De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (document scannen en vervolgens selectief in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een document waarvan de redactie het de moeite waard dit te tonen in ut Deevers Archief. De redactie vond in een van de dozen met de papieren nalatenschap van zijn moeder een toewijzing van electriciteit vanwege de rantsoeneeringsregeling voor verlichting en huishoudelijk gebruik ingaande op 25 januari 1943 voor aansluiting nummer 123 op Zorgvliet.
Rantsoeneering van electriciteit
Met ingang van 1 juli 1941 is het rantsoen voor electriciteit, ingevolge de beschikking van den secretaris-generaal van het departement van handel, nijverheid en scheepvaart van 30 juni 1941, nummer 33487 Ng, in het algemeen vastgesteld op 75% (drie vierden) van het normale gebruik.
In de volgende tabel is opgenomen het voor u als normaal te beschouwen verbruik in elk der 6 perioden van een jaar.
Wanneer u een verhooging is toegekend op grond van gegevens, die u ons hebt verstrekt en voor doeleinden, waarvoor thans nog een extra-rantsoen mag worden toegekend, is deze opgenomen in de kolom onder ‘extra’.
U zult niet meer mogen gebruiken dan 75% van de hoeveelheid, vermeld onder ‘normaal’, ‘exrtra’ of ’tezamen’.
Omdat de rantsoeneeringsregeling voor verlichting en huishoudelijk gebruik bepaalde hoeveelheden (minima) noemt, die in elk geval mogen worden afgenomen, is aan de tabel een kolom toegevoegd, waarin die minima zijn vermeld. Deze mogen per periode worden verhoogd met 150 kWh, indien u volledig electrisch kookt en u voor de bereiding der maaltijden geen extra rantsoen vaste brandstoffen ontvangt. Deze 150 kWh gelden voor een gezin van 3 personen.
Wanneer dus in eenige periode het voor u geldend minimum hooger is dan 75% (drie vierden) van den grondslag in diezelfde periode, dan moogt u dit hoogste afnemen. Voor aansluitingen uitsluitend ten behoeve van industriële doeleinden (krachtaansluitingen) zijn geen minima vastgesteld.
Dee boetebepaling luidt thans, dat bij overschrijding 50% tot 300% wordt geheven over het meerdere verbruik, afhankelijk van de grootte der overschrijding. Bovendien kan bij overschrijding van het rantsoen de stroomtoevoer worden afgesloten.
Bij eventuele correspondentie over deze toewijzing, welke zoo beknopt mogelijk moet zijn, dient u boven aan den brief duidelijk te vermelden: naam en volledig adres, transformatorgebied en aansluitingsnummer (zie meterkaart of kwitantie). Brieven, waarin deze gegevens ontbreken of welke onleesbaar zijn, worden zonder meer terzijde gelegd.
Om teleurstellingen te voorkomen zij er op gewezen dat voor ruimteverwarming door middel van electriciteit geen stroom kan worden toegewezen.
Provinciaal Electriciteitsbedrijf in Friesland, de directeur, Van Dijk.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wat opvalt is dat de toewijzing van het rantsoen electriciteit is uitgeschreven op 20 februari 1943 en rücksichtlos met terugwerkende kracht is ingegaan op 25 januari 1943 ! Zo tegen het einde van februari 1943 zal de toewijzing in handen zijn gekomen van de weduwe R. Donker, bewoonster van één van de huisjes van het Sint Anthonij Gasthuis naast de rooms katholieke kerk op Zorgvliet. Toen was de eerste periode (januari/februari) 1943 al voorbij. Het is te hopen dat de weduwe R. Donker in die periode niet meer dan 44 kWh heeft verbruikt.
In 1943 bestond de periode januari/februari uit 59 dagen. Het rantsoen in die periode was voor haar 44 kWh, dat wil zeggen ongeveer 0,8 kWh per dag, ongeveer 800 Wh per dag. Een gloeilamp van 40 W zou dan ongeveer 20 uur per dag kunnen branden. Twee gloeilampen van 40 W zouden dan 10 uur per dag kunnen branden. Maar het tegelijkertijd laten branden van twee gloeilampen van 40 W gedurende 10 uur per dag zal in die oorlogsdagen niet zijn gebeurd. Stel dat in deze donkere winterperiode met korte dagen één lamp van 40 W ongeveer 12 uur per dag brandde, dan zou het verbruik 480 Wh zijn. Dan kon per dag 320 Wh of per week 2240 Wh worden gebruikt voor bijvoorbeeld een elektrisch strijkijzer of voor het luisteren naar de verboden radio.
De zomerperiode juli/augustus bestaat uit 62 dagen. Het rantsoen in die periode was voor haar 18 kWh, dat wil zeggen ongeveer 0,29 kWh per dag, ongeveer 290 Wh. Stel dat in deze zomerse periode met lange dagen één lamp van 40 W ongeveer 4 uur per dag brandde, dan zou het verbruik 160 Wh zijn. Dan kon per dag slechts 130 Wh of per week slechts 910 Wh worden verbruikt voor een elektrisch strijkijzer of voor het luisteren naar de verboden radio.
Wat opvalt aan het formulier is dat in plaats van het woord ‘maximum’ het woord ‘minimum’ is gebruikt.
Het Provinciaal Electriciteitsbedrijf Friesland leverde via de transformator in Elsloo de stroom aan de bewoners van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willem (an de aandere kaante van de Deeverse bos). De N.V. Laagspanningsnetten heeft de levering van stroom aan Zorgvliet, Wateren en Oude Willem (an de aandere kaante van de Deeverse bos) altijd onrendabel gevonden, vanwege de lange stroomkabel tussen Deever en de Olde Willem, Woater’n en Zorgvliet deur de Deeverse bos.
Afbeelding 1
Voorkant van het formulier
Afbeelding 2
Achterkant van het formulier