaat uit hetzelfde boek luidt:
Hij ontgon het land, waarbij hij aanvankelijk van terpaarde en later van kunstmest gebruik maakte; hij bouwde boerderijen en arbeidershuizen; hij stichtte een sigarenfabriek, die een bezetting kreeg van dertig jongens en twee directeuren, voorts een cichoreifabriek, terwijl hij tegelijkertijd zijn pachters tot het verbouwen van cichorei verplichtte. Te Zorgvlied vestigde hij de Noord-Nederlandse Hypotheekbank en een levensverzekeringsmaatschappij. Hij liet uit Brabant tabaksplanters met kinderrijke gezinnen overkomen en bouwde grote schuren voor de berging van de tabaksoogst. Uit Friesland trok hij verspreid wonende katholieke boeren aan, liet hun schuren en huizen afbreken en van de materialen nieuwe boerderijen in Zorgvlied en Wateren opbouwen, kortom mr. Lodewijk Guillaume Verwer bouwde een nieuwe parochie, en hij deed dat met de allure van een groot zakenman en met een vermetelheid die inderdaad verbluffend was.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het in 1959 bij uitgeverij Laverman in Drachten verschenen boek ‘Erf en wereld’ van J.P. Wiersma gaat over de agrarische toestand in Friesland na 1870, de doorbraak van de coöperatieve gedachte en de opkomst van de Friese landbouwcoöperatie en haar ontwikkeling tot in onze tijd.
De samensteller van een eventueel populair-wetenschappelijk geschiedenisboek over Zorgvliet, Olde Willem, Klein Wateren en Groot Wateren kan in het boek ‘Erf en wereld’ nuttig bronmateriaal voor zijn geschiedenisboek vinden.
De afgebeelde foto laat mensen bij de coöperatieve sigarenfabriek met bijbehorende woningen op Zorgvliet aan de weg naar Elsloo op een paar meters van de Dreins-Fryske greinse zien. De redactie denkt niet dat alle mannen, grotere jongens en kleine jongens werkzaam waren bij deze sigarenfabriek. Op de voorgrond is een houten sigarenpers te zien.
Het pand waarin de coöperatieve sigarenfabriek met bijbehorende woningen was gevestigd bestaat niet meer. Op de plaats van de sigarenfabriek is een blok van 5 arbeiderswoningen gebouwd. De 5 woningen zijn in 1921 gebouwd door de N.V. Landontginningsmaatschappij ‘De Drie Provinciën te Amsterdam na afbraak van de sigarenfabriek met bijbehorende woningen.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de huidige situatie ter plekke van de sigarenfabriek gemaakt op 1 december 2023.
Bijgaande afbeelding is helaas in nogal bijgeknipte vorm opgenomen op bladzijde 183 van het papieren Magnum Opus Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever.

Abracadabra-1211

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Sigarenfabriek, Zorgvliet | Leave a comment

Ut drama op 10 april 1945 op ut maarkturrein

Posted on 17 november 2023

In de nogal onbekende en wellicht al vergeten brochure ‘Sporen uit het verleden. Getuigenissen en routes’, die de niet meer bestaande Stichting Toeristisch Bureau Gemeente Westenveld ter gelegenheid van het herdenken en vieren van 70 jaren bevrijding in 2015 heeft uitgegeven, is op de bladzijden 27, 28 en 29 het volgende artikel opgenomen. Dit artikel is ongetwijfeld geschreven door de enige en echte en erkende Tweede-Wereldoorlog-geschiedkundige-expert van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundige vurening uut Deever.

De bevolking van Diever voelde zich, door de aanwezigheid van de in de nacht van zaterdag 7 op zondag 8 april 1945 gelande Franse parachutisten (para’s), enigszins bevrijd. Zeker toen op maandag 9 april 1945 de Duits-gezinde N.S.B. (Nationaal Socialistische Beweging)-burgemeester in het gemeentehuis werd gearresteerd en de N.S.B.’er, kringleider van de Landwacht, was gevlucht.
Ondanks waarschuwingen van de, toen nog ondergronds opererende Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (B.S.) zich rustig te houden, konden sommigen hun opgekropte haatgevoelens jegens enkele N.S.B.’ers nauwelijks bedwingen en begonnen hen lastig te vallen.
Op dinsdagmorgen 10 april escaleerde de zaak toen bleek dat enkele N.S.B.-evacués, die ondergebracht waren in de woning van een ondergedoken onderwijzer, Diever wilden ontvluchten en eigendommen van de onderwijzer wilden meenemen. De jarenlang opgekropte woede barstte los. Eerst werd verbaal getracht de N.S.B.’ers te bewegen de bewuste spullen achter te laten. Toen dit niet hielp, gingen enkele heethoofden de N.S.B.’ers te lijf. Een plaatselijke politieman wist de partijen uiteindelijk te scheiden en stuurde de N.S.B.’ers terug naar hun onderkomen. De zaak leek met een sisser af te lopen, maar één van de meest gehate N.S.B.-evacués liet het er niet bij zitten. Hij stuurde twee meisjes, die eveneens in de woning van het schoolhoofd waren ingekwartierd, naar Steenwijk om de daar gedetacheerde Duitsers om hulp te vragen. Waarschijnlijk was dit de druppel die de emmer deed overlopen. De Duitsers beseften waarschijnlijk dat ze nu de Franse parachutisten moesten uitschakelen, wilden zij nog enig gezag kunnen blijven uitoefenen op de Nederlandse bevolking.
Dinsdagmiddag 10 april trokken ruim 150 Duitse soldaten uit Steenwijk, een groep via Wapse en een andere via Wittelte, Diever binnen. Eén groep ging op zoek naar de para’s, een andere groep begon willekeurig burgers te arresteren.
Twee B.S.’ers werden door de Duitsers verrast op het marktterrein aan de wal van de begraafplaats, waar zij de Hezenes goed konden overzien. Zij wachtten daar op de para’s, die zich aan de andere kant van de Hezenes in de bosrand schuil hielden en zouden komen om enige lastige N.S.B.’ers te arresteren om de rust in Diever te herstellen. Zij kwamen daar tussen de strijdende partijen terecht en konden niets anders dan proberen te ontvluchten over de es naar het bos. Toen de Duitsers dat in de gaten kregen, werden ze door hen beschoten. Eén werd licht gewond door een schampschot aan de hals, hij kon ontsnappen, omdat de para’s de schietende Duitser door het hoofd schoten. De andere werd zwaar gewond en kon niet meer wegkomen. Omdat hij gedurende het vuurgevecht niet bereikt kon worden, is hij op de es doodgebloed. Eerst veel later is zijn revolver, die hij nog wist te begraven, daar teruggevonden. Het vuurgevecht tussen de Duitsers en de Fransen werd op afstand geleverd.
De Fransen hadden de beste posities en leden geen verliezen, dit in tegenstelling tot de Duitsers. In totaal sneuvelden in Diever vermoedelijk tien Duitsers, onder wie hun commandant. De Duitsers durfden een gevecht met de para’s op korte afstand niet meer aan en brachten op het marktterrein geschut in stelling. Ze schoten over de es op de para’s, maar die hadden zich al eerder, vanwege de overmacht, dieper in het bos teruggetrokken.
Bij deze zinloze actie schoten de Duitsers de woning naast en de schuur van het Armenwerkhuis aan de Groningerweg in brand. De daders van de molestatie van de N.S.B.’ers werden niet gevonden, die waren gevlogen. Willekeurige burgers werden opgepakt en uiteindelijk werden tien van hen, de jongsten waren 14 en 18 jaar oud., samengebracht onder de wal van de begraafplaats op het markterrein.
Nadat de gegijzelden enige uren tegen de wal hadden gezeten,  kwam uit Steenwijk een gesloten wagen aanrijden. Dee stopte vlak bij de groep gegijzelden. Scheldend en tierend, waarschijnlijk vanwege de mislukte expeditie tegen de para’s stapte een (dronken ?) Duitse officier uit. Hij schreeuwde dat men voort moest maken of iets van dien aard.
Plotseling greep hij een automatisch wapen en begon deze leeg te schieten op de gegijzelde mannen, die nog steeds met de handen in de nek tegen de wal stonden. Kermend vielen deze neer. Soldaten gingen vervolgens langs de gevallenen om het genadeschot te geven, voor zover dat nog nodig was. Eén van hen viel licht gewond onder de lichamen van zijn lotgenoten en waarschijnlijk heeft dit zijn leven gered. De kogel van het genadeschot voor de man die op hem lag, trof hem in de heup en bleef daar steken. Door zich ‘dood’ te houden, totdat de Duitsers uiteindelijk verdwenen, overleefde hij de aanslag. In de duisternis wist hij onder het lijk weg te kruipen en met veel inspanning naar de dichtstbij gelegen woningen te kruipen, waarbij hij het eerste huis voorbijging. Hij wist dat de zoon van de daar wonende vrouw tot de slachtoffers behoorden. Bij de tweede woning kreeg hij onderdak en de eerste verzorging.
De volgende dag is hij op een ladder gelegd en naar de Rode Kruis hulppost gebracht. Hier is hij verzorgd aan enkele vleeswonden, veroorzaakt door schampschoten, en de kogelwond in zijn dijbeen. Deze kogel was daar blijven steken en is niet verwijderd.
Hij herstelde goed van zijn verwondingen. Later moest hij nog getuigen in een proces tegen de moordenaar in het Bijzonder Gerechtshof in Arnhem. Hij herkende de Duitse officier direct en herinnerde zich nog een typisch staaltje van arrogantie van de man. Toen hij iets op de landkaart moest aanwijzen, zag de Duitser kans hem letterlijk nog op de vingers te tikken !
De Duitse officier is ter dood veroordeeld en in België gefusilleerd. De bevolking van Diever trof de volgende morgen tien dode medeburgers aan, negen op het marktterrein en één op es. Ze werden naar het Schultehuus gebracht waar ze werden gewassen, gekist en opgebaard. Op zaterdag 14 april werden ze gezamenlijk vanuit de Nederlands Hervormde kerk begraven in één perk op de algemene begraafplaats van Diever. Volgens ooggetuigen was de begrafenisstoet zo lang, dat toen de eerste mensen van de stoet de begraafplaats bereikten, de laatste nog bij de kerk in de rouwstoet moesten aansluiten.

Posted in 10 april 1945, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Stichting van vukaansiecentrum Ellert en Brammert

Posted on 16 november 2023

In de Friese Koerier (onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden) verscheen op 19 januari 1953 het volgende voor de ontwikkeling van de toeristenindustrie in de gemiente Deever het volgende belangwekkende bericht.

Dievers bossen
De firma H. Lammertsma, houtindustrie te Bolsward, heeft een terrein aangekocht in de bossen bij Diever en zal hier een bungalowcentrum voor vacantiegangers stichten. Het terrein, ongeveer 10 ha. heuvelachtig dennenbos, ligt in de nabijheid van het openluchttheater.
Onder architectuur van de heer J. Grundstra uit Bolsward zullen hier 40 tot 50 stenen bungalows en een hoofdkamphuis worden gebouwd. Een gedeelte van het terrein is bestemd voor tenten en kampeerwagens.
Het centrum krijgt de naam “Ellert en Brammert”.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In een overzicht van verkoop van eigendommen van de N.V. Berkenheuvel is te lezen dat de gebroeders Lammertsma fl. 10.000,- hebben betaald voor een terrein van 10.54.00 hectare, zeg maar ongeveer fl. 1.000,– per hectare.
Via zoeken op het internet kon de redactie niet achterhalen of de firma. H. Lammertsma nog bestaat.
Het architectenbureau van J. Grundstra is een nog steeds bestaand architectenbureau in Bolsward.
Of door de jaren heen inderdaad 40 tot 50 stenen zomerhuisjes of kampeerhuisjes zijn gebouwd, dat valt nog te uit te zoeken.
Elk stenen zomerhuisje of kampeerhuisje, in het krantenbericht bungalow genoemd, had een eigen naam.
Op ansichtkaarten komen namen voor, zoals
– Baander;
– Blekbèr;
– Brummel;
– Dankbèr;
– Deele;
– Dobbe;
– Eveltas;
– Hemertien;
– Hilde;
– Karnmeule;
– Knienegat;
– Nes;
– Plaggenbultien;
– Scheuper;
– Schoapvoalt;
– Sikke;
– Spinwiefien;
– Streuper;
– Wiemel;
– Zödde.
De redactie heeft de tot nu toe bekende namen ter opfrissing van ut Deevers opgenomen in de volgende zinnen.
He hef de baander lös stoan.
Un blekbère is wat soerug.
Wee goat hen brummels suuk’n.
Ur bint dit joat neet veule dankbèèr’n.
Aachter de baander is de deele.
Ur was altied bluswaeter in de dobbe.
Ur kreup een eveltassie deur de heide.
Ur was neet veule smaek an un heemkertie.
Doar bee mit op de hilde tummerd.
Op de nes steet de rogge in gaast’n.
Hee löp ur bee as un olde scheuper.
De boer braagt de mest van sien schoap’m hen de schoapvaelte.
Hee is mit de sikke hen de bok ewest.
Ut spinwiefie was goar’n an ’t spinn’n veur un böstrok.
Bee de oam’nd gung de streuper hen ’t Oll’ndeeverseveld.
De vette worst’n höng’n te dreug’n in de wiemel.
Ie muut de zödd’n netties loag’n.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kent de Nederlandse betekenis van de Drentse namen van de zomerhuisjes ? Of beter nog, wie van de zeer gewaardeerd bezoekers van ut Deevers Archief weet de Nederlandse vertaling van de voorgaande Drentse zinnetjes ? De redactie verneemt het graag !
Het eerste kamphuis van Ellert en Brammert, zoals is te zien op de bijgaande afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart uit 1955, had blijkbaar slaapgelegenheid op de eerste verdieping van het gebouw. Of woonde de beheerder van het vacantiecentrum boven het kamphuis ? Het eerste kamphuis heeft op ansichtkaarten van latere datum de naam d’ Olde Stee.
De hier afgebeelde ansichtkaart van het kamphuis is één van een serie van drie verschillende ansichtkaarten van het eerste kamphuis. De drie kaarten hebben een witte rand. Jij kunt als verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever die fraaie drie van de oudste ansichtkaarten van Ellert en Brammert toch maar beter wel mooi in jouw verzameling hebben ! En misschien duikt vroeg of laat nog een vierde exemplaar van deze serie op !

De redactie ontving op 7 maart 2021 de volgende zeer gewaardeerde reactie van mevrouw Hanneke Wiegant.
Ook ik heb vele malen bij Ellert en Brammert gekampeerd met mijn familie. De eerste jaren sliepen we in legertenten van de Hervormde kerk uit Den Haag. Die stonden aan de linkerkant van de toerit naar Ellert en Brammert. Later logeerden we in huisjes, rechts van het toegangspad.
Ik heb nog een aanvulling op de namen van de huisjes. Een gezin van onze familie heeft gewoond in ‘het Plaggenbultien’. Dat was volgens mij een stenen bungalow, net als ‘het Knienengat’, waar een ander gezin van onze familie was.

Posted in Ansigtkoate, Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

Monsters neem’m veur de melkfubriek van Deever

Posted on 15 november 2023

De redactie van ut Deevers Archief bezocht in het voorjaar van 2019, alweer enige jaren geleden, de toen 88-jarige Roelof Jannes Smit eindelijk in levende lijve in zijn aanleunwoning van het bejaardenhuis in De Weiert an de Heufdstroate in Deever. Heel veel Deeverse en Deeverbrogse en Bolderhookse onderwerpen waren al aan de orde geweest, totdat Roelof Jannes Smit op een gegeven moment vroeg: ‘Mor wat kooi’j hier doon ?’
De redactie vertelde hem dat hij was gekomen voor zijn toestemming zijn verhalen die hij over vrogger in Deever en Deeverbrogge op papier had gezet, toen hij nog in Nieuwe Pekela woonde, op te nemen in ut Deevers Archief. Waaronder zijn verhaal over ervaringen als monsternemer voor de melkfabriek in Diever. Dat mocht, die toestemming gaf hij. De redactie is hem daar postuum bijzonder erkentelijk voor.
Het is wel bijzonder dat Roelof Smit op twaalfjarige leeftijd monsternemer van de melkfabriek in Deever werd. Niet iedereen werd geschikt geacht als monsternemer, want eerlijkheid, betrouwbaarheid en niet beïnvloedbaarheid moesten bij een monsternemer voorop staan. Wellicht heeft het een beetje geholpen dat zijn vader Wolter Smit de vrachtwagenrijder van de melkfabriek was.

Monsters nemen voor de Zuivelfabriek van Diever
Ik werd monsternemer van de zuivelfabriek van Diever, toen ik goed twaalf jaar oud was. Dit hield in dat ik bij verschillende boeren in Diever monsters van de melk van hun koeien moest nemen. Ik kreeg één gulden voor elke dag dat ik monsters nam.
Het nemen van melkmonsters moest ‘s morgens en ’s avonds worden gedaan. Mijn eerste opdracht was het nemen van monsters op de boerderij van Albert Jonkers in de Holthe aan de Dieverbrug. Dit deed ik onder leiding van Jan Moes, die controleur was op de zuivelfabriek.
Ik kreeg voor het monsternemen mee: een unster, een driepoot waar het unster aan moest hangen, een grote emmer met een inhoud van twaalf liter, een kistje met monsterflesjes, un sliefie, een potlood en een monsterboekje. Deze uitrusting moest mee achter op de fiets.
De melk van een koe werd overgegooid in mijn emmer. Daaruit nam ik na goed roeren met ut sliefie een monstertje, dat ik in een flesje schonk, waarna ik het flesje afsloot met een kurkje van rubber. Elke koe had een naam en een stamboeknummer. Op de buitenkant van elk flesje zat een klein ruw geslepen rechthoekje, waarop ik het stamboeknummer van de betreffende koe noteerde.
Ik moest de emmer, met daarin de geleverde melk, met behulp van het unster wegen. Het unster was zo afgesteld dat deze op nul stond als de emmer leeg aan het unster hing. Ik moest, zoals gezegd, de controle ’s avonds herhalen. Het ochtendmonster en het avondmonster van een koe deed ik in hetzelfde flesje. Ik noteerde in het monsterboekje achter de naam en het stamboeknummer het gewicht van de geleverde ochtend- en avondmelk. Eén kilo melk werd gelijk gesteld aan één liter melk. Ik bracht ’s avonds de driepoot, de emmer en het unster naar de volgende boer. De flesjes met de monsters en het monsterboekje leverde ik af bij de fabriek.
Als monsternemer moest je oppassen dat bij het legen van de emmer in de melkbus, deze niet overstroomde. Je kon gewoon niet zien of de bus vol was, omdat de melk via een zeef met zeefdoek in de bus stroomde.
Veel kleine boeren vervoerden hun melk op de fiets, waarbij aan beide kanten van de bagagedrager een bus met melk kwam te hangen. Ik moest dan de melk gelijkmatig over de twee bussen verdelen voor het evenwicht tijdens het vervoer. Ook gingen veel boeren met paard en wagen naar het land. Ik kan me niet herinneren dat er toen boeren waren, die met de tractor naar hun weiland gingen. Er werd toen ook nog niet machinaal gemolken.
De afstanden naar de weide waren soms niet gering. Zo herinner ik mij dat Klaas Fledderus van ut Kastiel zijn koeien in een land achter de steenfabriek op de Smilde had lopen. Kobus Kruid uit Oll’ndeever had weide op wat wij Canada noemden, dat was in de buurt van het Onderduikershol. Sommige boeren hadden hun koeien in de Oude Willem lopen.

Afbeelding 1
Roelof Jannes Smit is de maker van deze tekening van zijn kistje voor de twaalf monsterflesjes en ut sliefie.

Enkele bijzondere gebeurtenissen
Er was een boer die bij elke controle zei: Skrief bee oense koo’n moar un liter mièr op, want wee hept gisteroam’d aarg lèète emölk’n. Ik deed dat natuurlijk niet ! Ook waren er boeren, die bijvoorbeeld zeiden: Wee melkt vanoam’d um vief ure. Als ik dan om vijf uur kwam, dan moesten ze nog van alles doen, zodat het bijna zes uur werd, voordat ze begonnen te melken. Dan was de melkopbrengst per koe toch iets hoger !
Op een morgen in de zomer moest ik monsters nemen bij Koendert Krol, die had zijn koeien lopen in de Sproakeling’n (Sprakelingen). Ik fietste op een heel smal paadje. De driepoot, de emmer en het kistje had ik achter op mijn fiets vastgemaakt. Ut sliefie zat in het kistje met monsterflesjes, maar de steel met het omgebogen uiteinde stak uit het kistje via een inkeping in het deksel, omdat deze iets langer was dan het kistje. Zie afbeelding 2. Op dat paadje kwam ik Michiel Koning van Kalteren tegen. Hij kwam terug van ‘t melken. Hij had de melkbus aan de fiets. Hij bleef met zijn kiele achter de haak van mijn sliefie hangen. Zijn kiele en mijn sliefie waren beiden stuk.

Monsters nemen in de Tweede Wereldoorlog
In de winter van 1944-1945 moest ik op een morgen naar Klaas Hofstee (Klaas van Sieger) in Oll’ndeever. Die was altijd vroeg met het melken. Ik was net na spertijd in het donker van huis gegaan. Bij de melkfabriek werd ‘halt’ geroepen. Ik was toen dertien jaar. Daar stond een gewapende Duitse militair. Ik moest hem uitleggen wat ik wilde gaan doen. Ik moest ook het kistje van de fiets halen. Hij controleerde de inhoud van het kistje en bekeek het monsterboekje. Ik toonde hem mijn Bescheinigung (redactie: Duits woord voor officiële schriftelijke verklaring), dat was het papier, waaruit moest blijken dat hij mijn fiets niet mocht afpakken. Een Bescheinigung werd verstrekt aan mensen die werkzaam waren in de voedselvoorziening. In het laatste jaar van de oorlog respecteerden de Duitsers deze vrijstelling niet meer zo nauwkeurig. Zo kon het gebeuren dat je toch de fiets kwijtraakte. Ik mocht echter doorrijden. Het was erg koud en ik was blij dat ik bij Klaas van Sieger in de warme stal kwam.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Roelof Jannes Smit is geboren op 8 mei 1931 an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 17 mei 2021 in Deever. Hij is samen met zijn vrouw begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie het overlijdensbericht.

Afbeelding 2
De hier afgebeelde foto van de Coöperatieve Zuivelfabriek en Korenmalerij met de woning van de directeur aan het Moleneinde in Deever is op 16 mei 1933 gemaakt. Het Moleneinde was toen een klinkerweg. De redactie weet niet wie de maker van de foto is. De foto was aanwezig in de verzameling van de familie Johannes Nijboer uit Oll’ndeever. Op de hier afgebeelde foto is op de steiger van de melkontvangst van de fabriek het personeel van de fabriek te zien. De altijd in een witte overall geklede botermaker Johannes Nijboer zal ook wel op de foto zijn te zien. Wat de hier afgebeelde foto zo belangwekkend maakt, dat is de zichtbaarheid van het eerste en oudste deel van de fabriek. Dat is het gedeelte met het zadeldak en met het ronde raam in de top van de zijgevel. De zuivelfabriek werd in de Deeverse volksmond meestal ‘de botterfubriek’ of gewoon ‘de fubriek’ genoemd.
Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 1 december 2023.

Posted in Boer'nwaark, Süvelfubriek Deever | Leave a comment

Burgemeister Ome Kees wol awièr de boas speul’n

Posted on 14 november 2023

In de Friese Koerier verscheen op 11 juni 1957 het navolgende merkwaardige bericht over de plaatsing van het beeldje ‘het Leven’ voor het raam van de werkkamer van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) op de brink van Deever.

Gemeenteraad Diever
Beeldje te mooi voor het gemeentehuis
Diever. In de vergadering van de raad deer gemeente zei de voorzitter dat dit de laatste vergadering was welke in het noodgemeentehuis zal worden gehouden.
De raad bezichtigde, alvorens met de agenda aan te vangen, het nieuwe gemeentehuis, dat bijna voltooid is.
Een langdurige discussie ontspon zich over een in de tuin van het nieuwe gemeentehuis te plaatsen beeldje. B. en W. hadden de kunstenaar Anno Smith te Eelderwolde een ontwerp laten maken voor de tuin, doch toen een ontwerp van dit beeld werd getoond, meende de minderheid van het college, namelijk de heer Gerrits, dat dit te mooi was om in de tuin te staan en dat het op de Brink voor het gemeentehuis diende te staan.
De raad was het in meerderheid hiermee eens, ondanks de mededeling van de voorzitter dat de beeldhouwer en de architecten dit plastiekje ongeschikt achtten op de Brink. Met 6 tegen 3 stemmen (1 blanco) werd besloten het beeld op de Brink te plaatsen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) lijkt de raad van de gemiente Deever niet ingelicht te hebben over het verstrekken van een opdracht voor het vervaardigen van een kunstwerk voor plaatsing bij het gemeentehuis. Dat lijkt dan een gemiste kans voor die burgemeester.
Hilbert Gerrits (Hilbut Garries), wethouder voor de Partij van de Arbeid, was vóór plaatsing van het plastiekje vóór het gemeentehuis.
Voorstelbaar is dat zes leden van de raad narrig werden van het gedram en gedreig van de Hoogste Heer Van De Voorkant Van Het Gelijk om het plastiekje toch ‘in de tuin van het gemeentehuis’ (welke tuin ?) te plaatsen en niet op de brink en vervolgens expres tegen plaatsing van het plastiekje ‘in de tuin van het gemeentehuis’ stemden.
Zo kon het gebeuren dat het plastiekje met de naam ‘Het Leven, geboorte, huwelijk en dood’ gelukkig tegen de wil van de burgemeester kwam te staan voor het raam van de kamer van de burgemeester in het vijfde en laatste gemeentehuis van de gemiente Deever.
Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) was de eerste burgemeester die vanuit het raam van zijn werkkamer tegen de achterkant van het plastiekje moest aankijken.
Anno Ferdinand Smith (geboren op 7 april 1915 in Groningen, overleden op 14 januari 1990 te Groningen) heeft het plastiekje van keramiek in 1957 gemaakt. In de webstee wikipedia.org is ook een pagina met gegevens van Anno Ferdinand Smith aanwezig.
De hier afgebeelde zwart-ansichtkaart is door Roelof (Roef) van Goor in november 1965 in zijn boekhandel an de Kruusstroate in Deever uitgegeven.
De grote vraag is echter of het plastiekje – dat met belastinggeld van de inwoners van de gemiente Deever is aangeschaft – nu eigendom is van de gemeente Westenveld ?
Beschikt de gemeente Westenveld eigenlijk wel over een openbaar toegankelijke uitputtende lijst van het gemeentelijke kunstbezit met inbegrip van de door de deelgemeenten Deever, Dwingel, Vledder en Oavelte ingebrachte kunst ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2
abracadabra-531
Afbeelding 3
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de brink van Deever gemaakt op vrijdag 1 december 2023.

Posted in Ansigtkoate, Beeld, Gemiente Deever, Gemientebestuur, Kuunst | Leave a comment

Un greinsstien van de marke van Deever en Wapse

Posted on 13 november 2023

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 14 november 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer Harry ten Veen, een gedreven zoeker naar en bezoeker van grensstenen.

Herman Posthumus en ik hebben een markesteen op de grens van de marke van Diever en de marke van Wapse gevonden.
Ik had een link ontdekt, maar de locatie is daar fout weergegeven. Herman heeft toen de markesteen ter plekke opgespoord.
Ik heb in ut Deevers Archief gezocht naar een afbeelding van deze markesteen, maar ik heb die niet kunnen vinden, vandaar mijn reactie.
Dit is de tekst uit mijn logboekje
Markesteen Diever/Wapse – Drenthe.
Woensdag 23 augustus 2023.
Doldersummerweg, Wapse. Parkeren aan de zuidzijde.
Linksaf, na 50 m een smal paadje in, dan is de steen na 150 m te zien.
Met daarop de hoofdletter D en de hoofdletter W.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De heren Herman Posthumus, ook een gedreven zoeker naar en bezoeker van grensstenen, en Harry ten Veen hebben (nog) geen coördinaten van de gevonden markesteen vastgelegd.
De markesteen ligt ongeveer op de plek die in afbeelding 1 met een zwarte pijl is aangegeven.
De grens tussen de marke van Deever en de marke van Wapse moet ten noorden van de Doldersummerweg dwars door de woeste gronden van ut Deeverse veld hebben gelopen.
De redactie kwam dank zij Harry ten Veen achter het bestaan van de belangwekkende webstee van de Vereniging Drentse Boermarken. De marke van Wittelte en de marke van Wapse zijn lid van de Vereniging Drentse Boermarken.
De heren Herman Posthumus en Harry ten Veen hebben uiteraard foto’s gemaakt van de markesteen. Zij gaven de redactie toestemming deze te mogen tonen in ut Deevers Archief. De redactie is beide heren bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
De grote vragen zijn onder meer de volgende.
Ligt de grenssteen nog op zijn oorspronkelijke plaats ?
Heeft de boermarke Wapse een tekening waarop de grens tussen de marke van Diever en de marke van Wapse duidelijk is ingetekend ?
Is onderzoek gedaan en/of is gezocht naar andere markestenen ?
Is het driemarkenpunt Diever, Wapse, Wittelte bekend ? Of was het een viermarkenpunt Diever, Wapse, Wittelte, Wapserveen ?
Wellicht ligt daar een markesteen ! Dat zou wel een vondst zijn !
Of ligt het drie- of viermarkenpunt ergens in de Wapserveense A ?
Is het archief van de boermarke Wapse bewaard gebleven ?
Is het archief van de boermarke Diever bewaard gebleven ?
Is het archief van de boermarke Wittelte bewaard gebleven ?
Is het archief van de boermarke Wateren bewaard gebleven ?
Zijn deze archieven in te zien ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Herman Posthumus heeft deze foto gemaakt op 20 augustus 2023 (© Herman Posthumus)

Afbeelding 3
Herman Posthumus heeft deze foto gemaakt op 20 augustus 2023 (© Herman Posthumus)

Afbeelding 4
Herman Posthumus heeft deze foto gemaakt op 20 augustus 2023 (© Herman Posthumus)

Afbeelding 5
Harry ten Veen heeft deze foto gemaakt (© Harry ten Veen). (Datum opname onbekend).
Zie ook de webstee van Harry ten Veen (http://tiny.cc/dr-drenthe)

Afbeelding 6
Harry ten Veen heeft deze foto gemaakt (© Harry ten Veen). (Datum opname onbekend).
Zie ook de webstee van Harry ten Veen (http://tiny.cc/dr-drenthe)

Posted in Boermarke van Deever, Boermarke van Wapse | Leave a comment

Café-restaurant Blok an de Deeverbrogge giet dichte

Posted on 12 november 2023

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens in de oud-papier-container gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een door hem belangwekkend geacht bericht. De redactie wil zo één bericht natuurlijk niet onthouden aan de bezoeker van ut Deevers Archief.
In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 10 juli 1981 verscheen op bladzijde 6 het volgende berichtje met foto over de blijvende sluiting van café-restaurant Blok an de Deeverbrogge.

Cafe-restaurant Blok in Dieverbrug gaat dicht
Dieverbrug. De deuren van het vanouds bekende café-restaurant Blok in Dieverbrug gaan voorgoed dicht. Het bedrijf heeft met grote financiële problemen te kampen en daarom is bij de rechtbank in Assen een faillissementsaanvraag ingediend.
Op last van de belastingdienst in Meppel werd woensdag een verkoop bij executie gehouden van de restaurantinventaris bestaande uit onder meer stoelen, tafels, potten en pannen, diepvrieskasten, afwasmachines, enzovoort.
Het ging in totaal om zo’n tweehonderd onderdelen, waarvoor flink werd geboden.
Restaurant Blok, dat ruim negentig jaar heeft bestaan, had een bekende naam en veel gebruikers van de weg Assen-Meppel wipten er even binnen.
De weg langs de Drentsche Hoofdvaart wordt na het voltooid zijn van de Rijksweg 37 Meppel-Hoogeveen-Assen zeer weinig door beroepsvervoerders meer gebruikt. Daardoor is mede het doek gevallen voor dit bedrijf.
De negen personeelsleden is al ontslag aangezegd. Drie van hen zijn er al in geslaagd een nieuwe baan te vinden.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Café-restaurant-hotel Blok heeft niet ruim negentig jaar bestaan, maar ongeveer vijftig jaar.
Zie voor veel meer gegevens over de onderneming van de familie Blok an de Deeverbrogge de vele berichten in ut Deevers Archief.
De redactie weet niet of dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels uut Deever de maker is van de foto bij het bericht.

Posted in An de Deeverbrogge, Hotel Blok | Leave a comment

Un hiele mooie olde fotokoate van de Dorpsstroate

Posted on 11 november 2023

De hier afgebeelde fotokaart is in 1926 verstuurd vanuit Zorgvliet hen Deever. Mejuffrouw Margje deed de ‘Groeten uit Zorgvlied’ aan mejuffrouw Schippers per adres Jan Kloeze in Deever. Mejuffrouw Margje maakte geen gebruik van het schrijfgedeelte op de achterkant van de fotokaart. Ze had wellicht niet veel ’te zeggen, wellicht niet meer dan ‘groeten uit Zorgvlied’.
De foto voor de hier afgebeelde fotokaart is gemaakt door fotograaf Dirk van der List Jr. Zie het vignet D.v.d.L. op de hier afgebeelde achterkant van de fotokaart.
In die jaren werden ansichtkaarten van dorpsbeelden van Zorgvliet in een oplage van 250 of 500 exemplaren gedrukt en aan de man gebracht door plaatselijke winkeliers. Dat zal ook zo gebeurd zijn met de hier afgebeelde fotokaart. Dat zal de eigenaar van het kruidenierswinkeltje aan de linkerkant van de hier afgebeelde fotokaart zijn geweest. Maar wie was de eigenaar van het kruidenierswinkeltje ?
Van die 250 of 500 exemplaren hebben wellicht enige exemplaren de tand des tijds overleefd, wellicht heeft slechts één exemplaar de tand des tijds overleefd. Slechts zelden zal dus nog een fotokaart met een oud dorpsbeeld van Zorgvliet an de aandere kaante van de Deeverse bos in het openbaar te koop worden aangeboden. In het begin van november 2023 gebeurde dat wel met de hier afgebeelde fotokaart. En toen was het voor de ware ‘die-moet-en-zal-en-wil-ik-hebben’ verzamelaar wel zaak deze kostelijke fotokaart vooral wel zelf te bemachtigen, want een tweede exemplaar van de hier afgebeelde fotokaart zal wel haast zeker nooit meer tijdens zijn leven opduiken.
De enige tekst die de redactie van ut Deevers Archief op de hier afgebeelde fotokaart heeft kunnen lezen, is de tekst Niemeyer tabak op het bord boven het fietsenrek vóór het kruidenierswinkeltje.
Op bijgaande afbeelding 3 is de situatie ter plekke in april 2023 te zien.
Na de sluiting van het in 1996 geopende soort van kruidenierswinkeltje Ut Winkeltie (in wel jaar ?) is het betreffende pand verbouwd tot woning.
In ut Deevers Archief is van het hier afgebeelde dorpsbeeld nog een ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
Kleurenfoto van de Dorpsstraat in april 2023 (bronvermelding: https://google.com/maps)

Posted in Ansigtkoate, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Ut Bultie lig an ut ende van ut Swatte Pattie

Posted on 10 november 2023

De redactie van ut Deevers Archief ontving van Jaap (Jacob, Japie) Koning, broer van Henk, Jacoba (Coba) en Jan  Koning, geboren en getogen in Deever en opgegroeid aan de Veentjesweg, naar aanleiding van een eerdere reactie van hem de navolgende reactie. De eerdere reactie is te vinden in de webstee van het Deevers Archief, via zoeken op de woorden ‘jaap’ en ‘koning’. Die reactie heeft als titel ‘Woar was ok a weer ’t Bultie’. Zijn eigen conclusie is nu: ‘Het Bultie was op het eind van het Zwarte Pattie’.

Inmiddels heb ik er nog eens rustig over nagedacht en hier en daar mijn oor te luisteren gelegd. Volgens mij is het zo dat het Bultie was op het eind van het Zwarte Pattie, dat liep van de Kruisstraat naar de Vlasstraat. Daar waar in de vijftiger jaren ooit het houten postkantoortje stond als tijdelijke vervanging voor het postkantoor van Bart Schoenmaker in de Hoofdstraat. Waarom dat gebied daar het Bultie heette, dat is mij een raadsel, misschien weet iemand het.
En verder nog: Lambertus (Bertus) Koning was getrouwd met Deeltje van der Helm, dochter van Meine van der Helm en Jacoba Pit uit Wapse (wij noemden toen die streek trouwens Kalteren). Deeltje (mijn moeder dus) is momenteel 93 jaar en woont/verblijft in het verpleeghuis Dickninge, onderdeel van de Schiphorst in Meppel. Tot zover. Als het anders is, dan lees ik het graag !

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De plaats waar in de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw een houten noodgebouwtje stond werd in de volksmond ut Bultie genoemd, mee eens. Het ‘Groene Kruis gebouw’ op de hoek van de Vlasstraat en de Kloosterstraat staat echter ook op ut Bultie. Vandaar dat het onzin is dat het Swatte Pattie nu de naam Bultie heeft gekregen.
Het noodgebouwtje diende vanaf de sloop van het oude gemeentehuis tot aan de bouw van het nieuwe gemeentehuis (1955/1956) als tijdelijk onderkomen voor het gemeentelijke apparaat.
Daarna werd in het gebouwtje ook les gegeven aan leerlingen uit de eerste klas van de U.L.O-school, totdat het nieuwe gebouw van deze school op de Westeresch in 1965 in gebruik werd genomen.
De naam ut Bultie vindt zijn oorsprong in de behoefte van boeren om hun akkers een herkenbare naam te geven, dat is een behoefte die boeren (nog steeds) in de hele wereld hebben. De bouwakkers in de buurt van ut Bultie hadden in de tijd van het ontstaan van het kadaster de naam Scholten’s Bultie (de kleine Bult van Scholten). Bijvoorbeeld dorpsfiguur Geert Dekker had een moestuin op ut Bultie.
De Deeverse volksmond sprak over ut Bultie en niet over de Bult. Het is voorstelbaar dat vóór 1940, toen de nes in die buurt gelukkig nog niet bebouwd was, je lopende over het zandpad vanaf de Hoofdstraat in de richting van Oll’ndeever, tegen een lichte glooiing aankeek, dat plaatselijke licht hogere deel van de nes kreeg natuurlijk de naam ut Bultie, dat kon gewoon niet missen.
Als het anders is of moet worden, dan verneemt de redactie van ut Deevers Archief dat graag.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto op donderdag 13 november 2014 gemaakt. Het naambordje staat aan het begin van het Swatte Pattie an de kaante van de Vlasstroate.

Posted in Bultie, Cultuurhistorie, Deever, Gemientehuus, Veldnème | Leave a comment

An de Riekseweg bee de sluus an de Deeverbrogge

Posted on 9 november 2023

Niet veel verzamelaars van ansichtkaarten uut de gemiente Deever zijn in het bezit van een exemplaar van deze stemmige zwart-wit ansichtkaart, let vooral op de auto op de Rijksstraatweg (Riekseweg). Het merk van de auto is niet te onderscheiden. Werden dit soort ansichtkaarten in oplagen van 100 of 200 of 500 exemplaren gedrukt ? Je kan dus beter maar beter wel een fysiek exemplaar van deze in jouw verzameling hebben. Deze ansichtkaart uit 1958 is gedrukt door Jos-Pé in Arnhem en werd verkocht door Kuiper’s Bakkerij en Levensmiddelenbedrijf, dat was gevestigd in Deever an de Peperstroate en an de Deeverbrogge an de Riekseweg, links noast de auto, bee ut Deeverse schut.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Boek An de Brogge, Rieksstroatweg | Leave a comment

De ièste ondergrondse tillefoonkèèbel in Deever

Posted on 8 november 2023

Op 28 september 1929 schreef de Ingenieur der Telegrafie en Telefoon van de technische dienst van de Rijkstelegraaf het volgende bericht aan de Heeren Burgemeester en Wethouders der Gemeente Diever.

1.
Bij deze heb ik de eer U Edel Achtbaren te berichten, dat met den Heer Burgemeester werd besproken, de luchtroute te Diever in de kom van het dorp op te ruimen en te vervangen door kabel, met de toezegging dat het herstellen der bestrating door en voor rekening van Uwe gemeente zal geschieden.
2.
Aangezien eerstdaags tot aanbesteding dezer werkzaamheden zal worden overgegaan, wordt gaarne vernomen of U hierbij bijzondere voorwaarden wenscht te zien in acht genomen.
3.
Een calque. waarop een en ander nader staat aangegeven, gaat ter toelichting hierbij.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De bovengrondse telefoon- en telegrafiekabel, die luchtroute werd genoemd, werd in een deel van de Hoofdstraat, de Kruisstraat en bij de brink al in 1929 vervangen door een ondergrondse kabel, die wellicht grondroute werd genoemd.
De ondergrondse kabel werd bij de drie eindpunten aangesloten op de bovengrondse kabel, vandaar dat daar een nieuwe of vrijgekomen telefoonpaal moest worden geplaatst.
Het post-, telefoon- en telegrafiekantoor van Jan Schoemaker an de Heufdstroate is ongetwijfeld ook aangesloten op de ondergrondse kabel.
Op de hier afgebeelde tekening (calque) zijn met een min of meer ovale lijn de glint’n um de kaaarketuun/kaarkhof  van het kerkgebouw aan de brink van Deever ingetekend.
De grote vraag is natuurlijk wanneer de eerste ouderwetse ondergrondse telefoonkabel in de kom van Deever zal worden verwijderd, als gevolg van het bijna uitsluitende gebruik van de mobiele telefoon (steeds minder mensen hebben een vaste telefoon) en de aanleg van glasvezelnetwerken ? 

Posted in Communicatie | Leave a comment

De Hunnebedweg löp vlak langes ut Pottiesbaargie

Posted on 7 november 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van zwart-wit ansichtkaarten met beelden van de olde Deeverse Bos, de bos zoals hij die in zijn jeugd heeft gekend. Op bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is de Hunnebedweg op het landgoed Berkenheuvel te zien. Deze ansichtkaart is in 1949 uitgegeven. Het landgoed Berkenheuvel was gelukkig toen nog in het bezit van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit het verre Bennekom.
Hij is de bedenker van de naam Hunnebedweg. Deze weg loopt langs de plaats van het verdwenen hunnebed D52a op de plek die nu de naam Pottiesbaargie heet. Dus eigenlijk had mr. A.C. uit Bennekom de weg beter de naam Verdwenen Hunnebedweg kunnen geven.
De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland, de huidige eigenaar van het gebied waar zich de plaats van het verdwenen hunnebed bevindt, is uiterst fanatiek, funest en razendsnel bezig alle wegen, paden, lanen en zo voort uit de tijd van mr. A.C. uit Bennekom uit te wissen, te versperren, om te ploegen, onder water te zetten of te laten overwoekeren door tekentafelcultureluurnatuur. Dus de grote vraag is: bestaat de Hunnebedweg nog wel ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan daar het antwoord op geven ?
De ogenschijnlijk overduidelijke en rücksichtlose bedoeling van de Almachtige Hoge Dametjes En Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland is zoveel mogelijk, liefst alle, menselijke bezoekers de toegang tot het door hun ‘beheerde’ gebied te belemmeren en zo mogelijk uit hun gebied weg te pesten. Want DE WOLF heeft het onvervreembare unieke recht op een volledig mensvrij bosrijk wildrijk jachtgebied. En dat terwijl DE WOLF bij voorkeur zelfs tot ver buiten het gebied van de Deeverse bos jaagt en daar zo veel mogelijk schapen vermoordt.
Maar hoe gaan de Almachtige Hoge Dametjes En Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland die groeiende verwende veeleisende doordrukkende groep consumenten van de Deeverse bos nu eigenlijk echt en definitief weren ? Consumenten van de Deeverse bos zijn onder meer: allterrainbikers, autobestuurders, biologen, bijzondereopsporingsambtenaren, boomklimmers, bosarbeiders, boswachters, boskoddebeiers, bromfietsers, bungalowparkbewoners, drugsafvaldumpers, e-bikers, eierzoekers, excursiegangers, fietsers, gravelbikers, handhavers, hardlopers, hotelgasten, houtdieven, houthakkers, houtsprokkelaars, huifkarrijders, huttenbouwers, joggers, journalisten, kampeerders, kettingzagers, langlaufers, motorrijders, mountainbikers, nachtmountainbikers, naturisten, natuurfotografen, oermuseumroutelopers, openluchtspeltoeschouwers, ornitologen, paddestoelenzoekers, padvinders, parkwachters, picknickers, rolstoelers, ruiters, rustzoekers, sjokkers, skaters, stropers, toeristen, trimmers, vakantiehuisjesbewoners, veldrijders, vissers, vogelaars, vrijwilligers, wandelaars, wielrenners, wiettelers, wildkampeerders, wolfologen, wolvenkeuteltellers, wolventemmers, wolvenspotters, wolvenvoederaars, zwemmers, enzovoort, enzovoort.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet meer namen van groepen consumenten van de Deeverse bos ?

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, de Deeverse bos, Wolf | Leave a comment

Oense ièste wedstried wönn’n wee mit 21-0

Posted on 6 november 2023

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassies scannen en vervolgens die papperrassies in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit steeds minder dozen en mappen en ordners met foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem voor ut Deevers Archief belangwekkend geacht stukje tekst.
De redactie kwam bijgaand verhaal over voetbalvereniging N.O.A.D. (Nooit Ophouden Altijd Doorzetten) tegen. Het verhaal is geschreven door Luite (Lu) Broer of  door Hendrik Jan Rolden. De redactie weet niet zeker wie de schrijver is.
De redactie beseft dat hij meer aandacht moet besteden aan het verleden van het verenigingsleven in de gemiente Deever, vandaar bijgaand bericht.

Voetbalclub N.O.A.D. (Nooit Ophouden Altijd Doorgaan) is opgericht op 1 december 1931 in de oude gelagkamer van café Seinen (later de W.I.B.A., later winkel van Maaike Bakker, later ….. , enzovoort) onder het genot van een kop warme chocolademelk met Brusselse kermis en café noir koekjes.
Het tenue werd bepaald op zwarte broek met rood-witte banen. De broeken en de voetbalshirts werden geleverd door Jan Drost en Flip Zaligman. Wie wat zou leveren weet ik niet meer, maar Flip Zaligman had toen echter zowel het een als het ander besteld. Alleen de shirts waren niet geleverd volgens afspraak, maar waren spierwit met ronde hals. Kleermaker Jan Drost heeft toen de shirts vermaakt en voorzien van rode kraag met een pas met knoopsluiting en rode manchetten.
Er werd eerst gevoetbald op het Mastenveldje langs de Bosweg. Later achter het Mastenveldje op een zandveld. Dat veld hebben de spelers zelf tot een bespeelbaar veld klaargemaakt. Hendrik Krol Jacobzoon was dan met paard en wagen aanwezig.
Onze eerste wedstrijd speelden we in Wapse op het terrein waar nu de ijsbaan is. Als ik me niet vergis wonnen wij onze eerste wedstrijd met 21-0. Het terrein werd omstreeks 1932 door de werkverschaffing van een veldje met vliegdennen omgetoverd in een ‘weiland’.
Later, toen wij ons bij de bond aansloten, speelden we bij boer Roelof Bisschop op de hof. Ook hebben we nog gespeeld achter de kalkovens. Door de gemeente is later een sportveld aangelegd, waar nu de Kruisakkers zijn. Dat was ook het sportterrein van de lagere school, die in ± 1942 is gebouwd.
In die tijd speelden we tegen Frederiksoord (Old Forward), Westerbork, Dwingeloo, Ansen, Ruinen, Witteveen, Norg. We gingen op de fiets naar alle uitwedstrijden.
In Diever waren nog twee voetbalclubs, te weten R.O.H.D.A. (Recht Op Het Doel Af) en S.H.E.L.L. (Sport Houdt Elk Lichaam Lenig). In september 1943 moest ik onderduiken en ik denk dat daarna ook niet meer is gespeeld. Het risico om opgepakt te worden was te groot geworden. Na de oorlog is het voetballen langzaam weer begonnen. Toen is ook de naam gewijzigd. De nieuwe naam werd V.V. Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
N.O.A.D. won de eerste prijs in seriewedstrijden, die op Pinkstermaandag 2 juni 1937 in Deever werden gespeeld. Het elftal bestond toen uit:
Hendrik (Henneman, Herman) Rolden (doelverdediger);
Berend Strik (rechtsback);
Anne Vierhoven (linksback);
Luite (Lu) Wolter Broer (stopperspil);
Hendrik Krol (rechtshalf) (iene van Japie Krol);
Hans (Hansie) Mulder (linkshalf);
Gosem Klasen (rechtsbuiten);
Jan Mulder (rechtsbinnen);
Hendrik Krol (midvoor);
Willem Krol (linksbinnen) (iene van Jan Krol en Vrouwgje (Vrougie) Bakker;
Adolf (Atie) Strik (linksbuiten).
De redactie is op zoek naar een foto, die op 2 juni 1937 van het winnende elftal is gemaakt.

Posted in Alle Deeversen, Sport, Voetbal, Vurening | Leave a comment

An ut gebak op de lèèste skoeldag in Wittelte

Posted on 5 november 2023

De Witteler skoele is aan het einde van het schooljaar 1966-1967 opgeheven. Luite (Lu) Wolter Broer, de echtgenoot van schooljuffrouw Engel (Engeltje) Broer-van Delden heeft bijgaand afgebeelde zwart-wit foto op de laatste schooldag in juli 1967 gemaakt. Op de hier afgebeelde schoolfoto is juffrouw Engel (Engeltje) Broer-van Delden bezig met het uitdelen van een gebakje aan de leerlingen. Op de hier afgebeelde schoolfoto is een deel van de leerlingen te zien. Luite (Lu) Wolter Broer heeft helaas alleen een foto gemaakt van de leerlingen die les kregen van juffrouw Engel (Engeltje) Broer van Delden. Door het raam links van het meest rechtse raam is een stukje van de Witteler Baarg in het land van boer Snoeken te zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde schoolfoto ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 18 van het papieren blaadje Opraekelen nr. 01/3 (september 2001) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien. Bij de foto op bladzijde 18 van Opraekelen nr. 01/3 (september 2001) zijn de namen van de leerlingen niet vermeld.


1.  Johan Kok
Hij is geboren op 17 juni 1958. Hij is getrouwd met Trijntje Kroes. Hij woont in Dwingel.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

2.  Jan Herman Kok
Hij is geboren op 20 februari1957. Hij is getrouwd met Rita Anneveldt. Hij woont in Groningen.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

3. Jacob Oost
Hij is geboren op 18 maart 1958. Hij is getrouwd met Lammigje (Lammie) van Wester. Hij woont in Hoogeveen
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

4.  Albertje Lensen
Zij is geboren op 1 mei 1959. Zij is getrouwd met Geert Jaspers. Zij woont op Kallenkote.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van haar.

5.  Laminus Tabak
Hij is geboren op 16 augustus 1960. Hij is getrouwd met Anna Scholtens. Hij woont in Deever.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

6.  Wemmie Berends
Zij is geboren op 18 december 1959. Zij is getrouwd met André van Eisden. Zij woont in Möppel.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van haar.

7.  Arjan Berends
Hij is geboren op 13 augustus 1960. Hij is getrouwd met Herriët Roo. Hij woont in De Wijk.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

8.  Engeltje (Engel) Anje Broer-van Delden
Zij is de schooljuffrouw.
Zij is geboren op 12 mei 1923. Zij is overleden op 10 april 2014.
Zij was getrouwd met Luite (Lu) Wolter Broer.
Zij woonde an de Kloosterstroate in Deever.
Het echtpaar is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de grafsteen.

9.  Jan Berends
Hij is geboren op 24 januari 1959. Hij is getrouwd met Jacqueline Strijker. Hij woont in Móppel.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

10.  Aaltina ten Buur
Zij is geboren op 4 maart 1960. Zij is getrouwd met Jan Kwint. Zij woont in Hoogersmilde.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van haar.

11.  Arend Jan Boerhof
Hij is geboren op 26 januari 1960. Hij is getrouwd met Jannika Luten. Hij woont in Wapserveen.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

12.  Egbert van de Berg
Hij is geboren op 17 maart 1954 in Wittelte. Hij is overleden. Hij is niet getrouwd. Hij woonde in Wittelte.De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

13.  Jan Krol 
Hij is geboren op 26 maart 1957. Hij is getrouwd met Aly Meinders. Hij woont in Beilen.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

14.  Jan Westerveen
Hij is geboren op 29 oktober 1957. Hij is getrouwd met Sita Karsten. Hij woont in Appelscha.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

15.  Henk Boer
Hij is geboren op 15 september 1958. Hij is niet getrouwd. Hij woont in Oll’ndeever.
Zijn broer Bert staat ook op de hier afgebeelde schoolfoto. Vergelijk zijn trui met de trui van broer Bert.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

16.  Bert Boer
Hij is geboren op 17 maart 1960. Hij is getrouwd met Wilma Kuik. Hij woont in Uffelte.
Zijn broer Henk staat ook op de hier afgebeelde schoolfoto. Vergelijk zijn trui met de trui van broer Henk.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

17.  Jan van de Berg
Hij is geboren op 5 augustus 1960. Hij is getrouwd met Alie Mulder. Hij woont in Wittelte.
De redactie is in de openbare bronnen op zoek naar meer gegevens van hem.

Posted in Alle Wittelers, Witteler skoele | Leave a comment

Un olde dikke beuke mit hiel veule tatoeasies

Posted on 4 november 2023

Topfotograaf Bas Dekker heeft op 1 mei 2013 een aantal prachtige kleurenfoto’s van heel veel inkervingen in een beuk in de Deeverse bos gemaakt. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van Bas Dekker deze kleurenfoto’s in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
Het kerven van namen, vaak met een hart, soms met een jaartal, in bomen is een oude Deeverse traditie. Het kerven werd vooral door verliefden gedaan. Hopelijk houden verliefde stelletjes deze traditie nog steeds in stand, want deze mag vooral niet verloren gaan.
De beuk is de boom die voor het inkerven het meest wordt gebruikt. In de gladde bast kan immers gemakkelijk worden gekerfd. Eenmaal aangebrachte inkervingen blijven lang zichtbaar en verbreden zich met de jaren naarmate de boom in omtrek toeneemt.
De vraag is dan natuurlijk hoe oud zijn de inscripties in de beuk op de hier afgebeelde kleurenfoto’s. De redactie meent op een van de afbeeldingen wel het getal 51 (jaartal 1951 ?) te onderscheiden, maar kan op de afgebeelde kleurenfoto’s geen harten ontdekken.
De zeer gewaardeerde natuurminnende en natuurbeschermende bezoeker van ut Deevers Archief moet dus niet denken dat een verliefd stelletje met het inkerven van hun initialen en een hartje vandalistisch gedrag vertoont, en dat de boom als gevolg van de inkervingen doodbloedt, welnee de beuk op de hier afgebeelde kleurenfoto’s toont het tegendeel aan.
De redactie heeft van afbeelding 3 een uitsnede (afbeelding 4) gemaakt, om deze te kunnen tonen als kopafbeelding van ut Deevers Archief. Voor wat het waard is.

Afbeelding 1 – © Bas Dekker, 1 mei 2013.
De beuk is gefotografeerd vanuit kikkerperspectief. 

Afbeelding 2 – © Bas Dekker, 1 mei 2013.

Afbeelding 3 – © Bas Dekker, 1 mei 2013.

Afbeelding 4 – © Bas Dekker, 1 mei 2013.
Afbeelding 5 – © Bas Dekker, 1 mei 2013.

Afbeelding 6 – © Bas Dekker, 1 mei 2013.

Posted in de Deeverse bos, Kopplètie, Traditie | Leave a comment

Kiender van de Witteler skoele in de dier’ntuun

Posted on 3 november 2023

De leerlingen van de Wittelte skoele maakten in 1949 of 1950 een schoolreisje naar de dierentuin van Emmen en ter herinnering aan dat reisje is bijgaand afgebeelde schoolfoto gemaakt. De redactie van ut Deevers Archief moet voor het bepalen van het juiste jaar nog even puzzelen. De redactie weet niet of deze schoolfoto in (de speeltuin van) de dierentuin is gemaakt of elders.
Wellicht kunnen enige op de hier afgebeelde schoolfoto aanwezige leerlingen zich het schoolreisje herinneren en bereid zijn die herinneringen te delen met de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
Van deze groep leerlingen is een tweede schoolfoto gemaakt. Op die tweede foto staat Jacob (Japie) Oostra (hij is geboren op 22 oktober 1939) wel. Op die tweede foto staat hij tussen de leerlingen Jan Willem Echten (nr. 3) en Tiede Oosterhof (nr. 4). Wellicht was hij tijdens het maken van de hier afgebeelde schoolfoto even naar het toilet en is daarom die tweede schoolfoto gemaakt.
De schoolfoto is aanwezig in de verzameling van Klaziena (Klazien) Houwer, de zuster van Lammigje (Lammie) Houwer, maar ook in de fotocollectie van de dorpsvereniging van Wittelte.
Gerda Klok, die ook op deze schoolfoto staat, kon gelukkig van bijna alle kinderen de naam opschrijven. Zij herkende alleen de leerling met nummer 19 (een jongen) en de leerling met nummer 33 (een meisje) niet. Maar wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de lijst van kinderen op deze schoolfoto wel compleet maken ?



01.  Jannes Siemens
Hij is geboren op 27 augustus 1939. Hij trouwde met Jantje Wolters. Hij woont in Bovensmilde.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.

02.  Jan Barelds
Hij is geboren op 17 februari 1942. Hij trouwde met Jantje Prins. Hij woont in Emmeloord.De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.

03.  Jan Willem Echten 
Hij is geboren op 8 april 1940. Hij is overleden op …. Hij trouwde met Roelie Noorman. Hij woonde in Havelte.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.

04.  Tiede Oosterhof 
Hij is geboren op 17 april 1939. Hij is overleden op 1 juni 1955.
Hij was niet getrouwd. Hij woonde in Wittelte.
Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

05.  Jochem van Leeuwen
Hij is geboren op 11 maart 1938 in Wapse.
Hij is overleden op 28 april 2018 in Enschede.
Hij trouwde met Willie Schuitert. Hij woonde in Enschede. Hij is een broer van Reinder van Leeuwen.
Zie het overlijdensbericht.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.

06.  Geert Soer
Hij is geboren op 30 april 1939 in Wittelte.
Hij is overleden op 3 augustus 2022 in Stienwiek.
Hij was getrouwd  met Geesje Vrieling. Hij woonde in Stienwiek.
Zie het overlijdensbericht.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.

07.  Hendrik (Henk) Broer
Hij is geboren op 26 augustus 1914. Hij is overleden op .. februari 1996. Hij is begraven op de kaarkhof van Geeter’n. Hij was getrouwd met Geertje Wuite.
Geertje Wuite is geboren op 28 januari 1922 in Geeter’n. Zij is overleden op 25 maart 2020 in de stad Groningen. Ze was toen 98 jaar oud. Zij is begraven op de kaarkhof van Geeter’n.
Hendrik (Henk) Broer was de laatste hoofdmeester van de Witteler skoele. In Wittelte is de weg langs de plaats waar de school stond naar hem vernoemd: Meester Broerweg.
Hij woonde in de schoolmeesterswoning aan de nep-brink van Wittelte en hij woonde na zijn pensionering in Deever.
De redactie is in de openbare bronnen nog zoekende naar meer gegevens van hem.

08.  Albertus (Bertus) Dijkman
Hij is geboren op 13 juni 1937. Hij is overleden op … Hij trouwde met Gea Hartkamp.

09.  Magda Zijlstra
Zij was de schooljuffrouw.
Zij is geboren op ….. Zij is overleden op ….

10.  Teunis Rozeboom
Hij is geboren op …..

11.  Reinder van Leeuwen
Hij is geboren op 13 juni 1941.

12.  Jan Klok
Hij is geboren op 3 september 1942. Hij is overleden op ….

13.  Lammigje (Lammie) Houwer
Zij is geboren op …..

14.  Roelie Klok
Zij is geboren op 2 juli 1938

15.  Bertus Pril
Hij is geboren op ….

16.  Stiena Klok
Zij is geboren op 16 februari 1938

17.  Wolter Jonkers
Hij is geboren op 17 februari 1943

18.  Mina Oost
Zij is geboren op 14 februari 1941

19.  Deze leerling is helaas nog niet herkend.

20.  Geertinus van Zomeren
Hij is geboren op 25 september 1943

21.  Jantje ten Buur
Zij is geboren op 20 april 1943

22.  Trijntje Oostra
Zij is geboren op 30 juni 1944

23.  Egbert (Eppie) Oostra
Hij is geboren op 30 augustus 1943.

24.  Immigje (Immie) Siemens
Zij is geboren op 15 juli 1944

25.  Gerda Klok
Zij is geboren op 20 juni 1941.

26.  Arie Oosterhof
Hij is geboren op 4 september 1941

27.  Roelof Jonker
Hij is geboren op ….

28.  Eltje Oost
Zij is geboren op …..

29.  Roelie Siemens
Zij is geboren op …..

30.  Albertus (Bertus) Noorman
Hij is geboren op 3 april 1943.
Hij is overleden op ….

31.  Magaretha Oost
Zij is geboren op 16 mei 1943.

32.  Arend van Zomeren
Hij is geboren op 1 mei 1942 in Wittelte.
Hij is overleden op 16 oktober 2014 in Enschede.Hij was getrouwd met Hannie Annevelink.
Zie het overlijdensbericht.

33.  Deze leerling is helaas nog niet herkend.

34.  Alie Pril
Zij is geboren op 12 juni 1943.

35.  Jan Soer
Hij is geboren op 10 december 1943.
Hij is overleden op ….

36.  Jacob Snoeken
Hij is geboren op 4 maart 1944.
Hij is overleden op ….

37.  Aaldert Soer
Hij is geboren op 16 juni 1941.
Hij is overleden op ….

Posted in Alle Wittelers, Witteler skoele | Leave a comment

Un Kalterse melkbusse stiet in un gerasie in Sweed’n

Posted on 2 november 2023

De in Zweden wonende heer Bert Benthem herkende zijn vader Egbert Benthem en zijn oom Lambertus (Bartus, Bart, Battie) Benthem op un skoelfoto van de kiender van de legere skoele an de Heufdstroate in Deever. De redactie van ut Deevers Archief verwijst volledigheidshalve naar het bericht Kiender bee de legere skoele op 22 mei 1931.
Dat zouden meer zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief moeten doen: ontbrekende gegevens van schoolfoto’s doorgeven aan de redactie van ut Deevers Archief. 
In het papieren blaadje Opraekelen nr 02/3 (september 2002), het clubblad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, is een lijst van melkbusnummers van boeren die melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde in Diever leverden, gepubliceerd.
Op bladzijde 15 van het papieren blaadje Opraekelen nr.02/3 is te lezen dat het echtpaar Egbert Benthem en Margje Koning, toen wonende op het adres Kalteren 8, nu Kalteren 9, het melkbusnummer 81 had. De redactie informeerde bij de heer Bert Benthem of een foto van een melkbus met nummer 81 bewaard was gebleven. Wellicht in een fotoalbum van de familie ? 
De heer Bert Benthem stuurde tot grote verrassing van de redactie een foto van een melkbus met nummer 5081, die nota bene bij hem in zijn garage ergens in Zweden staat. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk. Hij reageerde als volgt.

Wij hadden inderdaad melkbusnummer 81. Later is dat nummer 5081 geworden. Ik denk dat dat is gebeurd toen de melkfabriek in Diever sloot en de melk naar de D.O.M.O. in Beilen ging.
Ik heb geen foto van een melkbus met nummer 81, dat nummer bestond uit twee van die mooie opgesoldeerde koperen of messing cijfers. Ik heb wel een melkbus met nummer 5081. Deze melkbus staat nu bij ons in Zweden in de garage. Het bandje om de hals is ooit groen geweest.

Posted in Melkbusse, Süvelfubriek Deever | Leave a comment

De kèèle Oll’ndeeverse meule op de kèèle Westeresch

Posted on 1 november 2023

In het Duits-gezinde periodiek Drentsch dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe) verscheen in de Tweede Wereldoorlog op 24 december 1942 het volgende korte bericht over molen De Vlijt in Oll’ndeever.
Diever. Toen de molenaar Jansen zijn molen, een z.g. kruier, op den wind wilde zetten, bezweek plotseling de stelling. Alles liep zonder ongelukken goed af. De molen echter heeft een vreemd aanzicht gekregen.

Dus de hier afgebeelde fraaie zwart-wit foto is in elk geval ná 24 december 1942 gemaakt. De redactie schat in dat de foto is gemaakt tussen 1945 en 1950. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de foto nauwkeuriger dateren ?
Op de foto zijn de bouwakkers met de namen Pachtkaampe, de Meulakkers, Moessiesakkers, de Kaamp’n, de Doevekaampe, de Goorns, de Domineeskaampe, de akkers Veur op de Westeresch gelukkig nog niet bebouwd met huizen. Over deze bouwakkers zijn na de Tweede Wereldoorlog de Brinkstroate en de Vlasstroate aangelegd.
De boerderij van Jacobus (Kobus) Kruid an de saandweg mit de nèème Bultie, die in september 1932 door een windhoos werd vernield, is herbouwd an de Brinkstroate, en is op de hier afgebeelde foto te zien.
Naast de boerderij van Jacobus (Kobus) Kruid is te zien de burgerwoning die nu het adres Brinkstraat 21 heeft.
Aan de rechterkant aagter de ekkelboom’m, die nu nog an de Vlasstroate staan, is de woning van dorpssmid Hendrik Kloeze te zien.
Aan de linkerkant onder de ekkelboom’m, die nu nog aan de Wittelterweg in Oll’ndeever staan, is het boerderijtje van Marinus Dolsma en Janna Thalen te zien.
Op de topografische kaart, uitgave 1954, zijn de hiervoor vermelde panden ingetekend.
Op de topografische kaart, uitgave 1934, is ter plekke alleen molen De Vlijt en de boerderij van Jacobus (Kobus) Kruid an ut Bultie ingetekend.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Detail van de topografische kaart, uitgave 1954.

Afbeelding 3
Detail van de topografische kaart, uitgave 1934.

Posted in Meule van Oll’ndeever, Westeresch | Leave a comment

Elk somerhüsie hef sien eig’n bièrputte

Posted on 31 oktober 2023

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 16 januari 1953 het volgende artikel over de voorgenomen bouw van het vakantiecentrum Ellert en Brammert. 

Friese firma wil in Dieverse bossen een vakantiecentrum
Ellert en Brammert op papier reeds klaar

Diever krijgt nu waarschijnlijk ook zijn vakantiekamp. Een firma uit Bolsward kocht namelijk ten noordwesten van het dorp, vlak bij de grote weg langs de Drentse Hoofdvaart, 10 hectare bos, waar ze in overleg met de Kampeerraad te Amersfoort, de planologische dienst van de provincie Drenthe en de V.V.V. te Diever een bungalowcentrum wil stichten. Men hoopt het complex naaldbos in de loop der jaren te bebouwen met een veertig- à vijftigtal zomerhuisjes, die gedurende het vakantieseizoen aan gezinnen en andere particulieren kunnen worden verhuurd.
Het plan, dat de volle instemming van de diverse autoriteiten heeft, is weloverwogen opgezet. De huisjes (bungalows) zullen een gemeenschap vormen, zonder dat de één de ander hindert. Het terrein is hiervoor buitengewoon geschikt. Deze zomer hoopt men reeds een tiental bungalows gereed te hebben. Ook wordt een centraal kamphuis gesticht, dat vermoedelijk op de verdieping slaapgelegenheid zal bieden aan trekkers en clubs, die enkel komen overnachten. Tevens kan men hier inkopen doen, betreffende noodzakelijke voorzieningen en dergelijke en eventueel consumpties (géén sterke drank) gebruiken. Bij regenachtig weer en ’s avonds kan men hier gezelligheid zoeken.
Op het terrein is, ver van de bungalows verwijderd, zodat men geen hinder van elkaar heeft, tevens een terrein beschikbaar voor kamperen, terwijl er ook een afzonderlijke plaats is voor kampeerwagens. Alle vormen van vakantiedoorbrenging hebben hier dus een kans. Over de kampeertenten en de caravans (kampeerwagens) is het niet nodig te schrijven. Alleen dit: de daarvoor bestemde plaatsen lijken ons heel geschikt, geprojecteerd als ze zijn aan de rand van het terrein, beschut als ze zijn door naaldbomen en bremstruiken en bereikbaar via een aparte ingang.

Ideale bungalows
Over de door de firma zelf te bouwen bungalows willen we graag nog iets zeggen. Ze zijn op voortreffelijke manier ontworpen door architect J. Grunstra te Bolsward. Zij, die wel eens met een gezin hebben gekampeerd in een te kleine wagen of in een veel te bekrompen houten zomerhuisje, zullen aangenaam verrast zijn te horen, dat deze bungalows voldoende ruimte bieden om er gezellig in te verkeren. Ieder gebouwtje is van steen opgetrokken, terwijl het dak met rode pannen is gedekt. Elke bungalow heeft een zitkamer-keuken met aanrecht, twee slaapkamers met openslaande ramen en een eigen w.c. (met een beerput). Verder is alle meubilair aanwezig. De bedden zijn zelfs voorzien van springveren matrassen, terwijl er butagas is om op te koken (eventueel ook voor verlichting). Zelfs keukengerei en dergelijke ontbreekt niet. Het enige waarvoor de bewoners hebben te zorgen is voor lakens, slopen en dekens. Voor gezinnen zijn deze huisjes dan ook werkelijk ideaal.
Architect Gunstra is er in geslaagd het praktische voordeel en de doelmatigheid voor de volle honderd procent het zijne te geven en daarbij, zoals wij het van deze bouwkundige verwachten, een esthetisch volkomen verantwoord geheel te verkrijgen.

Pracht omgeving
Het bungalowcentrum, dat de familie Lammertsma de naam Ellert en Brammert heeft gegeven, is buitengewoon gunstig gelegen. Zowel het beroemde hunnebed als de krentenbossen, die zelfs vele buitenlandse toeristen trekken, zijn in de onmiddellijke nabijheid. Zowel te Diever als te Dwingeloo, beide op een afstand van vijf minuten fietsen of een half uur wandelen, bevindt zich een openluchtbad.
Een groot voordeel is ook dat het bungalowcentrum Ellert en Brammert vlak aan de hoofdweg, en toch daarbuiten, is gelegen. Een ongeveer honderd meter lange zandweg brengt de bezoeker vanaf de weg langs de Drentse Hoofdvaart ineens in deze geheel andere wereld. De D.A.B.O., de buslijn Assen – Meppel v.v., zal er een stopplaats projecteren. Men kan Ellert en Brammert dus gemakkelijk bereiken.
Buitengewoon goed leent de omgeving zich ook voor het maken van fietstochtjes. De bossen die Ellert en Brammert omsluiten, zijn eigendom van Berkenheuvel en men vindt er geen Verboden toegang-bordjes, maar wel paddestoelen die de richting wijzen, waarin de fietspaden gaan. Eigenlijk vormen deze uitgestrekte bossen met die van Appelscha (dat ruim 10 kilometer van Diever verwijderd ligt) één complex, waarvan Appelscha de noordelijke en Diever de zuidelijke uitloper is. In het midden vindt men dan het meer open, maar door talrijke fietspaden doorsneden, Dieverveld. Heide, zandverstuivingen, dichte en lichtere bebossing wisselen elkaar hier af.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij de redactie zijn meer dan 80 verschillende ansichtkaarten van het vakantiecentrum Ellert en Brammert bekend. Waaronder ansichtkaarten van het kampeerterrein van Ellert en Brammert. De bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in 1962 uitgegeven en was te koop in het centrale kamphuis van het vakantiecentrum.


Posted in Ansigtkoate, Ellert en Brammert, Recreatie, Toeristenindustrie | Leave a comment

De cantineholders in de Kaamp bint good tevree’n

Posted on 30 oktober 2023

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 27 juni 1906 het navolgende bericht over de aankomst in de kaamp op de Oeren van de 2e afdeeling van de landweer.

DIEVER, 25 Juni
Hedenmiddag arriveerde hier in ’t kamp de 2e afdeeling landweer, komende van Steenwijk. Van deze plaats tot Frederiksoord werden ze begeleid door een deel der marechaussee-brigade Steenwijk en van daar naar het kamp door een deel der brigade van Dwingeloo.
Tot Vledder schijnt de troep nogal wat luidruchtig geweest te zijn en moesten de begeleiders de orde herstellen.
De landweer mannen verlaten over ’t algemeen noode hun haardsteden: de werkzaamheden op het land zijn thans in vollen gang en eischen dringend hun tegenwoordigheid.
In ’t kamp was Maandagavond alles leven en beweging en naar ’t ons toescheen heerschte er een opgewekte stemming. Persoonlijk kan men zich daarvan moeilijk overtuigen: burgers werden niet in het kamp toegelaten, ’t Vorige jaar heeft men ons op dat punt wel wat verwend.
Morgenavond beginnen de schietoefeningen. Zaterdag heeft men bij de kogelvangers alles heel leuk opgeborgen: de seinborden sluiten de openingen der observatie-posten af en worden door sloten op hun plaatsen gehouden.
De cantinehouders zijn tot dusver goed tevreden.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Tot nu toe meende de redactie dat alleen Koop Boer van de Deeverbrogge een kantine in de Kaamp op de Oeren had. Maar dat blijkt uit het voorgaande krantartikeltje niet helemaal juist te zijn, in dat artikeltje is in de laatste zin sprake van cantinehouders. Maar ja, met zoveel soldaten in de zomermaanden en in een aantal jaren durfden wellicht ook andere lokale ondernemers het risico wel aan.
Op bijgaand afgebeelde ansichtkaart, die op 18 september 1905 is verstuurd, is een tamelijk grote en ogenschijnlijk snel in elkaar gezette halfopen houten kantine te zien. Het hout zal wel holt uut de bos van Baark’nheuvel zijn geweest. De grote vraag is of deze kantine van Koop Boer was of van een andere kantinehouder.

Posted in Ansigtkoate, de Kaamp op de Oeren, Wapse | Leave a comment

De Deeverse musiek in de Heufdstroate in Deever

Posted on 29 oktober 2023

Vóór de Tweede Wereldoorlog bloeide het verenigingsleven in de gemiente Deever. Zo ook de volgende verenigingen die zich met muziek bezig hielden:
– Muziekvereniging Excelsior (opgericht 1908) in Deever;
– Christelijke muziekvereniging Advendo in Deever (opgericht in 1924);
– Gemengd zangkoor Crescendo in Deever (opgericht in 19xx (??);
– Christelijk gemengde zangvereniging Excelsior in Deever (opgericht in 19xx ?);
– Muziekvereniging VOGIDO in Wapse (opgericht in 1927);
– Kerkkoor Nederlands Hervormde Kerk (bestaat vanaf 1935);
– Mogelijk andere verenigingen die zich met muziek bezig hielden.
Zoals gebruikelijk in die tijd hadden de offeskeid’n van de hervormde kaarke uiteraard ook hun eigen muziekverenigingen. Lekker knusjes onder elkaar, maar niet op zondag en christelijke feestdagen, maar wel mét de goedkeuring van het christelijke kerkbestuur en menièr de domeneer.
De redactie van ut Deevers Archief heeft zich in de paragraaf Muziekverenigingen op de bladzijden 251 tot en met 255 van het in 1992 uitgegeven standaardwerk der standaardwerken met de titel ‘Geschiedenis van Diever’ een slag in de culturele rondte gezocht naar enige gegevens over het hiervoor genoemde gemengde zangkoor Crescendo, maar helaas niets kunnen vinden.
De redactie vond een dezer dagen bij het digitaliseren (scannen) van één van zijn vele aantekeningenboekjes uit de periode 1999-2007, toen hij voor de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, in totaal 32 nummers van het papieren blaadje Opraekelen samenstelde, tussen de bladeren van een exemplaar van dat blaadje bijgaand afgebeeld sepiakleurige fotootje. De tekst achter op het hier afgebeelde fotootje luidt: Achter de man met de trombone is de man met klarinet E. Oosterga, de tweede van rechts. De redactie veronderstelt dat deze foto aanwezig was in de verzameling van wijlen Egbert Oosterga
Marcheren de muzikanten van Excelsior (Steeds hoger), A.D.V.E.N.D.O. (Aangenaam door vriendschap en nuttig door oefening) of V.O.G.I.D.O. (Voor ons genoegen is dit opgericht) ?? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers dit weet, die wordt ten zeerste verzocht het te melden. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers mensen op de hier afgebeelde foto herkent, die wordt ten zeerste verzocht die namen te melden.
De muzikanten marcheren deur de Heufdstroate van Deever. De hier afgebeelde foto is gemaakt vóór de Tweede Wereldoorlog, want het pand achter het muziekkorps is kort voor het begin van de Tweede Wereldoorlog afgebrand. De redactie vermoedt dat de hier afgebeelde foto in 1938 is gemaakt. In de boerderij op de achtergrond boerkten Jacob (Jaap) Hessels en Margje Veenhuis. Deze boerderij staat aan het begin van de Kruusstroate. Deze boerderij bestaat gelukkig nog steeds.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste in zwart-wit weergave bewonderen op bladzijde 1 van het papieren blaadje Opraekelen nr. 23/1 (maart 2023) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Alle Deeversen, Vurening | Leave a comment

Witteler skoelkiender bee un Oavelter hunnebed

Posted on 28 oktober 2023

Juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst en de oldste kiender van de Witteler skoele hebben op donderdag 21 mei 1936 – dat was op Hemelvaartsdag – op de fiets een uitstapje naar de Havelterberg gemaakt. Bij één van de twee hunnebedden op de Havelterberg zijn met het fototoestel van juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst drie foto’s gemaakt; zie de afbeeldingen 1, 3 en 4. Juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst zal twee foto’s hebben gemaakt, te weten foto 1 (afbeelding 1) en foto 3 (afbeelding 4), want op die foto’s staat zij zelf niet. De redactie van ut Deevers Archief weet niet wie foto 2 (afbeelding 3) heeft gemaakt; waarschijnlijk één van de meegekomen moeders.
De Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, mocht enige jaren (alweer lang geleden) de rubriek ‘Ontbrekende namen op school- en verenigingsfoto’s in de niet meer bestaande papieren krant De Westervelder verzorgen. Foto 1 (afbeelding 1) heeft in de papieren De Westervelder van 4 juli 2007 gestaan; zie afbeelding 2. Meestal waren de namen van alle ‘onbekende’ personen op een getoonde school- of verenigingsfoto wel degelijk bekend bij de genoemde vereniging, maar werden als opwarmertje slechts een paar namen genoemd in de genoemde rubriek. Belazeren is ook een kunst. Zo zal het ook met foto 1 (afbeelding 1) zijn gedaan. In latere artikelen in de genoemde rubriek is helaas ook niet teruggekomen op dit ‘zoekplaatje’.
De redactie weet niet wie de man op foto 2 (afbeelding 3) was. Was hij het vriendje van juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2

01.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

2.  <naam>/
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

3.  Hendrik Berends
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar zijn gegevens.

4.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

5.  Bertus Koning
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar zijn gegevens.

6.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

7.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

8.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

9.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

10.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

11.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

12.  Albertje Berends
Zij is geboren op 24 oktober 1922 in Wittelte. Zij is overleden op 12 juli 2003.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.

13.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

14.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

15.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

16.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

17.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

18.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

19.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

20.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

21.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

22.  Tinus Lensen
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar zijn gegevens.

23.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

24.  <naam>
De naam van deze leerling is nog niet bekend. Wie helpt ?

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Alle Wittelers, Witteler skoele | Leave a comment

De Canadees’n hept Deever op 12 april 1945 bevreet

Posted on 27 oktober 2023

In de nogal onbekende en wellicht al vergeten brochure ‘Sporen uit het verleden. Getuigenissen en routes’, die de niet meer bestaande Stichting Toeristisch Bureau Gemeente Westenveld ter gelegenheid van het herdenken en vieren van 70 jaren bevrijding in 2015 heeft uitgegeven, is op de bladzijden 15 en 17 het volgende artikel opgenomen. Dit artikel is ongetwijfeld geschreven door de enige en echte en erkende Tweede-Wereldoorlog-geschiedkundige-expert van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundige vurening uut Deever.

De bevrijding van Diever
Na het drama van Diever, de komst van het Duitse leger en de executie van tien gegijzelde burgers, raakten de bewoners in de ban van de angst. De dag na het drama, woensdag 11 april 1945, deed het gerucht de ronde dat de Duitsers weer terug zouden komen. Vele mannen gingen via de sluisdeuren (de Dieverbrug was op 7 april opgeblazen, omdat het Canadese leger in aantocht was) naar Dwingeloo om daar een veilig onderkomen te zoeken. De eerste verkenningseenheden van de Royal Canadian Dragoons kwamen tegen de middag met hun gevechtswagens (lichte tanks) aan in Dwingeloo. In de loop van de middag volgde de infanterie en daarmee was Dwingeloo bevrijd !
Het Canadese leger had de opdracht om langs de oostzijde van de Drentse Hoofdvaart op te trekken tot Hoogersmilde. Hier moest men de vaart oversteken en in de richting van Oosterwolde optrekken naar de Friese havenplaatsen. Daarom hadden de Franse parachutisten niet in Diever, maar nabij Appelscha moeten landen om het pad voor de hoofdmacht te effenen. De Duitsers verdedigden de Drentse Hoofdvaart niet, omdat de mogelijkheden om dit succesvol te doen ontbraken. De verdedigingslinie die met inzet van vele dwangarbeiders was aangelegd, was gericht op nadering van de geallieerden vanuit het westen. Na beraad binnen de Nederlandsche Binnenlandse Strijdkrachten (BS) Diever werd besloten de Canadese commandant in Dwingeloo te verzoeken enkele van zijn eenheden naar Diever te sturen om het dreigende gevaar van een Duitse strafexpeditie tegen te gaan. Gewezen werd op de moordpartij van de vorige dag en het gevaar dat bleef dreigen voor de burgerij van Diever. De Canadese commandant had begrip voor de benarde situatie, maar was niet bij machte hulp te bieden zonder te beschikken met een deugdelijke brug.
De genietroepen zouden nog minstens drie dagen op zich laten wachten. Indien er gevaar dreigde, dan moesten de burgers van Diever maar naar Dwingeloo komen, waar ze onder bescherming waren van het Canadese leger.
De heer R. Koers, opzichter bij Rijkswaterstaat, meldde zich ook bij de Canadese commandant. Hij stelde voor een noodbrug te bouwen. Hij had de vrijgekomen materialen van de afgebroken Wittelterbrug op een bokschuit gelegd en deze aan de stille kant van het kanaal verdekt afgemeerd, omdat men toen veronderstelde dat de geallieerden over de rijksweg zouden oprukken. De heer Koers wist de Canadese commandant te overtuigen dat hij de kans zag met dit materiaal een deugdelijke brug te bouwen over de remmingswerken van de vernielde Dieverbrug. Er werd een aantal vrijwilligers, vaklieden uit de omgeving, aangezocht om te helpen. De opdracht was dat de brug in de ochtend uiterlijk om 06.30 uur gereed moest zijn.
De hele nacht werd doorgewerkt met behulp van en onder bescherming van enkele Canadese militairen. Om de brug de gewenste sterkte te geven werden enkele zeven meter lange zware ijzeren balken, die in de buurt van Leggeloo lagen opgeslagen, opgehaald met behulp van enkele gevechtswagens. Nadat deze balken waren aangebracht, durfde de commandant het aan een gevechtswagen, 14 ton zwaar, over de brug te sturen. In de vroege ochtenduren, ongeveer om 06.15 uur, reed de gevechtswagen voorzichtig de noodbrug op. Kreunend en steunend hield de brug die last. Na enige aanpassingen ging de tweede gevechtswagen naar de overzijde. Na weer enkele aanpassingen de derde. Dit proces ging door totdat de brug uiteindelijk de voldoende stabiliteit had. Nu konden de colonnes gevechtswagens en andere voertuigen de vaart oversteken. In de vroege morgen van donderdag 12 april werd Diever, waar het die nacht gelukkig rustig was gebleven, bevrijd !
De Royal Canadian Dragoons maakten goed gebruik van de plotseling geboden mogelijkheid van een oversteek over de Drentse Hoofdvaart. Vanuit Diever zwermden ze uit om dezelfde dag de hele gemeente Diever te bevrijden. Die dag bereikten ze verder nog Elsloo, Noordwolde, Eesveen en het vliegveld Havelte. De hoofdmacht trok ook de noodbrug over om vervolgens via de rijksweg tot voor Hoogersmilde te komen. Daarna trokken ze weer volgens plan Friesland in om op 15 april de Waddenkust te bereiken. Onderweg bevrijdden ze grote delen van Friesland, Drente en Groningen.
De noodbrug in Dieverbrug kan worden beschouwd als de geboden mogelijkheid om Friesland sneller te bevrijden dan gepland. De Canadezen hebben hier dankbaar gebruik van gemaakt. Het versnelde tevens de opmars van de Canadese derde divisie.
Meppel was door de Duitsers tot een verdedigingsbolwerk omgebouwd. Zij werden gedwongen zich hieruit terug te trekken, omdat ze anders dreigden te worden afgesneden door het bij Diever doorgebroken Canadese leger.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verwijst vooral naar het bericht De seum lange staarke iesern balk’n van Oere Chris, waarin de getuigenis van de ooggetuige en Leggeler aannemer Albert Schipper is opgetekend. En dat kon natuurlijk gelukkig enkel en alleen maar in het streekdialekt.  

Posted in Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Aagter de meid’n an, moar wè mit militaire putroejes

Posted on 26 oktober 2023

In het archief van de gemiente Deever is aanwezig een boek met afschriften van brieven die zijn verzonden door het college van burgemeester en wethouders van de gemiente Deever. Zo ook afschriften van de brieven van het jaar 1907. Op 8 augustus 1907 verstuurde de burgemeester de volgende brief naar de kolonel-commandant van het negende regiment infanterie in de legerplaats op de Oeren tussen Kalter’n en Wapse.
Op bijgaand afgebeelde ansichtkaart zijn enige militairen bij een veldkeuken in de Kaamp op de Oeren te zien.

Politiemaatregelen jaarmarkt
Ik heb de eer uwe hoogedelgestrenge mede te deelen, dat op Zaterdag 10 augustus aanstaande te Diever jaarmarkt wordt gehouden.
Ten vorigen jare hebben tijdens het vóórkamp bij eene dergelijke gelegenheid ongeregeldheden plaats gevonden tusschen militairen en burgers en de vrees schijnt mij gewettigd dat ook ditmaal bij het samentreffen dier verschillende elementen, vooral bij de danspartijen in de herbergen, het geringste voorval tot ernstige verstoring der orde kan aanleiding geven.
Het is daarom, dat ik uwe hoogedelgestrenge beleefd verzoek, om voor het geval de militairen op den avond van dien dag vrijheid hebben om zich naar Diever te begeven door het zenden van militaire patrouilles voor de handhaving der orde onder de militairen te helpen waken.

Posted in de Kaamp op de Oeren | Leave a comment

Ut kebiedskeet’n an de Ten Darperweg in Wapse

Posted on 25 oktober 2023

De redactie van ut Deevers Archief is een groot voorstander van het behoud van tradities in de gemiente Deever, zoals het carbid schieten aan het einde van het jaar. De grootste vijanden van het carbid schieten zijn de Hoge Dametjes En Heertjes In Het Luxe Gemeentelijke Kantoortuinen En Kantoorparken Complex Aan De Gemeentehuislaan In Deever, die zichzelf beleidsmedewerker noemen, en om de onverwachte haverklap overbodige traditieverstikkende regeltjes kunnen bedenken.
Gelukkig hebben de hiervoor genoemde Hoge Dametjes En Heertjes nog geen verbod op het maken van foto’s tijdens het carbid schieten uitgevaardigd, want dan zouden de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief veel mooie foto’s gaan missen.
Topfotograaf Bas Dekker heeft bijgaand afgebeelde serie prachtige kleurenfoto’s gemaakt op 31 december 2010 tijdens het traditionele carbid schieten op oudejaarsdag aan de Ten Darperweg in Wapse. De redactie is topfotograaf Bas Dekker bijzonder erkentelijk voot zijn toestemming voor het mogen tonen van deze foto’s in ut Deevers Archief.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Afbeelding 6

Afbeelding 7

Afbeelding 8

Posted in Kebied skeet’n, Traditie, Wapse | Leave a comment

Ut skiere woap’m van Deever aagter ut reet

Posted on 24 oktober 2023

Het direct na de Tweede Wereldoorlog bij elkaar gefantaseerde en op 3 september 1946 door de Hoge Raad van Adel goedgekeurde wapen van de gemiente Deever is her en der binnen de grenzen van de gemiente Deever terug te vinden op bewaard gebleven greinsstien’n. Deze stonden tot aan de vliegende start van de gemeente Westenveld op 1 januari 1999 ergens op de gemeentegrens langs een weg.
Op het erf van de museumboerderij Dieverza an de Brink in Deever stond een keurig exemplaar achter een soort van rieten erfafscheiding. Zie afbeelding 1. Deze kleurenfoto is aanwezig in de verzameling van Ron en Eefke Zegers, de eigenaren van museumboerderij Dieverza. Zij waren zo vriendelijk de redactie toestemming te geven deze foto te mogen tonen in ut Deevers Archief. De redactie is hen daar bijzonder erkentelijk voor.
Deze greinsstien was vanaf de straat niet te zien. Op afbeelding 1 is boven de greinsstien en boven de rieten erfafscheiding nog net een bordje met het woord ingang te zien. Dat bordje was aangebracht boven de zijingang van ut gemientehuus van de gemiente Deever. De foto is gemaakt na de vliegende start van de gemeente Westenveld op 1 januari 1999 en vóór eind 2002, toen de eigenaren helaas stopten met de museumboerderij. De redactie schat in dat de foto in het begin van 1999 is gemaakt.
Ron en Eefke Zegers, de eigenaren van museumboerderij Dieverza, herinneren zich het volgende: Toen gemeente Diever gemeente Westerveld werd, moesten de wapenschilden weg. Als we het ons goed herinneren waren er 5. We zijn toen bij de gemeente gaan vragen of we een exemplaar voor het museum konden krijgen. Ze hebben toen een wapenschild bij ons neergezet. Toen we verhuisden hebben we hem uiteraard bij de boerderij gelaten.
De redactie heeft in ut Deevers Archief al over bijna alle bewaard gebleven greinsstien’n bericht. De redactie kwam achter de aanwezigheid van de hier beschreven greinsstien via een foto bij de verkoopadvertentie van de boerderij aan de Brink. Zie afbeelding 2. De redactie schat in dat de kleurenfoto begin juli 2020 is gemaakt, de verkoop van de boerderij begon op 8 juli 2020, op 7 augustus 2020 was de boerderij verkocht.
De greinsstien is gelukkig nog steeds op het erf van de boerderij an de Brink aanwezig, alleen staat deze nu op de hoek van de achtergevel en de zijgevel aan de kant van het gemeentehuis van de gemiente Deever.
De redactie heeft nog niet gezien welke buurgemeentenaam op de achterkant van deze greinsstien is vermeld. De redactie zal zodra de gelegenheid zich voordoet achter op deze greinsstien kijken en enige foto’s van deze greinsstien maken voor opname in ut Deevers Archief.
De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden vooral aangeraden ook het bericht De nepper van ut frutselwoap’m van Deever te lezen.

De redactie is op maandag 22 april 2021, na zich vergeefs herhaaldelijk te hebben aangemeld door middel van het trekken van de klinkelbel bij de voordeur van de boerderij naast ut gemientehuus van de gemiente Deever, langs ut pothokke doorgelopen naar de achterkant van deze boerderij. Tot grote schrik van de redactie was de woap’mstien verdwenen. De redactie nam op 22 april 2021 voor alle zekerheid een foto van de lege laatste standplaats van de woap’mstien. De redactie heeft de woap’mstien ook nergens op het erf van de boerderij kunnen vinden. De redactie kon de bewoners van de boerderij vanwege hun afwezigheid op die middag niets vragen. Waar is deze woap’mstien gebleven ? Waar is dit Deevers aarfgood gebleven ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie wel informeren over de verblijfplaats van deze woap’mstien ?
Op 19 november 2021 belde de redactie opnieuw aan bij de boerderij. Deze keer openden een man de deur half. Dus de vraag aan het sagrijnige en wantrouwend loerende mannetje in de half geopende deur was: weet u waar de steen met het wapen van de gemeente Diever op uw terrein is gebleven ? Dat wist de man niet. Ik vertelde hem dat ik op 22 april 2021 rond de boerderij was gelopen en dat ik een foto van de lege standplaats achter de boerderij had gemaakt en dat ik die foto in ut Deevers Archief wilde tonen. Toen ging het sagrijnige en wantrouwend loerende mannetje over de rooie en wilde niet dat die foto zou worden getoond, want de redactie had zonder zijn toestemming zijn terrein betreden en had de foto zonder zijn toestemming op zijn terrein gemaakt. Goa van mien laand of. En het mistroostige mannetje eiste ook brutaal en schaamteloos dat de twee in dit bericht afgebeelde kleurenfoto’s, die de redactie had gemaakt vóórdat het sagrijnige en wantrouwend loerende mannetje eigenaar van de boerderij was geworden, uit ut Deevers Archief moesten worden verwijderd. Nou dat toch maar even niet. Loop nou maar gauw naar de koekoek. Loop nou maar gauw naar de pomp.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Woap'm van Deever | Leave a comment

Een foto van de broers Anton en Jozeph Janssens

Posted on 23 oktober 2023

De Duitse bezetter gijzelde op 10 april 1945 de uit Noord-Brabant geëvacueerde en bij de familie Harm Kuiper op Kalteren ondergebrachte broers Antonius Maria Gerardus Janssens en Jozeph Cornelis Maria Janssens, samen met Nicolaas Houwer, Kornelis Kerssies, Harman Bennen, Roelof Hunneman, Hendrik Akkerman, Klaas Daleman, Jan Houwer, Koop Houwer en Koop Westerhof.
De Duitse gijzelaars dwongen de Nederlandse gegijzelden op het marktterrein in Deever tegen de wal van de kaarhof te gaan staan; op deze plek stond in 2019 nog respectvol een rhododendronbosje. Na enige uren arriveerde een auto uit Steenwijk. De Duitse officier die uit de auto stapte was de woedende en schreeuwende S.D.-commandant Fritz Habener, Hij greep plotseling een mitrailleur en vermoordde de gegijzelde mannen die tegen de wal van de kaarkhof stonden. Koop Westerhof overleefde als door een wonder deze wrede moordaanslag.
Antonius Maria Gerardus Janssens is geboren op 26 mei 1926 in Tilburg en is op 10 april 1945 op achttienjarige leeftijd overleden in Deever. Jozeph Cornelis Maria Janssens is geboren op 10 oktober 1930 in Berkel en is op 10 april 1945 op veertienjarige leeftijd overleden in Deever.
Mevrouw Loes Ravensteijn-Janssens, dochter van de jongste broer van de broers Anton en Jozeph, stelde op 10 mei 2020 bijgaande afbeelding van haar twee ooms beschikbaar voor opname in ut Deevers Archief. De redactie is haar daarvoor bijzonder erkentelijk en toont deze afbeelding hier met alle respect. Mevrouw Loes Ravensteijn-Janssens en haar man komen regelmatig naar de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever om het oorlogsgraf van hun oom Anton en oom Jozeph te verzorgen. De redactie heeft daar bijzonder veel waardering voor.
Op de hier afgebeelde foto is de jongen aan de linkerkant Anton Janssens en is de jongen aan de rechterkant Jozeph Janssens.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste in zwart-wit weergave bewonderen op bladzijde 17 van het papieren blaadje Opraekelen nr. 23/1 (maart 2023) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1 – Foto van de broers Anton Janssens (links) en Jozeph Janssens (rechts)
Afbeelding 2 – Akte van overlijden van Anton Janssens

Afbeelding 3 – Akte van overlijden van Jozeph Janssens

Posted in 10 april 1945, Overlijdensbericht, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Kiender bee de legere skoele op 22 mei 1931

Posted on 22 oktober 2023

Op de hier afgebeelde schoolfoto zijn de leerlingen uit het schooljaar 1930-1931 bij de openbare lagere school an de Heufdstroate in Deever te zien. Niet alle leerlingen staan op deze foto, maar wel de leerlingen van groep I, wiens achternaam met een A, B, C of D begint. De hier afgebeelde foto is gemaakt op 22 mei 1931. Wijlen Anne Mulder heeft moeite gedaan zoveel mogelijk kinderen te herkennen. Wijlen Jan Brandenburg heeft moeite gedaan zoveel mogelijk kinderen te herkennen. Wijlen Magda Brandenburg heeft moeite gedaan zoveel mogelijk kinderen te herkennen. Zie de volgende lijst. De redactie mocht van wijlen huisarts Jan Brandenburg uit Overdinkel zijn exemplaar van deze schoolfoto scannen.
De redactie van ut Deevers Archief verzoekt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief ontbrekende gegevens in de lijst van leerlingen en onderwijzend personeel door te geven aan de redactie.

De redactie ontving op 24 oktober 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van Bert Benthem.
Als de voornaam van leelring 11 met een L begint, dan is dat heel waarschijnlijk Lambertus (Bartus, Bart, Battie) Benthem (van café Brinkzicht). En als dat klopt dan moet leerling 14 wel Egbert (Eppie) Benthem (van Kalteren) zijn.


Op de hier afgebeelde foto zijn de volgende personen te zien.

1.  Albertus Andree (Andrea ? of Andreae ?)
Hij was schoolmeester. Hij werd in de Deeverse volksmond altijd Bart Eulie genoemd.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

2.  Leerling nog niet herkend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

3.  Harm Balsma
Hij is een zoon van Klaas Marcus Balsma en Gezina Smit.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

4.  Dirk Buiter
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

5.  Willem Bakker
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?

6.  … Brals
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?

7.  Luite (Lu) Wolter Broer
Hij is geboren op 2 november 1918 in Noordwolde. Hij is op 16 oktober 2005 overleden. Hij is het enige kind van Willem Broer en Elje Doodhagen. Hij was getrouwd met Engeltje Anje van Delden. Hij woonde an de Kloosterstroate in Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar mer gegevens van hem.

8.  … Brals
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?

9.  Jan Bel
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

10.  Hendrik (Henk) Blok
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

11.  Lambertus (Bartus, Bart, Battie) Benthem
Hij is geboren op 27 april 1920 op Kalter’n. Hij is overleden op 30 augustus 1989. Hij woonde in 1931 in de boerderij met adres Kalteren 9. Hij was de uitbater van café Brinkzicht in Deever. Hij was getrouwd met Jantje (Jannie) Strampel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.

12.  Jolle Balsma
Hij is een zoon van Klaas Marcus Balsma en Gezina Smit.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

13.  Jan Blok
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

14.  Egbert (Ep, Eppie) Benthem
Hij is geboren op 27 september 1923 op Kalter’n. Hij is overleden op 24 januari 1995 in Möppel. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde met Margje Koning, een dochter van Michiel Koning en Grietje Dorenbos. Zij is geboren op 9 mei 1931. Zij woonden in de boerderij met adres Kalteren 9, later woonden ze an de Vlasstroate in Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hen.

15.  Leerling nog niet herkend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

16.  Trientje (Tite, Titie) Boer
Zij is geboren op 6 maart 1918. Zij is overleden op 24 juni 1981. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

17.  Leerling nog niet herkend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

18.  Anna Bellijn
Zij is geboren op 15 juli 1925 in Deever. Zij is overleden op 25 november 2005. Zij is begraven op de kaarkhof op Wapservene.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.

19  Johanna Philippina Hatzmann
Zij was schooljuffrouw.
Zij is geboren op 24 mei 1886 in Hoogersmilde.
Zij is overleden op 16 februari 1949 in Dwingel. Zij was toen 62 jaar oud.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.

20.  Jans Daleman
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

21.  Leerling nog niet herkend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

22.  … Daleman
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

23.  Magda Brandenburg
Zij is geboren in 1919. Zij is overleden in december 2011. Zij is een dochter van veearts Nanne Brandenburg van de Deeverbrogge.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.

24.  … Onstee (?)
Zij was schooljuffrouw.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze schooljuffrouw ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

25.  Hendrikje (Hendekie) Benthem
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

26.  Griet Daleman
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

27.  Leerling nog niet herkend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

28.  Grietje Blok
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

29.  … van Buren
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

30.  Hendrikus Andries van Eisden
Hij is geboren op 5 mei 1899 in Steenwijkerwold. Hij is overleden op 13 oktober 1987 in Meppel.
Hij was van 1 april 1930 tot 1 april 1936 hoofd van de legere skoele.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.

31.  Jan Brandenburg
Hij is een zoon van veearts Nanne Brandenburg van de Deeverbrogge.
Hij is geboren op 1 januari 1921 an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 7 januari 2014 in de Lutte. Zie het bijgevoegde op 8 januari 2014 in de krant Tubantia gepubliceerde overlijdensbericht. Hij was apotheekhoudend huisarts in Overdinkel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem.

32.  Jacoba (Coba) Balsma
Zij is geboren op 16 februari 1924 in Deever. Zij is overleden op 16 december 2007.
Zij was getrouwd met Hendrik Heikens.
Zij is een dochter van Klaas Marcus Balsma en Gezina Smit.
De redactie is in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.

33.  … Bijker
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

34.  … Bijker
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

35.  … Bijker
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

36.  Leerling nog niet herkend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

37.   Jantje Bellijn
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

38.  … Brals
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de voornaam van deze leerling ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

39.  Sientje (Sientie) Bel
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.

40.  Hildegonda (Gonda) Buiter
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar.


Posted in 10 april 1945, Alle Deeversen, Legere skoele in Deever | Leave a comment

Woar is ut plakbook van ut jeugdschaaktournooi

Posted on 21 oktober 2023

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassies scannen en vervolgens die papperrassies in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem voor ut Deevers Archief belangwekkend geacht stukje tekst.
De redactie beseft dat hij meer aandacht moet besteden aan het verleden van het verenigingsleven in de gemiente Deever, vandaar bijgaand bericht. Dit bericht over het groots opgezette jeugdschaaktournooi van schaakvereniging Koning Schaak in 1960 is omstreeks het jaar 2002 geschreven door de gepensioneerde U.L.O.-meester Hayo Bos, die toen al niet meer in de Kloosterstroate, maar in De Wijert in Deever woonde.

Jeugdschaaktournooi 1960, georganiseerd door schaakclub Koning Schaak uit Diever
De directeur van ‘de Noordster’ bij Dwingelo, de heer Kolleman was lid van de Dieverse schaakclub Koning Schaak. In de herfst van 1959 opperde hij het plan de jeugdschaakweek van 1960 door onze club te laten organiseren. Hij zag kans de deelnemers in de week van Pasen onderdak te bieden. Er werden namelijk op ‘de Noordster’ 50 bungalows gebouwd, die vlak voor Pasen 1960 klaar zouden komen, maar die voor die week nog niet konden worden verhuurd.
In elke bungalow konden wel 10 slapers worden ondergebracht. Holleman was een echte optimist; er konden dus wel 500 jeugdschakers meedoen. Burgemeester Meiboom, ook lid van onze schaakclub, voelde veel voor het ‘plan Kolleman’ ! De K.N.S.B. (de landelijke schaakbond) moest ons hiervoor aanwijzen en dat lukte.
In samenwerking met de jeugdschaakleider van de K.N.S.B., de heer de Graaf, werden de plannen nader uitgewerkt en het werden zelfs 3 tournooien, te weten:
1. Het jeugdschaaktournooi op ‘de Noordster’.
2. Het kandidatentournooi op ‘Ellert en Brammert’. De winnaar hiervan mocht de kampioen van Nederland uitdagen.
3. Het jeugdschaakkampioenentournooi op de cultuurzolder van het gemeentehuis van Diever. De winnaar werd jeugdschaakkampioen van Nederland. Zie bijgaand afgebeeld krantenbericht.
Er waren heel wat organisatorische problemen, die opgelost moesten worden, maar Meiboom en Kolleman gelukte dat uitstekend en de drie toernooien werden een groot succes.
Het jeugdschaaktournooi op ‘de Noordster’ telde 264 deelnemers. Er hadden zich 500 aangemeld, zodat we een groot aantal moesten teleurstellen.
Voor verdere inlichtingen kunt u het plakboek van het tournooi raadplegen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie op het spoor zetten van het plakboek van het jeugdschaaktournooi 1960 ? Dit plakboek bevat ongetwijfeld mooie foto’s van het toernooi.
U.L.O.-meester Hayo Bos is te zien op een foto in ut Deevers Archief. Hij is de staande tweede persoon vanaf links gezien.

In de Friese Koerier (onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden) verscheen op 25 april 1960 het volgende bericht over de uitslag van het jeugdschaakkampioenentoernooi op de cultuurzolder van het gemeentehuis van Diever.

Posted in Deever, Vurening | Leave a comment

Un old vusleet’n keutereegie op ut Aagterste Kalter’n

Posted on 20 oktober 2023

Bijgaand afgebeelde zwart-wit foto was aanwezig in de verzameling van wijlen mevrouw Eltje Greveling-Kuiper. Het echtpaar Hilbert Greveling en Eltje Kuiper bewoonden dit boerderijtje op ut Aagterste Kalter’n (toen adres Kalteren 10, nu Kalteren 11) vanaf hun huwelijk in 1945 tot in het begin van 1954. In het laatste jaar woonden zij daar met vier kinderen.
Hilbert Greveling is geboren op 11 mei 1914. Hij is overleden op 14 februari 1990. De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Eltje Kuiper.
In het begin van 1954 kwam op een hoger en droger gelegen deel van hun grond en meer naar de weg toe de nieuwe woning van de familie Greveling-Kuiper gereed. Voor de bouw van de nieuwe woning ontvingen zij een financiële bijdrage van 1000 gulden van de gemiente Deever, mits het in een zeer slechte staat verkerende boerderijtje zou worden afgebroken.
Op de hier afgebeelde foto zijn Eltje Kuiper (zij staat bij de zijgevel) en haar zuster Simmigje Kuiper (zij staat voor het huis) bezig met het verhuizen van spullen van de oude woning naar de nieuwe woning. Kort na de verhuizing is het boerderijtje afgebroken.
Het is voor de liefhebber van Deeverse pothokken van belang te weten van het bestaan van het op de hier afgebeelde foto zichtbare pothokke en te weten dat dit pothokke niet is afgebroken, maar onderdeel is geworden van een wellicht nog steeds bestaand schuurtje.
Het huis met adres Kalteren 11, dat op de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 2) is te zien, is met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet het huis waarin de familie Greveling-Kuiper in 1954 ging wonen, maar een verbouwing van het 1954-huis. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan een goede scan van de 1954-woning van de familie Greveling-Kuiper ter beschikking stellen ? Wellicht één van de kinderen van het echtpaar Greveling-Kuiper ? De grote vraag is natuurlijk of het op afbeelding 2 zichtbare schuurtje het 1954-schuurtje is en of ut olde pothokke nog aanwezig is.

Afbeelding 1
Foto uit de verzameling van wijlen Eltje Greveling-Kuiper, Kalteren.

Afbeelding 2
Kleurenfoto van de woning met adres Kalteren 11 in augustus 2021`(bronvermelding: https://google.com/maps)

Posted in Kalter’n, Keutereegie, Verdwenen object | Leave a comment

Woar hef disse Deeverse greinsstien estoane ?

Posted on 19 oktober 2023

Zo rond het jaar 2000 mocht de redactie van ut Deevers Archief van Jan Hessels bij hem thuis heel veel foto’s van zijn broer dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels scannen. De redactie is Jan Hessels en ook Harm (Haarm) Hessels daar postuum nog steeds bijzonder dankbaar voor.
Heel veel foto’s van Harm (Haarm) Hessels zijn geplaatst bij Deeverse berichten in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant). Deever mag zich daarvoor bijzonder gelukkig prijzen.
Zo ook bijgaande foto van het daadwerkelijk plaatsen van een grenssteen van de gemiente Deever ergens op de grens van de gemiente Deever met een buurgemeente. Maar bij welk bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) is de hier afgebeelde foto geplaatst ?
De redactie wil bijzonder graag weten wie de mevrouw met de schop in de handen is. Een lid van de raad van de gemiente Deever ? Burgemeester Hermen Gerrit Overweg kijkt met belangstelling toe.
De grenssteen is geplaatst in de berm van openbare wegen op de grens met naburige gemeenten. Zie het voorbeeld in ut Deevers Archief. De benodigde grensstenen zijn geplaatst tijdens de regeerperiode van burgemeester Hermen Gerrit Overweg, dus in de periode 1975-1991.
Maar wanneer is de grenssteen op bijgaand afgebeelde foto geplaatst ?
En waar is deze grenssteen geplaatst geweest geworden ? De redactie heeft zich dagenlang een slag in de rondte gepiekerd, maar kan zich het wegbeeld, een weg met een apart fietspad, nog niet voor de geest halen. Bee de Vledder Oa in Wapse?
En haast bijna wel zeker is deze grenssteen direct na het gedwongen opgaan van de gemiente Deever in de gemeente Westenveld van de ondergang gered en staat hij nu mooi te pronk bij een huis van een echte Deeverse in de gemiente Deever ?

De redactie ontving op 13 december 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van mevrouw Ilse Boers.
De mevrouw links op de foto is Aaltje Seinen-Brunsting. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw was zijn V.V.D.-wethouder van de gemeente Diever. Zij is mijn oma.

Posted in Greinse, Woap'm van Deever | Leave a comment

Ut beeld van Gijs Smeekes stiet now bee un holtwal

Posted on 18 oktober 2023

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 28 april 1982 verscheen een kort bericht over het naamloze massiefhouten beeld van Gijs Smeekes naast zijn makerij van massief eiken meubelen in de voormalige boerderij in Oll’ndeever op de splitsing naar de Wittelterweg en de Kastanjelaan. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels heeft een mooie foto van Gijs Smeekes en zijn massiefhouten beeld gemaakt.
De redactie van ut Deevers Archief wilde begin april 2018 tijdens een rondje Oll’ndeever weer eens een paar foto’s van het massiefhouten beeld maken, maar moest tot zijn verrassing vaststellen dat het massiefhouten beeld was verdwenen en dat de voormalige boerderij, waarin de makerij van massief eiken meubelen van Gijs Smeekes was gevestigd, een andere eigenaar had gekregen; een stedeling met een Amsterdamse tongval.
De stedeling met de Amsterdamse tongval meende vaag te hebben begrepen dat Gijs Smeekes en zijn vrouw naar Meppel waren verhuist. Hij veronderstelde dat het uut Oll’ndeever verdwenen massiefhouten beeld dan ook wel bij Gijs Smeekes in de tuin zou staan.
Het heeft wel lange tijd geduurd en heeft wel enig speurwerk gekost voordat de redactie achter het adres van massiefhoutenmeubelmaker in ruste Gijs Smeekes en zijn vrouw kwam. Echter het massiefhouten beeld stond niet in het voortuintje van de woning van Gijs Smeekes en zijn vrouw in de Koedijkslanden in Möppel, maar bestond nog wel. Gijs Smeekes was zo welwillend de redactie in contact te brengen met de nieuwe eigenaar.
Het massiefhouten beeld bestaat na veertig jaren nog wel, maar staat nu in Wittelte bij een huis vlak bij een houtwal. Gelukkig is daarmee het kunstwerk behouden gebleven in de gemiente Deever.
De huidige eigenaar van het massiefhouten beeld stuurde de twee bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s naar de redactie. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk. Deze twee kleurenfoto’s zijn gemaakt op 16 oktober 2023.
Het massiefhouten beeld, dat destijds enige keren door Gijs Smeekes is gelakt om het tegen weersinvloeden te beschermen, is na veertig jaren weer en wind wel hard aan een flinke lakbeurt toe, opdat het de komende veertig jaren weer tegen alle weersinvloeden is beschermd. Een klusje voor massiefhoutenmeubelmaker in ruste Gijs Smeekes ?

De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel is:
Het beeld van Gijs Smeekes staat nu in een houtwal.

Posted in Haarm Hessels, Kuunst, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

De Wapser Jong’n op ut Deeverse sportveld

Posted on 17 oktober 2023

De hier afgebeelde zwart-wit foto was aanwezig in de verzameling van wijlen Hennie Nijzingh, een echte Wapser (Wapseraar ?). Waar zou deze foto toch zijn gebleven ?
Op de foto is het eerste elftal met reserves van voetbalvereniging Wapser Boys, de scheidsrechter en Wapser voetbalbobo’s te zien. Voetbalvereniging Wapser Boys is opgericht op 6 november. Is de foto gemaakt ter gelegenheid van een behaald kampioenschap of wellicht omdat de Wapser Jong’n eindelijk eens hadden gewonnen van aartsrivaal Voetbal Vereniging Diever ?
De foto is gemaakt op het gemeentelijke sportveld an de Tusschendarp in Deever, achter de oude U.L.O.-school. De foto moet dus ná de Tweede Wereldoorlog zijn gemaakt. De redactie zou graag de precieze opnamedatum willen weten.
Let vooral ook op de bebouwing an ut Meul’nende achter de mensen op de foto.
De naam van voetbalvereniging Wapser Boys is in de tweede helft van de zestiger jaren van de vorige eeuw veranderd in Sportvereniging Wapse.
De redactie wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief bijzonder graag uitnodigen de namen van de personen op de hier afgebeelde foto te melden. De Wapser (Wapseraar ?) wijlen Hennie Nijzingh staat ongetwijfeld ook op deze foto.

Posted in Alle Wapsers, Sport, Voetbal, Vurening, Wapse | Leave a comment

Ut passeneel van ut distributiekantoor an de brink

Posted on 16 oktober 2023

In het onvolprezen papieren blad Opraekelen, nr. 06/3 (september 2006) van de onvolprezen Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, publiceerde de redactie van ut Deevers Archief bijgaand bericht over het personeel van de distributiedienst, die vlak voor, in en enige jaren na de Tweede Wereldoorlog was gevestigd in het oude gemeentehuis aan de brink van Deever. 

De laatste distributiemaatregelen werden in 1952 opgeheven
Personeel van het distributiekantoor in Diever – 1945 of 1946 of 1947

De heer Lambertus (Bertus) Koning uit Delden was zo welwillend deze foto aan de Historische Vereniging Gemeente Diever te schenken, waarvoor wij hem bijzonder erkentelijk zijn. Zeker ook, omdat achter op de foto de naam van elke persoon op deze foto staat. De foto is afkomstig uit de verzameling van zijn zuster wijlen Aaltje Koning. Zij ging na de bevrijding werken bij de distributiedienst, die was gevestigd in het oude gemeentehuis aan de Brink in Diever.
Jan Dekker, het hoofd van de distributiedienst, overleed op 24 juli 1950.
Vanwege het flinke aantal personeelsleden is het aannemelijk dat de foto in 1945, 1946 of 1947 is gemaakt. Na die tijd werden steeds meer distributiemaatregelen opgeheven en moest het personeelsbestand geleidelijk aan krimpen.
De Nederlandse overheid wilde in 1939 met het invoeren van de distributiewet bereiken dat toen schaarse levensmiddelen, kleding, schoenen en andere onmisbare zaken zo goed mogelijk onder de bevolking werden verdeeld.
Een voorlichtingsbrochure uit 1939 vermeldt:
“Distributie wordt -en dat is zeer begrijpelijk- als een onaangenaam ingrijpen in onze levensgewoonten gevoeld. Moge men in steeds breederen kring beseffen, dat dit onaangename ingrijpen een voorwaarde is om de volkshuishouding in de juiste banen te houden en moge men tevens overtuigd zijn, dat dit in Nederland op doeltreffende wijze geschiedt.”
Veel goederen waren voor en in de Tweede Wereldoorlog, maar ook nog lange tijd daarna op de bon (de bonn’n bint nog hiel lange deur egoane) en dat laatste is nog maar bij weinigen bekend.
Het Dieverse verzet heeft in de oorlog het gemeentehuis overvallen. Het verzet had het voorzien op het bevolkingsregister én op de distributiebonnen in de kluis van de distributiedienst, waarmee vele onderduikers konden worden geholpen. De bonnen waren onmisbare betalingsmiddelen in de oorlog. Ze waren gehaat, maar ook gezocht.

Op bijgaand afgebeelde foto poseert het personeel van de distributiedienst in de gemiente Deever bij de oude brandweergarage achter het oude gemeentehuis aan de brink in Deever.

Op de voorgrond zitten van links naar rechts gezien:

1.  Wicherdina Aaltina Kleene
Zij is geboren op 20 december 1918 in Wapse. Zij is overleden op 13 november 1953 in Wapse. Zij was getrouwd met Jan Boers.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

2.  Geertruida (Truus) Ros
Zij en  haar tante kwamen in de Tweede Wereldoorlog als evacués bij de familie Harm Smidt, toen Kalteren 21, nu Ten Darperweg. Ze waren eerst bij de familie E. Haveman in Wapse geweest, daarna bij de familie van Daalen op Berkenheuvel. Ze kwamen uit Scheveningen. Truus was werkzaam op het distributiekantoor en kreeg verkering met Berend Hento uit Wolvega. Die verbleef als onderduiker bij de familie E. Haveman. Na de oorlog zijn Truus en Berend getrouwd en in Scheveningen gaan wonen.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

3.  Jansje Blauw
Zij is geboren op 14 januari 1924 op Zorgvliet. Zij is overleden in 2000 in Almelo. Zij was getrouwd met Tjebbe de Groot. Zij was het plaatsvervangend hoofd van de distributiedienst.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

4.  Trientje Madhuizen
Zij is geboren op 29 september 1919 in Wapse. Zij is overleden op 9 juli 1988 in Deever.
Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

De daar achter staande rij van zes personen bestaat van links naar rechts gezien uit:

5.  Aaltje Koning
Zij is geboren op 16 september 1924 in Deever. Zij is overleden op 15 december 1991 in Borne. Zij was ongetrouwd.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

6.  Freek Pol
Hij was niet afkomstig uit Möppel.
Hij reisde dagelijks met de bus.
Hij is omstreeks 1924 geboren.
Hij was een zoon van caféhouder Albert Pol op de hoek van de Ezingerweg en de Hoogeveenseweg achter het station in Möppel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

7.  Jan Snijder
Hij was afkomstig uit Möppel.
Hij reisde dagelijks met de bus.
Hij was een goede voetballer en voetbalde bij Alcides in Möppel
Hij is secretaris van de gemeente Almelo geweest.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

8.  Roelof J. ten Holt
Hij was afkomstig uit Möppel.
Hij reisde dagelijks met de bus.
Hij is omstreeks 1925 geboren.
Hij is Indiëganger geweest.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

9.  Jan Post
Hij is geboren op 31 juli 1923 in Deever.
Hij overleden op 19 november 2000 in Möppel.
Hij was getrouwd met Jannie Bakker.
Hij was een zoon van Gerrit Post, de filiaalhouder van de Coöperatie an de Heufdstroate in Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

10.  Hendrik Ekelhof
Hij was afkomstig uit Wapse.
Hij is geboren in 1927.
Zijn vader werkte op de Wapser zuivelfabriek.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

De vier achterste mannen zijn van links naar rechts gezien:

11.  Herman Drent
Hij was afkomstig uit Möppel.
Hij reisde dagelijks met de bus.
De ouders van Herman Drent hadden een winkel in tafelzilver, waaronder van het merk Sola, aan het Prinsenplein in Möppel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

12.  Adrianus (Adriaan) Betten
Hij is geboren in 1926.
Hij is een zoon van de evangelist Hendrik Betten uit Zorgvlied.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

13.  Jan Dekker
Hij is geboren op 16 december 1915 op de Smilde. Hij is overleden op 24 juli 1950 in Deever.
Hij was getrouwd met Jantina (Tine) Doorten).
Hij was het hoofd van de distributiedienst
Wellicht kan dochter Greetje Dekker uut Deever dat bevestigen ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief meer gegevens kan aanreiken.

14.  Onbekend
De vierde man is door een fout van de redactie niet overgeschreven van de achterkant van de hier afgebeelde foto.
De redactie hoopt dat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief zijn gegevens kan aanreiken.

Posted in Gemiente Deever, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Aagterkleinseune skref over Hans Kuper

Posted on 15 oktober 2023

1880 – Hans Kuiper, een in Diever geboren kunstschilder en fotograaf
De heer Ton van der Meulen, achterkleinzoon van schilder en fotograaf Hans Kuiper, stelde het volgende bericht in september 2023 ter beschikking voor publicatie in ut Deevers Archief. Hij schrijft daarbij als inleiding de volgende tekst.
Naar aanleiding van reeds eerder gepubliceerde berichten in ut Deevers Archief over mijn in Diever geboren overgrootvader Hans Kuiper, wil ik graag een bijdrage met nieuwe feiten en aanvullingen leveren. Ook wil ik een aantal fouten herstellen die zijn vermeld in oude artikelen, gedrukt en te lezen op de website van ut Deevers Archief. Ik plaats foto’s bij uit mijn eigen archief waar dat nodig is.

1855 – 1888 – Enige familiegegevens uit die periode
Hans Kuiper is geboren op 8 juli 1855 in Diever als zoon van het echtpaar Roelof Kuiper en Margje Oosterveld. Roelof Kuiper is geboren op 7 augustus 1808 in Diever. Hij was huisschilder, maar staat ook wel vermeld als winkelier. Opmerkelijk is dat op de akte van de Nationale Militie, gedateerd 5 september 1834, staat dat hij van beroep schoolmeester was. Margje Oosterveld is geboren op 19 september 1813 in Dwingeloo. Andere kinderen van het echtpaar Roelof Kuiper en Margje Oosterveld zijn Deeltje, Roelof (is vroeg overleden), Grietje, Aaltje, Roelof en Anna. Margje Oosterveld is overleden op 1 maart 1888 in Diever. Roelof Kuiper stierf bijna negen maanden later op 24 december 1888 in Diever.

Afbeelding 1 (links)
Foto van het echtpaar Roelof Kuiper en Margje Oosterveld.
Afbeelding 2 (rechts)
Huwelijksfoto van Hans Kuiper en Margje Eits.
De fotograaf Hendrik Cordes uit Steenwijk is de maker van deze foto.

1880 – Hans Kuiper trouwt met Margje Eits
Hij trouwde op 23 oktober 1880 in Diever met de op 21 januari 1859 geboren Margje Eits uit Noordwolde. Zie afbeelding 2.

1880 – Hans Kuiper is in Noordwolde begonnen als huisschilder
Hans Kuiper werd net zoals zijn vader huisschilder. Hij begon in deze plaats een schildersbedrijf. Later breidde hij zijn werkzaamheden uit en werd hij ook caféhouder. Hij werd ook een tot in de verre omtrek bekende kunstschilder en fotograaf.
In maart 1986 kreeg ik van een kleindochter van Jan Schoemaker een brief toegestuurd met ingesloten een origineel kaartje, dat was gedateerd 10 oktober 1880. Op het kaartje staat vermeld het voorgenomen huwelijk van Hans Kuiper en Margje Eits op de 23ste van die maand. Jan Schoemaker was volgens de moeder van die kleindochter de eerste schildersknecht van Hans Kuiper.
Op bijgaand afgebeelde foto is Hans Kuiper te zien met Douwe Mooi, een andere knecht. Deze foto moet rond 1920 zijn gemaakt. Zij staan voor de werkplaats in Noordwolde-Zuid. De tekst op de deuren laat geen twijfel bestaan over de werkzaamheden van Hans Kuiper. Later zou deze werkplaats worden ingericht als fotoatelier. Op de foto is links zijn schildersatelier te zien.

Afbeelding 3
De pijprokende Hans Kuiper (links) en schildersknecht Douwe Mooi (rechts) staan bij de werkplaats in Noordwolde-Zuid.
Op de deuren van de werkplaats staat de volgende teksten een beetje door elkaar: Schilder. Drooge en natte verfwaren. Behangsel papieren. Glas. Let vooral ook op de daglichtdoorlatende glazen constructie op het dak van het schildersatelier aan de linkerkant van de afbeelding. Let vooral ook op de rieten mand, die werd gebruikt als bloembak.
1895 – Fotoseries voor fotokaarten en prentbriefkaarten
Als fotograaf maakte Hans Kuiper vanaf ongeveer 1895 in de wijde omtrek van Noordwolde fotoseries, die dienden als fotokaarten. Deze werden vaak afgedrukt op stevig karton en werden nog niet als prentbriefkaart verzonden. Van elke fotoserie werden 24 exemplaren gemaakt. Bijvoorbeeld over de Maatschappij van Weldadigheid, Noordwolde, Boijl, enzovoort. Kuiper adverteerde voor één van zijn fotoseries in de Leeuwarder Courant met een serie 24 gezichten op Zorgvlied. Later maakte Hans Kuiper nieuwe fotoseries van de streek. Hiervan werden tot ver in de jaren twintig prentbriefkaarten gemaakt.
Gelukkig hecht de redactie van ut Deevers Archief belang aan het blijven zoeken en zo goed mogelijk en steeds beter vastleggen van het verleden. Ook wil ik voor verder onderzoek verwijzen naar onder meer Rijksarchieven en niet te vergeten het Dorpsarchief van Noordwolde, waar ook veel over Hans Kuiper is terug te vinden.

1904 – Fotocamera van Hans Kuiper
Op afbeelding 4 is één van de fotocamera’s van Hans Kuiper te zien. Deze camera is geschikt voor cassettes met glasnegatieven.

Afbeelding 4
Fotocamera van Hans Kuiper.

1904 – Foto van de zondagsschool in Diever
Het is niet bekend of Hans Kuiper met de hiervoor afgebeelde camera de hier afgebeelde foto (afbeelding 5) van de zondagsschool te Diever heeft gemaakt. Het is een zeer scherpe opname.

Afbeelding 5
Hans Kuiper maakte deze foto van de zondagsschool van de hervormde kerkgemeente in Diever op 30 oktober 1904.

1908 – Schilderij van pastoor Leemkoel met familieleden
Op 30 september 1908 schreef de Amsterdamse kunsthandelaar Douwes in een brief aan Hans Kuiper dat hij het schilderij van pastoor Leemkoel met familieleden, waaronder zijn moeder, in goede staat heeft ontvangen. “Familieleden uit Amsterdam hebben het schilderij gezien en waren erg onder de indruk van goede gelijkenissen van de geportretteerden”. Douwes lijstte het doek in en vroeg de nieuwe eigenaren of hij het nog mocht tentoonstellen. Dat werd goed bevonden.
Het schilderij van de familie Leemkoel (zie afbeelding 6) is nu eigendom van het Sint Joseph Ziekenhuis te Harlingen.
De heer Dreesmann uit Bussum zag het schilderij van de familie Leemkoel en vond het buitengewoon mooi. Douwes stelde toen voor dat Hans Kuiper op dezelfde wijze zijn familie zou kunnen schilderen. “Ik heb de prijs van 250,- gulden opgegeven wat deze heer geschikt vond. Was dat genoeg of moest het meer zijn? U moet mij maar even schrijven hoe u in deze handelen wilt”.
Op 11 december 2017 stond in de vierde alinea van een artikel van ut Deevers Archief dat “personen en meerdere families” door Hans Kuiper zouden zijn vereeuwigd, waaronder vijf of meer familieleden van de directie De Jong van Douwe Egberts uit Joure. Dat laatste is juist. Deze opdrachten staan beschreven in verschillende brieven afkomstig van deze familie.
Dat de heer Anton Dreesmann sr. uit Bussum, directeur en oprichter van het Vroom & Dreesmann concern, ook zou zijn geschilderd klopt niet en staat niet juist geregistreerd in het RKD-register (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie in Den Haag). In een artikel van 10 juli 2019 staat vermeld dat Hans Kuiper een gezinsgroep schilderde voor de heer Dreesmann. In 1982 heb ik hierover met Anton Dreesmann, president-directeur van het Vroom & Dreesmann concern en kunstverzamelaar, contact gehad en ik heb hem de brief van de heer Douwes aan Hans Kuiper over zijn grootvader Anton Dreesmann uit Bussum voorgelegd.
Daarop kreeg ik een brief van de heer Dreesmann, gedateerd 17 december 1982. Hij geeft aan dat bij de familie geen enkel werk van Hans Kuiper bekend is. “Zou dat wel het geval zijn geweest, dan had ik dat zeker geweten. En zou anders u de gelegenheid hebben gegeven om de portretten te bekijken”.

Afbeelding 6
Pastoor Leemkoel, die pastoor was op Zorgvliet, is hier geschilderd met familieleden. Het schilderij is in 1908 gemaakt. De handtekening van Hans Kuiper is links onder op het schilderij te zien.
1900-1910 – Schilderijen van de familie Verwer
Hans Kuiper heeft van de familie Verwer een aantal opdrachten gekregen voor het vervaardigen van geschilderde portretten.
Het portret van Lodewijk Guillaume Verwer, advocaat, is waarschijnlijk één van de eerste uit deze serie opdrachten geweest. Is dit portret geschilderd in één van de kamers van het huis Huize Zorgvliet ?
Van een voorouder van de familie Verwer heb ik een zeer fraai geschilderd portret: Caroline Schmiers (1822-1912), echtgenoot van Franz Anton Sträter.

Afbeelding 7
Schilderij van Lodewijk Guillaume Verwer.

Afbeelding 8
Hans Kuiper is de maker van deze foto. Portret van Lodewijk Guillaume Verwer, echtgenoot van Johanna van Wensen.
Afbeelding 9
Hans Kuiper is de maker van deze foto. Portret van Johanna van Wensen, echtgenote van Lodewijk Guillaume Verwer.

Afbeelding 10
Schilderij van een brug in het bos uit het bezit van de familie.

1900-1924 – Zelfportret van Hans Kuiper
Een afbeelding van het zelfportret van Hans Kuiper is te zien op de website van de RKD (Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis). Bij deze afbeelding staat vermeld: ‘verblijfplaats onbekend’. Dit schilderij hing met nog enkele andere werken bij zijn dochter in haar hotel Bellevue in Den Helder. Deze zijn in de Tweede Wereldoorlog tijdens één van de vele bombardementen op de stad verloren gegaan. Gelukkig bestaat van dit schilderij een zwart/wit foto, evenals van het schilderij ‘De weg Noordwolde-Oldeberkoop’.

1925 – Hans Kuiper schildert het doek ‘Zicht op de toren van Vledder
Op 21 april 1990 heb ik samen met mijn dochter van tien een bezoek gebracht aan de dochter van Douwe Mooi. Ik heb haar de foto van mijn overgrootvader Hans Kuiper en zijn knecht Douwe Mooi voor de werkplaats van mijn overgrootvader (zie afbeelding 3) laten zien. De dochter van Douwe Mooi, mevrouw de Jong-Mooi, woonde in Ens. Zij herkende haar vader en vertelde het volgende. Hans Kuiper en haar vader gingen samen naar schildersopdrachten. Ze gingen met een hondenkar, met daarop bussen verf. Er zijn jaren geweest dat Douwe Mooi 7 gulden per week verdiende. Dankzij Hans Kuiper kreeg hij een baan als schilder bij de Maatschappij van Weldadigheid en verdiende daar 11 gulden per week. En hij woonde in een huisje van de Maatschappij. Hans Kuiper kwam hem regelmatig opzoeken. Dat deed hij vaker na het overlijden van zijn vrouw Margje Eits. Ik kan mij nog herinneren dat hij zei “Nou de koffie is erg dun vandaag.” Mijn moeder zei dan “Niet zo zeuren Kuiper.”
De familie Kuiper en de familie Mooi moeten al vóór 1900 een vriendschappelijke band hebben gehad. Mevrouw de Jong-Mooi had voor mij vele foto’s van de kinderen van Hans Kuiper en Margje Eits over een periode van meer dan 20 jaar. Tussen de foto’s zaten ook een paar foto’s van vóór 1900 van onder andere mijn grootmoeder Johanna Kuiper (1889) in de leeftijd van hooguit 7 of 8 jaar.
Eén schilderij had ze nog in het bezit met daar achterop geschreven ‘Aan de familie Mooi van Hans Kuiper en Margje Eits. 1900-1925’. Het is mij niet bekend waar deze jaartallen voor staan. Het zou ter gelegenheid van een zilveren jubileum kunnen zijn geweest, misschien van de ouders van Douwe Mooi. Douwe Mooi zelf is in september 1901 geboren. Mevrouw de Jong-Mooi vertelde mij dat het schilderij de naam ‘Zicht op de toren van Vledder’ heeft.

Afbeelding 11
Hans Kuiper maakte bijgaand afgebeeld schilderij ‘Zicht op de toren van Vledder’ in 1925 voor de familie Mooi

1925-1930 – Kunstschilder Johannes Mulders (1899-1989) in de leer bij Hans Kuiper
Johannes Mulders was een uit Boijl afkomstige kunstschilder, graficus en illustrator en onder andere bekend van het geschilderde noordelijke landschap. Hij heeft meer dan honderd boeken geïllustreerd. In 1979 was een overzichtstentoonstelling van zijn werk in het Fries Museum te zien. Veel van zijn werk is ondergebracht bij de stichting Nobilis.
In het begin van de tachtiger jaren van de vorige eeuw heb ik een bezoek gebracht aan Johannes Mulders op De Wilghorst aan De Oosterstreek te Boijl. Gezeten op een hometrainer voor zijn dagelijkse oefeningen, vertelde hij mij over de begintijd van zijn kunstenaarschap. Hij kreeg tekenles van Harm Ellens, directeur van de Rietvlechtschool in Noordwolde, aan wie hij vertelde dat hij kunstschilder wilde worden. Deze antwoordde dat hij naar Hans Kuiper moest gaan om te vragen of hij les kon krijgen. Johannes mocht Hans Kuiper toen helpen met het schilderen van toneeldoeken. Johannes Mulders is uiteindelijk een kunstschilder geworden met een prachtig oeuvre. Hij is een paar jaar na mijn bezoek in Wolvega overleden.
Bijzonder is nog één bestaand geschilderd toneeldoek met een zeer herkenbaar tafereel, waarvan Kuiper meerdere kleine schilderijen heeft gemaakt. Of Mulders hieraan heeft meegewerkt heb ik hem helaas niet meer kunnen vragen.

Afbeelding 12
Een nog bestaand toneeldoek. Vergelijk dit doek met het schilderij ‘Zicht op de toren van Vledder’ (afbeelding 11)

1933 – Drijfjacht op een wild zwijn
In de Meppeler Courant (Olde Möppeler, Möppeler Kraante) verscheen op 21 juli 1933 het bericht ‘Drijfjacht op een wild zwijn’, waarbij wordt teruggeblikt op een op 28 mei 1898 in de bossen bij Doldersum gehouden drijfjacht op een wild zwijn. Bij het bericht in de Meppeler Courant (Olde Möppeler, Möppeler Kraante) van 28 juli 1933 stond een afbeelding van een op 28 mei 1898 door Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde, gemaakte foto van het drijfjachtgezelschap.

Afbeelding 13
Bericht ‘Drijfjacht op een wild zwijn’ in de Meppeler Courant van 21 juli 1933.
1933 – Reactie van Hans Kuiper op het bericht ‘Drijfjacht op een wild zwijn’ in de Meppeler Courant van 28 juli 1933
Op vrijdag 28 juli 1933 verscheen in de Meppeler Courant (Olde Möppeler, Möppeler Kraante) de volgende ingezonden brief van Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde.

De jacht op het wilde zwijn te Doldersum
Woensdag werd mij te Ruinen, door mijn schoonzoon Jan Willem Deuling, rijksveldwachter getoond het nummer van uw courant van 21 dezer, waarin een fotografie van een wilde varkensjacht. Die fotografie heb ik indertijd gemaakt in de buurt van Doldersum. Ik ben thans 78 en met het klimmen der jaren hecht men te meer waarde aan de prettige tijden uit het verleden. Dit is dan ook de reden dat ik nog even op die foto terugkom.
Die door velen met groot verlangen verbeide dag was de 28 mei 1898. De opzet ging van den bedrijvigen directeur der Maatschappij van Weldadigheid, den heer Job van de Have. Op zijn verzoek ontbrak ook ik niet. Het beloofde heel wat te zullen worden, en wij stelden ons voor zeker een foto te zullen maken met het gedode varken tusschen een kring van geweermannen met blijde gezichten. Het scheen dat de jagers, die misschien in de gelegenheid zouden komen, het dier te treffen, iets beangst geworden door een brief, ontvangen van een ervaren varkensjager uit Indië en die een waarschuwing inhield over het gevaar, dat een aangeschoten wild varken opleverde. Ik hoorde dit fluisteren. Ik denk met genoegen aan den dag terug, niettegenstaande ik het verre van gemakkelijk had. Beladen met de groote camera, enzovoort, moest ik loopen langs ongebaande wegen, door hooge heide. Daar kwam bij, dat ik daags te voren ook al een flink uitstapje had gemaakt. Ik was toen met een gedeelte van dezelfde vracht op een feest te Diever geweest. De rauwe plekken aan mijn voeten bleven onzichtbaar, maar ik voelde ze te meer. Voorwaarts ging het, in hoop. Hoop die niet vervuld werd. Toch mocht ik tenslotte een foto maken, die blijkens de plaatsing in uw blad nog belangstelling trekt. Later heb ik van de opnamen lantaarnplaatjes gemaakt, welke dienst hebben gedaan en die zeer zeker nog zullen bestaan. Ook ik heb altijd nog de beschikking over een grooten afdruk.

1936 – De verdwenen glasnegatieven
Over de glasnegatieven en het fotoatelier in Noordwolde-Zuid schreef Hans Kuiper de volgende brief aan Johannes Kok.|
Den Helder, 4 maart 1936.
Vriend Johannes Kok !
Omdat ge nu reeds plannen zult hebben over het verplaatsen uwer werkplaats houdt mij de gedachte bezig over het fotografisch gedeelte. Ik voel mij eenigzins gedrongen u in kennis te moeten stellen met iets dat door u misschien wordt voorbijgezien.
Gij hebt thans voor het grijpen waar iedere fotograaf naar laakte om goed werk te maken. Ik heb op het oog, het zuiver licht uit het noorden te benutten dat door geen andere reflexen wordt belemmerd.
Zonder electriciteit kunt ge daar werk maken als ik nooit heb kunnen bereiken. Niet schrijf ik dit uit eigenbelang. Wel zou ik er belang bij hebben als ik nog in het bezit was van mijn duizenden negatieven. Deze zouden u geen windeieren leggen, omdat ze alle gereed waren tot afdrukken.
Had ik kunnen vermoeden dat van Weert reeds na een half jaar tracht uit te vliegen net als ik ?
Dit ter overdenking en sluit ik hierbij een speld.
Dan…
Over het verwisselen van uwe machine met die 13 x 18 van mij heb ik geen ander belang dan alleen ten dienste voor eenig schilderen. Die van mij overtreft veel, juist dienstig voor uw doel, werkt uiterst scherp en laat voldoende licht door.
U moet mij hiermede niet verdenken dat ik eenig geldelijk voordeel op het oog heb. Het is juist het tegenovergestelde en ik zou hoop voeden dat gij eenmaal mijn plaats daar nog eens zouden invullen als fotograaf. Mettertijd zult ge met deze woorden zwijgzaam ingroeien. Wacht maar !
Bied u mijne vriendelijke groete.
Uw waardeerende
H. Kuiper

Uit de brief zou je kunnen opmaken dat het fotoatelier op het moment van het schrijven nog in het bezit zou zijn van Hans Kuiper en deze ruimte verhuurt. En hij blijkt nog steeds grote waarde te hechten aan zijn glasnegatieven. Zoals eerder vermeld, was zijn huis aan de Nieuweweg in Noordwolde al vóór zijn vertrek naar Den Helder verkocht.

Wat is uiteindelijk met de glasnegatieven gebeurd ?
De in 2022 overleden Peter Veldhuizen, kenner van de historie van Noordwolde en omgeving, vertelde mij dat hij een nazaat heeft gesproken van Johannes Kok, die in het bezit is van de hiervoor vermelde brief. En deze persoon vertelde dat Kok reeds vóór het ontvangen van deze brief alle glasnegatieven uit het atelier in een gróót gat in de buurt van het atelier had begraven, inclusief de bijbehorende vloeistoffen. Of dit bericht bij Hans Kuiper is aangekomen blijft een vraagteken.
Van een vertrek uit Den Helder was op dat moment nog geen sprake. In hetzelfde jaar gaf hij zelfs aan om begraven te willen worden op de begraafplaats van Huisduinen bij Den Helder.
Ik heb nog een aantal doosjes met originele glasnegatieven en afdrukken van foto’s van rotanmeubels gemaakt voor het rotanmodellenboek.

1937 – Het overlijden van Hans Kuiper
In de website van ut Deevers Archief is aanwezig een bericht met de titel ‘Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde. Dit artikel is afkomstig uit het blad ‘De Stelling’, jaargang 14, nummer 55 van de Vereniging Historie Weststellingwerf. Een aantal feiten blijken na mijn onderzoek anders te zijn. Die wil ik graag met de lezers delen.

Over het ongeluk van Hans Kuiper stond het volgende geschreven:
Hans Kuiper was een fervent sportvisser en verbleef vaak aan de waterkant. Tot zijn dood op 82-jarige leeftijd gebruikte hij de fiets als vervoermiddel, zo ook op zijn sterfdag, toen hij in Blesdijke weer had gevist aan de Linde en op terugweg naar huis in de mist door een auto werd aangereden, als gevolg waarvan hij met inwendige kneuzingen later die dag is overleden.

En op 5 november 1937 verscheen in het Nieuwsblad van Friesland het volgende bericht:
Ernstig verkeersongeval te Blesdijke. 82 jarige man gedood
Blesdijke 3 november. Hedenmorgen, toen een automobilist, afkomstig uit Amsterdam vanuit Steenwijk over Oldemarkt ons dorp passeerde, kwam uit tegenovergestelde richting de 82-jarige wielrijder Hans Kuiper, vroeger te Noordwolde, thans verblijf houdende in café Winter alhier. De heer K, die (naar hij zelf na ’t ongeval meedeelde) in de mening verkeerde dat de auto nog tamelijk ver weg was, stak na enig weifelen plotseling voorlangs de auto den weg over. Dit werd den oude man noodlottig, want, hoewel de autobestuurder krachtig remde en ’t stuur naar links omgooide, om K. te ontwijken, werd hij toch door ’t rechter achtergedeelte van den wagen geraakt op de voor K. linkerzijde van des weg. Hoewel de auto op het moment der botsing weinig vaart had, is K nog enkele meters weggeslingerd en bleef met inwendige kneuzingen liggen. Eerst was hij nog vrij goed bij kennis, maar later is hij aan de bekomen verwondingen overleden. De auto kwam dwars over den weg te staan, terwijl het rijwiel van K. gedeeltelijk was vernield . Den bestuurder der automobiel die naar schatting 30 a 35 KM reed, treft waarschijnlijk geen schuld. K. was in deze omgeving een bekend persoon als schilder. Verscheidene plekjes uit deze omtrek heeft hij op het doek vereeuwigd. Aldus het Nieuwsblad van Friesland.

Op 13 maart 1982, heb ik mevrouw Winter, van het in het krantenartikel genoemde café Winter, in haar woning in Wolvega opgezocht. Ze heeft mij veel verteld over het verblijf van Hans Kuiper in Blesdijke, die een kamer van het café bewoonde. Zijn huis aan de Nieuweweg in Noordwolde was na het overlijden van Margje Eits verkocht. Hans Kuiper is toen naar Den Helder vertrokken, waar twee van zijn dochters woonden. Hij heeft bij hen gelogeerd. Zijn gehele verblijf duurde daar voor de periode van 25 augustus 1935 tot 21 september 1937.

Vanaf 5 april 1937 nam hij zijn intrek in hotel “Het wapen van Den Helder” tot aan zijn vertrek op 21 september 1937. De toenmalige eigenaresse, weduwe Van der Linden kon het zich in de tachtiger jaren van de vorige eeuw nog goed herinneren, en zij was vol lof over Hans Kuiper. Zij zag hem bezig met schilderen en wist dat hij graag mocht vissen. Het was aanvankelijk de bedoeling dat hij definitief in Den Helder zou blijven. Maar heeft er uiteindelijk voor gekozen om terug te gaan naar Weststellingwerf. Daar vond hij onderdak bij de familie Winter te Blesdijke. Mevrouw Winter vertelde ook dat hij zijn schildersmaterialen en veel schilderijen bij zich had. De fatale dag van het ongeluk kon zij zich nog goed herinneren. Hans Kuiper had in de ochtend bij fietsenhandelaar Spin, niet zo ver van het café vandaan, een potlood laten liggen en ging dat ophalen. Daarna voltrok zich het ongeluk. Ze vertelde dat Kuiper gewond op een ladder het café is binnengedragen en op het biljart is gelegd, alwaar hij kort daarna overleed. Ik kreeg ook de enige foto die ze van Hans Kuiper had. Hij is naast het graf van Margje Eits begraven. De graven zijn in de tachtiger jaren van de vorige eeuw geruimd. Gelukkig hebben wij er nog een foto van.

Afbeelding 14
Graf van Hans Kuiper en graf van Margje Eits
De catalogus van schilderijen van Hans Kuiper
In berichten in ut Deevers Archief is een paar maal de schilderijencatalogus genoemd, die ik met mijn inmiddels overleden achterneef Bert Deuling heb samengesteld. Hans Kuiper heeft zeker 51 jaar geschilderd. Met een schatting van ongeveer tien schilderijen per jaar zou hij een paar honderd werken kunnen hebben vervaardigd.
Wij hebben 88 werken kunnen achterhalen in Nederland, Canada en de Verenigde Staten. Twee schilderijen staan afgebeeld op oude zwart-wit foto’s: Eén met een zelfportret van de schilder en één met het kruispunt van de weg Noordwolde-Oldeberkoop. Deze twee werken zijn in de Tweede Wereldoorlog verloren gegaan.
Er zijn brieven bekend van opdrachtgevers van Hans Kuiper, met daarin de vermelding van reeds voltooide werken, welke dan in hun bezit zijn. Helaas zijn deze schilderijen niet teruggevonden.
Waarschijnlijk heeft hij zijn laatste schilderij gemaakt in 1937, waarop hij zelf heeft genoteerd ‘Plaggenhutten bij Boijl 1937’.

Afbeelding 15
Hans Kuiper maakte dit schilderij van de allerlaatste plaggenhut bij Noordwolde, bewoond door de weduwe Klein, in 1936.

Afbeelding 16
Zicht op plaggenhutten bij Boijl. Hans Kuiper maakte zijn laatste schilderij waarschijnlijk in 1937.

Posted in Hans Kuiper, Kuunst | Leave a comment

Willem van Beek hef ok in ut jongeskaamp eseet’n

Posted on 14 oktober 2023

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 12 oktober 2023 bijgaand zeer gewaardeerd bericht van de heer Willem van Beek, voormalig bewoner van jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.

Ik ben Willem van Beek. Ik heb ook in de Perú-barak gezeten. Ik meen dat de leider van deze barak Beckering Vinkers was. Ik meen dat ik daar in de periode 1964-1965 ben geweest.
Sommige leiders van de barakken konden heel gemeen zijn.
Ik ben een keer weggelopen met twee medelotgenoten; zij waren Otto Jaarsveld en Wim Boon. Bij Amersfoort werden Otto en ik gevonden en teruggebracht naar het kamp. We kregen een flink pak slaag van de directeur persoonlijk en van Beckering Vinkers, die kon heel hard slaan. En we kregen twee dagen geen eten.
Wim Boon heeft wel zijn huis bereikt en hij mocht van zijn ouders thuisblijven.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Willem van Beek, die inmiddels de leeftijd van 70 jaren zal zijn gepasseerd, bijzonder erkentelijk voor het delen van zijn herinneringen aan het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.
De heer Willem van Beek stuurde bij zijn reactie helaas geen scans van foto’s mee.
De redactie roept voormalige bewoners van jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe op vooral hun herinneringen op schrift te stellen en deze aan de redactie ter beschikking te stellen voor opname in ut Deevers Archief. Nu het nog kan.

De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel van het bericht is:
Willem van Beek heeft ook in het jongenskamp gezeten.

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Fitting In Or Fitting Out That Is Not A Question

Posted on 13 oktober 2023

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Krant) van 25 april 2022 stond inzake de drie ‘houten ‘dingen’ op het paardenmarktterrein (zie afbeelding 1) an de Bosweg in Deever de volgende tekst.

Op de voormalige dorpsbrink heeft Joyce Zwerver (1990) een imposant decor gebouwd. Dit werk, getiteld Fitting in, gaat een dialoog aan met de hoge bomen op de oude dorpsbrink. Coulissen uit de theaterwereld spelen een spel met hun omgeving.

De redactie van ut Deevers Archief kan van die merkwaardige brabbelbabbeltekst volstrekt gien sükeloa mèèk’n. Want wat is de definitie van decor ? Een decor is de ruimte in een ruimte waar bijvoorbeeld een toneelstuk wordt uitgevoerd. En de redactie weet zich met de tekst ‘dit werk gaat een dialoog aan met de hoge bomen op de oude dorpsbrink’ volstrekt geen raad. En dan wordt het paardenmarktterrein eerst ‘voormalige dorpsbrink’ en vervolgens ‘oude dorpsbrink’ genoemd. Woar komp dat gebrabbelgebabbel over dorpsbrink toch weg ? In Deever zijn twee brinken, te weten de brink en de kleine brink.

Op de pagina ‘De zeven kunstenaars’ in de webstee van de stichting ‘Diever, dorp van Shakespeare ?’ is de volgende tekst (afbeelding 2) over de drie ‘houten dingen’ met de merkwaardige naam ‘Fitting in’ op het paardenmarktterrein in Deever te lezen.
‘Fitting in’ is een sculptuur, bestaande uit 3 halve cirkels gemaakt van Douglas hout als palissades of refererend aan het toneel van Shakespeare, als de coulissen van het podium op de Marktbrink in Diever.

De drie ‘houten dingen’ passen totaal niet in en op het paardenmarktterrein. De redactie kan van die merkwaardige brabbelbabbeltekst volstrekt gien sükeloa mèèk’n. Want de definitie van sculptuur is een ruimtelijk bouwwerk dat is vormgegeven door materiaal te verwijderen. En daar lijken de drie ‘houten dingen’ echt niet aan te voldoen. En het is ook geen plastiek. Dus wat is het dan wel ? Het resultaat van een gedwongen bezigheidstherapie ?

In de webstee van de stichting ‘Diever, dorp van Shakespeare ?’ is de volgende brabbelbabbeltekst van de kunstenares Joyce Zwerver zelf te lezen.
De laatste jaren wordt de relatie tussen het publiek en installatie een steeds belangrijker thema binnen mijn praktijk. Door het publiek niet alleen een buitenkant te laten aanschouwen, maar een ervaring mee geven en een binnenkant laten zien, om zo het hele kunstwerk optimaal te ervaren. Hen meevoeren in het werk, er doorheen, overheen of tussendoor laten manoeuvreren.”
‘Stageing’ sluit hier naadloos bij aan. Publiek mee laten doen of onderdeel laten zijn van een kunstwerk, een theaterstuk of iets dergelijks vraagt om specifieke aandacht. Hoe maak je duidelijk (zonder woorden) wat kan en wat niet kan. Hoe kun je mensen onbewust laten deelnemen aan een andere wereld, zich onbewust bewust maken van de locatie waar zij zich bevinden, in het hier en nu zijn. Zodra kunst een fysieke betrokkenheid verlangt van zijn toeschouwers, kun je niet om stageing heen. Hoe nodig je het publiek uit om deel te nemen aan het werk en hoe kun je het landschap waarin het gestagede werk plaatsvind hierbij betrekken, met behulp van visuele elementen zodat het associatieve vermogen van het publiek wordt uitvergroot.
Het ontwerp voor Diever, op een centrale plek vol geschiedenis met de jaarmarkten die daar werden gehouden en waar nu het Toeristisch Informatiepunt ( TIP) voor veel bezoekers hun start- of eindpunt is voor het bezoek en de ontdekking van de omgeving.
Het ontwerp vind zijn inspiratie ook daar op de marktbrink. De vormen, maten en plaatsing van het werk spiegelen zich aan de plek. De hoge bomen spelen daarbij een grote rol. Naast een link naar deze vormen, speelt ook het Globe Theatre in Londen en het theater in het algemeen, waar veel van Shakespeare zijn stukken werden opgevoerd een rol in de inspiratie. Het idee van coulissen, transparantie, de ronde vorm van het Globe Theatre en de gelaagdheid kwamen hierbij naar voren.
Er wordt gewerkt met een ronde vorm (zuil) met aan één zijde een opening. Het publiek kan zich in de cirkels vrij bewegen en wordt hier door de openingen ook toe uitgenodigd. De palissades worden op een vrije manier in het park geplaatst en spiegelen zich aan de geplaatste bomen op de Brink. Om geen dichte, zware wanden te creëren is het werk opgebouwd uit verschillende onderdelen en ontstaat er een lijnenspel. Deze speelse plaatsing van de balken brengt ‘lucht’ in het werk. Dit is belangrijk, omdat het werk zich op een locatie bevindt die dient als middelpunt van het dorp. Het is daarom belangrijk om de doorkijk naar wat er om en op de brink heen gebeurt te behouden. Er ontstaat zo een intieme, maar toch uitnodigende, site specifieke installatie. Er wordt gebruik gemaakt van hout uit de omgeving van Diever. Ruw bezaagde, houten balken op een afstand van 10 centimeter tot elkaar, vormen de basis van het ontwerp. Door te kiezen voor hout uit de omgeving, wordt het belang van de locatie nog eens benadrukt. Er wordt zo bijvoorbeeld ook verwezen naar de houtwallen waar de Drentse esdorpen,
zoals Diever, zo bekend om zijn.

Brabbel, brabbel, babbel, babbel. Het is te hopen dat de gelukkige weinigen -minder dan vijf procent van de bevolking in de gemiente Deever heeft waarschijnlijk in enige mate belangstelling voor kunst- niet vóórwenden het nepinteressante gebrabbelgebabbel van kunstenares Joyce Zwerver te hebben begrepen.
‘Stageing’, bedoeld wordt ‘staging’, is een Engels woord, dat in het Nederlands betekent ‘enscenering’. En ‘enscenering’ betekent letterlijk ‘in scène zetten’. De redactie kan absoluut, maar dan ook absoluut gien sükeloa mèèk’n van al dit gebrabbelgebabbel van kunstenares Joyce Zwerver.

De Engelse naam die aan de drie ‘houten dingen’ op het paardenmarktterrein in Deever is gegeven is ‘Fitting in’. In het Nederlands betekent dat ongeveer ‘Erbij horend’ of ‘Passend in’. De drie ‘houten dingen’ horen echt niet bij en passen echt niet op het paardenmarktterrein. Die drie ‘houten dingen’ vervuilen en verpesten en vervelen in vergaande mate het paardenmarktterrein. De gelukkige weinigen hebben de argeloze bewoners van de gemiente Deever wéér een ‘sjakie-uut-spier-kunstwerk’ door de strot geduwd. En dan gaat van hun schaarse belastingcenten ook nog het onderhoud aan deze drie ‘houten dingen’ worden betaald.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

De redactie van ut Deevers Archief stelde op 4 september 2023 de volgende aan de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld. Zij gaf op 21 september 2023 de volgende antwoorden..

Wat was de rol van de stichting ‘Diever dorp van Shakespeare’ bij de besluitvorming over de bouw van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Zij zijn de initiatiefnemer.
Wie is op het idee gekomen dit kunstwerk op het marktterrein te plaatsen ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
De aanvraag is gedaan door Stichting Diever Village of Shakespeare.
Wie binnen de gemeente Westenveld heeft de vergunning voor de bouw van het kunstwerk verleend ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Het college heeft de vergunning verleend. De vergunning treft u in de bijlage aan.
Is de gemeenteraad betrokken geweest bij de besluitvorming over de bouw van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Het college is bevoegd de omgevingsvergunning voor de realisering van het kunstwerk te verlenen.
Wel is de gemeenteraad meerdere malen geïnformeerd door Stichting Diever Village of Shakespeare.
Zijn de burgemeester en de wethouder voor kunst betrokken geweest bij de besluitvorming over de bouw van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Het college is bevoegd te beslissen over de aanvraag van een omgevingsvergunning.
Wat was uw rol bij de besluitvorming over de bouw van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Ik ben adviseur van het college en in die hoedanigheid ben ik bij de besluitvorming betrokken geweest.
Wie heeft beslist over de plaats van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Het college heeft hierover beslist.
Moest het bestemmingsplan voor de bouw van het kunstwerk worden aangepast ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Nee, dat was niet nodig.
Van wie is het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Het kunstwerk staat op gemeentegrond en is daarom volgens het Burgerlijk Wetboek van de gemeente.
Wat is de naam van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Het kunstwerk heet ‘Fitting In’ en is een werk van Joyce Zwerver.
Wat is de functie van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Kunstwerken hebben de functie om in de openbare ruimte bekeken te worden.
Kunstwerken roepen reactie op en ook dat is de bedoeling.
Is de argeloze bevolking van Deever betrokken geweest bij de keuze van het kunstwerk en de plaats ervan ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Stichting Diever Village of Shakespeare heeft twee bewonersbijeenkomsten gehouden (op 25 oktober 1921 en 10 november 1921).
Kunt u mij uw vigerende beleidsplan kunst en cultuur doen toekomen ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Via deze link vindt u het beleid: Cultuurvisie – Gemeente Westerveld
Wie heeft het kunstwerk betaald ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
Stichting Diever Village of Shakespeare heeft het kunstwerk betaald.
Wie betaalt het onderhoud van het kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud, omdat het kunstwerk op gemeentegrond staat.
Waarom is in de regionale pers geen aandacht besteed aan dit kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
De gemeente heeft geen invloed op de wijze waarop in de media verslag wordt gedaan van gemeentelijke besluitvorming.
Waarom is in de webstee van de gemeente Westenveld niets te vinden over dit kunstwerk ?
Antwoord van de Beleidsmedewerkster Cultuur En Kunst Van De Gemeente Westenveld:
De gemeente Westerveld heeft op de website geen afzonderlijke pagina voor kunstwerken.

Posted in Gemeente Westenveld, Kitsch in de gemiente Deever, Kuunst | Leave a comment

Un skildereeje van un olde boerdereeje in Deever

Posted on 12 oktober 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van schilderijen en tekeningen en etsen van objecten in de gemiente Deever. De redactie heeft al heel wat afbeeldingen van schilderijen en tekeningen en etsen opgenomen in ut Deevers Archief. Maar hoe meer afbeeldingen van schilderijen, tekeningen en etsen van objecten in de gemiente Deever de redactie in ut Deevers Archief kan tonen, hoe liever het hem is. Uiteraard toont de redactie ook graag afbeeldingen van beelden.
De beeldend kunstenaar Jaap Burger is de maker van bijgaand afgebeeld schilderij van 40 cm breedte en 30 cm hoogte. Het schilderij heeft als titel ‘Diever’. De redactie weet niet welke oude boerderij met nieuw rieten dak in de gemiente Deever als voorbeeld voor dit schilderij heeft gediend. Wie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief heeft wel een idee welke boerderij het betreft ?

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 9 oktober 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer Jaap Burger.
Het schilderij ‘Diever’ heb ik waarschijnlijk gemaakt in 1980 of 1981. Ik heb het gemaakt op het buiten van de familie Glasbergen. Ik weet geen adres, ik weet alleen dat dit in Diever moet zijn geweest.

Posted in Kuunst | Leave a comment

Ut sundagse suvies van de gemiente Deever

Posted on 11 oktober 2023

De megalomane burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) bemoeide zich in 1957 ten zeerste met de peperdure inrichting van het nieuwe gemeentehuis van de armlastige gemiente Deever an de brink van Deever. En tot die inrichting behoorde ook een chique galaservies met gemeentewapen van Petrus Regout en Compagnons uit Maastricht, waarvan een deel op bijgaande afbeeldingen is te zien. Hoe megalomaan wil je het hebben ? Hee haar Deever en de Deevers’n veur gien cent in de reek’n.
Want als de commissaris van de koningin in de provincie Drente of de burgemeester van Stratford aan de Avon bij burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) langs kwam en een kopje koffie of thee of in het gemeentehuis een lunch kreeg aangeboden, dan moest dat wel in een grootse stijl gebeuren. Dan kon je niet met een armetierig goedkoop WIBA-serviesje aan komen zetten.

Posted in Deeverse prullaria, Gemiente Deever, Gemientehuus | Leave a comment

De Witteler Baarg is toch un rieksmonement ewöd’n

Posted on 10 oktober 2023

In de Meppeler Courant van 25 februari 1981 verscheen het volgende bericht over de noodzakelijk geachte bescherming ingevolge de Monumentenwet van de Baarg van Wittelte.

Kasteelheuvel in bescherming
Wittelte – De Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek in Amersfoort heeft Gedeputeerde Staten van Drenthe geattendeerd op de aanwezigheid van een kasteelheuvel in Wittelte. De rijksdienst wijst erop dat zich in het grasland ten zuidoosten van Wittelte een ongeveer vier meter hoge kunstmatige heuvel met een diameter van 20 meter bevindt.
Rondom deze heuvel wijst een depressie op een vroeger hier aanwezige gracht. Het betreft hier één van een drietal (de andere zijn het Borgbarchien ten zuidwesten van Rheebruggen tussen Uffelte en Ansen en de Klinkenberg in het dal van de Geeserstroom ten zuidwesten van Gees) Drentsche kasteelheuvels, die dateren uit de Middeleeuwen.
Op grond van wetenschappelijk- en cultuurhistorische betekenis zal deze kasteelheuvel met het rondom aanwezige grachtprofiel te zijner tijd worden voorgedragen voor bescherming ingevolge de Monumentenwet. Het is de rijksdienst gebleken dat in het rapport voor de ruilverkaveling ‘Diever’ dit archeologische monument nergens wordt genoemd, hetgeen zou kunnen inhouden dat met deze heuvel en zijn naaste omgeving geen rekening wordt gehouden bij het uitvoeren van eventuele werkzaamheden. De rijksdienst meent er goed aan te doen Gedeputeerde Staten op dit moment te attenderen en de waarde ervan nog eens duidelijk te onderstrepen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het is de redactie niet duidelijk wat de schrijver van dit artikel met ‘op grond van wetenschappelijke betekenis ….’ heeft bedoeld. Zeker is dat de Baarg van Wittelte nooit oudheidkundig (laat staan wetenschappelijk) is onderzocht.
Boer Jacob (Japie) Snoeken (de Snuuke) (zie de hier afgebeelde kleurenfoto van zijn graf) (dat hij ruste in vrede), de eigenaar van het land waarin de Baarg van Wittelte ligt, heeft hoogstpersoonlijk verhinderd dat de Baarg van Wittelte tijdens de uitvoering van de volstrekt overbodige ruilverkaveling is platgebulldozerd. Postuum driewerf hulde voor Jacob (Japie) Snoeken (de Snuuke): hulde, hulde, hulde.
Zo kon de Witteler Baarg in 2002, meer dan 20 jaar na de volstrekt overbodige ruilverkaveling, als Franse mosterd na een schaal gloeiend hete bitterballen, alsnog op de lijst van rijksmonumenten (beschermd monument als bedoeld in de Monumentenwet 1988) worden opgenomen. Voor wat dit waard is.
Burgemeester Hendrik Gerard van Os heeft bijgaand afgebeelde zwart-wit-foto in 1927 gemaakt.
De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto van wat nog over is van de Witteler Baarg gemaakt op 3 oktober 2012.
De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto van het graf van Jacob (Japie) Snoeken (de Snuuke) gemaakt op 17 mei 2023.

Abracadabra-1407

Posted in Aarfgood, de Witteler Baarg, Oudheidkunde, Wittelte | Leave a comment

Un pèèr diel’n van ut suvies van de gemiente Deever

Posted on 9 oktober 2023

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto, waarop suviesgood van de gemiente Deever is te zien, toevallig in het voorbijgaan gemaakt op zaterdag 17 december 2022.
Het serviesgoed staat bij het binnenlopen in het krimpfiliaaltje van de Möppeler scholenmoloch Stad en Es op de Westeresch in Deever, in een vitrinekast van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever aan de linkerkant. In het krimpfiliaaltje mogen inwoners van Deever en omgeving een drankje kopen en een sport-, vergader- of theaterzaaltje huren.
De megalomane burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) bemoeide zich in 1957 ten zeerste met de peperdure inrichting van het nieuwe gemeentehuis van de armlastige gemiente Deever an de brink van Deever. En tot die inrichting behoorde ook een chique galaservies met gemeentewapen van Petrus Regout en Compagnons uit Maastricht.
De grote vraag is natuurlijk of de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever in het bezit is geraakt van het complete galaservies van de gemiente Deever ? De redactie heeft ten zeerste het vermoeden van niet, want verwijst daartoe naar het bericht Ut sundagse suvies van de gemiente Deever.

Posted in Deeverse prullaria, Gemiente Deever | Leave a comment

Sölfklever van ammeteursender Zeemeermin

Posted on 8 oktober 2023

De redactie van ut Deevers Archief is op zoek naar ut vrogger van amateurzender Zeemeermin op de locatie Deever.
Had de amateurzender ook andere lokaties ?
Bestaat de amateurzender nog ?
In welke periode was de amateurzender in gebruik ?
De eigenaar zenderamateur (etherpiraat ?) van amateurzender Zeemeermin heeft in elk geval wel een tijdje aan de weg getimmerd en geplakt met een mooie gele zelfklever met zwarte tekst en tekening.
Een zelfklever wordt ook wel met het rare woord plaksticker aangeduid.
Wanneer is deze sölfklever bemaakt ?
Wie van de bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie op het spoor zetten van de zenderamateur (etherpiraat ?) van deze amateurzender ? Was hij of zij un Deeverse ?

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 12 oktober 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer A. Noorman.
De Zeemeermin was van Douwe Maat uit Dieverbrug. De Eenzame Jager was van Jannes Kappe uit Diever. 
Zij zonden uit aan het einde van de zeventiger jaren en het begin van de tachtiger van de vorige eeuw..
De stickers kon je laten maken ergens in de Randstad en 250 stickers kostten 75 gulden.
.

Posted in Cultuur, Etherpiraat | Leave a comment

See hept De Buitelbam an de Binnenesch eupm’t

Posted on 7 oktober 2023

De kleine en schuchtere Hans (Hansie) Bakker viel in september 1955 de eer te beurt de ‘sleutel’ voor het feestelijk openen van de kleuterschool met de merkwaardige naam ‘de Buitelbam’ aan de Binnenesch in Deever te mogen overhandigen aan de voor deze gelegenheid vrolijk zwart geklede burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) van de gemiente Deever.
Hansie staat bij zijn vader. Vader Jelle G. Bakker had een toen ter tijd belangrijke, aanzienlijke en goed betaalde functie, hij was namelijk de zo genoemde gemiente-assietekt (gemeente-architect) van de gemiente Deever. Het protocolletje liet het blijkbaar toe dat gemiente-assietekt Jelle G. Bakker op sandalen en nota bene met sokken aan op deze belangrijke openingsceremonie verscheen. Gemiente-assietekt Jelle G. Bakker woonde met zijn gezin -nota bene, let wel, mind you- in de woning met het adres Veentjesweg 1 in Deever. Het gezin Bakker hield daarmee wel een voor een Deevers arbeidersgezin bedoelde sociale huurwoning bezet !
Rechts van gemiente-assietekt Jelle G. Bakker staat kleuterjuffrouw Jans Dalstra, die tot haar pensionering juffrouw van de kleuterschool is gebleven.
Heeft burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) nu wel of niet zijn ambtsketting (of is het ambtsketen) om ? Zou toch wel moeten.
En wie waren die twee vrolijke hoogwaardigheidsbekleders, notabelen of aanzienlijken achter de burgemeester ? Wel dat waren de heren G.H. de Boer en opperdrent Jan Naarding.
Zeker van net zo groot belang is dat op deze foto op de achtergrond het gemeentelijke ‘sportterrein’ aan de Tusschendarp is te zien. Boven het kalende hoofd van de burgemeester is het toegangshek te zien, rechts naast het toegangshek bij de beukenheg is de fietsenstalling (dat waren hekken waar je de fiets tegen aan kon zetten) te zien. Aan de linkerkant is nog net een stuk van het nog steeds bestaande huis te zien, waar veearts Wijnand van der Eijk en zijn vrouw en kinderen woonden, zij waren de eerste bewoners van dat huis. Zijn de dochters Nelleke en Andy van der Eijk ook naar deze kleuterschool geweest ?

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste in mini-weergave bewonderen op bladzijde 18 van het papieren blaadje Opraekelen nr. 23/2 (juni 2023) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Binnenesch, Kleuterskoele 'de Buitelbam', Tusschendarp | Leave a comment

Albert Egges’s fotoos van sien troetelhunnebedde

Posted on 6 oktober 2023

Van de oudheidkundige professor doctor Albert Egges van Giffen is wel een trucfoto bekend waarop hij zelf met een fototoestel op een steen bee ut hunnebedde an de Grönnegerweg is te zien, maar de redactie van ut Deevers Archief had nog nooit door hem gemaakte foto’s van hunnebedden gezien, laat staan foto’s van ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever. Dat was zo vlak bij zijn troetelhuisje De Keet op zijn landgoed De Heezebaarg toch echt wel het troetelhunnebedde van de pufesser. Maar die foto’s heeft hij gelukkig wèl gemaakt ! Zie de bijgaande serie afbeeldingen van zijn foto’s van ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever. De pufesser was agin gien spittertie, moar wè un glasplaètefotograaf.

Afbeelding 1 – 1918
Op de hier afgebeelde foto is ut hunnebedde an Grönnegerweg bee Deever te zien. De dekstenen en de draagstenen hebben zo al vele vele eeuwen in het zand van de Steenakkers gelegen. Ze hadden daar zo nog wel vele vele eeuwen kunnen blijven liggen.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1918 voor onderzoeksdoeleinden gemaakt. Achter ut hunnebedde is de Heezeresch te zien. Aan de onderkant van de foto is nog net een stukje van de saandweg mit de naème Grönnegerweg te zien. Het glasplaatnegatief met nummer DA3045202 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto opgenomen als plaat 109 in zijn boek ‘De hunebedden van Nederland’.

Afbeelding 2 – 1918
Op de hier afgebeelde foto is ut hunnebedde an Grönnegerweg bee Deever te zien. De dekstenen en de draagstenen hebben zo al vele vele eeuwen in het zand van de Steenakkers gelegen. De namen van de twee mannen op de afgebeelde foto zijn niet bekend.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1918 voor onderzoeksdoeleinden gemaakt. De rechterkant van ut hunnebedde is de noordkant. Het glasplaatnegatief met nummer DA3045215 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 3 – 1933
Op de hier afgebeelde foto is ut hunnebedde an Grönnegerweg bee Deever te zien. De dekstenen en de draagstenen hebben zo al vele vele eeuwen in het zand van de Steenakkers gelegen. Ze hadden daar zo nog wel vele vele eeuwen kunnen blijven liggen.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1933 gemaakt. Op de achtergrond zijn de bomen op ut Kastiel in Deever te zien  De rechterkant van ut hunnebedde is de noordkant. Het glasplaatnegatief met nummer DA3045201 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 4 – 1953
Op de hier afgebeelde foto is ut hunnebedde an Grönnegerweg bee Deever te zien. De dekstenen en de draagstenen hebben zo al vele vele eeuwen in het zand van de Steenakkers gelegen. Ze hadden daar zo nog wel vele vele eeuwen kunnen blijven liggen.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1953 gemaakt vóór het begin van het dikke stenen stapelen. De linkerkant van ut hunnebedde is de zuidkant. Het glasplaatnegatief met nummer DA3045206 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 5 – 1954
Op de hier afgebeelde foto is te zien ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever tijdens het dikke stenen opkrikken in 1954 onder directie van de oudheidkundige professor doctor Albert Egges van Giffen. De zichtbare kant van ut hunnebedde is de zuidkant  De redactie van ut Deevers Archief is helaas niet bekend met de namen van de arbeiders bee ut hunnebedde. Waren het Deeversen ? Heel mooi is te zien hoe de arbeider aan de linker kant van de afbeelding een zwaar handwerktuig – een soort van dikke-stenen-krik of een soort van dikke-stenen-dommekracht – vast houdt. De arbeider in het midden – is dat Harm van Nijen ? – houdt een dikke plank vast. Ja, het is Harm van Nijen, dat hebben zijn oudste kinderen bevestigd.
Die van dik hout gezaagde dikke planken werden onder de dikke-stenen-dommekracht geplaatst, teneinde het verzakken van de dikke-stenen-dommekracht tijden het opkrikken van een deksteen te voorkomen. De meeste dekstenen zijn al opgekrikt. Het is bijzonder jammer dat de professor niet meer van dit soort bijzonder illustratieve foto’s van zijn arbeiders – sien spitterties – tijdens hun werk heeft gemaakt.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1954 gemaakt tijdens het dikke stenen opkrikken. Het glasplaatnegatief met nummer DA3045212 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 1 van het papieren blaadje Opraekelen nr. 23/3 (september 2023) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 6 – 1954
Op de hier afgebeelde foto is ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever te zien ná het dikke stenen stapelen in 1954 onder directie van de oudheidkundige professor doctor Albert Egges van Giffen. De rechterkant van ut hunnebedde is de zuidkant.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1954 gemaakt ná het dikke stenen stapelen  Het glasplaatnegatief met nummer DA3045210 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 7 – 1954
Op de hier afgebeelde foto is ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever te zien ná het dikke stenen stapelen in 1954 onder directie van de oudheidkundige professor doctor Albert Egges van Giffen.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1954 gemaakt, uiteraard ná het dikke stenen stapelen. Hij stond voor het maken van de hier afgebeelde foto op de zandweg met de naam Grönnegerweg. De hier afgebeelde foto is waarschijnlijk de eerste foto van de zijkant van ut hunnebedde nà het dikke stenen stapelen. Blijkbaar had de professor ná het dikke stenen stapelen nog een paar kleinere stenen uit de voet van de oorspronkelijke aarden dekheuvel over, die heeft hij voor het gemak maar bee de Grönnegerweg laten plaatsen. Het glasplaatnegatief met nummer DA3045214 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 8 – 1954
Op de hier afgebeelde foto is ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever te zien ná het dikke stenen stapelen in 1954 onder directie van de oudheidkundige professor doctor Albert Egges van Giffen.
Professor doctor Albert Egges van Giffen heeft de hier afgebeelde foto (glasplaatnegatief) in 1954 gemaakt, uiteraard ná het dikke stenen stapelen. Hij stond voor het maken van de hier afgebeelde foto bijna op de zandweg met de naam Grönnegerweg. Let vooral op de dikke steen aan de linkerkant van de foto. Is dat de ontbrekende deksteen ? Het glasplaatnegatief met nummer DA3045213 is aanwezig in de collectie met de naam Groninger Instituut voor Archeologie van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 9 – 2021
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 22 april 2021.

Posted in Albert Egges van Giffen, Grönnegerweg, Hunnebedde D52 | Leave a comment

Klaas Marcus Balsmoa is 77 joar ewödd’n

Posted on 5 oktober 2023

De beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma was voor en in de Tweede Wereldoorlog eigenaar van Café Brinkzicht an de brink van Deever.
Hij is geboren op 28 april 1892 in Eernewoude (Tietjerkseradeel).
In een webstee op het internet zijn enige genealogische gegevens over Klaas Marcus Balsma te vinden. Het valt op dat de beheerder van die webstee bij Klaas Marcus Balsma vermeldt dat hij is overleden na 1938, hij werd in dat jaar 46 oud.
Klaas Marcus Balsma heeft na de Tweede Wereldoorlog zeker meer dan vijf jaar gevangen gezeten in de strafgevangenis in Veenhuizen vanwege zijn misdaden in de Tweede Wereldoorlog.
De overlijdensadvertentie in de krant ‘Leeuwarder Courant: hoofdblad van Friesland’ van 13 maart 1970 vermeldt dat hij op 12 maart 1970 op 77-jarige leeftijd is overleden in ‘het verpleeghuis’ te Appelscha (Ooststellingwerf) en op 16 maart 1970 is verbrand in Groningen.
Van een commentaargever op dit bericht (commentaar van 24 februari 2014) is duidelijk geworden dat hij in het verpleeghuis ‘Stellinghaven’ in Appelscha is overleden.

Posted in Café Balsma, Café Brinkzicht, Klaas Marcus Balsma, Overlijdensbericht, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

En meldt den omzwervende niet …..

Posted on 4 oktober 2023

In het Onderduikershol aan de Marten Wouwenaarsweg op Berkenheuvel is een niet al te klein bord bevestigd. Op dit bord van aluminium (roest niet in die vochtige ruimte) staat met grote letters de volgende tekst: Verberg de verdrevenen. Verraad de vluchtelingen niet. Jesaja 16:3B.

Het is de redactie van ut Deevers Archief niet bekend wanneer, ter gelegenheid waarvan en door wie dit bord met de Bijbelse tekst is aangebracht. Het waarom van dit bord behoeft uiteraard geen uitleg.

Er zijn meerdere versies (vertalingen) van Jesaja 16:3 bekend.
De webstee Biblija.net vermeldt bij Jesaja 16:3 de volgende tekst: Neem een besluit! Grijp in! Bescherm ons op het heetst van de dag met de schaduw van uw nacht. Verberg de vluchteling, lever de ontheemde niet uit.
De webstee BibleStudyTools.com vermeldt bij Jesaja 16:3 de volgende tekst: Brengt een raad aan, houdt gericht, maakt uw schaduw op het midden van den middag, gelijk van den nacht; verbergt de verdrevenen, en meldt den omzwervende niet.

Wat een mooie tekst: … en meldt den omzwervende niet …. Wie aan de bezetter moest ontsnappen en een adres had om onder te duiken, liep groot gevaar verraden te worden …. Aangebracht bij de bezetter…..

Reactie van Frans Lavell van 7 januari 2014 
In de opera ‘Maria Nuñez, asielzoekster in onze Gouden Eeuw’ wordt deze tekst gezongen door de bemanning van een Hollands schip, waarvan de kapitein de vluchtelinge Maria Nuñez overboord wil zetten.

Reactie van Popke Akkerman van 3 december 2017
Goedemiddag, Ik heb even gegoogeld op deze tekst, want een houten bordje met de tekst ‘Verbergt de verdrevenen en meldt den omzwervenden niet’ hing in de oorlogsjaren bij mijn opa en oma in Haulerwijk aan de muur. Op 25 november 2017 kreeg ik dit bordje van mijn oom, die het al die jaren had bewaard. Ik vind het een heel mooie tekst, die je tegenwoordig nog net zo goed kunt toepassen op alle vluchtelingen in de wereld.

Posted in Landgoed Berkenheuvel, Onderduikershol, Oorlogsmonement, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ut Kastiel wödde gelokkug nooit Van Oslaan enuumt

Posted on 3 oktober 2023

In 1937 droegen de boeren van de boermarke van Deever de saandweg over ut Kastiel en de Dwarsdrift over aan de gemiente Deever, die de zandweg vervolgen heeft laten verharden. De weg over het Kasteel en de Dwarsdrift werd bij de opening van de nieuwe straatweg op 17 december 1938 omgedoopt in Burgemeester Van Oslaan. Over deze gebeurtenis verscheen in de Drentsche en Asser Courant van 20 december 1938 bijgaand afgebeeld bericht. Gelukkig en terecht zijn in 1962 de oude maar al die tijd gewoon in de Deeverse volksmond in gebruik gebleven namen Kasteel en Dwarsdrift in ere hersteld. Beter ten halve gedwaald dan ten hele verdwaald.

Nieuws uit de provincie – Diever
De Burgemeester Van Oslaan opengesteld door den burgemeester
Zaterdagmiddag had alhier de officieele opening plaats van de Burgemeester Van Oslaan, voorheen genoemd: Weg over Het Kasteel en Dwarsdrift. Ter voorbereiding van deze plechtigheid waren de aanwonenden van dezen weg voor enigen tijd in vergadering bijeen geweest en waren de plannen hiervoor opgemaakt. Uit die vergadering werd een comité benoemd dat zich met de leiding van één en ander wilde belasten. Het comité bestond uit de heeren H. (Hilbert) Bijker, T. (Teun) Jansen, K. (Koert) Timmerman, W. (Wolter) Folkerts, J. (Jacob) Oost Bzn. en T. (Teunis) Mulder.
Zaterdagmiddag was een groote schare belangstellenden bij het begin van den weg aan de paardenmarkt verzameld. Ook de Raad dezer gemeente was bij de plechtigheid tegenwoordig. In het bijzonder verdient het vermelding dat de aanwonenden van den weg spontaan waren vertegenwoordigd.
Op het aangegeven tijdstip werd het openingswoord gesproken door den voorzitter van het comité, den heer H. (Hilbert) Bijker. Spreker bracht dank aan den Burgemeester voor het verrichten van de officieele opening. Ook mevrouw Van Os werd hierbij niet vergeten. Hierna speelde een der beide plaatselijke muziekkorpsen die eveneens waren opgesteld, het “Lang zullen ze leven” toe aan Burgemeester en mevrouw Van Os.
Daarna werd het woord gevoerd door den heer K. (Koert) Timmerman. Spreker dacht stellig uit naam van alle aanwonenden van den nieuwen weg te spreken wanneer hij zei, dat men erg dankbaar is voor de totstandkoming hiervan. Hij bracht dank aan den burgemeester voor het genomen initiatief en zeide: ”Gij hebt ons uit een ware modderpoel verlost”. De heer Timmerman bracht voorts dank aan den gemeenteraad en aan de aanwonenden voor hun medewerking, terwijl spreker tevens de werkzaamheden naging, alles in dichterlijke stijl en op humoristische wijze, besluitende met de woorden: Een lantaarn, op de hoek gezet, schijnt ons ’s avonds juist in bed.
Hierna verrichtte de Burgemeester de officieele openstelling. Het ontstaan van verschillende wegen in onze gemeente is meestal niet zonder geschiedenis waaronder enkele met een ware lijdensgeschiedenis, aldus begon de spreker. En wanneer het verharden van die wegen tenslotte oor heeft gevonden bij den gemeenteraad, dan is men nog niet geheel klaar. Dan ontstaan soms moeilijkheden met de aangelanden en zijn de eigenaren van de gronden niet altijd te vinden voor het afstaan daarvan. Spreker heeft wel eenige ervaring op het gebied voor aanleg van wegen. In den regel zijn er ettelijke jaren mee gemoeid eer een verharde weg tot stand komt. Met dezen weg, niets van dat alles. De eigenaren hierbij betrokken, waren onmiddellijk bereid hun grondstrooken af te staan. Deze weg heeft geen geschiedenis. Een tweetal data zijn hierin van belang en wel October 1937, toen de weg aan de gemeente werd overgedragen en October 1938, toen de verharding gereed was. De verharding van dezen weg is een aanwinst voor de gemeente, waarvoor spreker zijn vreugde wilde betuigen en hij wilde hierbij dank brengen aan het gemeentebestuur voor het besluit om dezen weg zijn familienaam te geven.
Hierna werden door twee kleine meisjes aan mevrouw Van Os bloemen aangeboden, terwijl haar tevens een schaar werd overhandigd. Vervolgens knipte mevrouw Van Os het lint door, zoodat de weg voor het publiek open was gesteld.
De heer J. (Jan) Andree, directeur der Coöperatieve Zuivelfabriek alhier, richtte hierna woorden van dank tot het gemeentebestuur voor de totstandkoming van deze verbetering en feliciteerde den burgemeester en zijn echtgenoote, mede namens het bestuur der Zuivelfabriek, met het feit dat deze weg hun naam mag dragen.
Vervolgens werd opgesteld voor een optocht voorafgegaan door de heer en mevrouw Van Os en door het comité, terwijl beide muziekkorpsen zich beurtelings lieten hooren. De straatweg had een feestelijk aanzien, hier en daar waren vlaggen opgesteld. Hoewel er een snerpende Oostenwind waaide, was er een groote menigte op de been.
De route ging heen en terug langs den nieuwen weg. Aan het einde hiervan, bij de Zuivelfabriek, alsmede bij den ingang bij de paardenmarkt werden de bordjes, waarop de naam van den weg was aangegeven, door den burgemeester onthuld.
Ten laatste ging men in grooten getale naar café Slagter, alwaar den genoodigden thee werd aangeboden. Nadat men hier eenigen tijd gezellig bijeen was, feliciteerde de oudste wethouder, de heer R. (Roelof) van Wester, namens den Raad, den Burgemeester en Mevrouw van Os met deze bijzonderheid.
De burgemeester zeide hierop, dat het een geslaagde dag is geweest. In de loop van den middag, zeide de spreker, is mij de opmerking gemaakt, dat dit de eerste weg is die officieel wordt geopend. Er is daarvoor gelegenheid genoeg geweest, zegt spreker, doch ditmaal was er een bijzondere aanleiding. Dit is de bekroning inzake wegenaanleg, gezien het enkele jaar, dat mij nog rest als burgemeester. Bovendien een officieel begin door den naam, die er aan dezen weg is gegeven. Het is voor mij een bijzondere vreugde geweest, aldus spreker, dat ik dit heb mogen beleven en we zijn daarover dan ook uitermate verheugd, temeer, daar ook de bewoners er mede ingenomen zijn. Die naamgeving, zei spreker, heeft mij genoegen gedaan. Als burgemeester kom ik dus niet in het vergeetboek, zooals ambtgenooten voor mij. Spreker beval den weg aan in de goede zorg van de ingezetenen en wel in ’t bijzonder aan de aanwonenden. Laat het altijd de mooiste weg in Diever blijven, aldus spreker.
De heer Timmerman bracht ten laatste dank aan allen, die hadden medegewerkt tot het welslagen van dit heuglijk feit

Afbeelding 1
De openingsceremonie van de Burgemeester Van Oslaan werd gehouden aan het begin van de straatweg bij het paardemarktterrein. De man met pet links achter de vrouw van de burgemeester is Jacob Oost Bzn. De man met hoed rechts achter de burgemeester is gemeentesecretaris Jan Boesjes, die stön altied mit sien snötkoker veuran. De man an de rechterkant is Harm Moes. (foto uit de krantenknipselverzameling van Griet Brugging-Oost)

Afbeelding 2
Na de opening wandelden genodigden en publiek over de straatweg. Op de achtergrond zijn de bomen van het paardemarktterrein te zien. Rechts achter de optocht staat de boerderij van Hendrik Koning en Aaltje Haveman.(foto uit de verzameling van Griet Brugging-Oost)

Afbeelding 3

Op 14 augustus 2000 schreef Albertje Strijker-Mos uit Nijeveen de volgende zeer gewaardeerde reactie:
In de tekst op bladzijde 12 van Opraekelen 99/4 staat vermeld dat de boerderij aan de rechterkant (redactie: zie de tekst bij afbeelding 2 in dit bericht) werd bewoond door Hendrik Koning en Jantje Klaster.
In 1938 woonden Harm Moes en Janna Eggink al 8 jaren in die boerderij. Ze zijn daar in mei 1930 komen wonen en hadden toen al 5 kinderen: Aaltje, Jans, Mina, Dirk en Geesje. Ik ben Albertje, nummer 6, en ben in 1939 geboren. Ik weet nog dat mijn moeder mij later over de opening van de straatweg vertelde dat Koert Timmerman toen zo mooi voorgedragen had.
Wij de tien kinderen van Harm Moes en Janna Eggink woonden met veel plezier op het Kasteel. We woonden in het huis van de Koning (Hendrik Koning). Onze buren waren  de Keizer (familie Albert Keizer), de Graaf (familie Cornelis de Graaf) en de Bisschop (familie Roelof Bisschop). Dus voelden we ons echt als Prinsen en Prinsessen.

Posted in Gemiente Deever, Stroatnaème, ut Kastiel | Leave a comment

Neeg’nde regiment, tweede batteljon, daarde compenie

Posted on 2 oktober 2023

Op 8 augustus 1907 verscheen in de Provinciale Drentsche en Asser Courant het volgende korte bericht.

Het kamp bij Diever is heden, Woensdag, betrokken door den staf en de twee bataljons van het 9e regiment infanterie te Leeuwarden, alsmede door afdeelingen trein- en hospitaalsoldaten, voor het houden van compagnies-, bataljons- en velddienstoefeningen. Met de leiding dier oefeningen is belast de kolonel C.P. de Veer, commandant van het regiment alhier.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het soldatenkamp (de Kaamp) bij Deever stond op de Oeren tussen Deever en Wapse.
Vanaf 1905 oefende de Landweer een aantal jaren achter elkaar elk jaar in de zomer of het najaar op de heidevelden tussen Wapse en Deever. In 1907 werden de oefeningen in de zomer gehouden.
De redactie is op zoek naar meer historisch feitenmateriaal over deze soldatenkampen.
Van dit kamp zijn ook hele mooie ansichtkaarten verschenen. Bij een grote vraag van de soldaten in het kamp naar briefkaarten, ontstond vanzelf een aanbod van ansichtkaarten. Bij de redactie is een flink aantal verschillende ansichtkaarten bekend, maar hopelijk zal dit aantal in de komende tijd groter worden.
De kaarten zijn zeer gewild bij en gezocht door hedendaagse verzamelaars van ansichtkaarten uut de gemiente Deever. Sommige verzamelaars stoppen dit soort kaarten in een schoenendoos diep weg in een kabinet, andere verzamelaars bewaren de kaarten voor zichzelf in zuurvrije plastic opbergmappen in dure opbergsystemen.
De bedoeling van de redactie is zoveel mogelijk ansichtkaarten uut de gemiente Deever liefst uit eigen verzameling aan een breed publiek te tonen. Elke zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief moet kunnen meegenieten van al het moois uit het verleden van de gemiente Deever.
Op de hier afgebeelde ansichtkaart is de derde compagnie van het derde bataljon van het negende regiment te zien, althans dat is te lezen op het bordje dat vóór de soldaten is geplaatst. Als van elke compagnie een foto is gemaakt, dan moeten nog vijf soortgelijke ansichtkaarten worden opgespoord. De hier afgebeelde ansichtkaart is op 9 augustus 1907 verstuurd.
In nummer 3 van 2014 (nr. 14/3) van Opraekelen, het blad van Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundige vereniging uut Deever, is deze kaart ook afgebeeld in het artikeltje ‘Uit de verzameling van Klaas Vording’. Het artikeltje vermeldt niet wie Klaas Vording is. Dus de vraag is: Wie is toch die Klaas Vording ?

Abracadabra-1250Abracadabra-1249

Posted in Ansigtkoate, de Kaamp op de Oeren, Deever, Topstuk, Wapse | Leave a comment

Soldatenkamp op de Oeren bee Wapse – 1905

Posted on 1 oktober 2023

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) van 26 juli 1905 verscheen het volgende bericht.

Leeuwarden, 24 juli. De twee bataljons van het 9e regiment infanterie alhier gaan morgenvroeg per extra-trein, ter sterkte van 26 officieren en ongeveer 800 onderofficieren en manschappen, naar Steenwijk, om vandaar naar Diever te marcheeren, waar zij het in gereedheid gebrachte kamp zullen betrekken voor het houden van bataljons- en velddienstoefeningen. Met het bevel in de legerplaats is belast de majoor M.W. de Vries, commandant van het 1e bataljon van het Regiment.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De twee bataljons van het negende regiment infanterie oefenden in 1905 voor het eerst op de heidevelden tussen Wapse en Diever. Het soldatenkamp (de Kaamp) stond op de Oeren, langs de weg die nu als naam heeft de Kamp (de Kaamp). De Landweer huurde de heidevelden van de plaatselijke eigenaren.
De afgebeelde ansichtkaart is op 15 september 1905 verstuurd. De kaart is uitgegeven door bakker en kruidenier Marten Dijkstra uut Wapse.

Abracadabra-1524

Posted in Ansigtkoate, de Kaamp op de Oeren, Wapse | Leave a comment

De kleuterskoele wödde op 31 augustus 1955 eupm’t

Posted on 30 september 2023

In de Heerenveensche Koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) verscheen op 2 september 1955 het volgende bericht over de opening van de eerste kleuterschool in de gemiente Deever.

Onder grote belangstelling is de eerste kleuterschool in de gemeente Diever officieel door burgemeester Meijboom geopend. Vooraf had dr. Naarding de naam van de school onthuld: “de Buitelbam”.
Alle aanwezigen waren vol lof over het fraaie gebouw en de moderne inventaris. Vele personen hebben ’t woord gevoerd.
Een hunner verklaarde de naam. Buitel is de Drentse naam voor kleuter en het woord bam staat in verband met de oude rechtspositie van vluchtelingen. Het was een vrijplaats voor dezen. Buitelbam is dus: veilige plek voor kleuters.
Het gebouw bevat een leslokaal, een les-speellokaal, hal, kamer voor het hoofd, garderobe, enzovoort.
De totale bouwkosten hebben f. 53.000,- bedragen. Het hoofd is mej. Dalstra, helpster mej. Vrucht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees wwrd genoemd) opende de kleuterschool op 31 augustus 1955, daarin ‘bijgestaan’ door de vijfjarige Hans (Hansie) Bakker, zoon van de gemeente-architect Bakker.
Op de foto zijn te zien bij de ingang van de kleuterschool gemeente-architect Bakker en zijn vrouw met tussen hen in hun niet zichtbare zoon Hans Bakker. Wel is waar te nemen dat Hans (Hansie) Bakker een grote symbolisch bedoelde sleutel draagt.
Mooi is te zien dat an de Binnenesch in Deever nog geen huizen staan. Op de achtergrond zijn drie voor arbeidersgezinnen gebouwde en te bewonen huizen an de Veentiesweg te zien, die behoren tot de eerste na-oorlogse uitbreiding van de plaats Deever, Gemeente-architect Bakker en zijn gezin woonden in het rechtse huis, Veentiesweg 1. De op de foto zichtbare huizen an de Kloosterstroate werden in januari 1951 opgeleverd.

Posted in Binnenesch, Deever, Gemiente Deever, Kleuterskoele 'de Buitelbam', Kloosterstroate, Topstuk, Veentiesweg | Leave a comment

Ur möt wièr ekapt en esnujt wödd’n bee D52

Posted on 29 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief  toont bijzonder graag afbeeldingen van ut hunnebedde D52 an de Grönnegerweg bee Deever, waaruit blijkt dat de beheerder van ut hunnebedde met de begroeiing maar wat aan het prutsen is.
Teneinde vandalisme te ontmoedigen met open terrein en daardoor met meer zicht op ut hunnebedde, liet de beheerder van ut hunnebedde met behulp van Deeverse dorpskrachten alweer heel wat jaren geleden de begroeiing om ut hunnebedde, op enkele eikebomen na, verwijderen. Het is hoog tijd voor een nieuwe, maar nu echt grondige verwijderactie, dat wil zeggen dat alle begroeiing, met inbegrip van de bomen en met inbegrip van de wortels, moet worden verwijderd.

Afbeelding 1
Topfotograaf Bas Dekker heeft deze kleurenfoto van ut hunnebedde D52 an de Grönnegerweg bee Deever gemaakt op 6 juli 2010 mei 2012, dat was vóór de grote kaalsnoeiactie (© Bas Dekker).
Afbeelding 2
Topfotograaf Bas Dekker heeft deze kleurenfoto van ut hunnebedde D52 an de Grönnegerweg bee Deever gemaakt op 21 mei 2012, dat was ná de grote kaalsnoeiactie (© Bas Dekker).

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto van ut hunnebedde D52an de Grönnegerweg gemaakt op dinsdag 14 maart 2023. De begroeiing, met inbegrip van alle eikebomen en met inbegrip van alle wortels, moet zo snel mogelijk worden verwijderd, opdat ut hunnebedde op de Stienakkers al van verre over de Heezeresch kan worden waargenomen. In de tijd van de hunnebedbouwers was ut hunnebedde ook niet omsingeld door begroeiing.  

Posted in Grönnegerweg, Hunnebedde D52 | Leave a comment

De meule van Frièrik Westerling is ofebraand

Posted on 28 september 2023

In de krant ‘Het Nieuws van de dag: kleine courant’ verscheen op 4 april 1881 het volgende korte bericht over het afbranden van de korenmolen van de heer Wesseling.

In de gemeente Diever (Drente) is Maandagnacht de korenmolen van den Heer Wesseling geheel afgebrand. De oorzaak is nog onbekend.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De vraag is natuurlijk welke van de drie Deeverse korenmolens het betrof. Was het de korenmolen in Oldendiever, was het de korenmolen aan het Katteneinde of was het de korenmolen op het Marktterrein ? Het betrof de korenmolen op de Westeresch in Deever. En wie was de heer Wesseling ? In het bericht is de heer Wesseling per abuis genoemd als eigenaar. De eigenaar was de heer Frederik Westerling.

Posted in Deever, Meule van Oll’ndeever | Leave a comment

Ut winkeltie van Batta en Lammegie Bolding

Posted on 27 september 2023

Lammigje Bolding stuurde de hier afgebeelde fraaie ansichtkaart in 1928 naar mejuffrouw B. Westrik, Hennegouwerlaan 72 in Rotterdam. Ze schreef met de inktpen in een mooi dun handschrift, maar maakte daarbij wel een schrijffoutje, want Hennegouwerlaan is Henegouwerlaan. Het zij haar alsnog vergeven, want dankzij haar is wel een erg mooie kaart verstuurd en dankzij de ontvangster (?) bewaard gebleven.
Blijkbaar was het sturen van een kaart met alleen de naam van de afzender en zonder enige tekst voldoende voor het geven van een teken van leven en een teken van belangstelling.
Wie heeft gegevens van mejuffrouw B. Westrik ?
De maker van de foto’s voor deze ansichtkaart en de uitgever van deze ansichtkaart is fotograaf W. Hartmann, Gasthuisstraat 36 te Steenwijk.
Lammigje Bolding (op 26 april 1881 in Deever geboren en op 30 augustus 1957 in Deever overleden, zij ligt begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever) was een zuster van Alberta (die in de volksmond Batta werd genoemd) Bolding (op 8 december 1873 in Deever geboren en op 23 oktober 1963 in Deever overleden, zij ligt begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever). 
De halfzusters Bolding woonden in de Hoofdstraat tegenover schoenmaker Mulder en hadden daar tot zeker in de vijftiger jaren van de vorige eeuw een winkeltje. Wie herinnert zich de grote stopflessen met snoep op de toonbank ? Ook verkochten ze zoethout. De redactie verzoekt hierbij om reacties van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief, die het winkeltje van de halfzusters Bolding hebben gekend. Wat verkochten de halfzusters Bolding ?
Het ‘oude’ -op de ansichtkaart zichtbare- gemeentehuis an de brink in Deever (een gemeentehuis in Drenthe hoort aan de brink te staan) was eerder de openbare lagere school en nog eerder een boerderij. De boerderij werd verbouwd tot lagere school en de lagere school werd steeds een beetje meer verbouwd tot gemeentehuis. Zo ging dat vrogger in de gemiente Deever.
Tussen het oude gemeentehuis en het boerencafé van Jan Barelds is een stukje van de Hoofdstraat te zien, met aan het einde ook de voorgevel van het winkeltje van Batta en Lammegie Bolding; dat zal de reden zijn geweest waarom Lammegie deze kaart heeft verzonden naar Rotterdam.
Alberta Bolding was een dochter van winkelier (koopman) Jan Geerts Bolding en Annigje Faber. Jan Geerts Bolding trouwde op 4 oktober 1871 op 47-jarige leeftijd met de 32-jarige Annigje Faber. Jan Geerts Bolding overleed op 3 december 1875. Annigje Faber hertrouwde op 16 maart 1877 met Heime Bolding. Lammigje Bolding was een dochter van Heime Bolding en Annigje Faber. Heime Bolding was een broer van Jan Geerts Bolding.
De naam van Jan Geerts Bolding komt voor in een reclame voor Stollwerck’sche borstbonbons in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 4 januari 1868; zie de bijgevoegde afbeelding. Borstbonbons waren een probaat huismiddel tegen hoest, heesheid en verkoudheid. Wellicht is Jan Geerts Bolding de eerste neringdoende in het dorp Deever, wiens naam in een reclameboodschap in een krant is genoemd.

De heer Gerrit Groenhuis reageerde op 21 januari 2002 als volgt:
Mijn vrouw en ik hebben de bejaarde gezusters Bolding nog gekend. Zij verkochten in hun winkeltje kort na de Tweede Wereldoorlog ook eipoeder. Hoeveel mensen zouden nog weten wat dat is ? 

Posted in Alle Deeversen, Ansigtkoate, Café Jan Barelds, Deever, Gemientehuus, Mast'nveltie, Neringdoende, Student’nkaamp | Leave a comment

Veer skeetbèèn’n op de Nul bee Wapse

Posted on 26 september 2023

In het Algemeen Handelsblad van 17 mei 1906 verscheen het navolgende bericht over de oprichting van schietbanen (bij de Kogelvangers) nabij Wapse. 

De bezwaren tegen de door het Departement van Oorlog voorgenomen oprichting van een viertal dubbele schietbanen nabij den weg van Diever naar Doldersum in de gemeente Diever, rapporteur de Staatsraad mr. Asser.
Bezwaren werden ontwikkeld door een eigenaar van bosschen, die vreesde:
1o. voor het publiek op den weg bij de schietbanen, en
2o voor de arbeiders in nabijzijnde bosschen.
In deze trad voor den Minister ter bestrijding van de bezwaren op de kapitein eerstaanwezend ingenieur te Zwolle. De Koninklijke beslissingen volgen later.

In het Algemeen Handelsblad van 27 juni 1906 verscheen het volgende bericht over het koninklijke besluit over de oprichting van vier dubbele schietbanen nabij Wapse.

Schietbanen te Diever
De Staatcourant nr. 147 bevat een Koninklijk besluit van 16 juni 1906 (Staatsblad nr. 130) houdende ongegrondverklaring van de bezwaren, ingebracht tegen de oprichting, door het Departement van Oorlog, van een viertal dubbele schietbanen nabij den weg van Diever naar Doldersum in de gemeente Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Een van de personen die bezwaren ontwikkelde tegen de oprichting van de vier dubbele schietbanen was mr. Albertus Christiaan van Daalen, de eigenaar van de aangrenzende bosschen op Berkenheuvel.
De schietbanen waren bedoeld voor schietoefeningen van de soldaten in ‘de kaamp’ op de Oeren.
Blijkens bij de Raad van State, afdeling voor de geschillen van bestuur, ingekomen koninklijke besluiten, zijn in vroeger vermelde zaken beslissingen genomen, waaronder de beslissing over de schietbanen bij Wapse.
De schietschijven van de schietbanen stonden op de plek die in de volksmond de Kogelvangers werd en wordt genoemd en de schietschijvenloods stond bij het begin van de schietbanen op de Nul bee Wapse.
Zie de situering van de Oeren, de schijvenloods en de schietbanen op de afbeelding van een deel van een topografische kaart uit 1906.

Posted in de Kaamp op de Oeren, Kogelvanger, Wapse | Leave a comment

Woap’m van Deever an de Heufdstroate in Deever

Posted on 25 september 2023

Het direct na de Tweede Wereldoorlog bij elkaar gefantaseerde en op 3 september 1946 door de Hoge Raad van Adel goedgekeurde wapen van de gemiente Deever is her en der binnen de grenzen van de gemiente Deever terug te vinden op bewaard gebleven ‘grensstenen’. Deze ‘grensstenen’ stonden langs openbare wegen op de grens van de gemiente Deever met een andere gemeenten.
Zo hangt een kennelijk redelijk goed onderhouden exemplaar, die voor het ontstaan van de gemeente Westenveld op 1 januari 1998 ergens op de gemeentegrens langs een openbare weg stond, aan een muur -waarvan het metselwerk fraai is voorzien van geknipte voegen- van de woonboerderij met als huidige adres Heufdstroate 76 in Deever (voorheen de boerderij van Jan Mulder, de boerderij van Roelof Fransen (schoonzoon van Jan Mulder), de woning van …. Verhoeven (de Koetsenman) en  ……).
De huidige bewoners van dit pand waren zo vriendelijk op 11 april 2013 de redactie van ut Deevers Archief toegang te verschaffen tot hun erf voor het maken van deze foto, daarvoor is de redactie deze mensen bijzonder erkentelijk.
Gegevens over het wapen van de gemiente Deever zijn te vinden in het Nederlandse deel van de webstee van Heraldry of the World (Internationale Overheidsheraldiek). De in die webstee opgenomen verklaring bij het wapen van Deever bevat helaas enige historische onjuistheden.

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Heufdstroate, Woap'm van Deever | Leave a comment

Ansichtkoate van ut Monement in de bos van Deever

Posted on 24 september 2023

Het monument in de bos op het landgoed Berkenheuvel is op veel zwart-wit ansichtkaarten afgebeeld. De foto voor de hier afgebeelde ansichtkaart moet in 1949 zijn gemaakt. De afgebeelde ansichtkaart is in november 1949 uitgegeven door Van Leer’s Fotodrukindustrie N.V. en was te koop bij Jan Brugging (de Wiba) an de Heufdstroate in Deever.

Op de hier zichtbare zijde van het uit vier dunne platen van natuursteen samengestelde holle monument op een sokkel van wat gratis veldkeitjes uit de buurt (zelf een eigen monument oprichten was tot daar aan toe, maar dat mocht van de zuinige mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom ook weer niet al te veel kosten) staat de volgende tekst gegraveerd:
Mr. A.C. van Daalen,
1890
950 ha: 500 zand, 320 bosch, 130 hei, 4 bouw- en weiland, 1 woning.
1925
1330 ha: 1000 bosch, 20 zand, 230 hei, 60 wegen en waterleiding, 40 bouw- en weiland, kweekerij, 10 woningen.

Als in 1925 tien woningen op Berkenheuvel stonden, dan zijn deze wellicht terug te vinden op topografische kaarten uit de jaren na 1925. De redactie van ut Deevers Archief zal trachten uit te zoeken waar deze woningen staan of hebben gestaan.

De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de zijde van het monument, waarop de hiervoor weergegeven tekst staat, gemaakt op 26 april 2018.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

De saandweg hen de Deeverbrogge in 1906

Posted on 23 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont graag de mooiste ansichtkaarten uut de gemiente Deever aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. In dit geval betreft het bijgaand afgebeelde  zwart-wit ansichtkaart (briefkaart), die op 11 juli 1921 is verstuurd vanuit Deever naar Den Haag. Uitgeverij Hendrik ten Brink te Meppel was in 1906 de drukker en de uitgever van deze kaart. De redactie weet nog niet bij welke neringdoende in Deever de kaart te koop was.

Op de kaart is in het vrije tekst gedeelte de volgende tekst te lezen:
Beste Amalia,
Hartelijke groeten uit Drenthe ! Ik heb het heerlijk op de hei en tusschen de dennen. Alleen is het erg warm. Wil je tante de groeten doen ? Ontvang ook zelf de groeten van …… (naam van de afzender is helaas niet leesbaar). 11 juli 1921.
De kaart is verzonden aan Mejuffrouw A. van Willigenburg, Beeklaan 440, Den Haag.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de hier afgebeelde ansichtkaart (briefkaart) (kenmerk nummer 231/A R) zijn te zien de stoomzuivelfabriek en de beltmolen, die in 1915 is afgebroken. Jan Rabbinge was in 1915 de molenaar van de beltmolen.
Dat wil zeggen dat de op 11 juli 1921 verzonden kaart dateert van vóór de afbraak van de molen, de precieze datering is 1906. De plaatselijke neringdoende verkocht in 1921 dus een herdruk van de oorspronkelijke ansichtkaart (briefkaart) uit 1906 en dat terwijl de molen in 1915 is afgebroken.
Op de afbeelding is aan de linker kant te zien een deel van de boerderij Egbert (Eppe) Bennen. Hij is geboren op 4 augustus 1863 in Deever. Hij is overleden op 15 april 1912 in Deever. Hij trouwde met Jantien Zoer. Zij is geboren op 14 oktober 1872 in Lhee. Zij is overleden op 20 april 1961 te Wapse. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie wil in ut Deevers Archief tevens graag verwijzen naar het bericht Stoomzuivelfabriek aan het Katteneinde – 1908, naar het bericht Einde van de molen een het Moleneinde en naar het bericht Korenmolen van den Heer Wesseling afgebrand.

Jan Rabbinge (1867-1954) is geboren op Rabbinge als zoon van Jan Rabbinge en Lummigje ten Kate. In 1900 trouwt hij met Hilligje Nijsingh (1873-1911) uut Runerwold. Jan Rabbinge heeft gewerkt als molenaar in Beilen (1900-1905), Pesse (1906-1907) en Deever (1911-1915). In 1911 overlijdt zijn eerste vrouw en hertrouwt Jan Rabbinge met Janna Smid (1883-1951) ut Rune. Uit het eerste huwelijk worden zes kinderen geboren, uit het tweede huwelijk worden vijf kinderen geboren, waarvan uiteindelijk zeven kinderen de volwassen leeftijd zullen bereiken.
In maart 1915 verkocht Jan Rabbinge de beltmolen – een achtkante bovenkruier – aan het Katteneinde in Deever. Hij verkocht de molen aan molenaar Roelof Coster uit Staphorst, die hem liet afbreken en in de onmiddellijke nabijheid van zijn standerdmolen aan de Muldersweg op Staphorst op liet bouwen. De komst van dit maalwerktuig leidde tot de sloop van de oude standerdmolen. 

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 34 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 84 van het in 1975 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld , dat is samengesteld door Arend Mulder Jzn. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansigtkoate, Ansigtkoate uut 1906, Meule, Süvelfubriek Deever, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

De keuning van de vlakte op klomp’m

Posted on 22 september 2023

In een uitstalkastje van het pand met de naam Grenen Grit an de Peperstroate in Deever is tijdelijk een nogal beduimeld boek te zien geweest. Dit boek heeft de titel ‘Koning Lear op klompen’ oftewel ‘Koning van de vlakte op klompen’
Het boek is in 1933 geschreven door de al lang geleden in de vergetelheid geraakte Deense schrijver Johannes Anker Larsen.
Het beduimelde boek is een klein caricaturaal voorbeeld van hoe sommige Deeverse neringdoenden zo zijdelings toch ook een paar centen willen verdienen aan de steeds ernstiger vormen aannemende shakespearitis in Deever.
De Nederlandstalige versie van het in het Deens geschreven boek is nog steeds voor forse bedragen te koop bij tweede-hands-boekhandelaren.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op maandag 3 september 2018 in het toevallige voorbijgaan. Toevallig ? Toeval of geen toeval, dat is de vraag. Of in het Deens: Tilfældighed eller intet tilfælde der er spørgsmålet.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van het reclamedoek op de Bolderbrink, tegenwoordig ook wel Shakespearebrink genoemd, voor het openluchttheater in het Grünedal an de Heezeresch gemaakt op woensdag 20 september 2018.

Posted in Peperstroate, Shakespearitis, Toevallige waarneming, William Shakespeare | Leave a comment

Kaarke an de brink van Deever in 1933

Posted on 21 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief kent maar weinig mooie oude foto’s van onderwerpen uut de gemiente Deever, waarvan de juiste datum van fotograferen bekend is.
Van de hier afgebeelde foto van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw an de brink van Deever is die datum wel bekend, te weten 11 maart 1933. Deze foto, nota bene afgedrukt op papier met een kartelrand, is gemaakt door juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst. Zij was van 1 maart 1930 tot 1 maart 1937 onderwijzeres an de Wittelter skoele. Daarvoor had ze een tijdelijke aanstelling aan de openbare lagere school in Deever. Ze was in de kost bij Gosem Klasen, die in de Hoofdstraat woonde.
Aan de linker kant van de zuidelijke zijbeuk van de kerk is een deur te zien. Die deur is bij de restauratie van 1956/1957 weggehaald, omdat dit geen originele deur was, maar later is aangebracht, waarschijnlijk in de tijd dat de ruimte achter de deur, waar nu een drieluik hangt, in gebruik werd genomen als lagere school.
Op de hof van de kerk werden geen doden meer begraven, maar toch stond er nog een hek om de kerk, de reden daarvan kan zijn geweest dat de aanwezige graven nog niet waren geruimd, dat gebeurde bij de restauratie in 1956/1957. Straatjongens uit die tijd zullen zich de berg schedels en skeletten bij de zij-ingang van de kerk nog wel kunnen herinneren.
Aan de rechter kant van de foto is nog net een stukje van het hek om de braandkoele op de brink te zien.
Heel mooi is ook het slijtpad vanaf de Hoofdstraat over de brink naar de ingang van het oude gemeentehuis.
Uiteraard was het electriciteitsnet nog niet onder de grond aangebracht.
Het liek’nhusie op de brink is op deze foto niet meer te zien.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Brink, Deever | Leave a comment

De Shell haandpompe bee gurasie Rolden

Posted on 20 september 2023

Bij het bedrijf van de firma Rolden an de Heufdstroate in Deever stond aanvankelijk in 1936 één handbediende Shell-benzinepomp. Een paar jaar later is een tweede pomp voor superbenzine bijgeplaatst.
In het voorhuis van het pand was in het rechter deel, het deel met de winkelruiten, de winkel ingericht. Deze ruimte was bij de vorige eigenaar, boer Teunis Wesseling, in gebruik als gelagkamer van zijn boerencafé.
De ruimte met de uitbouw achter de spelende kinderen was in gebruik als ruimte voor het repareren van fietsen, bromfietsen en motorfietsen.
De auto met kenteken D-832 was van veearts Nanne Brandenburg van de Deeverbrogge. Volgens Hendrik Jan Rolden had deze veearts een Chevrolet.
Het pand stond op de hoek van de Heufdstroate en de Tusschendarp, waar nu een zelfbedieningswinkel staat (eerst Golff, later Coop, nu Plus).
Deze foto is gepubliceerd met toestemming van de familie Rolden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 19 april 2022.

Abracadabra-368

Posted in Bedrief, Deever, Heufdstroate, Olde auto, Verdwenen object | Leave a comment

Gien deure in de toor’n an de brink

Posted on 19 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van lang geleden gemaakte foto’s van dorpsbeelden in de gemiente Deever.
In de ‘Collectie topografische foto’s’ van het Drents Archief is bijgaand afgebeelde zwart-wit foto (met kenmerk DM320249) aanwezig. Deze foto is in de periode 1923-1926 gemaakt door mr. Egbertus (Egbert) Pelinck uit Assen.
Op bijgaand afgebeelde zwart-wit foto is te zien dat in de muur van de gemeentelijke toren an de brink van Deever geen buitendeur aanwezig is. Die is pas bij de grote restauratie van de toren en het kerkgebouw in de vijftiger jaren van de vorige eeuw bedacht en aangebracht.
Aan de linkerkant van de foto is ut pothokke naast het boerencafé van Jan Barelds te zien. Dit pothokke moet worden toegevoegd aan de lijst van verdwenen pothokk’n in de gemiente Deever. Die lijst wordt wellicht en hopelijk bijgehouden door de zeer gewaardeerde pothokkologen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever.
De redactie probeert uit te zoeken wie in de periode 1923-1926 de bewoners van de twee huizen aan de Kleine Peperstroate waren.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 1 december 2023.

Posted in Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Tiekening van de kaarke an de brink op un tegel

Posted on 18 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont graag getekende beelden van onderwerpen uut de gemiente Deever.
De redactie tikte op een rommelmarkt een Deever-souvenir in de vorm van een tegel (van het fabrikaat Sphinx uit Maastricht) met daarop bijgaande tekening van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren aan de brink van Deever op de kop.
Voor zover de redactie heeft kunnen nagaan, heeft de maker deze tekening niet van een ansichtkaart overgetekend. Wellicht wel van een foto, de redactie zou in dat geval graag in het bezit willen komen van een scherpe scan van deze foto.
De grote vraag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is: wie was de maker W.W. van deze tekening ?
De vraag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is ook: wanneer en waar was deze tegel in Deever te koop ? Bee Jan Brogg’n (de Wiba) an de Heufdstroate in Deever misschien ? Of bij Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever ?
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 december 2019.

abracadabra-489

Posted in Deever, Deeverse prullaria, Kaarke an de brink, Kuunst, Tiekening | Leave a comment

Un N.S.B. propaganda-oam’d in café Slagter

Posted on 17 september 2023

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 26 februari 1936 voor het eerst een bericht over activiteiten van de N.S.B. in de gemiente Deever.

Diever, 25 februari. In het café Slagter trad gisteravond als spreker op voor de N.S.B. de heer K. Boesjes te Roswinkel. Nadat spreker zijn rede beëindigd had, werden door verschillende aanwezigen vragen gesteld. De zaal was matig bezet. Spreker had tot onderwerp: ‘Het nationaal-socialisme en de landbouw’.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
 De N.S.B.’er Karsken Boesjes (N.S.B.-stamboeknummer 13695) was afkomstig uit Roswinkel in de gemeente Emmen. Hij is op 30 januari 1899 geboren als zoon van Jan Boesjes en Grietje Rengs. Hij is op 15 juni 1992 overleden. Hij ligt begraven in Roswinkel.
Hij was blijkbaar in 1936 niet te beroerd om voor een avondje N.S.B.-propaganda vanuit de gemeente Emmen af te reizen naar Deever. Beschikte de N.S.B.’er Karsken Boesjes over een automobiel ? Hij was in de Tweede Wereldoorlog N.S.B.-kringleider in de zuid-oosthoek van Drenthe.

Posted in Deever, N.S.B. | Leave a comment

Un aarg net huus mit twee braandvreeje kluus’n

Posted on 16 september 2023

In ‘De boerderij; weekblad gewijd aan den land- en tuinbouw, veeteelt, pluimveehouderij’ verscheen op 27 december 1922 het hier afgebeelde bericht over de verkoop van Villa Aurora en een burgerwoning op Zorgvliet.

TE KOOP
1.
Een zeer net, solied HUIS met tuin, in het Katholieke dorp Zorgvlied (Dr.), met 8 kamers, groot en klein en 2 brandvrije kluizen, eenig geschikt voor een financieele zaak.
Dit huis is gebouwd door en voor ‘De Noordelijke Hypotheekbank’, indertijd aldaar gevestigd.
Prachtige rentenierswoning en geschikt voor pension. (57070)
2.
Een zeer nette BURGERWONING, met grooten tuin, 4 kamers en een alcoof, eenig geschikt voor renteniers en winkelhuis, ook te Zorgvlied.
Te bevragen bij J. WITVOET, te Oud-Appelscha (Fr.)

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In 1922 stond Villa Aurora op Zorgvliet, an de aandere kaante van de Deeverse bos weer te koop. De redactie moet nog uitzoeken wie toen de eigenaar was en wie toen de nieuwe eigenaar is geworden.
De redactie heeft zich suf gepiekerd over het adres van de zeer nette burgerwoning met grooten tuin, maar dat heeft geen resultaat opgeleverd. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet wel om welke nette burgerwoning het ging ?
De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto van Villa Aurora gemaakt op zaterdag 17 december 2022.

Posted in Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

Ik hep oarig wat last van mien voot’n

Posted on 15 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont graag afbeeldingen van mooie ansichtkaarten aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. In dit geval betreft het bijgaande afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart, die op 21 augustus 1906 door soldaat Johan is verstuurd vanuit Deever naar zijn meisje mejuffrouw W. Jeelof in Leeuwarden.

Op de achterkant van de ansichtkaart is de volgende tekst te lezen:
L.M.,
Wij zijn vanmorgen om half 12 aangekomen.
Ik heb nogal wat last van mijn voeten, maar anders is alles bij het ouwe.
Ik heb vanmorgen Klaas en de gebroeders Sinnema ook gezien, maar zij mij niet, ik liep anders nog wel een paar pas van hun af, daar wij vlak achter de muziek liepen.
Nu zal ik maar ophouden, daar de inkt amper en ruimte zich er geheel niet toe leenen.
Nog 6 dagen dienst doen, dan 1 dag reizen en dan 1 dag rust, dan zit ik al weer in Leeuwarden.
Nu gegroet van je liefhebbende Johan.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het zal de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wel direct duidelijk zijn dat de tekst is geschreven door soldaat Johan, die in 1906 op herhalingsoefeningen in de tijdelijke legerkamp (de Kaamp) op de Oeren tussen Kalteren en Soerte was.
En dat soldaat Johan waarschijnlijk pijn in zijn voeten had van het marsje van het treinstation in Steenwijk of het tramstation in Frederiksoord naar de legerkamp bij Kalteren. Hadden de schoenen van soldaat Johan niet de juiste maat ? Of was soldaat Johan een kleinzerig mannetje ?
Op de ansichtkaart (briefkaart) (kenmerk nummer 4243) zijn te zien de stoomzuivelfabriek en de beltmolen, die in 1915 is afgebroken. Jan Rabinge was in 1915 de molenaar van de beltmolen.
Op de afbeelding is aan de linker kant nog net te zien een deel van de boerderij van Egbert (Eppe) Bennen. Hij is geboren op 4 augustus 1863 in Deever. Hij is overleden op 15 april 1912 in Deever. Hij trouwde met Jantien Zoer. Zij is geboren op 14 oktober 1872 in Lhee. Zij is overleden op 20 april 1961 in Wapse. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Egbert (Eppe) Bennen was in 1899 nog de molenaar van de beltmolen.
De redactie wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief tevens graag verwijzen naar het bericht Stoomzuivelfabriek aan het Katteneinde – 1908, naar het bericht Einde van de molen een het Moleneinde en naar het bericht Korenmolen van den Heer Wesseling afgebrand.
In ut Deevers Archief is een afbeelding van een latere uitgave van deze ansichtkaart te vinden.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 34 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 84 van het in 1975 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichten ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’, dat is samengesteld door Arend Mulder Jzn. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansigtkoate, Ansigtkoate uut 1906, Meule, Süvelfubriek Deever, Topstuk | Leave a comment

De twee bolderstien’n van Henduk van Joapie

Posted on 14 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) gemaakt op 9 november 2009 um vief ure in de noamuddag ten huize van Hendrik Krol an de Heufdstroate in Deever. Op de hier afgebeelde kleurenfoto zijn de twee bolderstien’n van Hendrik Krol (geboren 12 juli 1920 in Deever, overleden op 27 maart 2011 in Deever) te zien. De twee bolderstenen liggen op het tafelkleed in de woonkamer. van Henduk van Joapie.
Hendrik Krol was een zoon van Jacob Krol (geboren op 1 augustus 1889, overleden op 4 november 1948 in Deever) en Aaltje Odie (geboren op 28 maart 1891, overleden op 24 december 1959 in Deever). De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 2) van de grafsteen van Hendrik Krol eb Aaltje Odie gemaakt op 1 december 2023.
Hendrik Krol (Henduk van Joapie) nam jarenlang trouw deel aan het wekelijkse bolderen. In zijn bolderjaren deden ze dat zondags in de middag op de bolderbrink bij het openluchtspel of in de bos op het terrein van de gemeentelijke camping.
De twee bolderstien’n van Hendrik Krol lagen aachter op de deele in zijn boerderij an de Heufdstroate in Deever. Hij wist de twee stien’n zonder te zoeken te vinden. Hij had ze al die jaren dat hij niet meer bolderde gewoon bewaard. Hij moet dierbare herinneringen aan het bolderen hebben gehad.
De bolderstien’n van Hendrik Krol zijn echte stenen. In het veld of op de akkers zochten en vonden de Deeverse bolderaars zo rond mogelijke veldkeitjes, die lekker in de hand lagen. Met name de linker stien is heel geschikt om mee te bolderen. Tegenwoordig draait de bolderaar zelf zijn eigen ronde ‘stien’ van hout en verzwaart deze inwendig met lood.
Bolder’n mit stien’n stien’n of bolder’n mit holt’n stien’n is van minder belang. Het grote belang is dat in Deever de traditie van bolderen blijft bestaan.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Bolder’n, Eup’mlogtspel, Heufdstroate, Toevallige waarneming, Traditie | Leave a comment

Woap’m van Deever an de Kloosterstroate in Deever

Posted on 13 september 2023

Het direct na de Tweede Wereldoorlog bij elkaar gefantaseerde en op 3 september 1946 door de Hoge Raad van Adel goedgekeurde wapen van de gemiente Deever is her en der binnen de grenzen van de gemiente Deever terug te vinden op bewaard gebleven ‘grensstenen’. Deze stonden vóór het ontstaan van de gemeente Westenveld op 1 januari 1998 ergens op de gemeentegrens langs een openbare weg.
Op het erf van de woning an de Kloosterstroate 27 (voorheen Kloosterstroate 9) in Deever staat een kennelijk redelijk goed exemplaar, maar de eigenaar is van mening dat zijn object wel een keertje mag worden geverfd. Het wapen dat gemaakt is van beton staat op een betonnen sokkeltje en is geflankeerd door twee tuinversieringen. De maker van de foto heeft het rechter beeldje een beetje aan de kant geschoven om het wapen beter op de foto te krijgen.
De eigenaar was er, net als een paar anderen, op tijd bij, anders was zijn exemplaar begin 1998 met de andere verzamelde ‘grensstenen’ afgevoerd naar een puinbreker.
De huidige bewoners van het huis an de Kloosterstroate waren zo vriendelijk op 15 november 2013 de redactie van ut Deevers Archief toegang te geven tot hun erf voor het maken van deze foto, daarvoor veel dank.
Gegevens over het wapen van de gemiente Deever zijn te vinden in het Nederlandse deel van de webstee van Heraldry of the World (Internationale Overheidsheraldiek). De in die webstee opgenomen verklaring bij het wapen van de gemiente Deever bevat helaas enige historische onjuistheden.

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Kloosterstroate, Woap'm van Deever | Leave a comment

Veiling koornmolen met bijbehoorenden molenberg

Posted on 12 september 2023

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 28 januari 1882 verscheen het volgende korte bericht.

De notaris mr. W. G. Servatius te Dwingelo zal, ten verzoek van H. Kok en H.K. Mulder, op maandag 6 februari 1882, des morgens om elf uren, ten huize van K. Kok te Diever, publiek bij inzate veilen:
een koornmolen en daarbij behoorenden molenberg, staande en gelegen aan den straatwerg te Diever.

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 3 februari 1882 verscheen het volgende korte bericht

Koornmolen te Diever
De notaris mr. W.O. Servatius te Dwingelo maakt bekend dat de koornmolen te Diever uit de hand is verkocht en dat dientengevolge de geannonceerde publieke veiling van dien molen aanstaanden maandag, den 6den februarij, niet zal plaats hebben.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het ging om de verkoop van de beltmolen aan het Katteneinde (Moleneinde) van Deever.
H,K. Mulder was molenaar Hendrik Klaassen Mulder.
Wie van de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van K. Kok, H. Kok en Hendrik Klaassen Mulder aan de redactie verstrekken ? Waar in Deever stond het café van K. Kok ?
In 1882 kon de persoon (Jan Rabinge ?), die de korenmolen op de molenberg uit de hand kocht, niet vermoeden dat in 1899, bijna vlak naast zijn molen, zijn grootste concurrent zou worden gebouwd, te weten de coöperatieve melkfabriek, die enige jaren daarna werd uitgebreid met een korenmalerij.
De beltmolen draaide in 1915 voor het laatst.

abracadabra-528

 

 

 

 

 

abracadabra-529

Posted in Deever, Meul’nende, Meule | Leave a comment

Ut ièste kaamphuus hedde d’ Olde Stee

Posted on 11 september 2023

Het eerste kamphuis van vacantiecentrum Ellert en Brammert, zoals is te zien op de bijgaande afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart uit 1963, had blijkbaar slaapgelegenheid op de eerste verdieping van het gebouw.
Of woonde de beheerder van het vacantiecentrum boven het kamphuis ?
Het eerste kamphuis heeft op de hier afgebeelde ansichtkaart de naam d’ Olde Stee.
De ansichtkaart was te koop bij N.V. Recreatiecentrum Ellert en Brammert, Dieverbrug (Bos en Hei), telefoon 05219-1207.

Posted in Ansigtkoate, Ellert en Brammert | Leave a comment

Ut gesin Zaligman vurhuusde in 1936 hen Möppel

Posted on 10 september 2023

In het Nieuwsblad van het Noorden van 6 januari 1936 verscheen het volgende korte bericht over het vertrek van de joodse familie Zaligman uut de gemiente Deever.

Diever, 6 januari. Ingaande 1 januari jongstleden is uit onze plaats vertrokken het gezin Zaligman. Hiermede zijn de laatste Israëlieten uit de gemeente Diever verdwenen.
De heer Zaligman bekleedde in verschillende vereenigingen een bestuursfunctie, onder andere van de V.V.V. Diever en de gymnastiekvereeniging W.I.K. alhier. Van laatstgenoemde vereeniging is de heer Z. oprichter en een der leidende figuren.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het bericht mag toch wel merkwaardig worden genoemd. Blijkbaar vond de plaatselijke correspondent van het Nieuwsblad van het Noorden het verhuizen van een joodse manufacturier en zijn gezin van Deever naar Meppel voor de lezers van deze krant een bepaalde nieuwswaarde hebben, wellicht omdat het om joodse dorpsgenoten ging.
Het gebruik van het woord ‘laatste’ wekt de suggestie dat al eerder joden uit Deever waren vertrokken. En ook het gebruik van het woord ‘verdwenen’ komt merkwaardig over. De correspondent had in plaats van ‘verdwenen’ ook ‘verhuisd naar de gemeente Meppel’ op kunnen schrijven, want dat was op het dorp bekend. En ook het gebruik van het woord Israëlieten komt zeer merkwaardig over.
Het ging om het echtpaar Philippus (Flip) Zaligman en Heintje (Hennie) Wilda en hun in Deever geboren kinderen Martha Hendrika, Levie (Loek) Salomon en Hendrika (Rikie) Henriëtte. Het echtpaar ging in 1920 in Deever wonen.
V.V.V. is de afkorting van Vereniging voor het Vreemdelingen Verkeer.
W.I.K. is de afkorting van Willen Is Kunnen. Wie van de bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie op het spoor zetten van gegevens over de niet meer bestaande gymnastiekvereniging W.I.K. ?

Posted in Deever, Familie Zaligman, Gemiente Deever, Joodse inwoner | Leave a comment

Soldoat’nkaamp op de Oeren bee Wapse – 1908

Posted on 9 september 2023

Op 12 augustus 1908 verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden het navolgende bericht.

De twee bataljons van het 9e regiment infanterie te Leeuwarden zullen morgen, woensdag, voor tien dagen het kamp bij Diever betrekken voor het houden van bataljonsoefeningen. Deze troepenafdeelingen, ter gezamenlijke sterkte van 37 officieren, 823 onderofficieren en manschappen, 2 officierspaarden en vier bagagewagens, zullen des morgens om 7.16 uur spoortijd per extra trein van Leeuwarden vertrekken en om 8.42 uur te Steenwijk aankomen. Van hier zal naar de legerplaats worden gemarcheerd. Met het bevel in het kamp is belast de luitenant-kolonel J.F. Rappold van voornoemd regiment.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het soldatenkamp bij Deever stond op het heideveld met de naam De Oeren tussen Kalter’n en Wapse.
Vanaf 1905 oefende de Landweer een aantal jaren achter elkaar elk jaar in de zomer of het najaar op de heidevelden tussen Wapse en Diever.
De redactie van ut Deevers Archief is steeds op zoek naar meer historisch feitenmateriaal over deze soldatenkampen.
Van dit kamp zijn ook hele mooie ansichtkaarten verschenen, waaronder de bijgaand afgebeelde ansichtkaart.

Posted in Ansigtkoate, de Kaamp op de Oeren, Wapse | Leave a comment

Uitkiektoor’n in de bos van Baark’nheuvel

Posted on 8 september 2023

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 18 januari 1950 het navolgende korte bericht over het de bouw van een uitkijktoren aan de Bosweg.

In het bos van Berkenheuvel te Diever is een door het Staatsbosbeheer overgenomen boortoren gebouwd, welke van trappen en bordessen zal worden voorzien, en dan als uitkijktoren dienst zal doen. Het stalen gevaarte steekt een heel eind boven het bos uit en geeft een prachtig overzicht over de omgeving. De toren zal na gereedkomen worden beheerd door de V.V.V. Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hergebruikte boortoren van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (N.A.M.) stond aan de Bosweg tegenover Paviljoen Vierhoven op een heuvel aan de kant van het openluchttheater. Boven op de toren had de beklimmer naar alle kanten een heel mooi uitzicht op de omgeving. Bij helder weer was zelfs de op 18 kilometer afstand staande kerktoren van Steenwijk te zien.
Op bijgaande foto, die gemaakt is op 19 juli 1962, zijn de hiervoor genoemde trappen en de bordessen duidelijk te zien. Om het uitkijkbordes was een balustrade aangebracht. Op elk van de vier zijden van de balustrade was een plank -waarvan op deze foto één is te zien- aangebracht, waarop met pijlen en namen de zichtbare plaatsen waren aangeduid, zoals bijvoorbeeld Steenwijk. Het waren mooie planken om je naam in te snijden.
Bezoekers van ut Deevers Archief, die herinneringen hebben aan deze uitkijktoren, worden beleefd doch dringend verzocht deze op te schrijven en op te laten nemen in ut Deevers Archief.

Abracadabra-1455

Posted in Braandtoor’n, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

In ut neee gemientehuus an de brink van Deever

Posted on 7 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande zwart-wit foto ontvangen van Jannes Smit, die in 1939 is geboren an de Deeverbrogge. De redactie is hem zeer erkentelijk voor het toezenden van deze foto en het mogen publiceren van deze foto in ut Deevers Archief. 

De foto is gemaakt in de secretarie, afdeling voor algemene zaken, bevolking en militaire zaken, van het nieuwe gemeentehuis an de brink in Deever (in Deever heurt un gemientehuus an de brink te stoan). Door de ramen is vaag de brink te zien. Op de foto zijn van links naar rechts te zien: Otte Franke van Elselo (zie de navolgende reactie van Anneke van Elselo), Lambert (Lamut)  Brugging (overleden, gegevens moeten nog worden uitgezocht), Hennie Hulshof en Jannes Smit.

De foto is gemaakt na de ingebruikname van het nieuwe gemeentehuis, waarschijnlijk direct na de ingebruikname in juni 1957, in de zomer, want Otte Franke en Lambert zitten met keurig opgestroopte mouwen aan hun bureau. Waren er toen nog geen overhemden met korte mouwen ? Otte Franke en Lambert (Lamut) hebben hun stropdas niet afgedaan, maar dat zal wel aan het vigerende kledingprotocolletje van ome Kees (burgemeester Jan Cornelis Meiboom werd in de volksmond altijd ome Kees genoemd) liggen. Hennie is gekleed in een zomerjurk. Jannes is nog leerling-ambtenaar en heeft het colbert van zijn donkere pak niet uitgedaan, hij wil waarschijnlijk een beetje een nette indruk maken op zijn superieuren. Jannes heeft het ver geschopt. Hij was van 1982-1987 de burgemeester van de gemeente Oudewater en van 1987-2000 de burgemeester van de gemeente Losser.

Zo te zien speelt Otte Franke speciaal voor de foto een beetje toneel met de telefoon. Wat Lambert (Lamut) nu precies aan het doen is met dat stapeltje kaartjes, dat is de redactie niet duidelijk. Bij zijn arm ligt op het bureau wel een stempelkussen, maar de stempels liggen op het bureau van Otte Franke.

De gemiente Deever was in die jaren eigenlijk best wel een beetje vooruitstrevend, maar ook knijpstuiverig te noemen, want de ambtenaren ter secretarie werkten niet in aparte kantoortjes van gestandaardiseerde maten, maar werkten toen al, werkten eigenlijk altijd al, in een soort van kantoortuin, maar dan zonder planten en bloemen.

Opvallend is dat het kantoormeubilair niet strak in het gelid staat opgesteld, maar redelijk losjes en een beetje schots en scheef in de ruimte is verdeeld. Standaard kantoormeubilair; stalen kasten, stalen bureau’s met een bureaublad van linoleum, standaard bureaustoelen en op elk bureau staat een zwarte bakelieten telefoon. Hennie moet het zo te zien zonder telefoon doen. Alle vier de ambtenaren zijn rechtshandig. Typemachines zijn in geen velden of wegen te ontwaren.

Onderscheid is wel te onderscheiden. Otte Franke is waarschijnlijk de ambtenaar met de hoogste rang, want hij zit achter in het zaaltje en kijkt uit over de aanwezige ambtenaren en is gezeten aan een groter bureau met gesloten front (erg lastig voor mensen met lange benen, maar Otte Franke was niet zo lang), met aan beide zijden een ladenblok. Lambert (Lamut) en Jannes zitten ook aan een bureau met aan beide zijden een ladenblok, maar met een open front. Henny moet het met nog minder doen, zij zit aan een bureautje met open front met alleen aan de linkerkant een ladenblok.
De deur in het midden geeft waarschijnlijk toegang tot het kantoor van de gemeentesecretaris. Vandaar dat secretaresse Hennie waarschijnlijk haar bureautje in de buurt van die deur heeft staan. Ze zit bij het grote raam, dus ze kan zo nu en dan even naar het komen en gaan over de brink van Deever kijken.

Reactie van 2016-11-06 van mevrouw Anneke Witthaus-van Elselo, wonende in Wetzikon in Zwitserland 
Mijn vader heette Otte Franke van Elselo (Frederik is verkeerd).
Hij was vanaf 1949 tot zijn pensioen commies ter secretarie, afdeling Bevolking, enzovoort.
Hij is op 3 april 1908 geboren in Hindeloopen en is op 11 september 1987 overleden in Bergum in Friesland.
Ik woonde in Diever van 1949 tot 1961 en ik ben daar getrouwd op 10 september 1970, daarna ben ik verhuisd naar Zwitserland. Ik ben lid van de Historische Vereniging Gemeente Diever.

Abracadabra-1236

Posted in Deever, Gemiente Deever, Gemientehuus | Leave a comment

De Nimrodseun’n skeut’n de probleemswienties of

Posted on 6 september 2023

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 8 juli 1898 verscheen het volgende korte bericht over overlast van probleemvarkens in een korenakker van Lambert Wanningen op de Nul bij Wapse, grenzend aan de bos van mr. Albertus Christiaan van Daalen.

Diever, 6 juli.
Nu wij eenigen tijd niets meer van de wilde varkens alhier hoorden, meenden wij, dat deze dieren waren vertrokken. Doch deze week is een korenakker, toebehoorende aan den landbouwer L. Wanningen, op de Nul, nabij Wapse, onder deze gemeente, totaal omgewroet. ’t Is te hopen, dat onze Nimrodszonen, die hun best zullen doen deze ongewenschte gasten onschadelijk te maken, in hun poging zullen slagen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Deeverse jagers waren vroeger geweldige jagers, echte zonen van Nimrod en zullen terecht maar wat graag jacht hebben gemaakt op die paar vervelende vernielzuchtige vraatzuchtige wilde zwijnen. Het zal hen vast en zeker zijn gelukt die paar probleemzwijnen neer te knallen. En terecht, want als de overheid een hardwerkende keuterboer niet kon of wilde beschermen of de schade niet kon of wilde vergoeden, dan was afschieten de enige juiste maatregel. En wellicht is de burgemeester van de gemiente Deever na die succesvolle jacht wel in de watten gelegd met een flinke portie van het beste en smakelijkste vlees uit de nek van de everzwijnen.
De cultuurnatuurfabrikanten Staatsboschbeheer uit het verre Amersfoort en de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland, doen al het onmogelijke een aantal roedeltjes exotische oost-europese wolven te vertroetelen met wilde mensvrije leefruimte. En dat is een archaïsch utopisch problematisch probleemgevalletje. Want het is erg druk in de Deeverse bos.
Consumenten van de Deeverse bos zijn onder meer: hardlopers, wandelaars, joggers, sjokkers, trimmers, wielrenners, rolstoelers, veldrijders, mountainbikers, gravelbikers, allterrainbikers, nachtmountainbikers, autobestuurders, bromfietsers, motorrijders, fietsers, e-bikers, ruiters, stropers, eierzoekers, rustzoekers, skaters, excursiegangers, biologen, ornitologen, boomklimmers, vissers, toeristen, vakantiehuisjesbewoners, bungalowparkbewoners, huttenbouwers, openluchtspeltoeschouwers, paddestoelenplukkers, paddestoelenzoekers, kampeerders, wildkampeerders, naturisten, langlaufers, zwemmers, wolfologen, wolvenspotters, wolvenvoerders, wolventemmers, hotelgasten, boswachters, boskoddebeiers, parkwachters, journalisten, handhavers, bijzondereopsporingsambtenaren, huifkarrijders, vogelaars, vrijwilligers, padvinders, houthakkers, houtdieven, kettingzagers, bosarbeiders, oermuseumroutelopers, drugsafvaldumpers, wiettelers, enzovoort, enzovoort.
En het zal steeds drukker worden in de Deeverse bos, Want de cultuurnatuurfabrikanten Staatsboschbeheer uit het verre Amersfoort en de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland moedigen een bezoek aan de Deeverse bos onder meer door middel van bezoekerscentra ten zeerste aan.
Want de aanwezigheid van die roedeltjes exotische oost-europese moordlustige wolven bewijst schijnbaar immers het onweerspreekbare en onweerstaanbare succes van het beleid van die twee cultuurnatuurfabrikanten. Wilde cultuurnatuur kan worden gefabriceerd ! Wilde cultuurnatuur is maakbaar ! Wilde cultuurnatuur is helemaal geen symtoombestrijding van een overbevolkt land !
Maar intussen zijn de roedeltjes exotische oost-europese wilde wolven wel roedeltjes bijzonder schadelijke tamme schapen-, ezels- en koeienverscheurende schrikaanjagende probleemwolven geworden. De eenvoudige conclusie is dat met al die consumenten van de Deeverse bos de probleemwolven te weinig echte wilde lebensraum met te veel tamme en te weinig wilde prooidieren hebben. Enige voor de hand liggende oplossingen voor dit probleem zijn: de probleemwolven verprutsen door ze steeds maar op vaste plekken en vaste tijden te voeren en ze zo lui en tam te maken, de probleemwolven deporteren naar gebieden ver buiten Nederland met een hele lage bevolkingsdichtheid en grote oppervlaktes natuur, de probleemwolven zo snel mogelijk laten afschieten door de Deeverse jagers.

Posted in de Deeverse bos, Wolf | Leave a comment

De bouw van de noodbrogge an de Deeverbrogge

Posted on 5 september 2023

Om het voor het Canadese leger mogelijk te maken over de Deeverbrogge op te trekken naar Deever bouwden Deeverse en Dwingeler vrijwilligers in de nacht van 11 op 12 april 1945 op de landhoofden van de vernielde Deeverbrogge een noodbrug. Op het internet is in de voormalige webstee www.vortmes.nl hierover de volgende informatie te vinden. Voor wat deze informatie waard is.

Noodbrug
“Wat de ene mens voor de ander kan betekenen”. Het zijn woorden die vele mensen zullen aanspreken. Zo zal een heel dorp en met name Diever in dankbaarheid terugdenken aan de heer R. Koers, toen (in april 1945) opzichter van Rijkswaterstaat en wonend te Dwingelo.
De heer Koers bouwde met een aantal vrijwilligers in de nacht van 11 op 12 april een complete noodbrug over de Drentse Hoofdvaart waardoor de Canadese troepen Diever en zelfs Steenwijk, Wolvega en de rest van Friesland konden bevrijden.
In het nummer van vrijdag 12 april 1946 van de vrije Pers onafhankelijk weekblad van het Noordererf staat het zo: “Het schijnt dat de Canadese bevelhebber na deze voorspoedige vorming van het “bruggehoofd Dieverbrug” ‘t krijgsplan heeft gewijzigd en meteen Friesland en de kop van Overijssel heeft meegenomen. Dezelfde morgen omstreeks elf uur stonden de eerste Canadese verkenners voor Steenwijk en nog dezelfde dag werd Wolvega bereikt. Is het teveel gezegd dat de Friezen die op enkele plaatsen na bijna zonder kleerscheuren zijn afgekomen, dit mede te danken hebben aan de mannen van Rijkswaterstaat en hun Drentse vrijwilligers”.

Moord
De directe aanleiding tot het slaan van het bruggehoofd was een zinloze moordpartij door de Duitsers in Diever. Zonder vorm van proces werden kort voor de bevrijding negen mensen die op straat liepen, doodgeschoten. De reden was dat de NSB-burgemeester door enkele inwoners aan een boom was gebonden en dat hadden de Duitsers gezien.
“De volgende dag zouden ze terugkomen om nog meer mensen te vermoorden. Ik ben toen direkt naar de Canadezen gestapt en heb ze voorgesteld een noodbrug te bouwen, zodat ze nog op tijd Diever konden bevrijden.” vertelt de heer Koers.
De Dieverbrug was er niet meer. Die hadden de Duitsers, zoals trouwens vrijwel alle bruggen over de Drentse Hoofdvaart, afgebroken. Toen al speelde de heer Koer(t)s een slim spelletje.
“Ze wilden de bruggen in de berm langs de rijksweg gooien. Ik heb ze toen voorgesteld om bokschuiten te gebruiken en ze dan aan de stille kant te leggen, onder het mom van als de vijand nu eens over die rijksweg komt. Zodoende hadden we het materiaal voor het bruggehoofd direct bij de hand toen het nodig was”.
En het was nodig. De Canadese commandant gaf de heer Koer(t)s opdracht om de volgende morgen half zeven de brug klaar te hebben.
“Dat is een nacht keihard werken geworden onder hoogspanning. Voor alle zekerheid zorgden de Canadezen voor bewaking. We zijn ons nog een keer rot geschrokken toen midden in de nacht een van die soldaten over de brug wilde lopen en er prompt doorzakte. Zijn geweer ging daarbij af. Hij kwam ons direct narennen dat het een vergissing was, want wij waren al bezig om er vandoor te gaan”.
Om half zeven was de noodbrug klaar, berekend op een gewicht van ongeveer acht tot negen ton. Maar de Canadezen hadden materiaal bij zich dat zeker veertien ton woog. Toch hield de […ontbreekt een regel….] vrijwilligers.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het valt toch wel te betwijfelen of het verhaal van opzichter Koers een juiste weergave van de gebeurtenissen in het dorp Deever en van de gebeurtenissen bij de bouw van de noodbrug aan de Deeverbrogge is.
De redactie zal voor de noodzakelijke nuancering ook gegevens uit andere bronnen in ut Deevers Archief publiceren. 

Posted in An de Deeverbrogge, Canadees’n, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

De keuk’n van de jongeskaamp an de Gowe

Posted on 4 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont graag foto’s die in de gemeente Diever in gebouwen, huizen, boerderijen, fabrieken, en zo voort zijn gemaakt. Rob Tijssen (jongenskamp ‘de Eikenhorst’, barak Klondike, periode 1962-1963) stuurde bijgaande foto op 16 april 2016 naar ut Deevers Archief. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor zijn toestemming deze foto te tonen in ut Deevers Archief. 

De hier afgebeelde foto is gemaakt in de keuken van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Rob Tijssen die in die tijd in het kamp verbleef, heeft de volgende waardevolle herinneringen bij deze foto.
De foto is op 25 juni 1963 ’s morgens om even na 11.00 uur in de keuken gemaakt. Mijn ouders waren die dag op bezoek in het kamp. Mijn vader heeft deze foto gemaakt. Ik heb het kamp op 18 juli 1963 verlaten.
Ik ben de jongen die aan de linkerkant naar het fornuis staat te kijken.
De man op klompen, die in de pan staat te roeren, is de kok. Ik denk dat de kok in mijn tijd mijnheer Westerhof was. Hij droeg die klompen altijd alleen in de keuken. Als de heer Westerhof naar huis ging, dan passeerde hij bij café Jonkers de brug over de Drentsche Hoofdvaart en sloeg dan bij de eerste of tweede kruising rechtsaf en aan die straat woonde hij met zijn gezin.
De jongen naast hem had die dag keukendienst. Dat is te zien aan zijn koksmaatjes-pet en -kleding. Deze jongen kwam uit een andere groep, dus weet ik de naam van deze jongen niet.
De kok staat bij de kookketel, die is gemaakt bij G. Mulders ‘Muvero’ (metaalindustrie, ketelfabriek) in Venray. Deze kookketel kon op hout of op kolen worden gestookt. Ik denk dat -in geval van- de gasbrander, die aan de muur hangt, in de kookketel kon worden geschoven.
In de kookketel werd dagelijks een wasteil met aardappelen gekookt, die door de koksmaatjes werden gepit (van pitten ontdaan). Ik herinner mij dat aan de andere kant van de keuken een eenvoudige elektrische (aardappel)schrapmachine stond. Op het witte fornuis staan naast de pan acht juskommen alvast warm te worden, voordat de jus in de kommen werd gedaan.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil graag meer weten van kok Westerhof. Hoe was zijn voornaam ? Waar woonde hij ? Leeft hij nog ? En wie was de jongen aan de rechterkant ? 
De redactie nodigt in het bijzonder ook andere voormalige bewoners van het jongenskamp uit hun verhaal te vertellen over het reilen en zeilen in de keuken van het jongenskamp.

Aantekeningen van Jan Oost, Bloemendaal, versie van 2016-05-09
Ik heb wat navraag gedaan naar de heer Westerhof.
De heer Westerhof was ongeveer vijftig jaar geleden mijn overbuurman. De voornaam van de heer Westerhof was Willem. Zijn vrouw heette Haitske Smit. Zowel de heer als mevrouw Westerhof zijn volgens mijn zwager niet meer in leven.
De familie Westerhof woonde in die tijd in het huis dat nu als adres Tolweg 12 heeft. Het huis is te vinden met behulp van Google Maps. 

Abracadabra-1240

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst, Verdwenen object | Leave a comment

Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud mit kleinkiend

Posted on 3 september 2023

De redactie van ut Deevers Archief ontving bijgaand afgebeelde  zwart-wit foto van Carla Kragt, een dochter van Karel Kragt en Geertje van Gijssel. De redactie is haar bijzonder erkentelijk voor haar toestemming deze foto te mogen publiceren in ut Deevers Archief.
Geertje van Gijssel is opgegroeid in ’t Aar’mhuus an de Grönnegerweg bee Deever. Zij is een dochter van Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud.
Op de zwart-wit foto zijn te zien het echtpaar Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud en hun kleinkind Carla Kragt. De zwart-wit foto is in het najaar van 1952 gemaakt aan de zijkant van het gesticht Armenwerkhuis.
In ut Deevers Archief bevindt zich bijgaande ansichtkaart in kleur. Deze kaart is in januari 1972 uitgegeven door hotel-restaurant-manege ’t Ruterhuus an de Grönnegerweg bee Deever, telefoon 05219-1680. Op de achterkant van de kaart is ook nog vermeld: Gelegenheid voor buitenritten, paardenboxen beschikbaar.
De Nederlands Hervormde Kerk verkocht het gesticht Armenwerkhuis in 1967.
Bij de grondige verbouwing van het Armenwerkhuis in 1967-1968 zijn de siedbaanders in de hier zichtbare zijgevel vervangen door grote ramen en werden in de hier zichtbare zijgevel extra ‘stalramen’ en een zijdeur aangebracht. Zo te zien waren en zijn de ‘stalramen’ helaas niet van het model Deever. Let bij de ansichtkaart in kleuren ook op de televisieantenne, die is vastgemaakt aan de schoorsteen.
Het Armenwerkhuis werd of bleef na de grondige verbouwing een zo genoemd rijksmonument (voor zolang het duurt, want eeuwig is wel erg lang), ondanks al het gesleutel en gerommel aan de buitengevels. Zijn bij de verbouwing de originele bakstenen wel opnieuw gebruikt ? Hoe ruim worden de voorwaarden voor het verkrijgen of behouden van de status van een zo genoemd rijksmonument geïnterpreteerd ? Of is een zo genoemd rijksmonument niet meer dan een onbetrouwbaar conjunctuurgevoelig bordje aan de muur ?

Abracadabra-1234Abracadabra-1233

Posted in Aar'mhuus, Ansigtkoate, Boerdereeje, Grönnegerweg, Rieksmonement, Toeristenindustrie | Leave a comment

Bee ut huus van Roef Hünneman en Trientie van Eijk

Posted on 2 september 2023

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 49 een afbeelding van enige bewoners an ut Brinkie en de Aachterstroate in Deever opgenomen. De vrouwen zitten op de hoek van de Aachterstroate en de Kleine Peperstroate. In de tekst bij afbeelding 49 is in het kort beschreven wie de vrouwen op de afbeelding zijn.

49 – Diever – In de Achterstraat – 1927 
Op deze foto staan nu eens geen poserende mensen, maar is een groepje vrouwen in hun gewone dagelijkse doen te zien. Wat zou het mooi zijn een boekje te kunnen vullen met alleen dit soort sfeervollle opnamen. De foto is afkomstig uit een tijdschrift. De tekst bij de foto luidde als volgt:
Kijk, zoo’n prachtig tafereeltje kan men verwachten te Diever. Wat een weldadig aandoende rust, gemoedelijkheid, gezelligheid en eenvoud: grootmoeder, moeder, de kleinsten, buurvrouwen. ’t Is of alles tot één familie behoort. Geen gemakkelijke stoel, als vóór een fijn café, is noodig: moeder aarde zelf biedt rust aan haar kinderen. Zoo gaan de uren verder; de breipennen tikken en ’t nieuws wordt stillekens bepraat.
Links op de foto zit Lutina Offerein (Olde Lutie). Zij was de zuster van smid Abel Offerein, wiens smederij aan het Kleine Brinkie (Diever 13) stond. Het meisje met de mooie strik is Hilligje Lutina Bennen. Zij is de dochter van Harman Bennen en Roelofje Seinen. Harman Bennen werd op 4 augustus 1891 geboren. Zijn moeder Hilligje Offerein overleed kort daarna op 24 augustus 1891. Harman Bennen groeide op bij Olde Lutie en Abel Offerein, broer en zuster van zijn moeder. Zijn dochter werd daarom niet alleen naar zijn moeder, maar ook naar Olde Lutie vernoemd.
De breiende vrouw met bril is Dina Daalman. Zij was de vrouw die alle meisjes in de buurt van het Kleine Brinkie breien leerde.
Rechts naast Dina Daalman zit haar moeder Hilligje Nijsingh. Zij was getrouwd met Willem Daalman. Hilligje Nijsingh draagt nog een wangmussie. Deze ondermuts van wit katoen werd met wit veterkant aangehaald en werd van achteren vastgebonden. Hilligje Nijsingh was het zo te zien wat ge makkelijker gewend.
De foto is aan een flink aantal olde Deevers’n getoond, maar jammer genoeg herkende niemand van hen de vrouw en het kind aan de rechterkant. Veelal werd gezegd dat ’t frömmes niet van hier kon zijn, omdat vrouwen op het dorp in die tijd geen kleding met korte mouwen droegen.
De vrouwen zitten op de hoek van de Achterstraat en de Peperstraat bij de zijgevel van het huis (adres Diever 66) van Roelof Hunneman en Trijntje van Eik. Dit huis werd in 1955 onbewoonbaar verklaard en in dat jaar afgebroken. Daarvoor kreeg Wijnand Hunneman nog een vergoeding van duizend gulden van de gemeente.

Anne Mulder stuurde op 21 september 1999 de volgende zeer gewaardeerde reactie:
Hierbij mijn reactie op foto nummer 49. Het wil er bij mij niet in dat de ‘onbekende’ vrouw met dochter elders woont en daar op visite is. Het is logischer dat ze in de buurt woont. Dan zijn er mijns inziens twee mogelijkheden.
Mogelijkheid 1
Het is Jantje Bel-Bentum met dochter Ziena, getrouwd met Hendrik Jan Rolden. De familie Bel woonde in de wat van de weg afstaande boerderij naast het hoekhuis van de familie Hunneman.
Ziena Bel is geboren op 14 september 1922. Ze zou op de foto dan 4 á 5 jaar oud zijn. Ze lijkt me op de foto jonger toe. Ik raad je aan de foto maar eens aan Ziena Bel voor te leggen. 
Mogelijkheid 2
Verder zou het kunnen zijn Aaltje Oostra-Oostenbrink met haar tweede dochter Hennie. De oudste dochter Jantje niet, want die is ongeveer net zo oud als ik. Ik heb Hennie gebeld. Ze woonden in de boerderij waar Gerrit Jan Wesseling lang heeft gewoond. Later heeft Sime Smidt daar gewoond. Ik weet niet wie er nu woont. Jantje zei dat ze niets meer van Diever wist.   

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij het samenstellen van het fotoboekje beschikte de redactie alleen maar over een scan van de hier getoonde zwart-wit afbeelding. Die afbeelding is afkomstig uit de verzameling van Annigje Hunneman-van Nijen, die toen an de Vlasstroate woonde. Zij was getrouwd met Wijnand Hunneman. Wijnand Hunneman was de zoon van Roelof Hunneman en Trijntje van Eik. Harm van Nijen was een broer van Annigje van Nijen. Hij was getrouwd met Janna Hunneman, die een zuster was van Wijnand Hunneman.
Luitje (Lutina) Offerein is geboren op 17 januari 1861 an ut brinkie in Deever. Zij is overleden op 23 januari 1936 in Deever. Zij was een dochter van smid Fredrik Jacobs Offerein en Geertje Abels Wanningen. Zij is overleden op 23 januari 1936 op 75-jarige leeftijd in Deever.
Abel Offerein is geboren op 31 mei 1859 in Deever. Hij is overleden op 16 december 1921 in Deever.
Hilligje Lutina Bennen is een dochter van Harman Bennen en Roelofje Seinen. De redactie heeft merkwaardig genoeg in de openbare bronnen nog geen gegevens van haar kunnen vinden.
Harman Bennen is geboren op 4 augustus 1891 in Deever. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 15 november 1924 met Roelofje (Roofie) Seinen.
Roelofje (Roofie) Seinen is geboren op 24 juli 1902 in Dwingel. Zij is overleden op 19 maart 1996 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Dina Daalman is geboren op 12 maart 1886 in Uffelte. Zij is overleden op 2 augustus 1980 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hilligje Nijzingh is geboren op 23 april 1873 op ut Oostende bee Rünerwold.. De redactie heeft merkwaardig genoeg in de openbare bronnen nog geen andere gegevens van haar kunnen vinden.
Roelof Hunneman is geboren op 5 juni 1898 in Deever. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Trijntje van Eijk is geboren op 7 januari in  Uffelte. Zij is overleden op 13 juli 1941 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Wijnand Hunneman is geboren op 10 december 1925 in Deever. Hij is overleden op 19 februari 1992 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Op afbeelding 3 is de zitplaats van de vrouwen bij de zijgevel van het huis van Roelof Hunneman en Trijntje van Eijk an de Aachterstroate in Deever te zien. De redactie heeft nog niet kunnen uitvogelen wanneer deze foto (afbeelding 3) is gemaakt.
Het Deeverse erfgoedboerderijtje van Roelof Hunneman en Trijntje van Eijk is na de Tweede Wereldoorlog ten prooi gevallen aan de megalomanistische sloopwoede van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd, maar de bijnaam ome Sloopkogel of de bijnaam ome Sloopduivel zou in die tijd zeker niet hebben misstaan).
Met die oprotpremie van 1000 gulden voor het keuterijtje als eigen geld konden Wijnand Hunneman en Annigje van Nijen vast en zeker een mooie hypotheek krijgen, wellicht bij de plaatselijke boerenleenbank an de Heufdstroate, bij kassier Lukas Muggen. En wellicht konden ze de grond an de Aachterstroate, waar het te slopen pand stond, ruilen voor het stuk bouwgrond an de Vlasstroate.
De redactie heeft de kleurenfoto van het helaas al meer dan zeventig jaren braakliggende terrein op de hoek van de Aachterstroate en de Kleine Peperstroate gemaakt op vrijdag 29 november 2019.
Afbeelding 1 en afbeelding 2 zijn ook ten zeerste te bewonderen op bladzijde 474 van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Aagterstroate, Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

De fumilie van scheuper Barteld Oost op ut Kastiel

Posted on 1 september 2023

Op de hier afbeelde historisch zeer waardevolle foto zijn van links naar rechts te zien: Lucas (Luuks) Prikken, Roelof (Roef) Oost, Barteld Oost, Eltje (Eltie) Oost, Jantje (Jantie) Prikken en Hilligje (Hillegie) Oost.

Lucas (Luuks) Prikken is geboren op 12 oktober 1859 op Wapervene. Hij is overleden op 5 november 1939 op 80-jarige leeftijd in Deever. Hij was niet getrouwd. Hij is een broer van Jantje (Jantie) Prikken, die ook op de foto staat. Hij zal wel bij zijn zuster hebben ingewoond. De redactie heeft in de openbare bronnen niet gevonden waar Lucas Prikken is begraven.

Roelof (Roef) Oost is geboren op 12 novembe 1878 in Deever. Hij is overleden op 9 december 1919 op 41-jarige leeftijd in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij is niet getrouwd geweest. Hij is een zoon van Barteld Oost en Jantje Prikken. Hij zal wel altijd bij zijn ouders op ut Kastiel hebben ingewoond.

Barteld Oost is geboren op 30 mei 1850 in Deever. Hij is overleden op 8 september 1933 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 18 september 1873 in Deever met Jantje (Jantie) Prikken.
Zijn kleindochter wijlen Jantje-Andreae-Oost van ut Kastiel in Deever -en haar hele leven op ut Kastiel heeft gewoond- heeft als kind haar grootvader Barteld Oost gekend als schaapherder. Hij was de laatste scheuper uut Deever, die dagelijks met de schapen van de Deeverse boeren naar de heide ging. Wijlen Jantje Andreae-Oost herinnerde zich heel goed, dat zij haar opa bij terugkeer in de namiddag met de kudde schapen vaak psalmen hoorde zingen.

Eltje (Eltie) Oost is geboren op 23 mei 1890 in Deever. Zij is overleden op 22 november 1952 op 62-jarige leeftijd in Deever. Zij is niet getrouwd geweest. Zij is een dochter van Barteld Oost en Jantje Prikken. De redactie heeft in de openbare bronnen niet gevonden waar Eltje Oost is begraven.

Jantje (Jantie) Prikken is geboren op 15 november 1851 op Wapservene. Zij is overleden op 5 mei 1926 op 74-jarige leeftijd in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zij trouwde op 18 september 1873 in Deever met Barteld Oost. Zij is een zuster van Lucas (Luuks) Prikken die ook op de foto staat.

Hilligje (Hillegie) Oost is geboren op 5 februari 1899 in Deever. Zij is overleden op 1 juni 1919 op twintigjarige leeftijd in Deever. Zij is een dochter van Barteld Oost en Jantje Prikken. Zij is niet getrouwd geweest . Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

De foto is in elk geval vóór 1 juni 1919 gemaakt. De redactie van ut Deevers Archief schat in dat de foto omstreeks 1910 is gemaakt. De redactie heeft het vermoeden dat burgemeester Hendrik Gerard van Os (ja, die van de Burgemeester Van Osbank) de maker is van deze historisch zeer waardevolle foto (afdruk van een glasnegatief). Burgemeester Hendrik Gerard van Os heeft scheuper Barteld Oost met zijn schaapskudde op 16 juli 1902 op de foto gezet.

Op de plek van het keuterijtje op de hier afgebeelde foto staat nu de tweede of derde opvolger van het keuterijtje, tegenwoordig met adres ut Kastiel 10.

De afgebeelde foto is afkomstig uit de verzameling van Margaretha (Griet) Brugging-Oost. Zij en Jantje (Jantie) Andreae-Oost zijn kinderen van Jacob Oost en Elsje Davids. Jacob Oost is een zoon van Barteld Oost en Jantje Prikken. Hij is geboren op 30 oktober 1873 en staat niet op de hier afgebeelde foto.

Een gedeelte van het achterhuis van het op de hier afgebeelde foto zichtbare keuterijtje is in 1939 afgebroken.

Posted in Alle Deeversen, ut Kastiel | Leave a comment

Ut transformatorhüsie an de Wittelerbrogge

Posted on 31 augustus 2023

In de internet-encyclopedie Wikipedia – en bij nader inzien gelukkig niet in de webstee van de gemeente Westenveld – is het Bernard Stikfort-lijstje van gemeentelijke monumenten van de gemeente Westenveld te vinden. Voor wat deze waard is.
Op het Bernard Stikfort-lijstje van gemeentelijke monumenten van de gemeente Westenveld staan bij de streek Wittelte drie gemeentelijke monumenten genoemd, waaronder ut transformatorhüsie an de Wittelerbrogge. Het adres van ut transformatorhüsie is niet Wittelterweg 27-T, maar Wittelterweg 27. Zie het huisnummer op de eerste kleurenfoto. Voor het adres Wittelterweg 27 is uiteraard geen postcode te vinden.
De redactie van ut Deevers Archief tast in het duister waarom ut transformatorhüsie op het Bernard Stikfort-lijstje van gemeentelijke monumenten van de gemeente Westenveld is terecht gekomen. Vanwege de ouderdom van ut hüsie ? Vanwege de bouwkundige schoonheid van ut hüsie ? Vanwege de vorm van ut hüsie ? Vanwege de cultuurhistorische-, civieltechnische- en streekbouwkundige waarde van ut hüsie. Bij gebrek aan beter ?
Ut Wittelter transformatorhüsie is in elk geval niet rijksmonumentwaardig gebleken, wat wel het geval is met huisjes van het kaliber transformatorhuisje van Vries. Merkwaardig is ook dat het veel minder mooie maar min of meer op ut Wittelter transformatorhüsie gelijkende transformatorhuisje van Grijpskerk wel een rijksmonument is geworden.
Ut Wittelter transformatorhüsie is in elk geval ook niet provinciaalmonumentwaardig gebleken, wat wel het geval is met huisjes van het kaliber transformatorhuisje van Buinen.
Ut Wittelter transformatorhüsie kwam dus voorspelbaar terecht op het Bernard-Strikfort-lijstje van gemeentelijke monumenten van de gemeente Westenveld. Is dit op initiatief van beleidsregisseur en monumentenballoteur Bernard Stikfort van de gemeente Westenveld gebeurd of heeft de beheerder van het Witteler elektriciteitsnetwerk dit bouwseltje uit eigener beweging en zonder aansporing van anderen aangemeld ? De Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Gelijk Van De Gemeente Westenveld hebben nog steeds geen bordje ‘Gemeentelijk monument’ naast de hoofdingang van ut Witteler transformatorhüsie aan de muur gespijkerd.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de vier hier afgebeelde kleurenfoto’s op maandag 3 september 2018 gemaakt.
Naast de hoofdingang van ut Witteler transformatorhüsie is op een geel bordje in rode kleine letters de afkorting ‘egd’ te lezen.
Het energiebedrijf Groningen Drenthe (EGD) is de elektriciteitsnetbeheerder die tot 1993 het beheer voerde over het hoogspanningsnet tot en met 110 kiloVolt in Groningen en Drenthe, met uitzondering van het zuiden van Drenthe.
Het energiebedrijf Groningen Drenthe (EGD) ging in 1993 op in het energiebedrijf EDON.
Het energiebedrijf EDON ging in 1999 op in het energiebedrijf Essent.
Het beheer van het elektriciteitsnetwerk van het energiebedrijf Essent moest vanwege de Wet onafhankelijk netbeheer vanaf 1 januari 2011 afgesplitst zijn van energiebedrijf Essent, maar dit gebeurde al begin 2009, en is toen verder gegaan onder de naam Enexis Netbeheer. En dat klopt met de naam op het bestelautootje op de vierde foto. Dit autootje stopte niet geheel toevallig bij ut Witteler transformatorhüsie tijdens het maken van de vierde foto. Toeval of geen toeval, dat is de vraag.
Maar gelukkig is bij de hoofdingang van ut Witteler transformatorhüsie nog steeds dat gele geëmailleerde bordje van de eerste netwerkbeheerder bevestigd. En dat moet vooral zo blijven. Want dat gemeentelijkmonumentale bordje weghalen zou voor beleidsregisseur en monumentenballoteur Bernard Stikfort wel eens reden kunnen zijn dit bouwseltje van zijn lijstje van gemeentelijke monumentjes te schrappen. Wellicht vind hij het gebruik van de voordeur en de zijdeur als voortdurend aanplakbord ook een minpuntdingetje.

 

Posted in Gemientelijk monument, Wittelte | Leave a comment

De Dikke Stien’n in de Stienakkers op de Heezeresch

Posted on 30 augustus 2023

In het prachtig uitgevoerde fotoboek ’Uit het album van meester Boneneschanscher – Dwingelo en omgeving in foto’s, circa 1895- 1930′ staat een foto van ut hunnebedde in de Stienakkers op de Heezenesch bee Deever. De originele zwart-wit foto is aanwezig in de collectie van het Drents Archief in Assen. De foto is als ansichtkaart uitgegeven in 1911. De redactie van ut Deevers Archief hoopt ten zeerste een exemplaar van deze zeldzame ansichtkaart op de kop te kunnen tikken.
Meester Engelke Jan Boneschanser (1858-1946) uut Dwingel heeft deze foto omstreeks 1910 gemaakt.
Ut hunnebedde was toen niet meer dan een groep dikke stenen en lag op de kèèle ruumte in bouwakkers op de Heezeresch bee Deever. Die bouwakkers heten natuurlijk de Stienakkers (elke akker in Deever heeft zijn eigen naam en moet zijn eigen naam houden). De jongen links in de boom is Eppo Boneschanser, zoon van meester Engelke Jan Bodeschanser. Het is niet meer te achterhalen wie de andere personen op de foto zijn.
De redactie van ut Deevers Archief is van mening dat de situatie van 1910 snel moet worden hersteld, teneinde het goedbedoelde stenen laten stapelen van wijlen de weledelgestrenge hooggeleerde professor doctor Albert Egges van Giffen ongedaan te maken. Dan kunnen bij de restauratie van ut hunnebedde de stenen weer half of voor driekwart onder het zand worden begraven, per slot van rekening hebben de stenen daar al zo’n vijfduizend jaar in uit elkaar gezakte toestand gelegen Vandalen mogen de stenen niet meer kunnen vernielen en mogen ook geen fikkie meer kunnen stoken onder de stenen.
Het werk zou kunnen worden uitgevoerd door een lokale loonwerker of wellicht gratis door een hobby-onderneming, zoals de boermarke van Deever, de boermarke van Wittelte of de boermarke van Wapse of wellicht gratis door dorpskrachten van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, die dan natuurlijk wel de gezaagde bomen en het verwijderde struweel mee mogen nemen voor de open haard. En vooral niet vergeten alle stobben uit de akker te verwijderen. Wie weet wat daarbij nog te voorschijn kan komen.
Dan wordt ut hunnebedde, zoals op de foto is te zien, gewoon weer een groepje dikke stien’n in de Stienakkers op de Heezeresch, dat op de kaèle ruumte al van ver zichtbaar is. En dan mag tussen de dikke stien’n best een berkje of een eikje of een appelboompje gaan groeien. Niks mis mee. Laten we vooral niet hysterisch historisch doen. Het advies is echt al het struweel en alle bomen en al het gras te verwijderen, dus de akker rond de stenen weer kaal te maken. En ook het overdadig betuttelende en zichtbelemmerende bordengedoe bij ut hunnebeddde kan dan worden verwijderd. Tegenwoordig loopt iedereen met een zo genoemde slimme-telefoon of een zo genoemde tablet-computer rond, zodat via internet op elk ogenblik alle gewenste gegevens over ut hunnebedde zijn te vinden.

Abracadabra-1235

Posted in Ansigtkoate, Heezeresch, Hunnebedde D52, Topstuk | Leave a comment

De Dwingeler Stroom is ut greinsriviertie

Posted on 29 augustus 2023

 

De redactie van ut Deevers Archief heeft de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s van de Dwingeler Stroom, het grensriviertje tussen een deel van de gemiente Deever en een deel van de gemiente Dwingel gemaakt op maandag 3 september 2018 staande op de Stroombrug in de weg van Wittelte hen ’t Westende in Dwingel. Op de eerste foto is de Stroom in de richting van Uffelte te zien; op de tweede foto is de Stroom in de richting van Dwingel te zien.
De redactie acht het vanuit geschiedkundig oogpunt nodig in het Deevers Archief ook aandacht te besteden aan deze gekanaliseerde rivier.
De redactie is op zoek naar goede scans van oude foto’s van dit grensriviertje tussen een deel van de gemiente Deever en een deel van de gemiente Dwingel.
Wie wil scans van oude foto’s van dit riviertje ter beschikking stellen ?
Wie heeft documenten en foto’s van de werkzaamheden ten behoeve van de kanalisatie van dit riviertje in de dertiger jaren van de vorige eeuw ?

 

Posted in de Stroom, Greinse, Wittelte | Leave a comment

Wee felicetièt oe mit ut slèèg’n veur ut exoa’m

Posted on 28 augustus 2023

Veel bezoekers van ut Deevers Archief stellen prijs op berichten met als onderwerp ’toen en nu’, voorzien van afbeeldingen. De redactie van ut Deevers Archief kan moeilijk berichten over zinnige onderwerpen uit de Tweede Wereldoorlog, want in die periode zijn in de gemiente Deever immers weinig foto’s en weinig teksten gemaakt.
Het is voor de redactie dan ook een hele toer om die weinige afbeeldingen en berichten uit de oorlog zoveel mogelijk op te sporen en te publiceren. Dit keer laat de redactie de voor- en achterkant van een ansichtkaart uit eigen archief zien, waarbij het met name om de tekst op de achterkant van de ansichtkaart gaat.
De hier afgebeelde ansichtkaart is uitgegeven door de weduwe van Johannes Vos, ze had een manufacturenwinkel an de Heufdstroate in Deever.

De ansichtkaart is op 18 juni 1944 gestuurd naar Agatha Cornelia van Nooten, Zuideinde 53 in Meppel. De tekst op de achterkant van deze ansichtkaart luidt als volgt.
Diever, 18 juni 1944, Lieve Agatha,
Allemaal feliciteren wij je met ’t slagen voor het examen van het gymnasium en wat een mooie cijfers had je ! Je zult het zeker wel heerlijk vinden om met Augustus naar Zwolle te gaan. En nu heb je zo’n fijne lange vacantie, ’t is jammer dat oma niet meer in haar eigen huis is, want dan kon je met Mieke eens een heele tijd komen logeeren. Maar nu ga je thuis zeker van allerlei prachtige werkjes doen, waar je anders geen tijd voor hebt.
De groeten aan allemaal en een kus van oma,

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De familie Willem Nicolaas van Nooten woonde op het adres Zuideinde 53 in Meppel.
Agatha Cornelia is op 5 oktober 1930 geboren in Boskoop, zij is de dochter van dominee Willem Nicolaas van Nooten, die vanaf 9 oktober 1932 remonstrants predikant in Meppel was. Dominee Willem Nicolaas van Nooten is een broer van huisdokter Sebastiaan van Nooten in Deever. De redactie heeft nog niet gevonden met wie Willem Nicolaas van Nooten was getrouwd. Ook Willem Nicolaas van Nooten zat in de Tweede Wereldoorlog in het verzet. Na de bevrijding was hij tijdelijk burgemeester van Meppel.
Het is niet zo dat uit de tekst gelezen mag worden dat Agatha was geslaagd voor haar eindexamen gymnasium. Nee, ze was geslaagd voor haar toelatingsexamen voor het Gymnasium Celeanum in Zwolle. En dat terwijl aan het Zuideinde in Meppel op loopafstand ook een heel goed gymnasium was. Of was het Gymnasium Celeanum in Zwolle een gymnasium van de remonstrantse broederschap ?
Het gezin van dokter Sebastiaan van Nooten woonde in de gemeentelijke dokterswoning aan de Hoofdstraat. Het huis is nog net in de achtergrond van de foto op de ansichtkaart te zien. Zie ook het huis aan de rechterkant van de hier afgebeelde kleurenfoto. De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto op 11 april 2013 gemaakt.
Onder aan de kaart staan ook de namen van J. van Nooten, Stansje, Tante, Jetje, oom Bas en Bas
J. van Nooten is Jacques van Nooten, zoon van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed. Hij is op 24-jarige leeftijd overleden op 30 mei 1958 in Baarn.
Stansje is Stans, dochter van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed.
Tante is tante Constance Goedbloed, de echtgenote van Sebastiaan van Nooten. Zij trouwden op 10 december 1931 in Leiden. Constance Goedbloed is geboren in Middelburg in 1907. Gegevens van Constance Goedbloed zijn erg moeilijk te vinden.
Ietje is Marietje, dochter van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed.
Bas is Sebastiaan, zoon van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed. Hij is geboren tussen 16 en 31 oktober 1932.
Het meisje Mieke is Mieke Cornelia van Nooten, dochter van dominee Willem Nicolaas van Nooten. Zij slaagde in juni 1941 voor het toelatingsexamen van het Gymnasium Celeanum in Zwolle.
Oom Bas is dokter Sebastiaan van Nooten. Hij is geboren in Schoonhoven op 27 mei 1905. De Duitse bezetter arresteerde Sebastiaan van Nooten op 22 november 1944 in het doktershuis an de Heufdstraote in Deever. Hij werd gedeporteerd naar een concentratiekamp in Duitsland. Hij is op 24 mei 1945 op 39-jarige leeftijd overleden in het General British Hospital in Rothenburg Unterstedt in Duitsland.

Op 21 april 2022 ontving de redactie de volgende zeer gewaardeerde reactie van mevrouw Hendrikje Koobs
De vrouw van dominee van Nooten heette volgens mij Bernarda Theodora Westera.
Ik heb in de zestiger jaren van de vorige eeuw bij de familie van Nooten in de huishouding gewerkt.

Abracadabra-1230Abracadabra-1229Abracadabra-1231

Posted in Ansigtkoate, Café De Lange, Griffemiède skoele, Heufdstroate, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Boerdereeje mit de koe boo’m de doake

Posted on 27 augustus 2023

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van een windvaan in de vorm van een koe op de doake van een boerdereeje in Oldendeever op 2 november 2017 toevallig in het voorbijgaan gemaakt.
Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief weet om welke boerderij het gaat ?

Op 29 november 2019 reageerde de heer Arend Bult als volgt:
Boerderij van de familie Bult, Wittelterweg 2.

De redactie is de heer Arend Bult bijzonder erkentelijk voor deze reactie; zijn antwoord is juist, immers hij is een van de eigenaren en bewoners van deze boerderij. Op deze plaats heeft al eeuwenlang een boerderij gestaan.

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever, Toevallige waarneming | Leave a comment

Veur de tente in de kaamp bee Deever in 1906

Posted on 26 augustus 2023

Op 21 augustus 1906 verscheen in de Leeuwarder Courant in de rubriek Stadsnieuws het volgende korte bericht.

De beide bataljons van het 9e regiment infanterie alhier hebben heden het kamp bij Diever betrokken tot het houden van compagnie- en bataljonsoefeningen.
Met de leiding dier oefeningen is belast de kolonel C.P. de Veer, commandant van het regiment alhier.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het soldatenkamp (de Kaamp) bij Deever stond op de Oeren tussen Deever en Wapse. Vanaf 1905 oefende de Landweer een aantal jaren achter elkaar elk jaar in de zomer of het najaar op de heidevelden tussen Wapse en Deever.
De redactie van ut Deevers Archief is op zoek naar meer historisch feitenmateriaal over deze soldatenkampen.
Van dit kamp zijn ook hele mooie ansichtkaarten verschenen. Bij een grote vraag van de soldaten in het kamp naar briefkaarten, ontstond vanzelf een aanbod van ansichtkaarten van neringdoenden in de gemiente Deever. De kaarten zijn zeer gewild bij en gezocht door hedendaagse verzamelaars van ansichtkaarten uut de gemiente Deever. Sommige slordige verzamelaars stoppen dit soort kaarten diep weg in een schoenendoos in een kabinet, een andere verzamelaar bewaart zijn kaarten helemaal voor zichzelf alleen in dure zuurvrije plastic opbergmappen in dure opbergsystemen.
De bedoeling van de redactie van ut Deevers Archief is zoveel mogelijk ansichtkaarten uut de gemiente Deever zoveel mogelijk uit eigen verzameling aan een breed publiek te tonen. Elke zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief moet kunnen meegenieten van al het moois uit het verleden van de gemiente Deever.
De hier afgebeelde ansichtkaart, waarop een deel van de derde compagnie van het derde bataljon van het negende regiment is te zien, is in 1906 verstuurd vanuit Deever..
In nummer 3 van 2014 (nr. 14/3) van Opraekelen, het blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, is deze kaart ook afgebeeld in het artikeltje ‘Uit de verzameling van Klaas Vording’. Het artikeltje vermeldt niet wie Klaas Vording is. Dus de grote vraag is: Wie is of was toch die Klaas Vording ?

Abracadabra-1246Abracadabra-1247

Posted in Ansigtkoate, de Kaamp op de Oeren, Deever, Opraekelen, Wapse | Leave a comment

Ut doktershuus van de gemiente op de Noorderesch

Posted on 25 augustus 2023

Veel trouwe bezoekers van ut Deevers Archief stellen prijs op berichten over de Tweede Wereldoorlog en dan het liefst voorzien van afbeeldingen. De redactie van ut Deevers Archief probeert zo veel als mogelijk is aandacht te besteden aan die donkere periode in de geschiedenis van de gemiente Deever.
Het tonen van afbeeldingen bij een bericht is niet altijd mogelijk. In de Tweede Wereldoorlog zijn immers weinig foto’s gemaakt in de gemiente Deever. Het is voor de redactie dan ook een hele toer om van die weinige foto’s zo veel mogelijk op te sporen. Beste zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, stuur vooral uw gescande materiaal en gescande foto’s naar de redactie !
Hier worden de voorkant en de achterkant van een ansichtkaart uit de Tweede Wereldoorlog getoond. Deze ansichtkaart is aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief. Bij deze afbeelding is een verhaal te vertellen over de gemeentelijke dokterswoning op de Noorerdesch.

Op 3 januari 1919 werd de bouw van de gemeentelijke dokterswoning op de Noordesch voor 35.790 gulden gegund aan een aannemerscombinatie uit Meppel. De bouwgronden ten noorden van de Hoofdstraat tussen de Kleine Brink en de weg naar Wapse lagen, vòòrdat helaas de ‘betonweg’ (die nu Ten Darperweg wordt genoemd) werd aangelegd, op de Noordesch van Deever.
De eerste bewoners van deze grote gemeentewoning waren dokter Alexander Leonardus van Eldik en zijn gezin. Van Eldik is hier van 1917 tot in 1931 geneesheer geweest. De vier vertrekken die het gezin van de gemeentelijke geneesheer Van Eldik tot in de najaar van 1919 in het gemeentehuis op de Brink bewoonde, werden daarna bij het gemeemtehuis betrokken.
Van 1931 tot in 1946 woonde de familie van Nooten in het huis.
De Duitse Sicherheitspolizei (S.P.) arresteerde verzetsman dokter Sebastiaan van Nooten op 22 november 1944 in dit huis. Hij overleed op 24 mei 1945 in het General Britisch Hospital in het Duitse Rothenburg Unterstedt.
Van 1946 tot in 1968 werd het huis bewoond door dokter Ludolf Dirk Broekema en zijn gezin.
De gemeente Diever heeft het pand daarna verkocht aan Gerard Seinen, die er een pension van heeft gemaakt.

De ansichtkaart is op 11 september 1942 verzonden aan mejuffrouw J.J.G. van Nooten, Kettingweg 31 te Baarn. De afgebeelde ansichtkaart is aan de achterkant en aan de voorkant helemaal volgeschreven met tekst. Deze luidt als volgt.

Diever (Dr), 11 september 1942. Lieve Bé,
Hierachter een kiek van Basje’s [1] huis, waar we al heel wat keeren geweest zijn. De kinderen zijn erg leuk en dat kleine Marietje net een engeltje [2]. Ze zijn allen erg vlug en leenig.
We hebben al heel wat gezien van Diever, waar het heel rustig logeeren is. Men merkt niets van de oorlog, behalve dan de bonnen. Er zijn hier prachtige bosschen, en toch is het zoo onbekend eigenlijk en overal schilderachtige boerderijen.
Wij zijn nu de laatste gasten van dit hotelletje [3]. Zondag komt zus ook nog enkele dagen en aanstaande woensdag gaan we weer naar Laren. We hebben prachtig weer en niet te warm.
We zouden vandaag naar Meppel hebben gewild, maar bij W. en B. [4] was hun meisje ziek en ze hadden bezoeken te brengen, dus dat was jammer. W. heeft moeite gedaan voor eene fiets voor zus, die hier niet te krijgen was. Maar misschien komt zij per fiets van Meppel dus. Er is heel veel te wandelen, maar dat is voor mij niet zoo goed. Toch zien wij veel en het bosch is dichtbij.
Was het leuk op 7 september bij Nellie ? Zeker wel. Ben je nog wat nagebleven? Is je logée er nog? En hoe staat het met mevrouw Donk? Gaat dat nog door?
Hartelijke groeten van G. Zuilen.

Toelichting op de tekst in het artikel:
[1]
Dokter Sebastiaan van Nooten werd in de familie blijkbaar Basje genoemd.
[2]
Zij was de jongste van de vier kinderen van het echtpaar Van Nooten: Basje, Jacques, Stans en Marietje.
[3]
De afzendster van deze zeldzame ansichtkaart van de dokterswoning logeerde bij Berend Slagter in Hotel Centrum an de Kruusstroate in Deever.
[4]
In Meppel woonde aan het Zuideinde het echtpaar dominee W.N. van Nooten en B.D. Westra.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 16 februari 2005.
Zo te zien is tussen 1942 en 2005 niet of nauwelijks gesleuteld aan het huis. 

Abracadabra-1237Abracadabra-1239

 

Abracadabra-1238

Posted in Ansigtkoate, Deever, Dokterswoning, Heufdstroate, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Geetiesern stalrèèm – model Deever en model Wapse

Posted on 24 augustus 2023

Het voormalige bedrijf Marwill in Houtigehage in de buurt van Drachten produceerde van het gietijzeren stalraam verschillende modellen, waaronder het stalraam van het model Deever en het stalraam van het model Wapse. De webstee www.marwill.nl is niet meer bereikbaar. Of het model Deever voor het gietijzeren stalraam in nieuwere na 1900 gebouwde boerderijen in Deever, Wittelte en Wapse streekgebonden was, dat valt te betwijfelen, maar dat is nog steeds in de praktijk te onderzoeken. De resultaten van dit onderzoekje zullen hier worden gemeld en getoond.
In het gehucht met de naam ’t Noord bij Wittelte staat aan de bijna wel zeker origineel Saksische esbrink un olde boerderee’je mit de konte hen de brink. Origineel-Saksisch-brinkers kan bijna haast niet. Daar kunnen de brinkologen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever nog een puntje aan zuigen. Ech wè. Zie de bijgevoegde kleurenafbeelding.
In de als nieuw ogende achtergevel zit een kleine aachterbaander, maar in die achtergevel zitten ook drie kleine stalraampjes van het model Deever.
Vroeger was deze boerderij een stuk langer. Wellicht is de boerderij teruggerestaureerd naar zijn oorspronkelijk lengte, waarbij de hier zichtbare achtergevel, zo goed en zo kwaad als het kon, in een oude stijl is nagebouwd en voorzien is van een te kleine nep-aachterbaander. Of waren de eigenaren nog in het bezit van de originele bouwtekeningen ? Of hadden ze een foto van de achtergevel uit de tijd van vóór de verlenging van de boerderij ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de foto voor bijgaande afbeelding gemaakt op zaterdag 16 juni 2018.

Posted in Baander, Boerdereeje, Stalraèm model Deever, ut Noord | Leave a comment

Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt an de Tusschendaarp

Posted on 23 augustus 2023

Van 1989 tot 1994 gebruikten de leden van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt in Deever een lokaal van de olde ULO-skoele an de Tusschendaarp 3 in Deever in het verlengde van de Vlasstraat. De olde ULO-skoele is op bijgaande kleurenfoto te zien.
De redactie van ut Deevers Archief weet niet in welke van de vier lokalen van de olde ULO-skoele de leden van de Gereformeerd Kerk Vrijgemaakt in Deever hun kerkdiensten hielden. Wie kan het de redactie vertellen ?
Opvallend is ook dat in de olde ULO-skoele de peuterspeelzaal met de naam de Porkieshoek was gevestigd. Van wanneer tot wanneer ? Wie kan het de redactie vertellen ? Is het zichtbare naambord van de peuterspeelzaal boven de ingang van de olde ULO-skoele bewaard gebleven ?
De redactie vraagt zich af of de voorgevel van de olde ULO-skoele – net zoals de voorgevel van de olde lägere skoele an de Tusschendaarp – versierd was met een beeldhouwwerkje.
De redactie is al jaren naarstig op zoek naar oude foto’s van dit gebouw, dat aan de achterkant grensde aan het gemeentelijke sportterrein an de Tusschendaarp. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid een goede scan van oude foto’s voor publicatie ter beschikking te stellen ?
Zie ook het bericht ULO-skoele in Deever officieel geopend.
Zie ook het bericht ULO-skoele an de Tusschendarp in Deever.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de tegenwoordige situatie bij de Vlasstraat in de richting van de Tusschendarp met zicht op het hoekhuis aan de Valkenakkker op maandag 4 september 2018 gemaakt.


Posted in Tusschendarp, U.L.O.-skoele, Verdwenen object, Vlasstroate | Leave a comment

’24 Gezichten te Zorgvlied’ bee Noordwolde in 1895

Posted on 22 augustus 2023

Op 30 november 1895 verscheen de volgende verrassende advertentie in de Leeuwarder Courant.

24 Gezichten te Zorgvlied bij Noordwolde.
Photographien, vervaardigd door H. Kuiper, Noordwolde.
Afzonderlijk 25 cent.
10 stuks f. 2.
24 stuks f. 4.
Prachtige Mappe met inscriptie 60 cent.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie zou bijzonder graag willen weten waar een mappe met de 24 foto’s van het Zorgvliet uit 1895 of vroeger van de in het dorp Deever op 8 juli 1855 geboren schilder en fotograaf Hans Roelofs Kuiper bewaard is gebleven. Deze 24 zeer oude en ongetwijfeld eerste foto’s van het jonge dorp Zorgvliet in wording zijn van grote waarde voor het beter kunnen beschrijven van de geschiedenis van dit dorp.
Wellicht heeft Hans Kuiper deze 24 gezichten op Zorgvliet gemaakt in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer.
De redactie is al jaren bezig met het volgen van diverse sporen, maar deze hebben tot nu toe niet naar enig resultaat geleid.
Van Hans Kuiper is wel bekend dat hij enige tijd na het afronden van een opdracht de betreffende glasplaatnegatieven in een gat achter in de tuin achter zijn huis in Noordwolde gooide, maar het heeft nu uiteraard geen zin meer daar te gaan graven.
Wie kan de redactie helpen bij het zoeken naar deze 24 photographieën van Zorgvliet ? Wellicht is ergens een prachtige mappe met inscriptie met daarin de 24 photografieën bewaard gebleven.

Posted in Hans Kuiper, Lodewijk Guillaume Verwer, Topstuk, Zorgvliet | Leave a comment

Poasvuur in Deever, Wapse en Wittelte – Poas’n 2016

Posted on 21 augustus 2023

Op drie plaatsen binnen de grenzen van de gemiente Deever is met de paasdagen een poasbulte verbrand.
De Dorpsvereniging Wittelte heeft zijn poasbulte gemaakt op een plek bij Wittelteweg 18 – Wapserveenseweg 1.
De Wapser Gemeenschap heeft zijn poasbulte gemaakt op een plek bij de Landweg in Wapse.
De Buurtvereniging Kasteel-Dwarsdrift heeft zijn poasbulte gemaakt op een plek aan de Steenakkerweg op de Heezenesch.
De plek van de poasbulte van de Buurtvereniging Geeuwenbrug lag buiten de grens van de gemiente Deever.
De poasbulte in Wapse is tegen de traditie in al op zaterdag 26 maart 2016 rond acht uur ’s avond aangestoken.
De poasbulte in Wittelte is eveneens tegen de traditie in op zaterdag 26 maart 2016 rond acht uur ’s avond aangestoken.
De poasbulte van Deever is zoals de traditie dat wil wel op Tweede Paasdag 28 maart aangestoken.

De Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld heeft zo genoemde beleidsregels voor poasbult’n opgesteld. In de webstee van de gemeente Westenveld is sprake van een vreugdevuur, dit is een volstrekt verkeerde term, de juiste term is poasvuur. De betreffende tekstschrijver van de gemeente Westenveld wil de burgers blijkbaar een nieuwe term opdringen..
Een vereniging die niet aan deze zo genoemde beleidsregels voldoet, krijgt van de met de uitvoering van het paasvuurbeleid belaste ambtenaar van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld geen tijdelijke stookvergunning. Gelukkig voldeden de Dorpsvereniging Wittelte, de Wapser Gemeenschap en de Buurtvereniging Kasteel-Dwarsdrift blijkbaar vooraf wel al aan zo genoemde beleidsregels voor het slepen en verbranden van poasbult’n.
De redactie van ut Deevers Archief betreurt het dat in Oude Willem, Groot Wateren, Klein Wateren en Zorgvlied (de aandere kaante van de Deeverse bos) en an de Deeverbrogge geen poasbulte is gesleept. Haar Tied Zat gien zat tied veur ’t sleep’m van ’n poasbulte ?

In de webstee van de gemeente Westenveld is ook nog de volgende overbodige zin te lezen: Het is alleen aan de organisaties die een ontheffing hebben gekregen toegestaan, een paasvuur (vreugdevuur) te organiseren. Vingertje in de lucht, ah, ah. En let vooral op de term tussen haken: vreugdevuur. Om droevig van te worden.

De met de uitvoering van de zo genoemde beleidsregelds voor het slepen en verbranden van poasbult’n belaste ambtenaar van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld geeft alleen een tijdelijke stookvergunning aan een vereniging af als is voldaan aan de volgende beleidsregels:
1. de vereniging is niet eerder dan vier dagen vóór het verbranden van de poasbulte begonnen met het slepen.
2. de poasbulte is door de vereniging aangestoken.
3. de poasbulte bestaat alleen uit snoeihout.
4. de poasbulte is schoon opgebrand.
5. de vereniging heeft de verbrandingsresten van de poasbulte afgevoerd.

De vraag is hoe van te voren kan worden nagegaan of achteraf is voldaan aan de hiervoor zo genoemde vijf beleidsregels.
Regel 1 is pas na het aansteken van de poasbulte te controleren. Maar wat als vanwege wind of regen de poasbulte niet op een geplande zaterdag voor Pasen, maar op Tweede Paasdag ’s avonds om acht uur wordt aangestoken en ’s zaterdags, na de vierde dag, wordt nog een vrachtje mooi schoon opbrandbaar snoeihout naar de paosbulte gesleept. Wat dan ? Dan kan regel 1 niet worden afgevinkt. Maar hoe gaat het bevoegd gezag dit controleren ?
Regel 2 is pas na het aansteken van de poasbulte te controleren door het bevoegde gezag. Pas dan kan al dan niet een vinkje bij regel 2 worden gezet.
Regel 3 is wel tijdens het slepen van de poasbulte te controleren door het bevoegde gezag. De poasbulte mag alleen van snoeihout worden gemaakt. Dus gien olde maan’n of stobb’m of olde witt’n of olde baand’n. Maar wat als een vrachtje stobb’m onder in het hart van de poasbulte wordt verwerkt en direct wordt bedekt met schoon opbrandbaar snoeihout. Geen rode haan die daar naar kraait. Regel 3 is echter alleen te controleren als voortdurend iemand van het bevoegd gezag bij het slepen van de poasbulte staat te koekeloeren.
Regel 4 is ook pas na het opbranden van de poasbulte te controleren. In de webstee van de gemeente Westenveld was geen omschrijving van het begrip ‘schoon opbranden’ te vinden. Dit biedt erg veel ruimte voor persoonlijke interpretatie. Wat is schoon opbranden en hoe schoon moet schoon opbranden zijn, is schoon opbranden te meten en wie controleert deze zo genoemde beleidsregel ? Of wordt met ‘schoon opbranden’ bedoeld dat de poasbulte volledig moet zijn verbrand ?
Regel 5 is ook pas achteraf af te vinken. Waarschijnlijk moeten de verbrandingsresten worden vervoerd naar en afgegeven aan een inrichting die een omgevingsvergunning heeft voor het accepteren van verbrandingsresten van een poasbulte.  Bijvoorbeeld afvoeren naar de afvalverwerking in Wijster ? Afvalstroomnummer aanvragen ? Dus het acceptatiebewijs van de afvalverwerking inleveren bij de ambtenaar van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld die belast is met de uitvoering van de poasbulte-regelties ?

De gevolgtrekking is dat de vijf zo genoemde beleidregels voor het slepen en verbranden van poasbult’n niet zijn te handhaven, zeker niet vooraf, maar ook niet achteraf zijn af te vinken, tenzij dag en nacht een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag bij een poasbulte staat te controleren en zodra een vereniging een van de vijf zo genoemde beleidsregels overtreedt, het repressieve vingertje in de lucht steekt, heel hard ah ah roept, en overgaat tot het intrekken van de tijdelijke stookvergunning.
De Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld zal de vijf zo genoemde beleidsregels ongetwijfeld aangrijpen om – net zoals bij het kebied scheet’n – het onderwerp op te blazen en vooraf een erg belangrijke informatiebijeenkomst te organiseren om op de betreffende verenigingen in te doctrineren. En bij de traditie van het verbranden van de poasbulte is direct na het verbranden van de poasbulte dan ook nog een erg belangrijke zo genoemde evaluatiebijeenkomst met de verenigingen noodzakelijk, want dan moet voor elke vereniging worden vastgesteld welke van de vijf zo genoemde beleidsregels daadwerkelijk zijn af te vinken. Dan kan het bakkeleien beginnen. En dan ? Geen vijf vinkjes, geen keurmerk, dus repressie en geen tijdelijke stookvergunning voor het volgende jaar ? Kan de gemeente Westenveld het zich in deze tijden van vergrijzing, krimp en geldschaarste eigenlijk wel veroorloven bestuur en ambtenaren tijd te laten besteden aan een klein onderwerpje, zoals het sleep’m en vurbraan’n van een poasbulte ?

Posted in Aarfgood, Deever, Dorpskracht, Gemientebestuur, Heezeresch, Poasvuur sleep'm, Traditie, Wapse, Wittelte | Leave a comment

Ee’m un tiek’n van lee’m uut Deever, 22 juli 1943

Posted on 20 augustus 2023

Bij het verzamelen van ansichtkaarten uut de gemiente Deever gaat het de redactie van ut Deevers Archief in de eerste plaats om de afbeelding, maar vaak is het aanschaffen van een kaart pas echt de moeite waard als op de achterkant iets staat dat verband houdt met het verleden van de gemiente Deever, bijvoorbeeld bekende namen (elke Deevenaar maakt deel uit van het verleden van de gemeente Deever) of een mooie waardevolle tekst.
De afgebeelde ansichtkaart met op de achterkant de hierna weergegeven tekst bevindt zich in de verzameling van ut Deevers Archief.
De redactie van ut Deevers Archief publiceerde bijgaand bericht in nummer 2001/2 van Opraekelen, het blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever.

De afgebeelde ansichtkaart was al vanaf 1938 te koop bij Copieerinrichting Roelof van Goor an de Kruusstroate in Deever. Deze mooie kaart werd blijkbaar goed verkocht, want van deze kaart is een aantal herdrukken gemaakt.

De kaart werd op 22 juli 1943 door een zekere Martha verstuurd naar mejuffrouw Lena Marree, Fultonstraat 140, ’s Gravenhage. De Fultonstraat in ’s Gravenhage is niet ver verwijderd van de kust.

De tekst op de achterkant van de kaart luidt als volgt:
Beste Lena,
Even een levensteeken vanuit Diever. Je zult wel snappen dat we geweldig boffen met het weer. We hebben nog geen mantel aan gehad.
De omgeving van Diever is schitterend. Prachtige bosschen en korenvelden.
Ook een mooi bad. Annie en ik hebben er al gezwommen.
Verder merken we totaal niets van den oorlog. Geen vliegmachines, geen militairen, geen N.S.B.’ers en natuurlijk nooit luchtalarm.
We drinken iedere dag ettelijke bekers volle melk en ook het middagmaal is goed, maar niet overdadig.
Hoe gaat het in ‘t Haagje? Nog geen Engelschen op de kust? Wegens plaatsgebrek stop ik.
Groet je Moeder en Hanna van ons en wees zelf van ons allen hartelijk gegroet.
Martha.

De rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de Oude Willem werden in 1942, tijdens de Tweede Wereldoorlog, door de Duitse bezetter gebruikt als verzamel- en isolatiekamp van joodse Nederlanders. Het waren voorportalen van het kamp Westerbork, zoals Westerbork een voorportaal was van de Duitse vernietigingskampen in Duitsland en Polen.
In de loop van 1943 werden de twee rijkswerkkampen in gebruik genomen voor het huisvesten van evacué’s, voornamelijk vrouwen en kinderen, die in plaatsen vlak aan de kust woonden.
Martha en de in tekst genoemde Annie waren, gelet op de verwijzing naar ‘Engelschen op de kust’, waarschijnlijk vrouwen die vanwege de aanleg van Duitse verdedigingswerken langs de Nederlandse kust tijdelijk in de Deeverse rijkswerkkampen waren ondergebracht.
Met het door Martha genoemde mooie bad kan niet het bosbad Dieverzand aan de Bosweg zijn bedoeld. Dat was in de zomer van 1943 nog niet gegraven. Wellicht doelde de schrijfster op het grote diepe zandgat, dat in het heideveld achter de twee rijkswerkkampen werd gegraven ten behoeve van de aanleg van het nabijgelegen Duitse schijnvliegveld. Dat zandgat bevatte helder grondwater. In dat gat gingen na de oorlog ook wel mensen uit Deever zwemmen.

Abracadabra-1219Abracadabra-1220

Posted in Ansigtkoate, Griffemiède skoele, Heufdstroate, Opraekelen, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

De ièste badmeister van swömbad Deeversaand

Posted on 19 augustus 2023

In het Nieuwsblad van het Noorden werd op 9 juni 1942 het volgende zeer korte bericht gepubliceerd:

Beilen – De heer G. Leungen alhier is benoemd tot badmeester van het binnenkort te openen nieuwe zwembad te Diever.

De heer G. Leungen moet de eerste badmeester van het openluchtzwembad Dieverzand aan de Bosweg in Deever zijn geweest.

Posted in Bosweg, Deever, Swömbad Deeverse Saand, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Un seilskip in de Dreinse Heufdvoat bee Wittelte

Posted on 18 augustus 2023

In het tijdschrift De Prins der Geïllustreerde Bladen (afgekort als De Prins) verscheen in één van de nummers van de jaargang 1934 bijgaande afbeelding van een schip in de Drentse Hoofdvaart bij Wittelte.
De redactie van ut Deevers Archief moet nog uitzoeken in welke nummer van De Prins deze foto is gepubliceerd. Of weet een van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief in welk nummer deze foto heeft gestaan ?
Aan de linkerkant is de weg langs de vaart te zien. Wellicht waren in 1934 de rails van de in 1933 opgeheven tramlijn langs de vaart al opgeruimd.
De fotograaf stond waarschijnlijk op de Wittelterbrogge, dan moet in de verte de Oldendeeversebrogge zijn te ontwaren.
Gelet op de zeilen vaart het schip in de richting van de Oldendeeversebrogge.
Het kan zijn dat het zeilschip op weg is naar de veengebieden langs de Drentse Hoofdvaart bij Smilde voor het laden van een vracht törf.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op maandag 3 september …. gemaakt.

;

Posted in de Voat, Scheepvaart, Törfschipper, Wittelte | Leave a comment

Woar is de lieste mit de vreewilluge monement’n ?

Posted on 17 augustus 2023

1.
De redactie van ut Deevers Archief stuurde op 12 april 2018 het volgende bericht naar het e-mail adres van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld:

Geachte heer/mevrouw,
Het is mij helaas niet gelukt de door U zo genoemde vrijwillige gemeentelijke monumentenlijst te vinden op Uw webstee www.gemeentewesterveld.nl.
Het kan zijn dat ik vanwege mijn digitale onhandigheid niet goed heb gezocht.
Als deze lijst wel op Uw webstee is te vinden, dan zou ik graag van U de digitale link naar deze lijst willen vernemen.
Als deze lijst niet op Uw webstee is te vinden, dan zou ik graag van U de meest recente digitale versie van deze lijst willen ontvangen.
Als deze lijst niet openbaar toegankelijk is, dan verneem ik daar graag de reden van.
Ik wil U bij voorbaat hartelijk danken voor de door U te nemen moeite voor het beantwoorden van dit e-mail bericht.
Met vriendelijke groet,
Redactie van Ut Deevers Archief

2.
Op 12 april 2018 ontving de redactie van ut Deevers Archief per e-mail bericht het volgende automatisch gegenereerde bericht:

Dit is een automatisch aangemaakt bericht dat uw e-mail door de gemeente Westerveld is ontvangen. Alleen in geval van een nieuwe aanvraag, laten we u binnen vier werkdagen weten onder welk zaaknummer uw aanvraag bij ons is geregistreerd.

3.
Op 16 april 2018 ontving de redactie van ut Deevers Archief per e-mail het volgende uiterst merkwaardige soort van ivoren-toren-bericht van de heer Bernard Stikfort, de beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld.

Geachte heer,
Graag verneem ik de reden voor uw verzoek.
Bernard Stikfort
Team leefomgeving, Projectleider UNESCO nominatie KvW Cp1, Beleidsregisseur erfgoed, cultuurhistorie en monumenten, Gemeente Westerveld, Postbus 50, 7970 AB Havelte, Raadhuislaan 1, 7981 EL Diever, telefoon 0521-349349, Fax 0521-349499, webstee https://www.gemeentewesterveld.nl, @gem_westerveld, @erfgoedwveld.

4.
De redactie van ut Deevers Archief stuurde naar aanleiding van het ontvangen e-mail bericht van 16 april 2018 het volgende e-mail bericht naar de heer Bernard Stikfort, de beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld.

Geachte heer Bernard Stikfort,
In mijn veelbekeken webstee Ut Deevers Archief (www.dieversarchief.nl) besteed ik erg graag aandacht aan erfgoed, cultuurhistorie en monumenten in de voormalige gemiente Deever.
Wellicht hebt u wel eens gehoord van mijn webstee Ut Deevers Archief.
In mijn webstee Ut Deevers Archief wil ik ook aandacht besteden aan het verschijnsel vrijwillige aanmelding (en afmelding) als gemeentelijk monument.
U kon ver weg van Deever al op donderdag 25 juni 2015 in Reutum in Twente uitgebreid over dit verschijnsel vertellen.
U kunt als beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de gemeente Westenveld door het beschikbaar stellen van de openbare dynamische lijst van gemeentelijke monumenten een zeer gewaardeerde positieve bijdrage aan mijn webstee Ut Deevers Archief leveren.
Met vriendelijke groeten,
Redactie van Ut Deevers Archief

5.
De redactie van ut  Deevers Archief ontving op zijn bericht van 16 april 2018 vervolgens op 30 april 2018 per e-mail het volgende antwoord van de heer Bernard Stikfort, de beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld.

Geachte meneer,
Dank voor deze uitvoerige toelichting.
De lijst staat volledig online op Wikipedia, u mag uiteraard vrijelijk hieruit putten !
Link: https://nl.wikipedia.org/wiki/lijst_van_gemeentelijke_monumenten_in_westerveld.
Bernard Stikfort
Team leefomgeving, Projectleider UNESCO nominatie KvW Cp1, Beleidsregisseur erfgoed, cultuurhistorie en monumenten, Gemeente Westerveld, Postbus 50, 7970 AB Havelte, Raadhuislaan 1, 7981 EL Diever, telefoon 0521-349349, Fax 0521-349499, webstee https://www.gemeentewesterveld.nl, @gem_westerveld, @erfgoedwveld.

6.
De redactie van ut Deevers Archief stuurde op 30 april 2018 per e-mail het volgende bericht naar de heer Bernard Stikfort, de beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld.

Geachte heer Bernard Stikfort,
Hartelijk dank voor uw snelle en adequate reactie.
Tja, dat u alle betreffende gegevens in Wikipedia hebt opgenomen en vermoedelijk ook daar gaat onderhouden, dat moet u wel zelf weten.
Ik zal onder vermelding van uw Wikipedia-link zeker gebruik maken van de daar vermelde gegevens.
Met vriendelijke groet,
Redactie van het Deevers Archief

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie blijft het uitermate merkwaardig vinden dat de lijst niet publiekelijk toegankelijk is te vinden in de webstee van de gemeente Westenveld en dat hij via een een wat stroperige wisseling van e-mail berichten met de beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld uiteindelijk gewaar moet worden waar de lijst van vrijwillige gemeentelijke monumenten in de gemeente Westenveld wel is te vinden.
Stel je eens voor wat een tijd dat kost voor de belangstellende in vrijwillige gemeentelijke monumenten en wat een tijd dat de met publieksgeld betaalde beleidsregisseur erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld kost.  
De lijst van vrijwillige gemeentelijke monumenten in de gemeente Westenveld is inderdaad te vinden in Wikipedia.
De beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld geeft zelfs hoogstpersoonlijk toestemming om vrijelijk uit deze met waarschijnlijk veel publieksgeld bekostigde lijst te putten. Uhhhh ???? Toestemming nodig ???? Uhhhh ???? Ech neet !!!!
Is deze lijst een soort van persoonlijke hobby of levensdoel van de beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld ? Weet de regerende wethouder met de portefeuille voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten eigenlijk wel van het bestaan van deze in Wikipedia verstopte lijst ?
Wat is toch eigenlijk de definitie van beleidsregisseur voor erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Westenveld ? Regisseert de beleidsregisseur het beleid van de gemeenteraad of regisseert de gemeenteraad het loyaal door de beleidsregisseur uit te voeren gemeentelijke beleid ?

Posted in Gemientelijk monument | Leave a comment

Fraanse aksies op 9 april 1945 an de Gowe

Posted on 16 augustus 2023

Gevechtshandelingen op 9 april 1945 aan de Geeuwenbrug

Een stick van vijftien Franse parachutisten van de Special Air Service (S.A.S.) kwam in de nacht van 7 op 8 april 1945 in de buurt van de Grönnegerweg bee ut Aarm’mhuus neer. Op 9 april 1945 kwamen de parachutisten voor het eerst in actie tegen de Duitsers, nadat ze 8 april 1945 hadden besteed aan het installeren van een kamp, het verkennen van de omgeving en het leggen van contacten met het plaatselijke verzet.

Franse parachutisten hielden de wacht aan de rijksweg Meppel-Assen, nabij de woning van Albert Oostra [1], [2] te Geeuwenbrug, gemeente Diever. Er passeerden voor zover bekend op 9 april 1945 Duitsers en Nederlanders, die door de parachutisten werden staande gehouden. Twee Duitsers gaven zich onmiddellijk over en werden door de Fransen ingerekend. Vier der Nederlanders, te weten: Sijtse van der Bij, oud 25 jaren, rechercheur van politie, wonende te Amsterdam [3]; Cornelis Charles Dierikx, oud 34 jaren, rechercheur van politie, wonende te Amsterdam [4]; Pieter Luchtenberg, oud 37 jaren, rechercheur van politie, wonende te Groningen [5]; Geert Steenbergen, oud 28 jaren, bedrijfsleider ijzerhandel, wonende te Groningen, deze laatste ook een politiefunctie bekledende [6]; trachten aan de haal te gaan. De eerst drie genoemden werden op staande voet neergeschoten en aan de kant van de weg gelegd. Genoemde Steenbergen sprong in de Drentsche Hoofdvaart, doch werd door de parachutisten daarbij dodelijk getroffen door een schot.
De vijfde Nederlander, die zich ook daar bevond, schijnt aanvankelijk niet aan de haal te zijn gegaan. Hij moet door de Fransen bij de drie doden aan de kant van de weg zijn gebracht, waar men hem én in de borst én in de nek geschoten moet hebben.
Desondanks schijnt hij in leven te zijn gebleven, daarbij misschien voor schijndode [7] te hebben gespeeld. Naderhand is een Duitse Rode Kruisauto verschenen, die, naast de één of meer gesneuvelde Duitsers, die zich aldaar hebben bevonden, deze Nederlander hebben meegenomen.
Het lijk van Steenbergen is naderhand uit de Drentse Hoofdvaart opgehaald en overgebracht naar het lijkenhuisje te Diever door de Binnenlandse Strijdkrachten (B.S.) te Diever. De papieren die op het lijk werden aangetroffen, zijn meegenomen door de B.S. te Dwingelo, doch later naar Diever overgebracht, omdat zich daar ook het lijk van Steenbergen bevond. Ook de lijken van Van der Bij, Dierikx en Luchtenberg zijn naar Diever gebracht en met het lijk van Steenbergen op de algemene begraafplaats te Diever in één graf ongekist begraven. Van deze vier overlijdensgevallen zijn overlijdensakten opgemaakt op 3 mei 1945 (nummers 38 t/m 41).

De boerderij van Albert Oostra en Klaasje Dijkman aan de Drentse Hoofdvaart is op zondag 8 april 1945 na een luchtaanval vanuit een geallieerd vliegtuig op een Duitse vrachtwagen met munitie, die verscholen stond onder de bomen voor hun boerderij, zwaar beschadigd en afgebrand. De boerderij, die in de buurt van de Haarsluis stond, is niet herbouwd. De grond, waarop de boerderij stond, is nu in gebruik als weiland. (© 23-02-2006, Coen Broekema, Diever)

Notities bij het document
[1] De boerderij van de familie Albert Oostra is op 8 april 1945 afgebrand, als gevolg van een beschieting vanuit een geallieerd vliegtuig op een Duitse vrachtwagen, die onder de bomen voor de boerderij was verscholen.
[2] Verwezen wordt onder meer naar de artikelen: Bevrijding van Diever in Opraekelen 95/1; Twee verhalen van luitenant parachutist Gilles Anspach in Opraekelen 03/1; Landing in Nederland: Missie Amherst; Herinneringen van René Giguelay in Opraekelen 04/1.
[3] Hij is begraven in perk B in graf 268. Volgens overlijdensakte 38 werd hij geboren in Oostdongeradeel en woonde hij in Amsterdam.
[4] Hij is begraven in perk B in graf 61. Volgens overlijdensakte 39 werd hij geboren in Middelburg en woonde hij in Amsterdam.
[5] Hij is begraven in perk B in graf 60. Volgens overlijdensakte 40 werd hij geboren in Slochteren en woonde hij in Groningen.
[6] Hij is begraven in perk B in graf 235. Volgens overlijdensakte 41 werd hij geboren in Norg en woonde hij in Groningen.[7] Volgens een verklaring van de overlevende Nederlander, een zekere Sikkens, die een politiefunctie bekleedde en tijdelijk gedetacheerd was bij de Sicherheits Dienst (S.D.), zijn het niet de Franse parachutisten geweest, die de Nederlanders en de Duitsers hebben neergeschoten, doch Duitse Fallschirmjager, die vloeiend Duits spraken. Sikkens heeft zich inderdaad schijndood gehouden.
Bron: Archief van de voormalige gemeente Diever, dossier 200-6.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie publiceerde dit artikel in het Opraekelen 06/1, dit blad wordt uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening  uut Deever.

Posted in de Gowe, Gemiente Deever, Opraekelen, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Neeje tieken’s op olde grond bint vut

Posted on 15 augustus 2023

In de digitale versie van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 20 mei 2009 verscheen een bericht over het kunstproject ‘Nieuwe tekens op oude grond’, onderdeel van het project ‘Duusternis en Laokeblad’, dat is uitgevoerd vanwege het feit dat de gemiente Westenveld in dat jaar de culturele gemeente van Drenthe was. 

In het jaar 2009 heeft in de buurt van de al meer dan 130.000 jaar niet meer zwervende dikke stien’n van het hunnebed D52 an de Grönnegerweg bee Deever een tijdelijk kunstwerk van drie van boomstammen gemaakte ruimtelijke elementen gestaan. De maker van dit kunstwerk Mark van der Staay, die toen in Darp woonde, noemde zijn tijdelijke herbruikbare kunstwerk ‘Zwerfvolumes’.

Op 13 augustus 2018 reageerde kunstenaar Mark van der Staay uit Meppel op enige vragen van de redactie van het Deevers Archief als volgt:
Met alle genoegen geef ik toestemming voor het gebruik van de foto van de installaties.
Het hout voor het kunstwerk is in maart 2009 door mannen van Staatsbosbeheer uit het Drents-Friese Wold bij Diever gehaald en de installaties heb ik, met hulp van mijn kunstbroeder Hashuury Zhong Nai uit Meppel, ter plaatse opgebouwd.
De volumes zijn een uitbeelding van de zwervende keien na de ijstijd.
Het kunstwerk is na het culturele jaar afgebroken.
Met het hout van de volumes zijn nog diverse bouwwerken gemaakt op het Kunstveld te Uffelte in 2010 en 2011.
Het hout heeft in de kunstroute Grenzeloos Kunst Verkennen in IJhorst en De Wijk gediend als staanders voor een installatie aan de Reest.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Mark van de Staay bijzonder erkentelijk voor het mogen tonen van de foto van zijn kunstwerk ‘Zwerfvolumes’. Het is verbazingwekkend hoe hij met 36 stukken denneboomstam en een paar rollen koetouw in de vorm van drie kubusvormige elementen toch zo herkenbaar twee draagstenen en een verzakte deksteen van het vroegere hunnebed D52 heeft kunnen uitbeelden. Het tijdelijke kunstwerk heeft tevens heel subtiel de tijdelijkheid van hunnebed D52 aangegeven. Het vervallen en verzakte hunnebed D52 had nooit herstapeld mogen worden. Er is geen stap vooruit naar het verleden.
Dat de titel van het project ‘Duusternis en Laokeblad’ van de gemeente Westenveld bedacht is door met de vette portefeuille voor cultuur belaste niet-dialectsprekende Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Onaantastbare Gelijk Van De Gemeente Westenveld mag blijken uit het woord ‘duusternis’ en het woord ‘laokeblad’.
In de gemiente Westenveld gebruiken de dialectsprekende inboorlingen het woord ‘duuster’. En het woord ‘laokeblad’ (loakeblad) is een in 2009 al meer dan zeventig jaar niet meer door de dialectsprekers gebruikt woord voor de plant met de naam grote weegbree. Bovendien is het woord ‘laokeblad’ verkeerd geschreven, want volgens de grammatica van het dialect in de gemiente Deever moet dit woord als ‘loakeblad’ worden geschreven.
Beter ware het geweest het woord ‘braannekkel’ te gebruiken, dus ‘Duuster en Braannekkel’. Zelf een in 2009 naar de gemiente Deever geïmmigreerde Westerling uit Airdenghout of Wessenair zou met enige goede wil kunnen begrijpen dat de inboorlingen van de gemiente Deever het woord ‘braannekkel’ gebruiken voor de plant met de naam brandnetel. Kunst moet branden, kunst moet diepe sporen in de geest achterlaten.
De Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Onaantastbare Gelijk Van De Gemeente Westenveld hebben de resultaten van het tijdelijke project ‘Duusternis en Laokeblad’ ook echt als een tijdelijk niet onder de archiefwet vallend project beschouwd en dus de sporen van dit project met geschwinde spoed en in gestrekte draf definitief en voor altijd opgeruimd, want in de webstee van de gemiente Westenveld wordt met de zoekterm ‘duusternis’ of wordt met de zoekterm ‘laokeblad’ helaas geen enkel resultaat gevonden. Ech neet.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een foto van het getoonde kunstwerk vanuit een andere positie ?

De heer Frens Schuring stuurde op 23 maart 2024 de volgende zeer gewaardeerde reactie naar ut Deevers Archief
Als nog steeds goed Drents sprekende ken ik laokeblad als naam voor ridderzuring.



Posted in Cultuur, Grönnegerweg, Hunnebedde D52, Kuunst, Verdwenen object | Leave a comment

De kogelvangers liekt wè piramid’n in uut saand

Posted on 14 augustus 2023

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 7 juni 1906 het volgende bericht over de opbouw van een groot soldatenkamp op de Oeren tussen Deever en Wapse. 

Diever, 5 juni.
Het militaire kamp en zijn omgeving krijgt zoo zachtjes aan een krijgshaftig uiterlijk. In ’t kamp zijn een 30-tal manschappen onder bevel van een officier gearriveerd en hebben daar, in letterlijken zin, hun tenten opgeslagen. Maandagavond ongeveer  6 uur waren er reeds vier gereed en vlamde het houtvuur lustig op in de nogal primitieve keuken, die in den grond is uitgegraven.
Groote houten keukens zijn in de maak. Een groote hoop stroo en flinke wollen dekens waarborgen den mannen een warme slaapplaats. Nu, dat is noodig, want Juni toont rare kuren, wat de temperatuur betreft.
Een eind verder ’t veld in, aan den anderen kant van den weg verheffen zich de kogelvangers als groote piramiden uit het zand, waarvoor de schijven en observatieposten zijn ingericht naar ’t systeem Veltman. De soldaten, met de observatie belast, kunnen de schijven naar zich toe halen en herstellen zonder eenig gevaar.
Voor een paar dagen zijn niet minder dan 14 groote kookpotten aangekomen, die voorlopig bij een particulier zijn geborgen.
Men verwacht hier ongeveer 600 man landweertroepen hoofdzakelijk uit Friesland; de jongelui uit Drente moeten zich oefenen in het kamp te Donderen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie moet nog een passende illustratie zoeken bij dit bericht.
De in het bericht genoemde kogelvangers op Berkenheuvel zijn de afgelopen weer zichtbaar gemaakt door ijverige dorpskrachten van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Zie het bericht ‘Kogelvangers in Berkenheuvel weer zichtbaar’ in de webstee van Natuurmonumenten.

Posted in Aarfgood, de Kaamp op de Oeren, Verdwenen object | Leave a comment

Ik bin Wim Schouten uut Schiedam

Posted on 13 augustus 2023

De heer Wim Schouten stuurde op 10 augustus 2018 het volgende bericht over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe naar ut Deevers Archief. De redactie van ut Deevers Archief is hem bijzonder erkentelijk voor dit bericht. Weer een mooie kleine uitbreiding van het dossier over het verleden van ‘de Eikenhorst’.

Ik ben Wim Schouten, toen woonachtig in Schiedam.
Op 28 november 1962 ben ik in het kamp gekomen, samen met Sjaak Duivenboden uit Rotterdam. Ik kan me de treinreis samen met hem nog goed herinneren. Wij werden beiden ondergebracht in de barak Perú.
Later die dag mocht je in de eetzaal op een grote kaart het vlaggetje plaatsen op de plek van je woonplaats. Je kon zien dat ze overal vandaan kwamen.
Ik heb in het jaar dat er op volgde veel leuke dingen beleefd. Ik heb veel aan sport gedaan. Er werden ook sportwedstrijden gehouden. Als je een onderdeel won, dan kreeg je bij de uitreiking een geel houten vierkantje overhandigd. Ik geloof dat ik alle onderdelen won, behalve hoogspringen. Hierdoor ben ik later nog aan atletiek gaan doen.
Ik kan mij nog wel wat namen herinneren: René Leis uit Zeeuws Vlaanderen. Jan Timmers. Wim Boon uit Texel. Andere namen komen nu even niet bij mij naar boven.
De vakantie in Giethoorn was gewoon geweldig.
Ik heb goede herinneringen aan enkele leraren: De heer Schokker. De heer Kruidenier. De heer Besseling (fantastische man).
Echter, en dat wil ik gezegd hebben: Mijn groepsleider de heer Derksen vond ik een gemeen iemand. Hij was onrechtvaardig en ik heb hem enkele dingen nooit vergeven.
Ik heb met de jongens een geweldige tijd gehad, om nooit te vergeten. Het heeft mijn leven een positieve draai gegeven. Ik zou graag met enkele jongens in contact willen komen, maar via internet heb ik nog niemand kunnen vinden.

Op 28 februari 2020 ontving de redactie van ut Deevers Archief de volgende reactie van de heer Jan van der Meulen.
Je schrijft dat jij jouw groepsleider de heer Derksen een gemeen iemand vond en dat hij onrechtvaardig was en dat je hem enkele dingen nooit hebt vergeven. In het kamp waren wel meer groepsleiders, die onredelijk en erg gemeen waren. En die niet alleen losse handjes hadden en je lichamelijk beschadigden, maar je ook geestelijke schade berokkenden. De groepsleiding bestond ook maar uit gewone dienstweigeraars. Dat waren mensen die geen pedagogische opleiding hadden genoten. In het kamp waren wel meer jongens die lichamelijke schade hebben opgelopen. Maar ik heb me voorgenomen niet langer meer te zwijgen. In ben nu bezig zoveel mogelijk op te schrijven wat ik heb meegemaakt en dan vooral de negatieve dingen die ze mij hebben aangedaan.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie nodigt alle bewoners van ‘de Eikenhorst’ , met name die van de barak Perú, uit de periode 1962-1963 uit te reageren. In het bijzonder Sjaak Duivenboden, René Leis, Jan Timmers en Wim Boon. 

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment